CULTURELE REVOLUTIONAIRE?
u IN CHINA OP EEN ZIJSPOOR
rgj
Elizabeth onder
zware bewaking
naar stad York
NS in 1970 verder
in de rode cijfers
Nazi-moordenaa
Stangl overlede
Verdeeld SER-rapport
over toestand economie
Tsjoe heeft touwtjes vast in handen
reis naar lune
Winnaars zah
hebben kam
BOZE BRIGADE DREIGT
In Sahara
verdwaald en
overleden
Verlies van 80,3 naar 142 miljoen
Beul van Treblinka
LEIDSE COURANT
DINSDAG 29 JUNI li
IIONG KONG (Rtr-DPA) Nauwe
lijks twee jaar na het einde van de
door voorzitter Mao zo vurig geleide
campagne tegen de „reactionaire en
bourgeois-ideologie". die onder dt
naam ..grote proletarische culture1
revolutie" sinds de zomer van 1'
een golf
>chijnt i
atie te i
Chin
het
die
teel
fende gelijkenissen vertoont r
periode van voor 1966. Het
rode gardisten zo geschond
zicht van China is weer gel
scheidenc vooraanstaande i
tijdens de culturele revolu
verguisd, zijn gerehabiliteerd
kleden weer belangrijke fur
kele hoge legerleiders die
hebben verzet tegen de ch
anarchistische toestanden va'
jaar of drie. vier geleden, schiji
ichtigste mensen in hi
e behi
Nde culturele revolutie en
'e-sien, de man die tij-
van de chaos in
het ministerie
onder beheer
zaakge
in Dja-
anti-Chinese
ij keerde als
^Peking, maar
jaar gearres-
htigheid haar
hij tijdens de
deelgenomen
het Britse
zich te buiten
Jj
bouunvedstrifi
«*-htii
NOORDWIJK Dit jaar zal voor ^oma.
dertiende keer het toernooi voor zanf-Kong
bouwkunstenaars, in La Baule leiders
Frankrijk worden gehouden. Aan ,ter IS?a0
.et verlie-
'oernooi, doen behalve drie Nederig leiders
de revolutie zou kunnen zijn d.?uwers ook kunstenaars uit Freger in ge
niet president Lioe Tsjao-tsji.xnje, Roemenië, Brazilië macht geconso-
L enige verschil met de periode
Vanaf morgen zal paus Paulus
pelgrims en toeristen ontvangen in
een nieuwe hal naast de Sint-Pieter.
De hal kan dertigduizend mensen
bevatten. Ontwerper is de architect
Pierluigi Nervi.
Drugvoorlichting
DEN HAAG (ANP) De minister
van Defensie is van plan voor soldaten
drugvoorlichting als verplicht lesuur te
laten opnemen. De voorlichting zal
vooral gericht worden op de medische
en sociale achtergronden van de mens
in de krijgsmacht.
Tsjoe En-lai de leiden
de kracht in Peking is geworden. En
al blijft voorzitter Mao dan de onbe
twiste leider van het Chinese volk, en
al worden zijn werken dan ieaere dag
door miljoenen bestudeerd, er gaan
geruchten dat zijn rol toch enigszins
is beperkt. De voornaamste aanwij
zing dat zich een bepaalde wijziging
voltrekt is misschien wel de heftige
reactie in Peking tegen de excessen
van de culturele revolutie, die naast
Mao werd geleid door zijn vertrouwe
lingen Tsjen Po-ta en Kang Sjeng en
door zijn vrouw Tsjiang Tsjing. Tsjen
heeft men al bijna een jaar niet meer
gezien en Kang en mevrouw Mao
verschijnen zelden of nooit in het
openbaar. Daarnaast heeft de regering
een propagandacampagne opgezet te-
onlangs ingestelde provinciale commu
nistische partijen. En, wat even be
langrijk is. vier van de tien burger
eerste secretarissen zijn politieke ve
teranen die tijdens de culturele revo
lutie werden veroordeeld en sindsdien
zijn gerehabiliteerd. Daarnaast zijn
drie van dé hoogste legerofficieren,
generaal Hoeang Yoeng-sjeng (chef
staf) en zijn collega's Hsoe Sjih-yoe
en Tsjen Hsi-lien (divisie-comman
danten) zodanig tot de top doorge
drongen dat ze tot de machtigste
mannen in China worden gerekend.
