U loopt geregeld
bij ons voorbij.
Haar weet u wat n
daardoor mist?
BESTOLEN ALFA ROMEO
WERD VLUCHTELING
SPRANG NOODLOTTIG
Duizenden leerlingen
weer voor eindexamens
Overloon mag
nooit museum
van haat zijn"
Raiffeisenbank IQ Boerenleenbank
SPANNING
VOOR HAVO
MAVO EN
LEAO
Prijs
dagbladen
moet omhoog
Korter dienen
bij marine
I 1TERDAG 8 MEI 1971
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(Van een onzer verslaggevers)
)E Robert Paul. van Sprang, de soldaat die in het Belgische Zwin
ee politiemannen moet hebben doodgeschoten, is bezeten geweest van
t idee een wapen te moeten hebben. Dat wapen dach hij wellicht te kun-
n roven in zijn garnizoen, een gedachte die hem noodlottig is geworden.
Js uur nadat hij in Ede een aanrijding veroorzaakte met de in het Bel-
"A sche Braschaat gestolen Alfa Romeo wordt hij na een felle klopjacht
p| ermeesterd in de Arthur Koolkazerne: dezelfde kazerne die hij een
eek geleden nog als vrij man had verlaten. Het is exact vier uur, vrijdag-
orgen, als Van Sprang zich zonder overtuigend tegen te stribbelen, laat
lampen. Hij heeft geen fut meer om de beide handgranaten die h ijbij zich
aagt te laten exploderen.
sein voor de klopjacht, waaraan
politiemensen en marechaussees
>ben meegedaan, geeft van Sprang
irect zelf. Omstreeks 10 uur, kwart
10 donderdagavond veroorzaakt
de Edese buitenwijk Veldhuizen
n doodlopende weg een aanrij-
g. Zijn wagen ramt de van rechts
?nde auto van Kruidenier G. C.
man, die tot zijn verbazing ziet
de andere wagen met een door
botsing nauwelijks geremde vaart de
dlopende weg afrijdt en via een
ge sloot midden in het struikgewas
stilstand komt. Nog verbaasder is
Edese middenstander als hij ziet
de bestuui'der van de wagen er
«nschijnlijk ongedeerd uitkruipt en
»n lopen zet, de donkere
:e ilanden in. „He, wacht nou even, ik
schade", roept Veerman,
lodjs dan ziet hij het Belgische kente-
het automerk. Zijn verbazing
;teiat om in schrik. Hij zet het net als
n Sprang op een lopen, maar de
dere kant op naar de dichtsbijzijnde
ke efoon en waarschuwt de Edese ge-
•entepolitie, die onmiddellijk alle
he itiekorpsen en alle marechaussee-
Gelderland alarmeert. Het
het begin van een grimmige jacht
man. die ervan wordt verdacht
Belgische agenten Willy Debree
•n Paul Demare (28) te hebben
inJodgeschoten. Alle politiekorpsen uit
dtpüggende gemeenten, waaronder
-los nhem, staan zoveel mensen af als
igsi maar kunnen missen.
?ni gelijkertijd worden de wachtposten
lacjn de kazerne waar van Sprang
egerd was, in verhoogde paraatheid
«bracht. Gewapend met op scherp
lande pistolen en Uzi-geweren, een
3I?' gewone situatie, bemannen zij de
SJ zernepoorten. Zij zullen er mee
hieten, maar voorlopig concentreert
tt onderzoek van de politie zich rond
sldhuizen en de Klomp, het dorp in
richting waarvan Van Sprang ver-
oedelijk is gevlucht. Politieauto's be
tten alle kritieke punten, want de
lomp, halverwege Ede en Veenen-
aa\ is het knooppunt van twee be
langrijke uitvalswegen naar de rand-
id. Van Sprang kan, aldus 't radio-
richt voor alle patrouilles, opnieuw
1 auto stelen of proberen liftend
omsingelde weilandengebied te
irlaten.
flangrijke opdracht is dan ook, dat
speurders moeten uitkijken naar
n lifter.
i Sprang wordt echter niet gevon-
Wel een lifter die op een gegeven
ment wordt gesignaleerd bij een
in de wijk Veldhuizen. Hij
achteraf een rechercheur in
r te zijn en ook de auto, die met
^doofde lichten op een industrieter-
wordt waargenomen, is van de
blitie.
Radioberichten over deze gebeurtenis-
1 houden weliswaar de spanning er
maar diezelfde radio wordt
c gebruikt voor huishoudelijke me
edelingen, bijvoorbeeld dat wagen
ir het bureau mag komen
r koffie.
twee uur geeft de coördinator
de klopjacht, overste H. J. te
Paske van de marechaussee de op
dracht dat „Arnhem" mag inrukken.
