VERKERKE
versies,
Brigitte Bardot is te leveren in tien verschillende
maar voetbalfenomeen Johan Cruyff ontbreekt
Elke
seconde
een
bloemen-
groet
over
de
wereld
De ongekroonde koning van het „wegwerpschilderij''
BENNEKOM. Wat had hij
ook alweer precies gezegd
via de telefoon? Zijn overi
gens niet onvriendelijk be
doelde woorden hadden be
trekking op het fenomeen
kunst in huis, hetgeen vol
gens hem neerkwam op een
bonte collectie foeilelijke
schilderijtjes. „Iedereen vindt
ze eigenlijk walgelijk", zo
meende hij te weten, „maar
ze blijven gehandhaafd, al
deze in een roekeloze bui
aangeschafte prullen. En
waarom? Juist ja. Omdat er
zulke pittige prijzen voor zijn
betaald durft eigenlijk geen
mens ze mee te geven aan de
vuilnisman. Je krijgt er ge
wetenswroeging van. Met
mijn posters hoef ik daar
niet bang voor te zijn. Zodra
iemand daarop uitgekeken
is, kan hij ze desnoods ver
frommelen en er een lucifer
aan houden. Eerlijk, ik geloof
dat mijn wanddecoraties tot
nu toe de eerste werkelijk
democratische uiting van
kunst zijn, letterlijk voor
iedereen bereikbaar en be
taalbaar. Voor mij zijn posters
duidelijk een beeld van een
veranderde tijd".
Beeld van een veranderde tijd
Onwillekeurig schieten vooral die
woorden je weer te binnen bij het
naderen van de villa „Westereng" aan
de Edeseweg in Bennekom. Een statig
herenhuis van het type twee-onder-
i-kap- Maar vensters en deuren zijn
al paars geverfd. Vroeger zou
1 kast als deze gegarandeerd eigen
dom zijn geweest van een hautaine
Ivocaat of een ernstige arts mis
schien. Vanuit een ruim, modern en
kleurig vertrek treedt je nu een magere
joviale man tegemoet, Engel Verkerke.
Beeld van een veranderde tijd, flitst
het andermaal door je heen. Hij be
antwoordt nauwelijks nog aan het
beeld van de klassieke villabewoner,
deze zesenveertigjarige vader van drie
kinderen met zijn vuurrode haar. In
plaats van het gedistingeerde drie
delige streepjespak draagt hij een vest
imitatieleer over een kakelbont
shirt met open boord. Een pantalon
de modernste snit en kleur be-
ens een paar zwarte laklaarzen
completeren de uitmonstering-
Miljoenenomzet
In één opzicht evenwel lijkt Verkerke
j zich wel degelijk te kunnen meten met
voorgaande bewoners van zijn status-
huis: het gaat hem jinancieel gezien
goed, uitstekend zelfs. Hoe kan het
ook anders als je aan het hoofd staat
een bedrijf, dat over de hele
wereld miljoenen en miljoenen kleu
rige afbeeldingen van de meest uiteen
lopende personen en dingen verkoopt
prijzen variërend van circa vijf
tot acht gulden per stuk? De totale
omzet over de afgelopen vier jaar
wordt voorzichtig op twaalf miljoen
f-J exemplaren geschat. Maar het kunnen
Een complex van factoren blijkt tot de
geboorte van de poster te hebben ge
leid. In het voorbijgaan wijst Engel
Verkerke even slechts op de kapitaal
krachtige jeugd. Hij neemt aan dat
bekend is hoeveel geld deze bevolkings
categorie te verteren heeft en men
moet het hem niet kwalijk nemen, dat
hij, net als onder meer de grammo
foonplatenindustrie, erover is gaan
piekeren om ook een (bescheiden)
graantje mee te kunnen pikken uit wel
gevulde tienerportemonnees. ,,Ik ont
dekte", aldus Verkerke, ,,met name in
Amerika een tendens om affiches an
ders te gebruiken dan waarvoor ze
oorspronkelijk waren bestemd. In
eerste instantie bedoeld om bepaalde
gebeurtenissen aan te kondigen, zag je
de plakkaten steeds meer opduiken in
huiskamers, waar ze werden benut als
wanddecoraties. Daar rook ik mijn
De ongekroonde posterkoning her
innert zich nog levendig hoe die
Amerikaanse posters uit de begin
periode eruit zagen: men bediende zich
bij voorkeur van een negentiende-
eeuwse vormentaal, veel krulletters en
zo. Er kon gerust gesproken worden
over een verzet tegen de toenemende
verzakelijking van onze maatschappij.
