-Bloembollen bleven dezelfde...
HoBaHo paste zich steeds aan
Veel natte pakken in arena;
Bols slokt meeste punten op
Pionierswerk van Homan, Bader en Hogewoning
na vijftig jaar nog steeds in volle bloei
Eerste avond Bedrijvenzeskamp
fSDAG 20 APRIL 1971
LEIDSE COURANT
SSE. HoBaHo. Met een lage
sstem uitgesproken lijkt het
oord te bestaan uit de eerste
ie tonen van een stemmige
bapartij. Toch ligt de klank van
ze drie lettergrepen bij tien-
jizenden geïnteresseerden in
t bloembollenvak anders in de
en. Zij denken bij het horen van
t woord HoBaHo zonder meer
in de reusachtige gebouwentros
n de Haven te Lisse. Dit jaar
ert deze gigant het 50-jarig
staan. Precies een halve eeuw
edt het een onderkomen aan
illenin- en -verkopers en talloze
iljoenen narcissen, hyacinten en
«I dere bolgewassen. Hét N.V.
Dllandse Bloembollenhuis is
eds lange tijd de baard in de
iel ontgroeid en rent nu vol-
assen mee in de race om het
)llenvak in zo efficiënt moge-
ke banen te leiden. Om de ge-
I lorte van het bloembollenhuis
I ee te kunnen maken moeten we
irug naar de stand van zaken
het bollenvak vóór 1921.
eo eer dan 250 jaar worden in Neder-
j ld bloembollen geteeld. De reusach-
img ;e groei, voortgekomen uit de toene-
in-t mde welvaart, noodzaakt om orga-
J satorisehe redenen tot specialisatie,
komen exporteurs en kwekers en
ontstaat ook een binnenlandse han-
1. De verkoop van bloembollen ge-
•s hledt hierbij nog tamelijk inprovi-
oi risch. De kweker gaat de exporthui-
,ri n af om zijn produkt te verkopen,
'jieestal doet hij dat op maandag en
aakt dan direct een afspraak voor
at betreft de levering voor de ko-
ende week. Er komen steeds meer
rekers en exporteurs. De wachtka-
bij de exporteurs worden te
In 1860 heeft deze verkoopex-
ansie het eerste beursgebouw tot ge-
Olg. De exporteur zit midden in het
kaal aan een tafel terwijl de kweker
ch0 ndloopt.
ke 5roen veilen"
's klok is inmiddels doorgedraaid.
■t, var 1880. Elders in het land ontstaan
':eveilingen waarbij voor het eerst
verkoop via de klok om de hoek
it kijken. Tot dan toe geschiedt
veilen van bloembollen nog alleen
het veld. Bij dit zgn. „groen vei-
worden de partijen bollen, zoals
er tijdens of vlak na de bloei bij
bij opbod en afslag verkocht.
1919 wordt deze methode in de
lenstreek met veel succes door de
Homan, Bader en Hogewoning
(HoBaHo) uitgevoerd. Aangemoedigd
door hun resultaten besluiten zij de
handen ineen te slaan. Op 18 april
ijf uur in de morgen is het
N.V. Hollands Bloembollenhuis als
li» veilingbedrijf in het centrum van de
Bollenstreek een fiets. De eerste veilin-
;en worden gehouden in de Witte
•fclZwaan op het Vierkant in Lisse. Het
roetshuis, de boven- en onderzaal van
voormalige hotel-restaurant, is een
hooi deale ruimte om droge veilingen te
[^houden.
„Dp 9 juli 1921 vindt de eerste veiling
Maats. In de bovenzaal wordt geveild,
de benedenzaal en het koetshuis
itaan de bloembollen uitgestald. Het
luk is met Bader, Homan en Hoge-
Roning. De uitzonderlijke droge zomer
'«•Van '21 zorgt voor een onverwacht
ïoge aanvoer. De tweeduizend be
schikbare manden waarop de witte
di waan statig in een lichtblauwe cirkel
bestaat afgebeeld, blijken niet voldoende
nle im de grote bollenstroom te verwer-
j kerlcen. Naarstig wordt gezocht naar een
>m grotere ruimte.