Andere auto's worden teruggeroepen
naar het bureau en 't blijkt erop dat
men de zoekactie zal staken tot de
volgende ochtend. En juist wanneer
deze gedeeltelijke terugtocht is vol
tooid klinken er vanuit de richting
van de kazerne vijf schoten, sein om
de actie nu te verplaatsen naar het
kazernecomplex, waar de manschap
pen worden gewekt en uitgerust met
geladen wapens.
De laatse faze van de jacht gaat in, al
weet niemand hoe Van Sprang de op
"enkele kilometers afstand van Veld
huizen gelegen kazerne heeft weten te
bereiken zonder te worden gezien.
Niemand verdiept zich ook in die
vraag, want de vluchteling is wel
degelijke in het kazernecomplex: hij
is door soldaten ontdekt in een wc.
Ze sommeren hem er uit te komen,
aan \Velk bevel Van Sprang gehoor
geeft. Ze brengen hem daarna naar de
wachtcommandant, maar onderweg is
hij zijn belagers toch te vlug af; hij
weet in het duister te verdwijnen. De
vijf schoten waarvan drie gericht,
missen doel en Van Sprang verdwijnt
de bosjes in, mogelijk zelfs wel het
hek over om opnieuw te vluchten. Een
speurhond die reuk heeft gekregen
aan de inmiddels op het kazerneter
rein gevonden pet van Van Sprang
lijkt althans het spoor bijster te zijn
bij het buitenhek. Onmiddellijk wordt
daarom besloten de hele dorpskern
van Ede hermetisch af te grendelen
en uit te kammen.
Ook op het kazerneterrein kamt men
elk hoekje en gaatje zorgvuldig met
behulp van schijnwerpers uit en om
kwart voor vier ziet soldaar Van Huut
de schim van een ongewapende fi
guur. „Dat vond ik vreemd", aldus
van Huut, „want we hadden allemaal
een wapen".
Als de schim daarop wegduikt in de
bosjes maakt Van Huut een omtrek
kende beweging en ontdekt hem even
later weer. „Ik herkende Van Sprang
duidelijk en riep: sta op ik schiet".
„Schiet jij maar riep Van Sprang
terug, aldus het relaas van de soldaat
Van Huut. die daarna v. Sprang op
nieuw ziet wegvluchten. „Ik loste toen
een waarschuwingsschot". Intussen
vindt Van Huuts collega Jorritsma de
vluchteling bij de werkplaats van de
timmerman van de genie. Hij ziet
kans hem met de kolf van zijn ge
weer een klap in de maagstreek te
geven. Daarna richt hij hel wapen op
Van Sprangs buik. Vervolgens komt
ook koi'poraal Dedert erbij en fouil
leert Van Sprang. Hij vindt een hand
granaat. Als later versterkingstroepen
komen opdagen vindt een kapitein de
tweede handgranaat.
„De man is volkomen groggy", zegt
overste te Paske om half vijf op een
geïmproviseerde persconferentie. „Hij is
nu onder doktersbehandeling". Veel
vragen kan de heer Te Paske op dat
moment nog niet beantwoorden. Grote
onbeantwoorde vraag is waarom Van
Sprang teruggaan is naar Ede. „Moge
lijk om een wapen te stelen", oppert
de overste, maar het kan ook zijn dat
hij hier een contactadres heeft.
Zijn meisje? „Dat weten we niet'.
Van Sprang wordt intussen afgevoerd
naar een ziekenhuis voor het hechten
van enkele wonden. Daarna is hij
ondergebracht in een Huis van Bewa
ring.
25 jaar
herinneringen
aan oorlog
(Van e
r verslaggevers)
OVERLOON Het Nederlands Na
tionaal Oorlogs- en Verzetsmuseum
in Overloon bestaat deze maand 25
jaar. Dit heeft prinses Beatrix en
prins Claus aanleiding gegeven om
het openluchtmuseum vndaag te be
zoeken. Dit is de) enige officiële
plechtigheid rond het vijfentwintig
jarig bestaan van deze herinnerin
gen aan de Tweede Wereldoorlog,
vastgelegd in de bossen van Over
loon. „Niet om reclame te blijven
maken voor de oorlog of de haat",
aldus dc gemeenteambtenaar H.
van Daal. belast met het beheer van
het openluchtmuseum, „maar om te
blijven getuigen van een onmenselij
ke periode in onze geschiedenis".
