leuk
£eidóc (Sou/tont
Pssst.DoeK.lIHY
voor Moederdag
Spelen met muziek
antenne
POSITIE TELEAC
HEEL MOEILIIK
Wij herdenken
de doden
de postgiro
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 MEI 1971 Lj
Hoop en vrees
der christen
democraten
WAT de linkse concentratie betreft
moet namens de christen-democra
tische groep mr. Biesheuvel maar het
eerst als kabinetsformateur naar voren
worden geschoven; op de stem van Van
Mierlo en Den Uyl zal hij dan kunnen
rekenen.
Maar dan ook alleen als formateur die
zijn huis gaat bouwen zonder materiaal
van de P-A.K.-firma te gebruiken. Want
kennelijk is de linkse concentratie nog
onder geen beding bereid om terug te
komen op het vervolgstuk van de anti-
KVP-motie: de belofte dat na de ver
kiezingen niet op regeringsbasis zou
worden samengewerkt met partijen die
buiten het PAK gebleven zijn.
Om feiten niet langer geweld aan te
doen wordt sedert donderdagmorgen
erkend dat de 52 Kamerzetels zelfs met
steun van uiterst links geen claim om
nu een kabinet-Den Uyl te formeren
wettigen. Liever wordt er gemikt op
nieuwe verkiezingen over één a twee jaar
en dan een verdere opmars naar de
meerderheid. Het partijbestuur van
D '66 probeert al door te duwen naar de
vorming van één vooruitstrevende volks
partij om langs die weg burgers te win
nen die noch voor de Partij van de
Arbeid noch voor D '66 (de PPR heeft
zich praktisch al door symbolische zelf
verbranding weggeofferd) te winnen zijn
gemakzuchtige speculaties over besten
diging van een kabinet-De Jong, de
scalpenjacht heeft hij volledig voor
rekening van confrater Udink gelaten en
hoewel over de trouw aan het progres
sieve christen-democratische urgentie
program dr. Veringa niet-aflatend ge
sproken heeft, heeft mr. Biesheuvel ook
in dit opzicht met weinig woorden de
indruk achtergelaten dat er op hem te
bouwen valt.
Begrijpelijk is in dit verband dat de
K.V.P. ook denkt aan prof Steenkamp
maar deze mist nog de directe ervaring
in het formatiewerk.
Bij de radicale vleugels van CHU,
KVP en ARP heeft dr. Veringa als expo-
nent voor 'n progressieve koers momenteel
vermoedelijk betere papleren als Bies
heuvel, maar begrepen wordt dat op dit
kritieke moment het best de openings
zetten gedaan kunnen worden door de
man die het meest-veelzijdig tegen alle
risico's opgewassen is. En daarvoor heeft
de in diverse politieke constellaties ge
trainde en betrouwbaar gebleken Bies
heuvel inderdaad kwaliteiten.
Risico
/IAAR
Kwaliteiten
T7EN topman van de A.R.P. aantrekken
als eerste formateur uit de christen
democratische groep, valt niet te moti
veren omdat de stembusresultaten voor
de anti-revolutionairen beter waren dan
die voor de Katholieke Volkspartij.
Maar mr. Biesheuvel heeft op alle
andere spelers van het eerste elftal der
christen-democratie voor. dat hij behalve
bekwaam ook algemeen-politiek ervaren
is. Tegenover DS '70 heeft hij tijdens de
verkiezingscampagne een rustige toon
aangeslagen, de WD heeft hij enkele
malen vastberaden gewaarschuwd tegen
:n risico brengt Biesheuvel als
1T1 eerste formateur anno 1971 wel met
zich mee; dat als hij niet slaagt (en dat
kan ditmaal moeilijk met onenigheid
tussen de christen-democratische partij
en als oorzaak) de groep aan vie Den
Uyl het recht van voorsnijder" te
mogen zijn toekent, meteen haar sterkste
kandidaat heeft verbruikt.