Voorjaar '22 wordt gestart met de
louw van een nieuwe veilinghal. Op
andergalve hectare aangekochte
'grond, verrijst een hal van 1200 m2.
'v Bijna de helft ervan is vaart. Aanvoer
kan hierdoor geschieden per boot. Een
vriend van de directie organiseert in
Amsterdam een vloot zolderschuiten
met een gezamenlijke oppervlakte van
500 m2. Velen lachen om dit giganti-
sche project. „Veel te groot van opzet"
leggen de pessimisten. Het lachen be
sterft hun echter om de lippen. Zeven
jaar later wordt nog eens 2000 m2
aan de ruimte toegevoegd. De vaart is
inmiddels gedempt omdat de aanvoer
over het water wordt overvleugeld
door vervoer per as.
Nieuw in het gebouw is ook het elek
trische afmijntoestel dat 230 personen
in staat stelt de knop op het juiste
ogenblik in te drukken. Aanvankelijk
is er tegen deze wijze van veilen van
de zijde van de kwekers veel kritiek. L_
Zij menen dat bij opbod betere prij-
zen worden gemaakt. Na enkele jaren jR
wordt de klok toch weer in ere her- 1
steld.
Het spookt
Het veilen blijft echter niet de enige
activiteit van de HoBaHo. De enorme «j
crisis van 1931 schuift een nieuwe taak i
naar de veilingen; kredietbewaking.
Hiermee nemen de veilingen een p
groot risico van de schouders van de Sf
kwekers, Het is een roerige tijd waar
in het in het bollenvak behoorlijk
spookt.
De achteruitgang in de welvaart in een
periode dat de produktie ongekende
oppervlakten beslaat, eist veel slecht-
offers. De regering grijpt op verzoek
in. Deze richt een kwekers- en ex
portcentrale op, die spoedig samenko
men in de Nederlandse Sierteeltcen
trale, de voorloper van het huidige
PVS. Uit deze tijd stamt ook de op
richting van de stichting „Bloembol-
lensurplusfonds", bevoegd om over
schotten uit de markt te kopen.
Directeur in 1936 is de heer Th.
Zwetsloot. Hij volgt Bader en Homan
op als administratie directeur. Tot nu
toe leidde hij de papierstroom in de
Witte Zwaan. Een zenuwslopend werk.
De geschreven transacties ophalen in
de veilingzaal, af giftelij sten en factu
ren maken en dan maar tellen of het
het totaal van de verkopersnota's. Pas
als dat klopt kan de veiling de volgen
de dag weer van start gaan.
Nieuwe mijlpaal onder directeur
Zwetsloot is in 1937 de oprichting van
het In- en Verkoopbureau. Exporteurs
en producent krijgen door dit initia
tief meer bewegingsvrijheid. Aanvan
kelijk houdt het bureau zich slechts
bezig met de handel in betere varië
teiten. het zng. „kilogoed" (tegen
woordig is de omzet van het In- en
Verkoopbureau enkele malen groter
dan die van de eigenlijke veiling.).
De groei van de HoBaHo in die perio
de is onstuimig. In 1948 de oor
logsjaren maakten eerdere uitbreiding
onmogelijk wordt met de bouw van
hal II (1800 m2) gestart. De vraat
zuchtige muil van het ruimteverslin-
dende bollenbeest blijft open. Pas drie
jaar later klappen de kaken bezadigd
opeen als aan de kersverse hal nog
eens 1500 m2 worden toegevoegd.
In het centrale zenuwstelsel, de vei
ling, draait intussen de klok elke dag
met een vaste regelmaat rondjes op
het door talloze cijfers verlichte ronde
bord.- Het is niet alleen een ruimte
waarin drukgrage vingers in spanning
het juiste koopmoment afwachten,
maar ook een plaats waar veel gela
chen wordt.
