f,Wat zien ik?'
KENTEKENS
NIEUWE NEDERLANDSE
SPEELFILM NAAR HET
BOEK VAN ALBERT MOL
AMSTERDAMS STADHUIS
OP STELTEN
Uitlaatgastest aan de pomp ietwat onfris
DE AUTO GEEFT BEWEGINGSVRIJHEID
Maar niet met z'n allen
tegelijk naar dezelfde plaats
Rupsbus
ZATERDAG 1 MEI 1971
BLONDE GREET (Ronny Bierman, 1.) vertelt aan HAAR VAN BOVEN (Sylvia de Leur) de laatste belevenij
AMSTERDAM Zou het dan toch kunnen? Zou Nederland dan toch ein-
lelijk aan een succesvolle speelfilmproduktie toe zijn? Dat vraag je je af op
weg naar de „set" van „Wat zien ik?", de verfilming van de scabreuze
iren van Albert Mols lichte dames Blonde Greet en Haar van
tn. Wie Mols uit het rosse leven gegrepen kassuccessen heeft gelezen
Karn bovendien weet dat aan de rolbezetting de namen van cabaretières
6-ffcylvia de Leur en Ronnie Bierman prijken, kan bij voorbaat al aan niets
Riders denken dan aan volle za'len en verlekkerde rijen voor de kassa.
Kc(
zou als het alle-
6-ehaal lukt van „Wat
-neiien ik?" de volgende
Voltreffer maken in de
jerie Nederlandse speel-
lmsuccessen met „Ob-
>ns" van Pim de la
Rademakers. En dat
ouden de producenten
t0Jatuurlijk dolgraag zien.
nc3.#f'et 'n minst de maat-
Tuschinski die
,Wat zien ik?" als feest-
e^lm op het programma
eiefeeft genomen om in dit
(ajaar de vijftigste ver-
ocpardag van hun naam-
tieater in de Amsterdam-
g ue Reguliersbreestraat te
oenieren.
igisseur van Albert
>ls „schelmenroman"
Paul Verhoeven, eens
igisseur van de kapita-
enthousiast in de auto op
en neer, draait als een
klein kind in snoepgoed-
land aan alle knoppen
en iaat zo de automati
sche antenne stijgen en
dalen. Dit tot. grote
schrik van de script-girl
die opeens niet meer
weet in welke stand het
ding stond bij de vorige
a de figuur van Floris.
•roducent van de film is
je Nederlander Rob
(ouwer, die via enkele
pntroversiële rolprenten
Is Michael Verhoevens
O.K.", de filmbom die
et Berlijnse filmfesti
val van vorige jaar deed
itploffen en enkele
ied geld opleverende
xprodukties een ste-
filmbestaan in het
se München op-
uwde. Houwer over
[erhoeven: „Ik geloof
met Paul een
rg goeie regisseur heb-
j is rustig en
at ie doet. Dat
ïft hij trouwens wel
zen met z'n regie
„Floris'Mk bewon-
irde hem eigenlijk al
alle twee van
filmacademie kwamen
korte films
laakte als „Feest". Paul
trhoeven zelf ontmoet-
we op de „set", in
geval de binnen
plaats van het Amster-
stadhuis, verstild
istpunt in het rumoer
e omliggende
'alletjes". Niet zo
een lokatie voor
er ie mooie plaatjes,
essentieel in het
irhaal. Want. voor wie
niet mocht weten,
van Boven gaat
ren. Op de binnen-
van het stadhuis
tat behalve het beken-
aantal lampen en ca-
ïen hemelsblau-
sedan merk Bonne-
auto die de
fdelolksmond het predikaat
kkerswagen" mee-
ift. Meterslang, van
gemakken voorzien:
teladio, platenspeler, door
druk-op-de-knop
inschuivende ramen,
en elektrisch
de.jmgedrcven naar voren
achteren schui
lde stoelen. In de au-
ids|> zit acteur Jules Ha-
in een nappa jasje
een levensecht
s oog. Dat heeft hij,
behulp van de ma-
uit[e-up man, opgelopen
defij de worsteling die
.atsvond voor Sylvia
Leur met gezelschap
statige trap van het
dejladhuis kon betreden.
Hamel is duidelijk
rd|nmponeerd door zijn
ivoertuig. Hij wipt
Kleumig koortje
Door zulke zaken laat
Paul Verhoeven zich
niet ontmoedigen. Hij
loopt rustig rond. geeft
aanwijzingen met zachte
stem, laat in tegen
stelling tot heel wat col
lega's in dezelfde situa
tie geen onvertogen
woord horen en verheft
alleen zijn stem als bij
„Camera loopt Actie!"