De posters waren een duidelijke uiting
van die onvrede met de bestaande-
orde. Engel Verkerke: „Hoewel het
voor mij aanvankelijk ook wel een
flinke gok was ik hield mijn hart
vast en het heeft me menige slapeloze
nacht bezorgd, werkelijk waar ben
ik gewoon aan het produceren ge
slagen: we hielden ons bezig met maat
schappijkritische dingen, vooral om
dat uit allerlei contacten duidelijk was
geworden hoe sterk de jeugd in Neder-
vergelijkbare grootheden ontbreken
totaal. Engel Verkerke. laconiek:
„Mensen met belangstelling voor deze
figuren kopen geen posters, heb ik me
gerealiseerd!".
Tienmaal B.B.
Brigitte Bardot daarentegen is wel in
tien verschillende uitvoeringen lever
baar; Bob Dylan bracht het tot viei
verschillende posters. Zoals gezegd, hei
is heel raar in deze branche. Mis
kleunen zijn gewoon onvermijdelijk. Jc
moet ze incalculeren. Wat niet weg
neemt, dat we ook wel eens bewust
onzakelijke dingen doen. Het geeft je
persoonlijk een grote voldoening. Dat
gevoel heb ik sterk gehad bij de series
posters van schrijvers als Wolkers,
Mulisch, Van het Reve. Uit zakelijk
oogpunt waren het enorme flops-
Natuurlijk moet je weten hoever je
met dit soort extra's kunt gaan. De
grote lijn moet winstgevend blijven
uiteraard. Maar daar maak ik me niet
ongerust over, zolang het me lukt de
modeontwikkelingen enigszins bij te
houden. Het betekent nou bijvoorbeeld
een hele plaat vol leuke meisjes in
hot pants. Eens kijken of daar geen
interesse voor bestaat. Nee, er Is een
beste toekomst voor ons weggelegd
Kijk maar eens in hoeveel kamers er
nog kalenderblaadjes en voorpagina's
van geïllustreerde tijdschriften aan de
wand hangen. Daar kan toch nog iets
aan gedaan wordep, zeker.
W. AERTS
Engel Verkerke, temidden van
enkele van zijn miljoenen schep
pingen.
Belangstelling voor „wegwerp
schilderijen" in een postershop
boulevard-Scheveningen fa. V;
Dias Lodder.
land met name daarin geïnteresseerd
was op dat moment. Als verstandig
zakenman hou je daar rekening mee
uiteraard".
.,Nn hebben we die tijd alweer lang
achter de rug, maar in het begin
moesten we het hebben van platen, die
waren geïnspireerd op bijvoorbeeld
sex of het rassenvraagstuk. Ook
hebben we toen Che Guevara gebracht
en andere helden van het moment.
Bob Dylan onder meer. Is het niet
mooi om zijn kop metersgroot afge
beeld tegen een muur te prikken? Van
Che Guevara zijn als ik me niet vergis
alleen al in ons land zestigduizend
exemplaren verkocht. Tegenwoordig
bemerk ik veel meer de tendens, dat
posters een weerspiegeling moeten
geven van het gevoel lak te hebben
aan alles in deze maatschappij. Men
wil zich afzetten. Maar nogmaals, je
kunt er eigenlijk geen peil op trekken-
Soms koop je voor griezelig hoge be
dragen een plaat van een fotograaf met
wereldnaam en dan kun je de repro-
duktie aan de straatstenen niet kwijt-
Het blijft een uiterst wisselvallig be
drijf, onberekenbaar voor wat zijn
resultaten betreft".