Omdat niets menselijks de politici
vreemd is, heeft wellicht ook deze over
weging in de linkse concentratie een rol
gespeeld de naam van Biesheuvel vlug
te noemen. Inderdaad zal mr. Biesheuvel
wanneer hij. al dan niet op advies van
een Kamermeerderheid, de eerste forma
teur wordt, alle reële oplossingen in de
goede volgorde zo sterk mogelijk moeten
aanpakken, omdat in dit geval uitstel
naar onze mening geen winst maar verlies
zou betekenen.
Ons zou het beslist niet verwonderen,
dat op de man die aangewezen lijkt
volgende week als spil van formatie
beraad te gaan fungeren zowel de hoop
als de vrees der christen-democraten
concentreert. De hoop dat het toch vol
gens de eigen politieke principes lukken
zal; de vrees wat er gebeuren moet
wanneer dit niet het geval is.
De Meiserie van het Re&identie-orkést
integratie van diverse kunstvormen
(Van onze muziekredactie)
Ook in 1971 organiseert het Resi
dentie-Orkest een reeks voor
jaarsconcerten in het Nederlands
Congresgebouw: een nog jonge
traditie, door Hans de Roo, de
voormalige directeur, in het leven
geroepen.
..Spelen met muzek zo heeft men
ditmaal de serie getiteld, die met een
kinderconcert begonnen, op 7, 15 en 28
mei wordt voortgezet in het Nederlands
Congresgebouw.
Ellis en Rieke
tijdelijk niet
op de buis
(Van c
e omroepcorrespondent)
HILVERSUM De televisie-om roep-
Mere Ellis Berger van de VARA en
Kieke van Epen van de NCRV zullen
tijdelijk hun functie neerleggen. Zij
verwachten nl. respectievelijk In au
gustus en november een baby. Voorts
aal de NOS-omroepster Ria Dalmeijer
binnenkort in het huwelijk treden
met een Engelsman.
Zoals alle jaren zal de camera zich ook
nu weer richten op de schemerige
Waalsdorpervlakte waar de grote klok
geluid wordt en de fakkels hun schrille
lichttrillingen op ons scherm brengen.
De mensen zullen weer komen met
bloemen in de handen in eerbiedige
herdenking. Wij zullen zwijgend toezien,
oud en jong, naar dit nationale
Requiem in de tempel van Gods na
tuur. Nederland 1, om tien minuten
voor acht.
Maar tevoren heeft de AVRO het Oor
logsmemorandum al ingeleid met „Een
paar minuten is het stil" te zeven uur
vijf. Pierre Jansen en Leen Timp be
zoeken dan enkele bekende en minder
bekende oorlogsmonumenten, kruizen
en graven. Een produktie die in 1966
al getoond werd door de NOS. Het Ra
dio Philharmonisch Orkest speelt op
hetzelfde net om half acht de Fuga in
as klein van Johannes Brahms en zes
Adagio's van Pijper, ernstige muziek
die helemaal in het kader van de avond
past en een overgang vormt van de
monumenten naar de plechtigheid op
de Waalsdorpervlakte.
De AVRO besluit deze herdenkings
avond met de Duitse kroniek „Eiche
und Angora" van Martin Walser, be
werkt voor televisie door John van de
Rest. Het is een satirisch spel over ae
tweede wereldoorlog en het nazidom. I
Want herdenken is goed maar wij moe
ten ook verder kijken en ons laten
waarschuwen door bepaalde feiten. Van
20.25 tot 22 uur rekent Walser af met
de naziterreur door er afstand van te
nemen. Hij doet dat door die nacht
merrie van het „duizendjarig rijk" te
rug te brengen tot het doen en laten
van een aantal brave burgers die echter
in de nazitijd zo braaf niet waren. Het
spel bevat drie delen die zich alle af
spelen in een eikenbos in de buurt van
een Duits dorp. Hoofdrolspeler is een
Alois Gröbel (vertolkt door Henk van
Ulsen) een naïef mens die het concer-
tratiekamp overleefde maar later toch
ten onder gaat omdat hij zich niet meer
kan aanpassen bij de brave burgers.
Aanvankelijk zou het stuk door het
Nieuw Rotterdams Toneel op het re
pertoire genomen zijn, maar de realisa
tiemogelijkheden voor t.v. bleken beter.
Daarom werd het een N.R.T.-AVRO-
produktie.