Zo gaan de schoenen van een inkoper,
omdat hij altijd op zijn sokken in de
banken zit, onder de hamer. Het
schoeisel is heimelijk door zijn colle
ga's in beslag genomen.
De bloembollen zijn precies dezelfde
gebleven. Dat vinden de ruim 10 000
cliënten, 8.000 producenten, 3.000
afnemers. 50 vertegenwoordigers en
100 man loods- en kantoorpersoneel
Zelfs wordt eens een speelgoedleeuw
in kooi voor het podium gedragen.
Eigenaar ervan is een inkoper die met
zijn fantasierijke verhalen collega's
ervan overtuigt dat hij thuis een
leeuw houdt.
Hel lachen in de veilingzaal is het
zelfde gebleven. Drastisch veranderd
is echter de interne aankleiding van
het gebouw. De mechanisatie heeft
overal om zich heen gegrepen. De
meeste verandering onderging wel
de administratie. O.m. alle variëteiten
bollen, knollen, bomen, heesters etc.
zijn op duizenden kaarten onderge
bracht. Tienduizenden gegevens over
transacties verdwijnen in de stalen
kasten.
Beheer van al deze gegevens is nog
slechts mogelijk door elektronische
systemen. Daarom staat in de HoBaHo
een computer die zijn brein in dienst
van deze bloemrijke gegevens heeft
gesteld. Oplichtende lampjes op het
computerdashboard .beantwoorden bin
nen tienden van seconden het gesprek
dat de toetsenbordbedienende vingers
van de operator met de machine voeren.
De HoBaHo paste zich aan de tijd
aan. De Bloembollen zijn precies de
zelfde gebleven. Dat vinden ook de
ruim 10.000 cliënten, 8000 producen
ten, 3000 afnemers, 50 vertegenwoor
digers en 100 man loods- en kantoor
personeel.
HERMAN VAN AMSTERDAM
HoBaHo-bollenjongens van het eerste
hoe de vraatzuchtige muil van het
de toekomst
openen
s ntet gemakkelijk. De deelneemster links van de Bolsploeg was dan ook danig c
van de meest spectaculaire onderdelen van de Zeskamp: meelzakjes slaan.
(Van e
i onzer verslaggeefsters)
LEIDEN Di de Leidse Groenoordhal stonden gisteravond zes ploegen tot het
uitsterst gespannen tc wachten tot ze eindelijk konden beginnen aan de strijd om
de N.C.R.V.-beker in de Bedrijvenzeskamp. Maar voor het zover was moest eerst
de officiële opening verricht worden, wat op bijzonder charmante wijze gedaan
werd door mevrouw Den Haan-Groen. Niet alleen zij toonde van de zijde van het
gemeentebestuur belangstelling voor dit evenement, ook loco-burgemeester S. Men
ken was present om te kijken naar wat de zes ploegen zouden presteren. En dat
was niet gering. De winnaar, die vanavond na de tweede ronde van dit spel pas
bekend is. krijgt het beslist niet cadeau. De ploegen, verdeeld in twee poules,
speelden gisteravond elk een gedeelte van de spelletjes. Vanavond wordt er
gewisseld. In poule A kwamen Sikkens, Minnesota rn de combinatie De Sleutels/
LFB uit. In poule B Verto, Lucas Bols en KNG.
Eindelijk gaf Ton van Maaren dan
toch het startschot. De scheidsrechters,
de heer Van Woerd en mevrouw Hoogen-
boom, hielden een waakzaam oog gericht
op de deelnemers. De commentatoren
Dick van 'r Sand en Tini van Maaren
vertelden aan iedereen die het niet zo
goed kon zien hoe de zaken erbij stonden.
