GEWELD BIJ NS NEEMT TOE
KORTOM
Nog meer Toyota.s
EEN MOTOR VERLIEST
[RACHT IN DE BERGEN
Een vakbond voor gedetineerden
Personeel
ongerust
je Slichting Fiets heeft in de serie
Ontdek Nederland een zeer groot
aantal (al 67) fietsroutebeschrijvingen
litgegeven. Iedere routebeschrijving.
»|ke route is zo'n dertig tot vijfendertig
lometer lang. geeft ondersteund door
duidelijk kaartje nauwkeurig aan
een bepaalde tocht gemaakt moet
porden. Toeristische informatie wordt
laarbij voor niets en niemendal
u-strekt. Prijs per route dertig cent,
tgave Stichting Fiets. Europaplein 2.
imsterdam-Zuid.
,e::°
ZATERDAG 5 JUNI 197 f
kwart
uur
rust
Toyota gaal gestaag door met het uitbreiden van haar
leveringsprogramma in NederlandHet marktaandeel van
deze Japanse autofabrikant blijft alsmaar stijgen. Vorig
jaar toas dat gedurende het eerste kwartaal nog maar 1,1
procent, terwijl het eerste kwartaal van dit jaar al een
percentage van 2.6 werd bereikt, hetgeen goed is voor een
tiende plaats. Deze maand begint de aflevering van de op
de RAI geïntroduceerde nieuwe Carina 1600. terivijl twee
andere modellen een zwaardere motor krijgen. Het zijn de
Corona 1700, waarin de 1500-motor vervangen wordt door
een 1700 cc en de Mark II 1900. die nu in plaats van de
1700-cc na een 1900-cc-motor krijgt. De nieuwe Toyota
Corona 1700 heeft een riercilinder 1707-cc-motor. die
rt. waarmee de topsnelheid wordt gebracht
per uur. Inclusief B.T.W. kost deze wagen
Mark II met. 1900-motor heeft met zijn
13 pk een topsnelheid <van 165 kilometer
per uur. Deze wagen heeft uiterlijk enkele wijzigingen
ondergaan; onder meer een nieuw front en wat wijzigingen
aan de achterzijde. Deze wagen kost (inclusief B TAV.)
10.499 gulden.
103 SAE pk leve
op 160 kilometer
9-999 gulden. Dt
Naast de bestaande Solex 3800 en de
revolutionaire Flash, is Solex met een
nieuw type uitgekomen, de 5000. Deze
Solex 5000 is een verjongde uitvoering
van het bekende rijwiel met hulpmotor,
in bijna 25 jaar meer dan
.000.000 exemplaren zijn gebouwd.
de vier frisse kleuren,
waarin de „5000'' leverbaar is (wil,
oranje, geel en blauw), maar ook in
technische uitvoering onderscheidt hij
zich van de zwarte „3800". De wielen
zijn tot 16 inch teruggebracht, het
frame is daarbij aangepast. De motor
kx-ee-g een handige motorlichter.. die
vanaf het stuur bediend kan worden.
Een modern, hoog stuur is toegepast,
waarmee een gemakkelijke zithouding
is verkregen. Verder een nieuwe voor-
en achterverlichting met koplamp op
De Solex 5000 kost (incl. BTW) 420
gulden, dat is 35 gulden meer dan het
bekende zwarte model. De Solex Flash
kost 520 gulden.
.in Carburateur
»;Jen ontsteking
lijstellen
Is u met uw auto de bergen in gaat,
ent u er op voorbereid te zijn dat
v vertrouwde motor zich iets anders
Edraagt dan u gewend bent. Hij ver
rat kracht, maar dat is gemakkelijk
verhelpen. Alleen de carburateur
het onstekingssysteem dienen bij-
esteld te worden. Carburateurs zijn
fS bezorgd
over Europese
eiligheidsnormen
""erikaanse autodeskundigen maken
th zorgen over de traagheid waarmee
"ropa zich onderwerpt aan een reeks
andaardnormcn voor de veiligheid
i een auto. Volgens de Amerikanen
i de aanneming van de Amerikaanse
m een geweldige teruggang van het
"lal verkeersdoden als gevolg van
ilo-ongclukken opleveren.
iige tijd geleden vielen enkele Britse
rkeersdcskundigen de Amerikaanse
aan. Volgens hen waren de
'ropese verkeersomstandigheden zo
schillend van de Amerikaanse dat
uniforme veiligheidsnorm zinloos
zijn. Amerika's nationale ombuds-
o. Ralph Nader, die zich in zijn land
r de invoering van veiligheidsmaat-
üelen beijverd heeft, viel tegen de
itten uii: „Zijn Britse ribben stevi-
Zijn Britse schedels dikker? Zijn
itse levens minder waardevol?"