Volgens betrouwbare diplomatieke
kringen in Hong-Kong hebben de drie
generaals alles gedaan wat ze konden
om de door rode gardisten en revolu-
TSJOE EN-LAI
rebellen geschapen wanorde
tegen te gaan.
Premier Tsjoe En-lai, die de laatste
tijd duidelijk in Peking voorop loopt
met zijn spectaculaire ping-pong-di-
plomatie, schijnt aan het. hoofd te
staan van een vrij losse coalitie van
voornamelijk militaire leiders die de
hoogste prioriteit willen geven aan
stabiliteit en economische ontwikke
ling. Men meent te weten dat deze
leiders elke verdere verstoring van
het leven in China willen vermijden,
zodat de door Mao gepropageerde
„grote stap voorwaarts" in 1958 en de
culturele revolutie. Mao Tse-toeng zelf
blijft de onbetwiste gids van de Chi
nezen. Zijn werken worden voortdu
rend bestudeerd op scholen, in
ken en communes en geciteer
de nieuwsmedia, en het
sloten geacht dat hij zal worde
gradeerd. Maar genoemde dipli
ke kringen in Hong-Kong gelen
hij Tsjoe En-lai toestemming
gegeven de directe zaken t
tieke beleid in het land
men. Men betwijfelt het of M
volledig tevreden is met de o]
tenlandse politiek van Tsjoe,
duidelijk botst met China's
radicale beleid van het actii
spreiden van de wereldrevolut
schijnt ook vurig voorstander I
geweest van volledige staatse!)
van de landbouw, maar tegen*
hebben de Chinese boeren kej|
toestemming hun grond i
inzicht te bebouwen en
houden. In enkele delen
bestaat zelfs een bescheiden
De Hong-Kong-Star meldde S
dat Tsioe En-lai de feitelijk
van China" is en dat hij
minister van Defensie Lin v
chef-staf generaal Hoeang de
uitmaakt. .Voorzitter Mao i
getrapt naar eep scherts!
schreef het blad en het citeerd
bij Chinese kringen. De „macl
name" zou volgens de Star zijn
gevloeid uit de moordpogingen
dens de culturele revolutie
Tsjoe en Lin zouden zijn bt
„Met de steun van 20 provincia
tijcomité's hebben Tsjoe, Lin e
ang van Mao Tse-toeng geda
kregen dat Tsjoe het interne
terne beleid van de partij u:
dat degenen die betrokken
weest bij „onvergeeflijke ir
tijdens de culturele revolutie
het mom van „arbeidshervon
nooit meer terug aan de mach:
komen", aldus de Hong-Kong-f
(Van nze correspondent)
LONDEN Onder uitzonderlijke
Teiligheidsmaatregelen hebben koningin
Elizabeth en haar gemaal gisteren een
bezoek gebracht aan de stad York. die
haar 1900-jarig bestaan herdenkt. De
maatregelen waren nodig om de vorstin
ea prins Philip te beschermen tegen
een moordaanslag. Meer dan zeshon
derd politiemannen, waarvan velen ge
wapend, bewaakten strategische punten,
hielden daken bezet, en mengden zich
onder de toeschouwers, terwijl het ko
ninklijk rijtuig werd omringd door de
„Household Cavalry", gewapend met sa
bels en pistolen. Op de renbaan van
York, waar het koninklijk paar een
historisch schouwspel bijwoonde, werd
gepatrouilleerd door soldaten met ma
chinegeweren.
■s Middags woonden de vorstin en de
hertog van Edinburgh een tuinfeest bij,
araarop 2000 personen uitgenodigd wa
ren. De taak van de politie, om hen
tegen moord te beschermen, was toen
nog minder gemakkelijk dan tijdens de
koninklijke optocht. Op de redactie van
een plaatselijke krant, de „Yorkshire
Evening Press", was een tweede brief
aangekomen, waarin de zogenaamde
„Boze Brigade" dreigde dat koningin
Elizabeth tijdens het tuinfeest door het
hoofd geschoten zou worden. Net zoals
de eerste brief, die vrijdag kwam, stond
dit schrijven vol fouten.