„Nee. geen tentoonstelling van de
haat", zegt de heer Van Daal. „Ze
hebben al tegen me gezegd, dat wc
in onze folder veel meer een haat-
toon moesten aanslaan. Laten zien
wat ze ons aangedaan hebben. Ik
ben daar sterk tegen. Ook al krijg
ik wel eens een grote mond van ze
Geeft niet. Raakt me niet Dan ga ik
kalm tegen zo'n man aanpraten
Moet je zien wat er dan gebeuren
gaat Zo mak als een lammetje De
zeldzame wanklanken komen echt
niet alleen van de Duitsers. Bii som
mige Nederlanders broeit er ook nog
Ik zal u vertellen We hadden een
lastenboek, dat hebben we weg moeten
doen Wat daar niet allemaal in
geschreven werdóók door Neder
landers. D'r zat een pagina in en
daar stond op: „We komen terug en
dan doen we het nog eens dunnetjes
over". Dat was van een Nederlandse
SS-er. Er zijn gelukkig veel meer
positieve dingen te vertellen. Bij
voorbeeld van die boer uit Ladelund.
Dat kamp waar de mensen van Put-
ten-op-de-Veluwe gezeten hebben.
Daar was een boer. Christoph
Müller. Die werd gedwongen om in
het kamp te werken. Na vier dagen
nam-ie al boterhammen en kranten
mee. Hielp waar-die kon. Werd ont
dekt. Vast gezet.
Dat heeft 'm nooit meer losgelaten
al die ellende. Totdat vrienden zei
den Je moet je herinneringen vast
leggen in een boek. Of schetsen ma
ken. Het is uiteindelijk een knutsel
werk geworden. Een barak met pop
petjes. Via via is het hier terechtge
komen. Vorig jaar heeft prins Bern-
hard het onthuld en een kwartier
met die boer gepraat. Toen het voor
bij was zei Müller me: „Zo, nou ben
ik alles kwijt. Eindelijk".
Kijk, dat bedoel ik nou. Bij zoiets
kun je niet praten over een hobby.
En ook niet over een dierentuin of
een speeltuin. Je moet dan ook niet
tegen je kinderen zeggen: Kom, we
gaan gezellig een dagje naar Over
loon. Je gaat niet gezellig naar
Overloon. Je komt hier voor bezin
ning. Om te leren van het verleden.
Het moet je duidelijk worden, dat
zoiets nooit meer mag gebeuren
Daarom hebben we de commercie
ook zoveel mogelijk geweerd. Ja,
goed. D'r liggen twee souvenirwin
kels. Maar daar hebben wij niet aan
meegewerkt. Daar krijg je aanste
kers in de vorm van een tank of
Handgr.-naai En iis. Dat laatste kan
ik nog begrijpen. Maar van die tan-
kies zou je zeggen: ze leren het
De leegstaande boerderij
Sprangl woensdagnacht zou hebben geslapen.
(Van onze onderwijsredactie)
DEN HAAG Onder de grote groep van leerlingen
voor wie de komende week in het teken van schrif
telijke eindexamens staat, bevinden zich bijna 15.500
leerlingen van experimenterende havo-scholen of
havo-afdelingen. Hun examens beginnen maandag
met Nederlandse tekstverklaring en Frans; ze duren
tot en met vrijdag, met dien verstande dat elke kan
didaat hoogstens zes vakken te verwerken krijgt. Het
ha\ o-eindexamen is immers al geheel „nieuwe stijl",
wat zeggen wil dat het aantal examenvakken tot zes
beperkt wordt; voor menig vak (aardrijkskunde, ge
schiedenis, economie en biologie) is er bovendien geen
centraal schriftelijk examen. Ook de mavo-scholen
komen dit jaar voor hun eindexamen aan de beurt. Deze
examens duren van 10 t.m. 14 mei. Bovendien zijn er
de examens van het leao op 11, 12 en 13 mei.
Na het schriftelijk examen zijn de
havo-kandidaten, mits ze geen her
examen krijgen, in feite klaar; ze
hebben geen mondeling eindexamen
meer, omdat dit vervangen is door
het schoolonderzoek waarvan de pun
ten al vast staan.
Rond dit schoolonderzoek is hel laat
ste woord overigens niet gezegd, daar
op menige school als gevolg van een
te soepele regeling bij het school
onderzoek praktisch het gehele cur-
ADVERTENTIE
Misschien denkt u: wat móet ik met die bank. Dat is nou juist de grap! U kunt 't bij ons
gedaan krijgen, dat u heel wat minder móet dan nu. Zoals in 'n rij gaan staan om allerlei
akkefietjes te betalen.
Of om de haverklap naar de voordeur lopen. Of met 'n volgepropte portemonnee gaan
winkelen. En nog zo wat ongemakken meer.