Amerikaanse Fordconcern veran-
'rde reeds deze week zeer opmerkelijk
n koers door naar voren te brengen
alle autofabrieken ertoe verplicht
udc-n moeten worden om zich aan de
SDV®1 Uigheidsnormen te houden. In de
ie d? 5. is de standaardisatie van normen
volgd door een vrijwel algemene ver
sing van de verzekeringspremies op
ito's.
keurig afgestemd op het leveren van
een zo efficiënt mogelijk benzine-zuur-
'stofmengsel bij gebruik van de wagen
op een gemiddelde hoogte, laten we
zeggen van 0 tot ongeveer 600 meter
boven de zeespiegel. Op grotere hoog
ten nemen kracht en rendement van
een motor echter steeds meer af.
Reeds op een hoogte van ongeveer 300
meter is de kracht van een motor 3
procent minder dan op zeeniveau. Op
600 meter hoogte is dat percentage
krachtverlies al meer dan 6 en op
ongeveer 915 meter hoogte is het
reeds opgelopen tot 9.5 procent. Op
nog grotere hoogten loopt dit percen
tage op.
Door de ijlere lucht in de bergen, en
de daardoor verhinderde aanwezig
heid van zuurstof, wórdt de georui le
lijke verhouding benzine-zuurstof in
het mengsel verstoord. De carburateur
ontvangt minder zuurstof. Maar de
aangevoerde hoeveelheid brandstof
blijft wél gelijk. Hierdoor ontstaat een
te rijk mengsel. Om die vei-houding
benzine-zuurstof weer in evenwicht te
brengen, dient de carburateur aange
past te wox-den. zodat hij een wat
minder rijk mengsel levert. De meeste
carburateurf abrikanten kunnen een
aanpasset leveren, met behulp waar
van de carburateur geschikt gemaakt -
kan worden voor grote hoogten.
Om in de bex-gen een zo groot moge
lijk motoi'isch rendement te behouden,
raden bepaalde automerken soms ook
aan de ontsteking iets „vroeger" af te
stellen. U kunt hel beste door een
vakman laten beoordelen of deze in
greep wellicht ook aan te bevelen is
voor uw wagen. Hij kan dan meteen
het ontstekingssysteem nog even na
kijken voordat u vertrekt, want ook
dat is zeer belangrijk.
Doordat in de bergen veel vaker gere
den wordt met een volledig geopende
gasklep. staan de bougies bloot aan
een veel hogere temperatuur dan ge
woonlijk. Let er daarom op dat ze
niet te sterk vervuild zijn door aan
slag en dat ook de isolatoren in goede
staat verkeren. Het kleinste barstje in
de isolator kan namelijk al kortslui
ting veroorzaken, vooral op momenten
dat er veel wordt gevraagd van een
motor.
Als de bougies te oud zijn om nog
gereinigd en bijgesteld te kunnen
worden, kunt u ze het beste meteen
maar vervangen, vooral in de bergen
(16.000 km. is de maximum levens
duur van een bougie).
Houd ook de andere onderdelen van
uw ontstekingssysteem nauwgezet in
het oog. De bougies dienen altijd vol-
Een uitkomst als de voorruit van de auto plotseling kapot gaat is deze
uit West-Duitsland afkomstige opblaasbare noodruit. De „ruit" is
gemakkelijk mee te nemen, want hij kan opgerold en opgevouwen
worden. Men hoeft geen monteur te zijn om de noodruit te bevestigen.
doende spanning te ontvangen van de
bobine. Dit is uiterst belangrijk, niet
alleen bij rijden onder normale om
standigheden. maar vooral bij zeer
koud weer. Lagere temperaturen zor
gen reeds voor een krachtverlies van
de accu, terwijl daarenboven de star'
motor méér vraagt om een koude mo
tor te kunnen doen aanslaan. Alleen
eexx ontstekingssysteem dat in pene de
staat verkeert, kan aan deze proble
men het hoofd bieden en dus voldoen
de vonk produceren om de motor got
te laten lopen.