Vliegende schijven
Als een van de eerste onderdelen werd
het spelletje „vliegende schijven" ge
speeld. Enoime hoepels, beplakt met ta
pijt moesten naar de andere zijde van de
zaal gerold worden. Daar werden flessen
opgestapeld en deze hele stellage moest
teruggebracht worden. Naderhand werd
een meisje op het schild geheven en ze
moest door aan een ring te trekken een
knal veroorzaken die aangaf wie de win
naar van dit spel was.
Nog veel meer hilariteit was er bij de
taartrace. Erg vies zijn de meisjes, die
de taarten op hun hoofd vervoerden, niet
geworden. Ze wisten ze wel zo te keren
dat de taarten naast hun schouders
Onder luide toejuichingen werd daar
na begonnen aan het natste spel van de
hele avond; „de rode draad". Hierbij
moesten de deenfemers over een loper
wandelen, die over het zwembad gespan
nen was. Tegelijkertijd droegen zij dien
bladen mee, die op lange stokken ge
spijkerd waren en waarop enorme jerry
cans stonden. Lege. wel te verstaan. Deze
moesten, zonder dat ze eraf vielen, naar
de overkant gebracht worden. Maar langs
de linkerzijde van het bad waren de twee
andere ploegen uit de poule bezig om
met tennisballen te proberen de flessen
van de bladen af te kegelen. Dat lukte
bijzonder goed. Er gingen veel flessen te
water, en dito verscheidene deelneem
sters.
Denken
Zoals in elke zeskamp moest ook in
deze Bedrijvenzeskamp „gedacht" wor
den. Alleen was hier aan de denksport
nog een extra-dimensie toegevoegd. De
antwoorden moesten door een „sport-
ADVERTENTIE
Gifwoord
Bomen worden in Boskoop meer ge
maakt, dan er worden doodgeslagen.
Dat is geen nieuws. Maar nu is er een
boom vermoord. In koelbloedig overleg.
Met voorbedachten rade. En dat zoiets
gebeurt in het Sierteeltcentrum Bos
koop. mag óók wel eens in de krant.
Het slachtoffer is een achttienjarige
populier, die langs de Goudse Rijweg
staat, ter hoogte van de Berberisstraat.
Het was de gemeentelijke plantsoenen
dienst wel opgevallen, dat de boom
begon te kwarren (afsterven). Een deel
kwam niet meer in bloei. De schors
raakte los en de vreterijongedierte
kwam er in. Men vond het wat vreemd,
dat juist deze boom,, die licht overhelde
naar de huizenkantziekteverschijnse
len vertoonde en de andere niet. Hij
kwam op de lijst van te rooien bomen
en daarmee leek de kous af. Totdat
iiorige week 's avonds directeur Kla-
singa van gemeentewerken door een
bewoner van de Goudse Rijweg werd
gebeld dat de boom „in brand stond".
Het zoutzuur droop langs de populier,
zodat de damp eraf sloeg. Toen pas
bleek, dat iemand er een gat in had
geboord tot in het hart. Het gerechte
lijk laboratorium bevestigde de vérmoe-
ciens dat dat gat enkele malen was vol
gegoten met geconcentreerd zoutzuur.
Een buurtonderzoek door de politie
heeft tot dusver de dader, die zijn des
tructief plezier uitleeft onder dekking
van het nachtelijk duister, nog niet aan
het licht gebracht. Niet' alleen de po
pulier maar ook in de omgeving ge
plante rozen zijn naar de knoppen.
Puur moord. Althans volgens burge
meester Van Dedem, die vorig jaar
tijdens de Boomplantdag zei: „Wie een
boom vernield, begaat een moord". Het
dodelijkste gif Is de mentaliteit.
Vuil stukje
„In samenwerking met Gemeentewer
ken zal de Noordwijkse padvinderij
„Norvicus" dit jaar de actie Een heitje
voor een karweitje" richten op het
schoonmaken van haar woonplaats. Be
halve de jaarlijkse schoonmaakbeurt
van het strand, die de padvinders van
hun beroepscollega's overnemen, zullen
het misdrijf
ze nu ook nog de straten, perken,
groenstroken en andere vieze stukjes
Noordwijk schoonmaken", schrijft de
man die voor De Leidse Courant in
Noordwijk het oor tc luisteren pleegt
te leggen en die daarbij de ogen niet in
zijn zak heeft.