Reden om onrustig te
zijn heeft hij overigens
best. In de schaduw van
het stadhuis is het ijzig
koud en de actrices
staan in hun dunne ,.be-
roeps"-kleding een kleu
mig koortje te vormen
om straks de scène te
doen waarin .zij een
welkomstlied voor „col
lega" Sylvia de Leur
zingen. De wind is bo
vendien zo sterk dat een
van de voorstukken van
een lichtbak stukwaaii
en later enige lampen
nog net door toeschie-
heeft van de bezadigde.
lippen. Op de
tende acteurs van een
vroegtijdig einde gered
worden. Nee, zo op het
oog schiet het niet hard
.op.
Daar verbaast het per
soneel van het Amster
damse trouwhuis zich
ook over. De bode zegt
desgevraagd. ..We moes
ten er vandaag zijn om
dat *er gefilmd zou wor
den. Nou dacht ik, ze
komen hier wel meer
filmen, dat is zó ge
beurd. Drie. vier minu
ten en dan pleiten.
Maar ze moeten straks
ook.nog binnen filmen en
om 5 uur gooit de portier
de tent dicht. Ik ben be
nieuwd". De filmèrij
hal
het
stadhuis een chaos ge
maakt. Waar anders ze
nuwachtige bruidsparen
elkaar in moordend
tempo afwisselen om het
jawoord te spreken en
in echtvereniging te
verdwijnen, liggen nu
kabels, lampen, kleren
en de resten van de kof
fiemaaltijd. Als symbool
van die veraridex'ingen
troont het borstbeeld
van oud-burgemeester
Van der Vlugt van Am
sterdam even wijs als
altijd in wat eens zijn
hal was, maar nu met
een uitgedeukt sigaret-
tepeukje tussen de
muur staat de spreuk
„Zij wijst haar kunst en
kroon zoo trots als ooit te
dragen". Wat het bete
kent kan je alleen maar
raden, maar zeker is het
dat de schrijver ervan
beslist „Wat zien ik?"
zou hebben geroepen bij
deze taferelen. Heeft de
bode ooit zoiets in zijn
stadhuis meegemaakt?
..Wel normale filmerij.
groots". En de vechtpar-
rond Jules Hamel
de
REGISSEUR PAUL VERHOEVEN
geheiligde
„Nou meneer, vechten
hebben we hier wel
eens gehad. Bij een on
dertrouw. De aanstaan
de bruid was er al en
iedereen wacht op de
bruidegom. Meneer arri
veert na lang wachten
met de woorden „Ik
kom even zeggen dat
het niet doorgaat' Een
complete vechtpartij
werd het. Zulke dingen
gebeuren wel vaker
Maar alleen bij onder
trouw, niet bij trou-
De man van Sylvia
Inmiddels mag Sylvia de
Leur een keer of twin
tig in lila bruidstoilet
uit de auto stappen. Ze
blijft stralen, hoewel de
wind haar sluier al(e
kanten opwaait. Ze
wordt ontvangen door
het koortje van lichte
„Wij zijn de meisjes vi
't confectieatelier,
wij brengen hulde, a
Nel gaat trouwen,
wij zijn de meisjes vs
't confectieatelier.
wij brengen hulde
In het koortje staan een
viertal vrouwelijke figu
ranten die zo uit de di
recte omgeving van het
stadhuis gehaald zouden
kunnen zijn. Of het in
derdaad „beroeps" zijn?
Carrie Tcfsen begint te
lachen: „Voor mij wel,
maar ik weet het niet
En ik durf het ook niet
te vragen". De wel-
komstscene wordt uiten-
treure gerepeteerd en
na ieder „Hoezee" spoe
den de acteurs zich naar
binnen in het warme
stadhuis. Sylvia de Leur
kijkt uit het raam:
„Kijk daar komt mijn
echte man". Ze loopt weg
van filmechtgenoot Ber
nard Droog en zwaait.
„Kijk, hij krijgt er een
kleur van. Eerlijk ge-,
zegd voel ik me ook een
beetje raar".
Buiten in de kou staat
Ronnie Bierman te zin
gen „Ik vin filmen niks
leuheuk". Carrie Tefsen
roept na de zoveelste
herhaling van haar scè
ne: „Kijk ik net op de
klok, is het half drie.