Als u straks de bex-gen ingaat en u
hebt inderdaad de earouratie laten
bijstellen en het gehele ontstekingssy
steem goed laten nazien, dan kan
zo n autotocht een van de piez'erigste
worden die u zich kunt wensen. U voelt
de krachten van uw wagen niet meel
alnemen op grotere hoogten en u rijdt
met het veilige gevoel dat uw auto
alles aankan.
Vanzelfsprekend dient u bij terugkeer
even bij uw garage langs te gaan om
ontsteking en carburatie weer te laten
aanpassen aan ons zeeniveau.
UTRECHT Pcrronopzicliter mis
handeld. houl'dcondueteiir gemoles
teerd. dame in coupé bedreigd, gauw
dief stal handbagage. Een bloemlezing
van krantekoppen van redelijk recen-
datum. Kr zijn oorzaken aan te
die dei
dadci
niet in de hand gewerkt dan toch
vergemakkelijkt hebben. De stations
hebben een kleinere manbezetting dan
vroeger, de controle is verdwenen.
Personeel van de Nederlandse Spoor
wegen, maar evenzo de reizigers,
staan nu aan een toenemende aggres-
sie bloot. Betekent dat echter dat
de veiligheid evenredig afneemt of
hebben NS meteen felle maatregelen
De chef spoorwegrecherche, de heer
B. F Mikx, zegt hierover: „Dat is nu
juist een van die zaken die ons ei-g
hoog zitten en 't is een van de redenen
waarom onze organisatie gewijzigd
diende te worden. Door de situatie bij
NS minder personeel op de stati
ons, vrije toegang gevoegd bij de
ontwikkelingen in de maatschappij,
waarin de aggressie toeneemt, zijn wij
gedwongen extra-aandacht te beste
den aan onder meer het handhaven
van een redelijk niveau van orde en
veiligheid op de terreinen van NS. Dit
betekent echter een uitbreiding van
ons personeelsbestand.
„Nogmaals", zegt de heer Mikx, „de
aggressie op de treinen heeft onze
voortdurende aandacht. Treinen waar
in en plaatsen waar regelmatig orde
verstoringen plaatsvinden, worden zo
veel mogelijk bewaakt. Natuurlijk is
het voor ons ondoenlijk om achter
iedere hoofdconducleur een man van
de spoorwegrecherche te zetten, maar
wij doen ons uiterste best".
De eerste maatregelen van de Neder
landse Spoorwegen zijn dus genomen:
nieuwe rayonorganisatie van de spoor-
wegreche vhe. extra-aandacht, uitbrei
ding van het personeelsbestand, een be
ter samenspel met politiekorpsen in de
grote steden.
Dit alles neemt niet weg dat er onrust
bestaat onder het personeel, dat eerst
eens resultaten wil zien van een pa
pieren organisatiewijziging. Nu is het
moeilijk iedereen tevreden te stellen,
maar de kritiek die men links en
rechts opvangt lijkt hout te snijden.
..Moeten die paar honden ons nu be
schermen'.'". „Het duurt nog wel een
Maatregelen
Een hoofdconducteur vroeg een
maandje geleden in De Koppeling,
personeelsblad van de NS, of er maat
regelen genomen zouden worden:
„Mijn ervaring en die van mijn colle
ga's is wel dat de mentaliteit onder
het reizend publiek verandert. Regel
matig worden conducteurs daarvan
het slachtoffer. Logisch dat dit een
sterke psychische druk - op liet werk
van het treinpersoneel legt, -maar nor
maal is hel niet. Op vele stations
staat de hoofdconducteur nu vaak al
leen en de verwachting is dat dit in
de toekomst nog zal toenemen, zodat
de risico's nog groter worden. Kunnen
hiertegen maatregelen genomen wor
den" Immers, het salaris van een
hoofdconducteur is niet voorzien van
Een spoorwegrechercheur op het Utrechtse station.
een gevarentoeslag en is zeker niet zo
hoog als van een politieagent, die in
precaire situaties nog hulp van colle
ga's kan verwachten".
Mr. D. H. C. Ittmann, directeur van de
dienst van exploitatie van de NS, wel
ke dienst naast de spoorwegrecherche
deze troebelen het meest ter harte
gaat. antwoordt: ..Het is onmiskenbaar.