De strenge veiligheidsmaatregelen
betekenden evenwel niet, dat de politie
geloof hechtte aan de voorgewende oor
sprong van beide brieven. De beruchte
„Boze Brigade" heeft in Engeland al ze
ven bomaanslagen gepleegd en zorgde
toen telkens voor communiqués zonder
fouten. Vorige week nam de „Boze Bri
gade" een bomaanslag op het huis van
William Batty, de 58-jarige directeur-
generaal van Ford in Groot-Brittannië,
op haar rekening. Sindsdien heeft Scot
land Yard de dure eed gezworen, dat
hij deze anarchistenbende zal oprol
len.
Handleiding
De „Boze Brigade" probeert het kapi
talistische „establishment" op zijn
zwakste punten te treffen. Volgens
•ympathlsanten van deze ondergrondse
vereniging komen haar leden in op
stand tegen het feit dat in Groot Brit-
tannië voortdurend meer mensen arm
en dakloos zijn en versloft worden.
Scotland Yard vreest, dat de „Boze Bri
gade" zich zal ontwikkelen tot een be
weging van stedelijke guerrilla's, die de
Britse staat en gemeenschap probeert te
ondermijnen door middel van bomaan
slagen, gewapende overvallen en mis
schien ook kidnappingen, naar het
voorbeeld van de „Tupamaros" van
Uruguay.
Tips Duindigt
(Van onze sportredactie)
WASSENAAR Duindigt heeft mor
gen een niet al te sterk programma. De
eerste start van de acht draverijen en
twee rennen is om half vijf.
De tips zijn:
Un Irus B-prijs: 1 Inca, 2 Ih You
Baker en 3 Ina Brewer.
Mast- Prijs: 1 Jacojoke N, 2 Jerolime
en 3 Jack Buitenzorg.
Voltigeur-Prijs: 1 Cornet Volann, 2
Gehade Hollandia en 3 Hoot Song.
Talie-Prijs: 1 Iris B, 2 Irma Hollan
dia en 3 Jello.
Ullygouli-Prijs: 1 Hilda O, 2 Hielke D
en 3 Hea Alkestis VE.
Treize F-Prijs: 1 Gay, 2 Hermance en
3 Fantast CH.
Sissieport- Prijs: 1 Import N, 2 Idylle
Miss en 3 Ilona Hanover.
Vieuwpoint-Prijs: 1 Ivanovna Hea
ther, 2 Icecream en 3 Grappenmaker.
Feuerglut-Prijs (eerste afdeling): 1
Sir Warlock, 2 Bleu Britten en 3 New
bury.
Tweede afdeling: 1 Artois, 2 Rose of
Roasëllon en 3 Max.
In bepaalde Londense boekhandels
wordt openlijk een „handleiding voor
stedelijke guerrilla's" verkocht. Zij bevat
een bijdrage van Carlos Marighella, een
Braziliaanse guerrilla met 40 jaar erva
ring. die 48 jaar was toen hij in no-
vember 1969 vermoord werd in Sao
Paulo. Dit boek is de bijbel van vele
Londense hippies, druggebruikers, uit
gevers en medewerkers van onder
grondse kranten, en kleurlingen. De po
litie is ervan overtuigd, dat de leden
van de „Boze Brigade" geen marxisten
of internationale socialisten, maar wel
zogenaamde „freaks" zijn, een uitschot
dat in communes leeft en onder sterke
Amerikaanse invloed staat.
RABAT (RTR) Een Amerikaanse
diplomaat is in de Sahara, vermoedelijk
aan een zonnesteek, overleden, nadat
zijn auto het had begeven. Zijn vrouw,
zijn 15-jarige zoon en een Amerikaanse
journalist, die met hem reisden, werden
na acht dagen gered door een woestijn-
wacht. Zij zijn in een ziekenhuis in
Mauretamé opgenomen Hun toestand ls
bevredigend.
