Ter Aar se veiling verkocht
voor meer dan half miljoen
Houtkamp wordt groene hart
verstedelijkt Leiderdorp
Ome Jan van Nieuwkoop:
de koning van De Kaag
GESLACHT
VAN NIEUWKOOP
GAAT TERUG TOT
IN MIDDELEEUWEN
JUBILERENDE
PALINGVISSER
HEEFT MEER DAN
EEN HOBBY
Visstand in
de Ringvaart
gaat harder
achteruit dan
in De Kaag
Instemming met plan midgetgolf ba an
Gedupeerde Alphenaar
zorgde voor snelle
aanhouding verkopers
Koper-in-opdracht hield bestemming geheim
DONDERDAG 15 APRIL 1971
LEIDSE COURANT
PAGINA 3
DE KAAG Bijzonder trots is
ome Jan op het familieboek dat
vorig jaar gereed kwam en
waarvan z'n neef Aldert Jan uit
Vlaardingen en hij de grondleg
gers zijn. Hiervoor werd een
fonds onder de talrijke familiele-
óden gevormd. Het is een juweel
tje geworden voor de geschiede
nisliefhebber, met geslachtsregis
ters vanaf 1350 en verlucht met
een aantal foto's omstreeks de
eeuwwisseling en enkele aparte
verhandelingen. Als eerste wordt
genoemd Jan van Nuwecoop, ge
boren in 1350 die één zoon had,
Willem, die in 1402 poorter en
van 1427 tot 1436 schepen was
van de goede stad Leyden. Deze
Willem keerde zijn woonplaats
Nieuwkoop de rug toe als gevolg
van de knevelarijen door de bal
juw daar ter plaatse. Leiden ver
leende aan de inwoners van „Nij-
encope", volgens het stadsarchief,
het recht van bescherming vol
gens charter van hertog Albrecht.
De zoon van Willem was ook
schepen, maar hield het niet zo
lang uit als z'n vader, na een
jaartje liet hij het afweten. On
der de poorters van Leiden wa
ren de Van Nieuwkoopers kui
pers, schoenmakers enz., maar
ook een schoolmeester wordt ge
noemd. In de 16e eeuw zwermden
ze uit naar omliggende gemeenten
o.a. naar Hazerswoude, Alkemade
en Warmond. In de laatste plaats
was in het midden van de 16e
eeuw Cornelis Dirksz Kerstanz
van Nijecoop Baljuw en Schout.
In 1713 wordt Hannes Gijsbertus
van Nieuwkoop te Zoetermeer als
eerste visser genoemd. Deze
kwam in 1760 naar De Kaag,
waarmee het geslacht van
Nieuwkoop nu ruim twee eeuwen
een stempel drukt op deze woon
gemeenschap. In de jaren 1870
tot 1900 telde De Kaag 7 a 8
vissers, waarbij de familie van
Nieuwkoop sterk domineerde.
Sinds het begin van deze eeuw
ging het aantal vissers sterk ach
teruit. Een heel bekende figuur
was Dirk van Nieuwkoop, die
Ome Jan
heel veel voor De Kaag beteken
de. Hij droeg dan ook als bij
naam „koning van De Kaag". Na
zijn overlijden in 1965 werd er
dan ook een gedenkteken voor
hem geplaatst. Oudste telg van het
geslacht is ome Jan. Hij is onge
huwd. Jan van Nieuwkoop Dzn
en diens neef Cornelis met z'n
zoon Jacob Aldert, vertegenwoor
digen de jongere generatie. Niet
uitgesloten wordt geacht dat zij de
laatste Kaagvissers zullen zijn.
Rest nog aandacht te schenken
aan het familiewapen. Op een
rood veld is een Andreaskruis
aangebracht, met vier penningen.
Het Andreaskruis komt ook voor
in het gemeentewapen vn Nieuw-
ADVERTENTIE
Recepties
huwelijks-, familie
zaken-, jubileum- en
promotiediners
Zondags gesloten
tegenover parkeerterrein
Steenstraat 49/51. LEIDEN. Tel. 33144*
DE KAAG Meer als vroeger
wordt tegenwoordig aandacht ge
schonken aan jubilea. En dan komen
er vanzelf ook allerlei jubilea onder
de aandacht waar vroeger geen aan
dacht aan geschonken werd. Van zo'n
jubileum is sprake in juli van dit
jaar, bij Jan van Nieuwkoop uit De
Kaag die dan, om precies te zijn de
23ste, als pachter op de Ringvaart bij
de Lisserbrug, met een kecrnet 40
jaar de palingvangst uitoefent. Dat
wil zeggen dat de paling, die van half
juli tot eind oktober op zee aan trekt,
voor de 5000 km. lange tocht naar de
Sargossozee om kuit te schieten, wordt
opgevangen.