Maxim Hamel in
BBC-film
AMSTERDAM - De Nederdandse acteur
en free lance-televisieregisseur Maxim
Hamel heeft een rol gekregen in een
B.B.C.-televisiefilm, waarvan de op
namen worden gemaakt in Engeland en
Nederland De film gaat „Dickson of
Doek Green" heten en Maxim Hamel
speelt er een rechercheur in die een
moord in de haven moet oplossen. De
opnamen zullen 18 mei in Engeland
beginnen.
Spelen met muziek: dat klinkt heel kin
derlijk. In feite is het een soms diep
zinnige bezigheid, waarmede men zich,
ook wat de muziek betreft, reeds sinds
eeuwen bezighoudt. Waaraan we weer
eens werden herinnerd, toen we ver
namen, dat Mozarts Veertigste Symfo
nie die in g klein boven aan de
hitparade staat.
Die Symfonie, daar heeft men mede
gespeeld sinds het jaar van haar ge
boorte: 1788. De beschouwingen daar
omtrent. ze zijn legio en van de meest
tegenstrijdige aard. Persoonlijk zijn we,
ermee opgevoed op een manier, dat we
daarin „een tragisch document van de
meest geschonden menselijkheid" moe
ten horen, qualificatie, waarover de pop
jongens zich ongetwijfeld kapot zullen
lachen. En niet alleen de popjongens
van heden, doch ook de mensen, die,
een eeuw na zijn geboorte, dus in 1856,
Wolfgang Amadeus beschouwden als
..een hemelse, een goddelijke bengel"
en daarom dat ..tragisch document'" ge
bruikten als diverterende e.ntre-aete
muziek in een min of meer frivole
Weense operette!
Zo spelen we, telkens opnieuw en tel-r
kens anders, waarbij Stravinsky's uit
spraak. dat muziek in feite niets bete
kent. een speciale zin krijgt. En zo
spelen ook organisatoren en execu
tanten in deze mei-serie 1971.
„De Vrijheid leidt het volk", het
schilderij van Delacroix, dat als
lichtdecordient by de uitvoering
van de Marche sur la Bastille"
van Honegger.
De ..Musique pour les Soupers du Rol
Ubu" van de twaalftonige Duitser
Bernd Alois Zimmermann?
Diens muziek bestaat uit een samen
stel van zeer uiteenlopende citaten:
men zou van een collage kunnen spre
ken. Henk de Vries maakte hier een
soortement „lichtspel" van door op zijn
beurt hem passende specimina uit de
beeldende kunst daarmede te combine
ren, bijvoorbeeld etsen van Goya. Doch
ook werken van Jarry.
NEDERLAND I
NOS:
18.55 uur:
Fabeltjeskrant
19.00 uur:
Journaal
AVRO:
19.05 uur:
Een paar minuten if
het stil
NOS:
19.30 uur:
Radio Filharmonisch
Orkest
19.50 uur:
Dodenherdenking
20.10 uur:
Journaal
NEDERLAND I
NOS
10.45 uur:
School tele'
KRO
•17.00 uur:
Bruintje Beer
Kijk zelf
NOS
#18.45 uur.
Fabeltjeskrant
•18.55 uur:
Journaal
19.05 uur:
Den Haag vandaag
19.10 uur:
Met het oog op Belg;
AVRO:
20.25 uur:
Eiken en konijnen,
22.00 uur:
Televizier
22.50 uur:
Journaal
22.55 uur:
Nascholing huisartsen
NEDERLAND II
NOS:
18.55 uur:
Fabeltjeskrant
19.00 uur:
Journaal
IKOR
•l9.30uur
Kenmerk
NOS
•20.00 uur:
Journaal
20.21 uur:
Pol. uitzending
20.31 uur:
Socutera
20.36 uur:
■val, film
22.10 uur:
19.05 uur:
Kunstsign a lering
(Nadien zelfde
programma als op I>
KRO:
20.25 uur:
Brandpunt
21.10 uur:
Het wrak van een
Oost-Tndiëvaarder
22.00 uur:
Paul Vlaanderen
22.50 uur:
Journaal
22.55 uur:
Franse le«
NEDERLAND II
„Koningen, feesten"
We zagen er van hem enkele,
leiden tot de uitspraak: „De mens is één
grote slokdarm. Heel aangrijpend u-aren
deze, ze gaan gezien de u ijze, waarop
ze de gruwel ran menselijke wreedheid
overbrengen, verder dan een Jheroen
Zo trachten dirigent Jochum Slothou
wer en ensceneur Henk de Vries te
komen tot iets. wat in 1966, het jaar
der geboorte van dit werk. is gekarak
teriseerd als ..ein warnendes Sinnge-
dicht heiter und makaber zugleich".