„Dochters"
Teneinde zijn bedrijfsrisico zoveel
mogelijk te spreiden heeft Verkerke.
handig als hij is, dochteronderne
mingen opgericht in Duitsland. België.
Frankrijk. Engeland en Denemarken
Men produceert en verkoopt gezamen
lijk. zodat „winkeldochters" uit het
ene land eventueel elders kunnen
worden gepresenteerd in de hoop, dat
ze het daar beter doen. Een globale
analyse van het „Verkerkefonds" leidt
onherroepelijk tot de conclusie: een
poster is helemaal geëvolueerd tot eer
modern wegwerpschilderij. Duidelijl
ligt het hoofdaccent op het mooii
plaatje, onverschillig of het nu gaai
om een romantisch strandtafereel dar
wel om een beeldige blote juf. Met eer
jaarproduktie, die telkens oploopt tol
boven het getal tweehonderd, heef'
Verkerke een leverbaar assortimen
dat ruimschoots het dubbele bedraagl
Hij onderscheidt de klassieke posters
het zogenaamde popwerk, de ge
engageerde prenten en tenslotte he'
modieuze gedeelte, waaronder mei
hoofdzakelijk (zoete) foto's aantrefl
Onder de series zal men tevergeef
zoeken naar foto's van voetbalsterre-
etc. Ook Toon Hermans, Sonneveld c
gba Het is een heel vreemde zaak met die
fleurige vellen papier, als regel met
>oi modewoord pasters genoemd.
7e vliegen weg bij wijze van spreken
de liefhebbers kunnen er gewoon
niet genoeg van krijgen. Meer dan 125
Ij mensen al verdienen aan Verkerkes
posters hun dagelijks brood en het
einde is nog niet in zicht. „Nog lang
piet", voorspelt de drukke man, die op
en klein land groot kan zijn. Dank zij
Verkerke met zijn vaak pein
zende oogopslag verkreeg de naam van
het landelijke Bennekom weer bekend-
I beid tot ver buiten de landsgrenzen.
Het is maar goed ook vinden de juf
frouwen bij het plaatselijke V.V.V.-
bureau. Door de tanende roem van
Hendrik (Boerenpartij) Koekoek, die
het Gelderse stadje eveneens do
micilie houdt, begon het weer helemaal
2 03 verkeerde kant op te gaan.
2IZ1 „Ik zag een markt"
Engel Verkerke heeft het zeker niet zo
tadrukkelijk bedoeld en al helemaal
niet voorzien, toen hij in 1957 zijn
werknemersfunctie als verkoopleider
groothandel in school-
benodigdheden verruilde voor een baan
werkgever. „In mijn vroegere
werkkring", licht hij bereidwillig toe.
'treeg ik veelvuldig te maken met
onderwijzers en schoolhoofden, die
verlegen zaten om reprodukties van
kunstwerken tegen populaire prijzen.
De peperdure platen, die tot dan toe in
ile handel waren, interesseerden hun
niet. Ik zag duidelijk een markt op dat
terrein, mits je uiteraard iets van
behoorlijke kwaliteit tegen een mini
male prijs zou kunnen leveren. Mijn
toenmalige baas trok er echter niet
ing bard aan. zodat ik tenslotte maar voor
mezelf begonnen ben. Veel armslag
hadden we zeker niet, die eerste tijd-
Wt de verkoopresultaten van de ene
Plaat bekostigde je de aanmaak van
i volgende. Zo zijn we doorgegaan,
j, 'at zowat vier jaar geleden dan die
1 otale doorbraak kwam met de poster
'e waren zo fortuinlijk de ver-
tdering in de trend snel te ontdekken
i erop in te spelen. Maar nog altijd
*aken de reprodukties meer dan de
i mijn totale activiteiten uit
Vergis je das* niet in- Onze posters
Khter gaan over de hele wereld. Tot
de V.S. en Indonesië toe".