Wie toeristisch Noordwijk bezoekt,
merkt dat de badplaats vrijwel bestaat
uit vieze stukjes. Is het niet triest dat
een schone straat de burgerij, die het
zo vuil heeft laten worden, kennelijk
niets waard is? Is het niet even triest,
dat de gemeentelijke diensten in ge
breke bleven, waardoor „vieze stukjes"
een wezenlijk deel van Noordivijk kon
den worden? En nog triester dat nu de
padvinderij moet inspringen? De be
volking wordt nu, vlak voor het nieu
we seizoen, gevraagd voor de schoon
maakactie een bijdrage te leveren ten
gunste van de padvinderij. Zou het niet
juister zijn, dat dat deel van de mid
denstand dat het meest gebaat is met
een schoon Noordwijk en dat gouden
tijden" beleeft aan het patatfrites-
toerisme, een duit in het zakje zou
doen.
Het is inmiddels wel duidelijk, dat
Noordwijk elke actie ten spijt niet lang
schoon zal blijven. Gemeentewerken zal
de zaken anders moeten aanpakken: ze
zal met grotere frequentie het' vuilnis
van hotels en andere horecabedrijven
moeten ophalen. Niet de padvinderij
moet voor een heitje de zaak schoon
houden maar de gemeente. Ook al
kost het dan wat meer. Nu kijkt men
in Noordwijk boos om „een vuil stukje".
Een schrale troost is, dat ook Katwijk
en Wassenaar vuil zouden moeten kij-
Op de fiets
De wielervereniging Swift-Combinatie
gaat weer gewoon fietsen, zo deelde
Swiftbestuurder W. van Duivenbode
ons mee. Leidse Ren- en Tourvereni-
ging zo staat altijd nog boven het brief
papier van de club, maar de laatste
tientallen jaren is touren er praktisch
niet meer bij geweest. Ver voot
oorlog (Swift werd al in 1919 opgericht)
was het touren wel een bloeiende zaak.
Op de oude prentbriefkaarten van be-
faamdq uitspanningen en etablissemen
ten in de omgeving van Leiden komt
men de tourclubs nog wel eens tegen:
groepjes vrienden, die er welgemoed op
hun tweewielers op uittrokken. Naar
mate de fiets meer gemeengoed werd
gingen echter de tourclubs kwijnen.
Maar in deze tijd van herontdekking
van de fiets begint het fietsen in club
verband weer de kop op te steken.
Groepjes trimmers op zaterdag- en zon
dagochtenden, clubjes van conditietrai-
tiende heren hebben weer ontdekt, dat
de fiets ook een „gezond" vervoermid
del is waar je enpassant ook meer
het landschap geniet dan achter het
stuur van de auto. De vernieuwde be
langstelling voor het rijwiel gaat Swift
nu in verenigingsverband kanaliseren.
Iedereen, die er iets voor voelt kan
zich wenden tot de heer Van Duiven-
bode (tel. 44732). De tourtochten wor
den 's zondags gehouden in het polder
gebied rond Leiden.
naar een .overheidprojector" ge
bracht worden. Niet gewoon lopend maar
op verschillende manieren. Met enorme
rollen, waarvan er één de grond niet
mocht raken, over lopers, met poefs, die
de deelnemer vooruit moest zien te krij
gen zonder zijn voeten op de grond tc
zetten, of met een wagentje dat ook
alleen'maar met de voeten voortbewogen
mocht worden, zonder dat men afzette
op de grond.