Drie operaatjes
Dat alles wordt vóór de pauze „ge
speeld". En daarna?
Dan worden er Trois Operas Minutes
van Darius Milhaud geserveerd, die
resp. 6, 9. eri .10 minuten de aandacht
vragen, gespeeld door leden en oud
leden van de Studio der Nederlandse
Opera, onder regie van Frans Boerlage,
geënsceneerd door Henk de Vries voor
noemd.
Drie operaatjës. drie facetten van
macht biedend in de vórm van drie
verhalen, aan de Griekse mythologie
Beeldhouwwerken op de Salon de Mai, Parijs. Op het terras van het Museum
voor Moderne Kunst te Parijs zijn vele beeldhouwwerken ten toon gesteld, die
geen plaats meer konden krijgen in de expositiezaal voor de zevenentwintigste
Salon van mei. Zo bijvoorbeeld ook het werkstuk „Le Voleurvan de
beeldhouwer Semser.
DEN HAAG (ANP) De Nederlandsche Maatschappij vóór Nijverheid en Handel
heeft in haar jaarverslag over 1970 aandacht gevraagd voor wat zij noemt de ui
termate moeilijke positie van de destijds voor haar opgerichte stichting televisie
academie Teleac.
Teleac, aldus de maatschappij, is er tot nu toe niet in geslaagd tot een even
wichtige programmering van haar cursussen te komen. De hoeveelheid stof, die
voor behandeling in aanmerking komt, is namelijk zó overstelpend groot, dat het
ondoenlijk is daaruit met een zendtijd van slechts 3% uur per week (waarvan de
helft voor herhaling bestemd is), een verantwoorde keuze te maken.
De belangstelling voor deze vorm van onderwijs en vorming voor volwassenen is
enorm en Teleac zou zich veel verder willen en ook moeten ontplooien, maar zij
kan dit nog niet wegens haar onduidelijke positie in het omroepbestel, de geringe
zendtijd en de onvoldoende financiën.
Teleac heeft een begroting van ongeveer twee miljoen gulden, die een onderdeel
en wetenschappen.
is van de NOS-begroting. De maatschappij meent. Jat daarnaast andere financie
ringsbronnen moeten komen, bijv. een post op de begroting van het ministerie
van Onderwijs en Wetenschappen.
Om ons even tóf" het etTstëj^oncert te
bepalen', dat de naam „Koningen, fees
ten" draagt: waarom ontmoeten com
ponisten als Feldman (geb. 1926). Ho
negger (1892-1955), Zimmermann (1918-
1970), Milhaud (geb. 1892). voorafgegaan
door de (onbekende) schepper van de
..Hofmuziek uit het Versailles van Lo-
dewijk XIV" elkander hier op één
programma?
Vraag, die we 9telden aan de artistieke
adviseur drs. André Lliske en Henk de
Vries, die ons als de ..verzorger der
lichtdecors" werd voorgesteld.
Hun reactie:
In Lodewijk XIV wordt de uitspraak
j.L'état e'est moi" belichaamd Een
machtsformule, die met de Zonne
koning niet gestorven is^doch tot op De Verzameling Kleiweg de Zwaan-
Vellema. omvattende schilderijen
L**'~1.'è'nfevémentti'Ed&pe;'" ;l
L'abandon d'Ariane,
La Delivrance dé Thésée.
Milhaud en zijn librettist hebben de
hier gestelde problemen heel ironisch
opgelost, zodat men nauwelijks
weet. wat ernst, wat spot is.
De vraag voor regisseur Boerlage was,
wat hiermede te doen. Hij maakte, in de
stijl van de grand opéra, alles bloedig
serieus, waardoor iedereen zich door
iedereen bewust? onbewust? in de
boot voelt genomen.