In de hele wereld neemt de aggressie
BETERE
BESCHERMING
GEWENST
toe, ook in Nederland
Vernieling van onze
molesteren v
plicht doen
herhaaldelijk
Wat doen wc
x-ichtlijnen gege
ter voorkoming
Ten opzichte
aggressie zal in
wegrecherche er
n ook bij NS.
onze eigendommen,
ambtenaren die hun
roofovervallen komen
hiertegen? Er werden
i hoe te handelen
■an roofovervallen,
vernielzucht en
erleg tussen spoor-
?xploitatie getracht
en aantal aanbeve
lingen te geven. Het zal erop neerko
men dat de Ns'er moet trachten zijn
kalmte te bewaren en zich niet moei
laten verleiden tot een woordenwisse
ling of tot handtastelijkheden. Verder
dient hij zo mogelijk de hulp in te
roepen van spoorwegrecherche of
plaatselijke politie, liever dan zelf te
proberen de zaak te klaren. Dit kan
veelal de politie op het eindpunt of
bestemmingsstation zijn.
Zowel spoorwegrecherche als politie
kunnen een zaak alleen tot klaarheid
brengen als NS'ers kunnen getuigen.
Volharding van de kant van spoorweg-
recherche heeft tot heden bijna elke
zaak waarin zij werd gemoeid, tot
klaarheid gebractit.
De suggestie om de „gevarenkans"
geldelijk te belonen kan niet tot een
oplossing leiden. Inschakeling van de
daartoe aangestelde spoorwegrecher
che of politie blijft de richtlijn".
De NS'cr doet toch al zijn best om
zijn kalmte ie bewaren, maar het zo
laat pas ingrijpen van het bedrijf zit
hem wel hoog. Te meer 'daar het nu
pas houden van een enquête naar de
vraag naar spoorwegreeherchebe-
seherming hem duidelijk maakt dat
het zijn-lijd-wel-zal-duren.
Voor een betere bescherming moet
nieuw personeel worden opgeleid. Dit
moet echter terdege gebeuren. Hier
voor rekent men een periode van on
geveer twee jaar. In het eerste jaar
worden de aspirant-agent de algemene
en de speciale NS-wetskennis, EHBO,
zelfverdediging en de nodige vorming
bijgebracht. In de volgende jaren
dient de agent rijp gemaakt te wor
den voor onder meer het zelfstandig
afdoen van zaken van meer importan
tie. Voorlopig zullen aspirant-agenten
daarom hun opleiding, vorming en
praktijk opdoen in de Randstad, om op
die manier een „bestand" te kweken
om ook de organisatie van de i
vormen rayons ter hand te n
En wat de reiziger betreft, hij hoopt
er het beste van.
GERARD CRONC.
DEN HAAG Onlangs heelt
hele dag gepraat over de oprichting
gedetineerden. Het
een op verzoek va
ring in Den Haag.
door Jos Ahlers
;pje mensen een
-en vakbond voor
heterogene gezelschap kwam bij-
het Nationaal Bureau voor Reclasse-
geval met subsidies moet gaan werken. Men wil niet
en afhankelijkheidspositie terechtkomen.
Opinie
Het plan komt
Groepen studenten
meer gepraat over
liet zo maar uit de lucht vallen,
lit Leiden en Groningen hebben al
x'n vakbond voor gevangenen en ex-
heeft een aantal studenten van de
academie De Horst in Driebergen tweemaal een bijeen
komst belegd om „na al dat gepraat nu eens eindelijk iets
te doen". Een paar meisjes hebben de plannen via een
NOS-microfoon toegelicht en daar leek het voorlopig toch
Een belangrijk onderdeel van het werk van KROM is de
opinievorming. Het gaat daarbij met name over een
algemene opinievorming over het reactiesvsteem ten op
zichte van wetsovertreders. Men wil trachten het publiek
te bewijzen hoe ondoelmatig het huidige reactiesysteem
is. Hoe hard en hoe ongunstig hel verblijf in de gevange
nis is en hoe uiterst moeilijk de situatie na de detentie-
1S'. goen .werk« nauwelijks geld. Men verwacht van
Se«rST"8 °p dm van he"
De directe aanleiding om de mogelijkheden van zo'n bond
in Nederland af te tasten is een publikatie van de
psychiater J. A. van Belkum in het maandblad voor
Berechting en Reclassering. Dokter Van Belkum is psychi
atrisch adviseur aan het ministerie van Justitie. Hij
maakte eind 1969 een oriëntatiereis naar de Scandinavi
sche landen en zag hoe in Noorwegen, Zweden en
Denemarken verenigingen functioneren, die zich ten <t<»-l
stellen menswaardiger en doelmatiger reacties ten aanzien
van wetsovertreders te bewerkstelligen. In Zweden heel
die vereniging KRUM, in Denemarken KRIM en in
Noorwegen KROM. Ze stellen zich op als crimineel-
politieke pressiegroepen en ontstonden na een congres in
1967 in Zweden over een meer adequate benadering van
delinquenten.