Daarom, als u morgen weer bij ons langs komt, wip dan even binnen. Hoort u hoe
gemakkelijk 't leven wordt met een Privérekening bij de Raiffeisenbank of de Boerenleenbank
vlak om de hoek.
een Privérekening bij
de bank voor iedereen
2900 vestigingen
susjaar 1970/'71 in het teken van or
ganisatorische ontreddering heeft ge
staan en ook menig havo-leerling tot
de opmerking kwam, dat van gewoon
les geven in zijn/haar klas weinig
terecht gekomen is.
Ook het schriftelijk eindexamen havo
(mavo eveneens) stelt schooldirecties
voor bijzondere regelingen. Een groot
deel van het schriftelijk examen
komt namelijk neer op de „meer-
keuzetoets" waarvan de gegevens
verwerkt worden in computers van
het Centraal Instituut voor Toets
ontwikkeling (CITO). Om dit in
stituut in staat te stellen goed te
werken, moeten diverse voorzorgs
maatregelen getroffen worden; een
instructie van twee kantjes voor de
kandidaten en van vier kantjes voor
directies en docenten bepaalt precies
wat er wel en niet gedaan moet wor-
Niet kreuken
Bij de „meerkeuzetoets" mogen kan
didaten uitsluitend losse CITO-ant-
woordbladen gebruiken, die niet ge
kreukt en niet gevlekt mogen wor
den. De antwoordbladen worden na
melijk te Amsterdam door een
„leesmachine" gevoerd en die zou
verkeerd kunnen corrigeren, als ze
op vlekken of kreukels stuit.
Raakt lydens het examen een ant
woordblad „onklaar", dan moet
dc kandidaat een nieuw antwoord
blad vragen (met een nieuw admini
stratienummer) en alle reeds gegeven
antwoorden op het nieuwe blad over
nemen. Is de leesmachine klaar met
de „correctie" dan wordt het vel met
een doorzichtige stof bestreken en
naar dc school teruggestuurd, zodat
dc eigen docent alsnog inzage kan
krijgen van het gemaakte werk.
Schriftelijk werk dat niet door de
leesmachine gevoerd behoeft te wor
den, wordt door de eigen docent vol
gens vastgestelde normen nagekeken.
Daarna vindt nog controle plaats,
niet door een gecommitteerde „oude
stijl" maar door een vakgenoot van
een andere school. Op een enkele
plaats heeft dit ook problemen ge
schapen, omdat leraren hetzij uit
principiële overwegingen hetzij
wegens te grote examendrukte op dc
eigen school niet bereid waren als
controleur te fungeren.
Het wordt derhalve voor de overheid
nog een vraag of ze, als straks alle
schooltypen (ook atheneum en gym
nasium) aan de nieuwe examens toe
zijn, toch niet zal moeten overgaan
tot het aanwijzen van één of meer
geheel zelfstandig gecommitteerden.
DEN HAAG (ANP) De abonne
mentsprijs van alle dagbladen in ons
land moet met. Ingang van 1 juli a.s.
verhoogd worden met twintig cent per
week 0,86 per maand, 2,55 per
kwartaal en 9,85 per jaar), aldus
bl(jkt uit een besluit van het bestuur
van de Nederlandse Dagbladpers, NDP.
By de NDP z(jn praktisch alle dagblad
ondernemingen in ons land aangesloten.
NA 30 JUNI:
Aan minister Nelissen van Economi
sche Zaken is ontheffing gevraagd van
de geldende prijsmaatregel. Als die ont
heffing verleend wordt, zal het besluit
van het NDP-bestuur een bindend ka
rakter hebben. Dit betekent, dat c'
aangesloten ondernemingen verplicht
zijn de prijsverhoging door te voeren.
Het NDP-bestuur acht de prijsmaat
regel dringend noodzakelijk ter verbe
tering van de structurele positie van de
dagbladbedrijven en ter voorkoming van
een verslechtering van de rentabiliteit
ten gevolge van de kostenstijgingen.
DEN HAAG (ANP) Dc duur van
de eerste oefening voor dienstplichtigen
bij de koninklijke marine met uit
zondering van hen, die bestemd zijn
voor de opleiding tot reserve-officier
zal van 21 tot 18 maanden worden
worden teruggebracht.
die na 30 juni 1971 bij de
hun dienstplicht gaan vervullen. Voor
de dienstplichtigen, die tussen 1 april
1971 en 1 juli 1971 bij de koninklijke
marine zijn opgekomen of nog zullen
opkomen wordt een aanpassingsregeling
ontworpen. Tot dusver is de duur van
de eerste oefening voor dienstplichtigen
op 21 maanden gehandhaafd. Verkor
ting van deze duur heeft gevolgen voor
de voor opleiding en plaatsing beschik
bare tijd en brengt extra-kosten met
zich mee.