Kijk ik nu weer, is het
over half vier. En ik sta
hier nog". Het is duide
lijk. Er komt wat kijken
om een succesfilm te
maken. Buiten vliegt
een reclamevliegtuig over
met tekst voor een Fran
se filmconcurrent: „Le
ven is liefhebben". Fil
men ook, daar kunt u
zeker van zijn.
BERT JANSMA
Misschien gaat het u net zo als ons.
Zo af en toe zie je nog eens een auto
rijden met een kenteken waarop de
letters ND. NX, RP of VK staan. Dat
is wel een „oudje" denk je dan b(j
jezelf, maar het juiste (bouw) jaar weet
je dan nog niet. Om u enigszins uit de
kentekendroom te helpen hier een op
gave van de jaren-maanden waarin de
diverse kentekens werden uitgegeven.
1951. ND, NG; 1952: NK, NP. NT: 1953:
NX. PD, PG. PK. PP; 1954: PX, RD,
RG, RK. RP; 1955: RT, RX. SG, SK.
SP. ST. SX. TD. TG; 1956: TK, TP.
TT. TX. UD. UG. UK. UP. UT. UX.
VD. VG, VK; 1957: VP. VT, VX, XD,
XG, XK, XP. XT; 1958: XX. ZD, ZG,
ZK, ZP. ZT; 1959: ZX, AD, AG, AK,
AP, AT, AX. BD. BG; 1960: BK; BP,
BT. BX, DG. DK, DP. DT, DX, ED, EG,
DD; .1961: EK, EP. ET, EX. FD, FG,
FK, FP, FT, FX, GD. GG, GP; 1962:
GT, GK, GX. HD, HG, HK, HP, HT,
HX, JD, JK, JP, JX, MD. JT, MG, MK;
1963: MP, MT, MX, MV, MU, MS,
MZ, MR. MN. MM. ML, MH. MF.
MJ. ME. JZ, JV, MA. JU. JS. JR. JN;
1964: JM, JL, JJ, JH, JF, JA. HZ,
HV, HU, HS, HR. HN, JE, HM. HJ,
HE. HL. GZ. GU, GR, GM. GS. GL.
GJ. GH, GE, GF, GA; 1965: FZ. FV,
FU, FS. FR. FN. FM, FL. FJ. FF.
FE. FA. EZ. EV. EU. ES. ER. EN. EM.
EL, EJ, EH, EV, EF tot en met septem-
Vanaf oktober1965 werd begonnen met
de lettercombinatie achter de cijfer
combinatiete plaatsen. In 1965 waren
dat:
1965: AD, AE, AF. AG, AH, AJ, AK,
AL, AM, AN. AP, AR, AT, AU, AV,
AZ, BA, BD; 1966: BE, BF, BG, BH.
BJ. BL, BM. BP, BR, BS, BT. BU.
BZ, BV, BX, DA, DF, DH, DD, DG, DE,
DJ. DU. DK, DP, DN; 1967: DL, DT,
DM, DX, DR, DS, DV, DZ, EA, ED,
EE, EF, EG, EH, EJ, EK, EL, EM, EN,
EP, ER, ES. ET, EU. EV, EX, EZ. FA.
FD. FE; 1968: FF, FG. FJ, FK, FL,
FM, FN, FP, FR, FS, FT, FU, FV,
FX, FZ. GA. GD. GE, GF, GG, GJ.
GL. GM. GK. GP. GR. GS. GT. GU.
GX. GZ. HD. HE. HG. HJ. HK;
1969: HL. HM. HN. HP, HR. HS. HT.
HU, HV, HX, HZ. JA. JD. JE. JF. JG.
JH. JJ. JK. JL. JM. JN, JP, JR. JS, JT,
JU. JV. JX. JZ. MA. MD, ME, MF.
MG. MJ.. MH. MK. ML. MM, MN,
MP; 1970: MP. MR. MS. MT. MU,
MV. MX. MZ, NA, ND, NE, NF. NG.
NH, NJ. NK, NL, NM, NN. NP, NS,
NT, NU, NV, NX, NZ, PA, PD, PE, PF,
PG, PH, PJ, PK, PL, PM, PN. PP, PR,
PS, PT, PU, PV.
De automobilist, die vrijwel dagelijks
te horen krijgt, dat hij achter het
stuur van zijn auto meewerkt aan het
vergiftigen van ons leefklimaat, krijgt
gegarandeerd een schuldgevoel. Vol
gens het consumentenblad „Koop
kracht" is het eigenlijk een ietwat
onfrisse situatie, dat de benzinemaat
schappijen hun klanten aan de pomp
een uitlaatgastest aanbieden om die
zelfde klanten het gevoel te geven dat
ze zo kunnen meehelpen aan het be
strijden van de luchtverontreiniging.