DEN HAAG Elke seconde een
bloemengroet. Dat is het doel van
de internationale organisatie
Fleurop-Interflora. Een doel ove
rigens dat men vorig jaar al be
reikt heeft. In dat jaar werden
over de hele wereld ruim 26 mil
joen bloemengroeten overgebracht
door de ruim 38.000 leden. Dit
jaar bestaat de Nederlandse afde
ling van Fleurop vijftig jaar en
een jubileum hoort nu eenmaal
met een bloemetje gevierd te wor
den. Als het dan een organisatie
als Fleurop betreft wordt het wel
'n bloemrijk geheel. In ons land al
leen al treft men meer dan vijf
tienhonderd Fleuropbloemisten
aan. Het hoofdkantoor van de ja
rige organisatie is in Den
Haag.
Directeur W. Amesz van Fleurop-
Nederland vertelt: „Wij vieren dit
jubileum wél en niét. We geven
bijvoorbeeld geen feest voor onze
leden. Het is al moeilijk om ze
allemaal voor een vergadering bij
elkaar te krijgen, laat staan voor
een feest. We hebben wel ter
gelegenheid van dit jubileum een
nieuw arrangement op de markt
gebracht: de gecombineerde bloe
men- en fruitmanden. Vooral
voor zieken blijkt dit iets bijzon
ders te zijn. We hebben er ter
introductie vijfhonderd naar zie
ken gestuurd en hun reacties wa
ren overweldigend".
Alle „feestelijkheden" zullen vol
gend jaar besloten worden tijdens
de Floriade in Amsterdam. Dan
zullen alle buitenlandse organisa
ties en de Nederlandse in de Am-
stelhal van de RAI ieder een
standje inrichten om het publiek
te tonen wat in binnen- en bui
tenland te krijgen is via de servi
ce van Fleurop.
En voor het publiek is het wel
bijzonder gemakkelijk. Het gaat
naar zijn eigen Fleuropbloemist
en deze zorgt ervoor dat zijn
Fleuropcollega waar ter wereld
ook zorgt voor de verdere afwik
keling van de bestelling. De over
koepelende organisatie oefent
hierop wel controle uit. Dat gaat
in de vorm van 'n aantal „test-
orders". Dat wil zeggen dat een
aangesloten bloemist een order
krijgt, die hij op een bepaald
adres moet afleveren. De ontvan
ger is dan echter niet een blije
moeder of een langdurig zieke,
maar een van de bestuursleden
van de organisatie, die dan met
deskundige blik vaststelt of het
geleverde aan de (hoge) eisen
voldoet.
OVERGESTAPT
„De laatste anderhalf jaar is het
publiek bij zijn keuze van de
anjer overgestapt op de roos", al
dus de heer Amesz. „Waar dat
in zit weet ik niet. De anjer
vraagt tenslotte lang zo veel zorg
niet als een roos' en is over het
algemeen nog langer houdbaar
ook". Maar het publiek heeft het
voor het zeggen en wat de prijs
betreft maakt het allemaal niets
uit.
De administratie van Fleurop ia
zeer ingewikkeld. Op het hoofd
kantoor-Nederland werken vijf
tien mensen, maar die hebben
wel de beschikking over een
computer en nog veel meer ver
nuftige apparatuur. Fleurop-In
terflora heeft, om het zich wat
gemakkelijker te maken een ei
gen muntstelsel ontworpen. De
betaling onderling geschiedt via
de „Fleurin". In Nederlandse be
grippen omgezet komt een fleurin
neer op tachtig cent.
Sinds een jaar of tien is het
naast het laten bezorgen van
bloemen en dergelijke ook moge
lijk iemand een „Floracheque" te
geven. Het principe daarvan is
dat van boeken- en platenbon.
maar heeft als extra dat zij ook
in het buitenland geldig is.
Ank van Dugteren