Het gezelschap was op 14 juni uit
Rabat vertrokken voor een tocht van
ruim 4.100 km door de wetselijke Saha
ra naar Dakar in Senegal, waar de
diplomaat, Earle Russell jr., een nieuwe
functie zou aanvaarden.
Op elf kilometer u.t de kust bij het Engelse Eastbourne rijst, vierendertig
meter hoog. een nieuwe vuurtoren uit de zee op. De toren gaat in september
het oude lichtschip vervangen. Sinds 1875 hebben lichtschepen de weg gewezen
op deze plaats. Vier man zullen de toren bemannen in plaats van de elf op het
schip. Bij helder weer kan men de lichten van de vuurtoren zien op een afstand
van drieënzeventig kilometer.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Vakcentrales en werkgeversorganisaties zijn het volslagen
oneens over de wijze, waarop de overheidsuitgaven zich het volgend jaar
zullen moeten ontwikkelen. Die verdeeldheid van opvatting zal zeer
duidelijk tot uitdrukking komen in het halfjaarlijkse rapport over de
economische toestand, dat de Sociaal-Economische Raad op juli zal vast
stellen. Uiterste pogingen tijdens de voorbereiding om de standpunten tot
elkaar te brengen, zijn mislukt en geen der partijen heeft de illusie, dat men
tijdens de behandeling van het rapport in de voltallige SER de tegenstel
lingen zal kunnen overbruggen.
Kamerlid komt
op voor weduwe
vermoorde man
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT De Nederlandse Spoor
wegen hebben in 1970 een verlies gele
den dat bijna het dubbele is van het
verlies in de voorgaande jaren. Was het
verlies in 1969 en 1968 te beperken tot
80,3 miljoen en wie herinnert zich
niet de juichkreten over de reorganisa
tie Spoorslag '70, aaardoor de verliezen
zeker voor het komende jaar beperkt
zouden blijven in 1970 is het 142
miljoen gulden: bijna 80 procent meer.
De Nederlandse Spoorwegen alaagde
erin om voor 1969 bet verliessaldo ge
lijk te houden aan dat van 1968. Het.
lijkt erop. alsof het krampachtige vas
thouden aan dit saldo hoe negatief
dan ook met opzet voor het jaar
1970 vergeten is. Hoe groter het verlies,
hoe meer kans er is politiek gezien
oin tot een ontwikkeling te komen
van een vereeers- en vervoersbeleid,
waarin particulier en openbaar vervoer,
in samenwerhang met elkaar worden
beoordeeld en bekostigt.
Naast het verlies av 142 miljoen
gulden, zoals dat op de bedrijfseconomi
sche verlies- en winstrekening voor
komt, is er nog de 100 miljoen gulden
verlies, die bestaat uit 70 miljoen gul
den voor bedrijfsvreemde laten en 30
miljoen gulden voor rente op leningen,
gebruikt voor de financieringen van de
verliezen. Het ottale verliessaldo op de
balans is daarmee opgelopen tot 514
miljoen gulden.
De Spoorwegen vinden dat een ge
ïntegreerd verkeers- en vervoersbeleid
in een nog weer kroter kader thuishoort:
ruimtelijke ordening, ecologie, welstand
l en welzijn. Dat is een wel heel andere
vervoerspolitiek dan een jaar of tien
geleden toen de vervoerondernemer zijn
taak kon afleiden uit zijn winststreven.