Het is nog maar de vraag of dit zo
schone doel bereikt wordt.
Op de eerste plaats is de gebruikte
testapparatuur eigenlijk te eenvoudig
om aan de testresultaten waterdichte
conclusies te verbinden. Verder is het
griezelig, dat een niet als eerste mon
teur gekwalificeerde vreemdeling zo
maar de gevoelige carburateurs van
honderden verschillende auto's gaat
„afregelen". Dan is er tegenwoordig
ook nog een grote groep auto's, waar
bij het afstellen van de tarburatie zó
gecompliceerd is, dat ook een gespeci
aliseerde vakman er al gauw een
klein uurtje voor nodig heeft.
Al met al omstandighedèn, die twij
fel doen rijzen aan de gunstige resul
taten van zo'n uitlaatgastest. De test
wordt vaak uitgevoerd met een meter,
die niet in de eerste plaats is ontwor
pen om percentages koolmonoxyde en
onverbrande koolwaterstoffen te regi
streren, maar om het verbrandings
rendement te bepalen. Het is niet juist
om zonder meer aan het verbran
dingsrendement een bepaald percentage
koolmonoxyde te verbinden.
Wordt de motor alleen op dit gege
ven afgeregeld, dan bestaat het ge
vaar. dat andere defecten, zoals bij
voorbeeld ondeugdelijke ontsteking,
door dc carburateurafstelling worden
gecompenseerd, waardoor de klant ten
onrechte het idee krijgt dat zijn wa
gen uitstekend in orde is.
Over het risico dat de serviceman
aan de pomp op minder deskundige
wijze aan een ingewikkeld mechaniek
als een carburateur gaat sleutelen,
moet u natuurlijk zelf oordelen. In het
algemeen kan men zoiets beter over
laten aan een dealer, die op een
bepaald merk is ingespeeld, zo advi
seert Koopkracht.
Zolang er alleen bij stationair toe
rental wordt gemeten, kan geen
pompbediende u vertellen hoeveel gif
uw auto tijdens accelereren of vol-gas
geven de lucht inspuit. Dat is iets wat
niet zomaar even aan de pomp kan
worden gemeten.
YVe hebben het al eerder gesteld: de auto is een deel van
ons geworden, wegdenken is onmogelijk geworden. Maar
men kan het probleem auto en dat is het voor velen
aan het worden van verscheidene kanten benaderen.
Maar al te vaak reageren wij wat erg emotioneel als ons
milieu in gevaar lijkt te komen. Van de kant van de
automobielconstructeurs is er een andere benadering. Een
benadering die we het duidelijkst kunnen maken door te
citeren wat de heer E. d'Ornhjelm, voorzitter van het
Bureau Permanent International des Constructeurs d'Au-
tomobiles. zegt over de auto en de moderne samenleving.
„De milieuhygiëne heeft de laatste tijd sterk de nadruk
gekregen als erkenning van het feit dat de mens zijn
nieuwe taak nog niet beheerst zUn nieuwe taak, die
erin bestaat dat hij de goederen cn nsten die hij zelf
heeft uitgevonden en waarvan liet gebruik een grote
vlucht heeft genomen, omdat zij aan een grote vraag
voldoen, moet integreren in de moderne samenleving.
Omdat men te lang geaarzeld heeft zich de achterstand op
dit gebied bewust te worden, worden de problemen rond
dc milieuhygiëne te vaak emotioneel benaderd, terwijl een
rationele benadering noodzakelijk is.
Voor ieder produkt of dienst moet men de balans van de
voor- en nadelen opmaken. Wanneer deze balans zeer
positief is zoals in het geval van de auto moet men
ernaar streven de balans iedere keer dal dit mogelijk is
nog le verbeteren, de nadelen te verkleinen. Men moet
daarbij de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen
duidelijk vaststellen: van de producenten, van de gebrui
kers en van de overheid. Alle betrokkenen moeten op de
punten waar zij dal kunnen een bijdrage leveren aan het
werk dat noodzakelijk is.
Naar mijn mening moeten de problemen van de milieu
hygiëne in deze geest benaderd worden. Dat zou moeten
gebeuren door internationale samenwerking op Europees
niveau en op wereldniveau.