Een hommage aan het cliché, waar
mede die eerste noccert uit
„Spelen met muziek" tevens sluit.
de dag van heden voortleeft, schoon
in steeds verschillende gestalten: als
heel tragische wijze bijvoorbeeld in de
muziek, die Feldman schreef in zijn
„The King of Denmark", u begrijpt
natuurlijk, dat u hier met de figuur
an Hamlet wordt geconfronteerd.
Delacroix als lichtdecor
En wat te vertellen omtrent de daarop
volgende „Marche sur la Bastille" van
Honegger?
Het antwoord van Henk de Vries:
„Ik meende, dat ik de bedoelingen,
hieraan ten grondslag liggend niet be
ter zou kunnen demonstrere-n dan met
cle projectie van een schilderij, door
Delacroix (1798-1863) in 1830 gemaakt:
het heet „La liberté guidant le peuple".
Het stelt de maagd van Frankrijk voor.
mét tricolore, omgeven door burgers,
van wie een aantal gewond".
En André Lüske vond deze visualise
ring van Honeggers muziek voor har
monie door deze „Berlioz in de Franse
schilderkunst" een heel geslaagde, een
heel gelukkige.
sculpturen en kunstvoorwerpen
de 12de tot en met de 16de
ten toongesteld worden in het mu
seum Van Gijn te Dordrecht vart 8
mei tot 31 oktober. De collectie is in
bruikleen afgestaan en betekent een
bijzondëre verrijking
Heb je wel
gehoord van de
zil verschat?
„Amsterdam" stond er op de boeg vat
het koopvaardijschip dat op zondagmid- i
dag 26 januari 1749 voor de Engelse kust
ter hoogte van Bulverhythe in een storm
ten onder ging. Dit Nederlandse schip I
was op weg naar Oost-Indië en had o.a.
24 kisten met 1200 zilverstaven aan
boord. Het wrak van de „Amsterdam" j
kwam weer in de belangstelling toen in i
1969 bij aanleg van een pijpleiding, de
werklieden op een grote hoeveelheid tin
nen lepels, aardewerk, patroontassen etc
stuitten die van het schip afkomstig
moesten zijn Bij proefopgravingen kwam
aan het licht dat de „Amsterdam" zich
nog in vrij goede toestand bevindt en.
de zil verschat moet nog altijd aan boord i
zijn. Maar zo'n schip lichten kost ette-
lijke miljoenen en het is zeer vraag of
dat de moeite zal lonen. Een Engels-
Nederlandse commissie van deskundigen
is de zaak aan het bekijken en die komt i
ook aan bod in de documentaire die de
BBC liet maken en waarvoor Joop Rein- j
boud historisch onderzoekingswerk ver
richtte Ook in Nederland werden er
filmopnamen voor gemaakt Een KRO-
ultzending.
Nederland 2 21.10 uur.
(ADVERTENTIE)
Mag moeder 't alsjeblieft een beetje
makkelijk hebben op Moederdag?
Gebruik dus extra de verrukkelijke
voordelen van kaas uit het vuistje.
Trek? Hup naar de keuken, hup het mes,
hup een ferm brok. Pappelepap,
dat smaakt. Moeder
ook een reepje?
Rien van
Nunen kan
tekst niet
onthouden
(Van c
omroepcorrespondent)
HILVERSUM Aan het ein
de van de vorige week is de
NCRV begonnen met de studio
opname voor de nieuwe Stief-
beenserie. Na een zeer lange
afwezigheid, veroorzaakt door
een gecompliceerde heupfrac
tuur. was de acteur Rien van
Nunen weer naar Hilversum
gekomen. Hoewel hij zich nog
steeds moeizaam met een wan
delstok voortbeweegt, meende
regisseur Paul Cammermans dat
deze handicap geen bezwaar be
hoefde te zijn om de sympathie
ke acteur de rol van Stiefbeen-
senior opnieuw te laten spelen.