Nu praktisch alle openbare vervoers
ondernemingen in een verliessituatie
zijn terecht gekomen, zou de oude poli
tiek leiden tot afstoting van grote stuk
ken vervoervoorziening. en dat zou
maatschappelijk onaanvaardbaar zijn
Dat stelt de overheid, volgens de NS,
voor een Ingewikkelde taak: Zij moet nu
j de openbare vervoervoorziening vast
stellen in samenhang met die voor het
particuliere vervoer, door de baten en
j offers van die twee samen tegen elkaar
i af te wegen. Niet alleen ontbreekt daar-
I voor nog de meetlat om baten en offers
te kunnen becijferen, maar naar de
mening van de hoofddirectie van de NS
i de bestuur-
NS acht het opvallend dat in het
verkeersplan van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat wel een rijks
wegenplan is opgenomen, waarin naar
het jaar 2000 wordt vooruitgekeken,
terwijl een meerjarig openbaar vervoer
plan ontbreekt. „Er zal tegen moeten
worden gewaakt dat dit tot een oneven
wichtig verkeers- en vervoersbeleid
leidt". Het bedrijf constateert dat de
taak van het openbaar vervoer niet meer
door de ondernemer, afgeleid uit zijn
winststreven,* moet worden vastgesteld,
maar door de overheid. De laatste dient
het voorzieningsniveau voor het open
baar vervoer vast te stellen met het
sociaal-economisch rendement als richt-
gedragen, namelijk met 6 miljo'
den. De busbedrijven moesten ,s
op hun reserves. In 1968 boe H
als groep nog een winst van blee
miljoen gulden, in 1969 echtei^e»
verlies van 0,7 miljoen gul»eÊ£'
vooruitzichten voor 1971 zijn heli
de hoofddirectie van de Ned Pro
Spoorwegen niet rooskleurig ebe
hoofddirectie voorspelt toenemi ere
de verliezen mede door de aai srul
van de lonen in het streekverv ®ke
die in het stadsvervoer. De beg G*
post van 25 miljoen gulden v ue<
streekvervoer is in
door de regering verhoogd metf®
hands 15 miljoen gulden.
Het reizigersvervoer steeg
miljoen gulden in 1969 tot 397
gulden in 1970. In dat jaar
het aantal reizigerskilometers 0
miljard, een niveau dat pas vo
werd voorzien. De-,
- rnd
or:
er irti
Het voorjaarsrapport van de SER ver
schijnt door die verzieningspogingen al
veel later dan gebruikelijk is. Ook SER-
voorzitter De Pous is er niet in geslaagd
een compromis te bereiken, hoewel het
overbruggen van tegenstellingen zijn
sterke punt ls. De vakcentrales houden
onverkort vast aan de uitvoering van
het actieprogram, dat de overheids
uitgaven wil doen stijgen ten behoeve
van het treffen van collectieve vooreie-
ningen. Zij zijn bereid daarvoor genoe
gen te nemen met een belastingver
hoging. De werkgeversorganisaties willen
de overheid niet meer ruimte geven dan
die, die wordt geschapen door de pro
gressie in de belastingtarieven, liever
zou men nog zien, dat de overheidsuit
gaven daaronder zouden blijven.
Overigens zal de SER waarschijnlijk
wel een redelijke eensgezindheid tonen.
Dat slaat dan met name op het advies de
loon- en prijsmaatregelen in te trekken.
Eerder had de raad er al blijk van ge
geven, dat lonen en prijzen op dezelfde
wijze moeten worden behandeld Overi
gens heeft men in kringen van het be
drijfsleven de indruk, dal de overheid
wel bereid zal zijn de loonmaatregel
terug le nemen, maar de prijzenbeschik-
king, al dan niet gewijzigd, zal laten
voortbestaan.
Werkgevers en vakcentrales zijn het
trekking van de loonmaatregel de rem
men niet losgegooid moeten worden.
Loonexplosies moeten worden voor
komen, opdat men in 172 niet voor nog
grotere moeilijkheden komt te staan.
Het achterblijven van de reële loons
verhoging bij de produktiviteitsstijging
blijft dan ook het devies. Dit motto zal
vooral gelden op wat langere termijn,
want voor dit jaar zijn vrijwel alle
CAO's al afgesloten, althans de belang
rijkste en omvangrijkste, zodat daarin
geen wijziging meer komt als de loon-
matigingsbesluiten door de nieuwe re
gering worden teruggenomen.
DEN HAAG (ANP) liet Tweede
Kamerlid drs. Th. E. Westerterp (KVP)
heeft staatssecretaris dr. F. H. M.