Conservatiever
ürïi™i,yan. m ls van mening dat het Noorse
«rahliritan en vooral ook het penitentiaire systeem
Een eVer e" rePressiever is dan in Nederland
omgeven 5oor2evmVa"?"iShb<!Sla:'' dl""' u,t ««mplcxcn
omgeven dooi zeven meter hoge muren en midden in de
vërif™ h esen' Dt' geimliede afzonderlijke eebouwen zijn
erbonden door onderaardse zangen en er wordt voor d?-
bewakmg televisiecamera's en andere elektronische ap-
pen h^! a, J. het meer u,n een behandeling dan
n bewaking dient te gaan is er kennelijk nog niet door
gedrongen. Dokter Van Belkum: „Maar ook in Nederland is
de noodzaak om de bestaande situatie op het gebied van
tevensgrooTaanwezlg,de ""'PaSSine "Van '"«anderen
Politie
Het Noorse KROM functioneert het best. I-Iet drieledige
doel van deze vereniging is:
l. Op korte termijn werken voor die hervormingen in de
strafrechtspleging en in he gevangeniswezen, die de
nadelige invloeden van de vrijheidsberoving kunnen redu
ceren en de vrijheidsberoving minder zwaar kunnen doen
wegen voor de gedetineerden.
-'. Op langere termijn werken voor ingrijpende wijziging
in het huidige reactiesysteem en daarbij trachten de
vrijheidsberoving in de ruimst mogelijke mate te vervan
gen door reacties en handelingsinitiatiever
3. Als spreekbuis dienen voor vroegere
neerden en andere wetsovertreders m
algemene rechten en eisen op
bevorderen.
vrijheid,
i huidige gedeti-
het doel hun
Volgens het in Groningen uitgewerkte model voor een
Nederlandse KROM moet ook geprobeerd worden' de
democratisering van het politieapparaat te bevorderen
De functie van de politie zou meer op hulpverlening dan
op esti affing gelicht moeten zijn. Het wijkagentensys-
leem zoals dat in Groningen bij wijze van experiment
wordt ingevoerd is al n stap in de goede richting. De po
litie moet zelf n imageverandering tot stand trachten te
brengen door goede voorlichting over de eigen taak te
geven. Ook hel seponeringsbeleid van de officieren van
justitie is nog steeds een zeer geheimzinnige zaak. De
criteria zijn zo vaag dat al gauw de indruk van een
zekere klassejustitie ontstaat.
Voorkomen
De Noorse vereniging geeft een blad uit en heeft al een
aantal rapporten gepubliceerd onder meer over de gevan-
genisstral voor jeugdigen en over het opleggen van
dwangarbeid aan alcoholisten. In voorbereiding is een
boek over het leven in de gevangenis. De officiële
instanties zijn in Noorwegen allerminst ingenomen met
het werk van KROM. De zusterorganisaties in Zweden en
vooral die in Denemarken hebben zich echter zo dooi
instanties laten inpakken dat ze nauwelijks nog uit de
voeten kunnen. In een in Groningen opgesteld workpaper
voor een Nederlandse KROM staat dan ook dat men in
Het hele gevangenissysteem moet gericht wórden op het
ontwikkelen van de positieve kanten in de mens en niet
alleen op de bestrijding van de negatieve kanten. Mensen
die uit de gevangenis komen moeten werkelijk nieuwe
kansen krijgen. Het uiteindelijke doel van KROM zou
volgens het Groningse model 't voorkomen van crimineel
gedrag moeten zijn. Daarom moeten «duidelijke standpun
ten worden ingenomen ten aanzien van alles wat als
preventief kan worden beschouwd: woningbeleid, cultuur
beleid. verkeersbeleid, enz. KROM moet een organisatie
worden die afwijkend gedi niet gaat onderdrukken,
maar die criminele gedragin van mensen wil onder
zoeken en die die mensen wii helpen om in hun eigen
situatie een oplossing te vinden.