Na de pauze, met een mooi optreden
in de drumband VIOS uit Zoeterwoude
die ook al bij het voorstellen van de
ploegen gespeeld had, begon een van de
meest „witte" delen van de zeskamp.
enorme roeispanen moesten zakjes-
meel naar twee meisjes geslagen wor
den, die op een meter of twintig afstand
de werpers stonden. Tussen deze
twee ploegen in stonden de twee poule
genoten in om de zakjes op de helft van
hun reis te onderscheppen. Vooral bij
Sikkens lukte dit erg goed. Zo kwam
het ook dat, hoewel zij twee prima
vangsters hadden staan (handbalsters), er
niet veel zakjes bij dc meisjes op de tafel
terechtkwamen. Wel zagen alle deel
neemsters aan dit spel er uit als wande
lende meelpoppen. Maar uiteindelijk was
Drste ronde van deze zeskamp voor
bij. De punten werden ijverig geteld
door scoreman Piet Hooy en het bleek
van alle teams de ploeg van Bols
deze avond winnaar was geworden
Stand
De stand tot nu toe is in poule At 1.
Minesota met 17 punten; 2. Sikkens met
15 punten; 3. L.B.F./Sleutelscombinatie
met 8 punten. In poule B staat Bols
bovenaan met 20 punten; 2. Verto met
14 punten; 3 KNG met 10 punten. Deze
stand zegt echter helemaal niets. Van
avond kunnen de rollen omgekeerd wor
den, want het ene spel ligt een team nu
eenmaal beter dan het andere. Bovendien
gaat ook de verliezer niet met lege han-
naar huis. Zij krijgen de poedelprijs
Bols. Maar het publiek zal nog even
in spanning moeten zitten. Stof tot praten
was er vandaag in alle zes bedrijven in
elk geval genoeg.
Dure stickies voor
Leidenaars
LEIDEN-DEN HAAG Met z*n vie
ren zaten ze voor de Haagse politie
rechter, een jeugdig echtpaar en nog
twee jongelieden uit Leiden, alle vier
voor hetzelfde feit, overtreding van de
Opiumwet. Daar viel nogal wat over te
praten, niet eens zozeer over het feit
zelf, want dat stond wel vast, doch het
werd een discussie over de vraag, of en
in hoeverre het gebruik van „soft
drugs" zoals hashiesj al of niet schade
lijk is voor de gezondheid. De verschil
len waren al bekend. Maar de officier
van justie zei, dat hij juist dezer dagen
een congres had bijgewoond van enige
honderden „vakkundigen" op dat ter
rein en van alle rangen en standen, die
als meerderheid tot de conclusie geko
men waren, dat het gebruik, ook van
hashiesj, schadelijk is voor de gezond
heid. En bovendien, het bezit daarvan
én gebruik is nog steeds bij de wet
strafbaar gesteld. Enkele verdachten
bleken ook wel tot het inzicht te zijn
gekomen, dat zij verstandiger doen het
„spul" uit te schakelen. Omdat enkele
verdachten reeds een voorwaardelijke
gevangenisstraf hebben vorderde de of
ficier tegen de vrouwelijke verdachte
100 gulden boete waarvan 50 gulden
voorwaardelijk, tegen de andere ver
dachten geldboeten van 50 gulden, 300
en 250 gulden waarvan voor beiden 200
gulden voorwaardelijk en een geldboete
van 50 gulden.
De vonnissen werden overeenkomstig
de eis uitgesproken.
AKZO-prijs voor
Oegstgeestenaar
ARNHEM/OEGSTGEEST, 19 april 1971.
De AKZO-prijs zal dit jaar worden
uitgereikt aan dr. D. A. Hooyer te Oegst-
gccst voor zijn onderzoek op het gebied
der aardwetenschappen.
AKZO N.V. heeft deze jaarlijkse prijs
ingesteld ter bevordering van het weten
schappelijk onderzoek. De prijs wordt
toegekend door de Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen te Haarlem
voor wetenschappelijk onderwijs, verricht
in een periode van ten hoogste 10 jaar,
voorafgaande eau de toekenning.