Grapperhaus van Financiën gisteren
schriftelijk gevraagd of het juist is dat
I mevrouw A. Alewijn-de Bok uit llooge
Zwaluwe weduwe van een op 12
september vermoorde lieir/inepompbe-
diende met executie van huisraad op
8 juli aanstaande wordt bedreigd als
gevolg van een achterstallige premie I
j van haar man in verband mei premie-
heffing AOW over 1968.
Gevraagd wordt of de staatssecretaris
in dit geval geen termen aanwezig acht
j om in verband met bijzondere omstan-
digheden kwijtschelding van de belas-
tingschuld te bevorderen. In een toe
lichting zegt het kamerlid, dat
mevrouw Alewijn een inko-
men zou genieten aan weduwenpensi-
oen volgens de algemene weduwen- en
wezenwet van f 517,29 per maand, kin
derbijslag voor een kind en een bedrijfs-
j pensioen van f 162,50 per drie maan-
den. Dc bedoelde belastingschuld be-
I draagt f 429,—.
Amerikaans Huis
verlengt wet
op dienstplicht
WASHINGTON (AFP) Het Huis
van Afgevaardigden heeft zijn goedkeu
ring gehecht aan een verlenging met
twee jaar van de wet op de dienst
plicht, die woensdag verloopt. Maar het
Huis verwierp, zoals gemeld, het amen-
element, dat de senaat er vorige week
aan toegevoegd had en dat voorziet in
terugtrekking van de Amerikaanse
strijdkrachten uit Vietnam binnen ne
gen maanden op voorwaarde, dat de
Amerikaanse krijgsgevangenen in
Noord-Vietnam worden vrijgelaten.
Een commissie, bestaande uit senato
ren en afgevaardigden is thans belast
met de opstelling van een wetsontwerp,
dat voor beide huizen van het congres
aanvaardbaar is.
DUESSELDORF (DPA) Dc ex-
commandant van het concentratiekamp
Treblinka in Polen, Franz Stangl, is
gisteren in een gevangenis in Düssel-
dorf op 63-jarige leeftijd overleden. In
december 1970 werd hij in Düsseldorf
wegens moord op zeker 400.000 joden
tot levenslange gevangenisstraf veroor
deeld. Een bewaker vond hem levenloos
in zijn cel. Er is nog kunstmatige
ademhaling toegepast, maar de gevan
genisarts stelde vast, dat hij was over
leden. Men vermoedt, dat hij aan een
hartinfarct (zijn derde) is overleden.
Om alle twijfel uit te sluiten is bepaald
dat sectie zal worden verricht.
Het vonnis van de ex-concnetratie-
kampcommandant was nog niet rechts
geldig, daar Stangl tegen zijn veroorde
ling beroep had aangetekend. Het hof
had daarover nog geen beslissing geno-
De in Oostenrijk geboren Stangl was,
na zijn vlucht, in 1967 door Simon
Wiesenthal opgespoord en korte tijd
daarna door Brazilië aan de Bondsre
publiek uitgeleverd. Hij had tot zijn
aanhouding als technicus bij de Volks
wagenfabriek in Brazilië gewerkt. Zijn
vrouw en kinderen wonen nog in Bra
zilië.
De „beul van Treblinka", Franz Paul
Stangl. werd een van de „grootste vak
lieden" genoemd op het gebied van de
methodes tot vernietiging van gevange
nen in de nazi-kampen. De op 26 maart
1908 in Almünstor geboren Stangl
kwam in 1931 bij de Oostenrijkse poli
tie, alvorens na de „Anschluss" lid van
de Gestapo te worden in Linz. In 1940
kreeg hij een benoeming op het bureau
voor euthanasie in Berlijn. In 1942
werd hij hoofd van het vernietigings
kamp van Sobibor in Polen. Het jaar
daarop kreeg hij de leiding van het
concentratiekamp in Treblinka!
augustus 1943 kwamen de gev»
daar in verzet, waarbij e
er in slaagde te ontsnappn. Sta!
in ongenade. Na de oorlog vluel
In Oostenrijk liep een aanklacf
Stangl in verband met de
moorden in het Slot Hartheim