Rien van Nunen bleek echter
nog meer gebandicap te zijn
door het feit dat hij zijn teksten
niet meer kan onthouden. Hoe
wel hij het script reeds lange
tijd kon instuderen, kreeg hij in
de tv-studio tijdens de repetities
en ook bij de beeldbandopname
regelmatig black-outs. En naar
mate hij zich zenuwachtiger
maakte ging het steeds slechter.
Het valt daarom te betwijfelen
of de NCRV-teJevisie onder deze
omstandigheden met Rien van
Nunen kan blijven werken. Ve
le beeldbandopnamen zijn on
danks het bewonderenswaardige
geduld dat regisseur Cammer
mans met de goedwillende ac
teur aan de dag legde, volko
men onbruikbaar. Het is tra
gisch maar er zal niets anders
opzitten dan uit te zien naar
een andere speler voor de rol
van de oude Stiefbeen, wil de
NCRV niet haar krappe studio
faciliteiten voor deze serie on
benut laten en verloren zien
Belangrijkste programma gisteren
vonden we de door de VARA uitgezon
den t.v.-film „Hoe een Hirschberger
Deens leerde". Het was een van die
programma's waarmee de Duitse t.v.
en daarmee in zekere zin het Duitse
volk zich afzet tegen eigen nazi
verleden. Niet door dat goed te praten,
maar door eerlijk schuld te bekennen.
We hebben nogal wat van dergelijke
programma's kunnen zien. Ze tonen
aan dat het afschuwelijke verleden
inderdaad als afschuwelijk wordt er
varen en dat daardoor een herhaling
weinig voor de hand ligt.
Voor ons een reden om VARA's Achter
het Nieuws, dat een gesprek wjjdde aan
Beate Klarsfeld. niet by te vallen.
Felle Beate gaf ooit Kiesinger een
oorvyg cn werkte mee aan een recente
ontvoering van een „oorlogsmisdadi-
In Duitsland leven uiteraard duizenden
„oorlogsmisdadigers". Ze zijn er in alle
lagen van de bevolking, ook op rege
ringsniveau. Maar heeft in een Duits
land dat zich, o.m. blijkend uit t.v.-
programma's als de VARA gisteren
vertoonde, ten volle bewust is van
eigen .collectieve schuld, een heksen
jacht waarvoor Beate c.s. voelt, nog
zin? We wagen het te betwijfelen.
Bij de NCRV diende Hier cn Nu d®
actualiteit door vrij diep in te gaan
op de actie van de bouwvakkers. Het
accent lag duidelijk tegen de stakings
acties. Nogal moedig van Hier en Nu.
Enerverende t.v. leverde de NCRV-
rubriek met een Britse reportage over
de recente staatsgreep in Oeganda. De
nieuwe machthebber daar, Idi Amin,
kent het klappen van de eigen-v<
deel-zweep voortreffelijk. Groot-Brit-
tannië stond direct klaar om zijn regi
me te erkennen. Het zou wellicht beter
zijn geweest om te erkennen dat de
koloniale status voortijdig beëindigd"
Vg.
ADVERTENTIE
Penny Spencer
- als non - in
nieuwe tv-serie
„Oh Brother" van de KRO-t.v. heeft
nog maar één aflevering voor de boeg
en dan zullen we weer afscheid moe
ten nemen van de dwaze, domme
grappen van de jongste kloosterbroe
der die de communiteit zo dikwijls in
opschudding en in verlegenheid brengt
Maar in Engeland schijnt dit soort erg
in trek te zijn en de KRO voelt er
ook nogal voor. want er bestaan ernsti
ge plannen om een nieuwe serie op
het scherm te brengen een vervolg
zal zijn op „Leven in de pastorie". „All
gas en Gaiters" is de titel en Derik
Nimmo speelt er weer de hoofdrol in.
Maar Penny Spencer, het zeer opval
lende meisje uit, 5C van die andere
Britse topper Plèase Sir" gaat er ook
in mee doen en wel alsreligieuze.
Hoe de inhoud zal zijn en in welke
betrekkingen het nonnetje tot Derek
zal komen te staan, blijft nog even een
geheimpje want de BBC-opnamen
moeten nog beginnen.
dat de postgiro al uw
regelmatige betalingen
gratis kan regelen
zoals abonnementen,
huur gas, licht.
dak makkelijk!