Ik heb me wel eens afgevraagd of de auto niet een te
groot deel van de menselijke activiteiten in beslag neemt,
of het individu, opgesloten in een hokje van staal en glas!
niet afgesloten is van de wereld, beroofd van mogelijkhe-
sociale contacten die hei
Verplaatsen
Onderzoekingen in verschillende grote steden tonen aan
dat gezinnen die geen auto hebben zich gemiddeld 2.2
Iteer per dag verplaatsen, terwijl gezinnen die wel een
auto hebben zich 4.5 keer per dag verplaatsen en dc
gezinnen met meer dan één auto 7.5 keer. Als men ervan
uitgaat dat een mens zich twee keer pei dag verplaatst
om naar en van zijn werk te gaan ziet men dat de andere
verplaatsingen nauw verband houden met het bezit van
een auto. Welnu, het zijn juist die andere verplaatsingen
die het economisch leven van de steden verlevendigen.
Het zijn deze verplaatsingen die. meer dan het leven in
de massa,, bezoeken en echte ontmoetingen mogelijk ma-
Men moet het samenzijn met veel mensen niet verwarren
met het onderhouden van betrekkingen. In de mass«
ontmoet men niemand. Vooral in de massa voelt men de
eenzaamheid. De auto geeft de mogelijkheid familie en
vrienden op te zoeken. Hij geeft de mogelijkheid relaties
te kiezen, bezoeken te brengen aan mensen met wie men
van gedachten kan wisselen, waardoor men zijn ontwik
keling kan vergroten.
Omdat hij bewegingsvrijheid geeft, verveelvoudigt de auto
de verplaatsingen. Maar deze vrijheid moet niet beteke
nen dat de mens de slaaf wordt van verkeersopstoppin
gen. Moet men de auto voor deze opstoppingen veranl-
woordeljk stellen? Overal ter wereld is een ontwikkeling
die ertoe leidt dat de mensen zich in sleden
en dat de steden zich uitbreiden.
Volksverhuizingen
De verkeersopstoppingen, die zich vooral voordoen op de uren
dat de mens naar en van zijn werk gaat, komen
voort uit d» voortdurend toenemende afstand tussen de
plaats waar men woont en de plaats waar men werkt.
Stadsplanners moeten huis en werk dichter bij elkaar
brengen. Als dit niet gebeurt zal geen enkel transportmid
del het hoofd kunnen bieden aan de grote dagelijkse
volksverhuizingen.
De overheid moet de investerinen realiseren die rijden
en parkeren onder behoorlijke omstandigheden mogelijk
maken. Uit studies blijkt dal men. wanneer men maar op
tijd begint, deze problemen op kan lossen door aan
investeringen voor stedelijke wegennetten het equivalent
van 4 cent per afgelegde kilometer te besteden. Vier cent
is minder dan de speciale belastingen die de automobilis
ten ieder jaar opbrengen gedeeld door het aantal afgelegde
kilometers.
Tenslotte moet een betere spreiding van de werkdagen en
-uren het mogelijk maken de stedelingen te vragen te
voorkomen dat zij. zoals zij te vaak doen. zich allen
tegelijk op dezelfde dagen, op dezelfde uren naar dezelfde
plaatsen begeven. Als de verkeersopstoppingen zo vermin
derd zouden zijn. zou het probleem van de luchtverontrei
niging zich op een heel andere manier voordoen.
De luchtverontreiniging is een kenmerkend voorbeeld van
de problemen op het gebied van de milieuhygiëne. De
luchtverontreiniging is op emotionele manier benaderd.
Men moet dit probleem echter op rationele manier behan
delen.
De overheden moeten ons helpen. Zij kunnen dit doen
door eerst op Europees niveau en later op wereldniveau
tot uniforme veiligheidsvoorschriften te komen, door de
infrastructuren te verbeteren en bij het onderzoeken van
de problemen de doeltreffendheid uit sociaal,
en menselijk oogpunt centraal te stellen".
Deze rupsbus is uniek. De
Duitse PTT liet hem in een
eigen werkplaats bouwen,
om daarmee in de winter
belangrijke verbindingen in
anders ontoegankelijk ter
rein van de Rhön in stand
te houden. Het voertuig
dient met name voor de ver
zorging van het 800 meter
hoog gelegen televisiestation
Heidelstein, vlak bij de grens
met Oost-Duitsland, dat moet
zorgen voor een goede ont
vangst van de programma's
uit de Bondsrepubliek Duits
land bij de Duitsers aan de
andere zijde. De sneeuw ligt
hier dikwijls zo hoog, dat
een normaal voertuig geen
kans heeft de technici in het
station te bereiken. De con-
structie is relatief eenvoudig: Onder de wagen werden twee extra-voorassen gemonteerd en v
len voorzien. De terreinwagen wordt bestuurd door telkens af te remmen op een serie wielen.