In oktober, als de hagelbuien komen,
is dat afgelopen zegt Jan van Nieuw
koop, die als „ome Jan" bekend staat.
In oktober wordt hij 68 jaar. Dan
gaat hij het wat kalmpjes aan doen.
Maar ermee stoppen doet hij nog
niet, want hij vist nog veel te graag.
Buiten de palingperiode vist hij sa
men met z'n neven op de Kagerplas-
sen, waar de familie Van Nieuwkoop
tot 1975 het alleenrecht had wat be
treft de broodvisserij. Reeds vier ge
slachten lang, sedert 1760 is de naam
Van Nieuwkoop verbondenn aa het
vissen op De Kaag. De wintervisserij
gebeurt met de zegen op snoek en
snoekbaars. Brasem en voorn eten de
mensen niet meer. Dat was in de
hongerwinter wel anders. Nu wordt
deze vis alleen nog maar verhandeld
om uit te zetten voor de sportvisse-
rij.
Pacht
Ome Jan z'n hart gaat uit naar de
palingvisserij, al was het niet altijd
rozegeur en maneschijn in de afgelo
pen 40 jaar. Toen hij z'n „stelling"
van Piet Haak overnam was het zo
dat de pacht werd gegund aan de
meest biedende, al was er een pachter
die de stelling al 40 of 50 jaar pacht
te. Aan deze wantoestand is door de
pachtwet een eind gemaakt. Al wil nu
een andere visser vijfmaal zoveel ge
ven als ome Jan, hij krijgt de stelling
niet. Ome Jan herinnert zich nog als
de dag van gisteren dat in 't najaar
van 1952 bij de najaarsstorm zijn
sloep volsloeg met water en 50 meter
van de kant zonk. Hulp van voorbij
gangers voorkwam erger.
Jarenlang moest ome Jan het keernet,
dat dwars over de Ringvaart was
gespannen, naar de bodem laten zak
ken als er schepen naderden. Deze
waarschuwden dan met de scheepstoe
ter de bruggewachter. Voor ome Jan
was dat dan tevens het sein om uit
z'n schuilkeet te voorschijn te komen
om de netten te laten zakken. Dit
betekende vrijwel geen nachtrust,
want voortdurende waakzaamheid
was geboden, want de binnenschippers
waren, de goede niet te na gesproken,
bepaald geen heren. Zo was er in 1949
een Katwijker die het keernet op z'n
boeg meenam. Zelfs de zware houten
palen, waaraan het net was bevestigd,
werden uit de grond getrokken. Een
schadepostje voor ome Jan van ettelij
ke honderden guldens. De laatste ja
ren kan hij 's nachts wel een oogje
dicht doen want van 's avonds 10 tot
's morgens 6, blijven de bruggen
dicht.
Geen maan, geen paling
zitten, noemt ome Jan een baker
praatje. Het tegendeel is juist het
geval „Zit er veel weerlicht in de
lucht, dan is de vangst minder. Paling
heeft een hekel aan licht". De maan
speelt wel een rol. Bekend is het
gèzegde in visserskringen „Geen
maan, geen paling". Bij opkomende en
afgaande maan zijn de vangsten het
beste. Bij volle maan is er weinig
paling.Na twee uur 's nachts is de
grootste vangst achter de rug. ..De
paling gaat vroeg lopen" zegt ome
Jan. De vangsten lopen sterk uiteen,
van een pond of tien, tot meer dan
honderd pond. De zwaarste paling die
hij ooit ving woog acht pond.
Vervuiling
Het gebeurt de laatste jaren ook wel
dat er lege netten worden opgehaald
als gevolg van de watervervuiling. Er
is dan plaatselijk in het water geen
zuurstof, dus ook geen leven mogelijk,
waardoor de aanwezige vis sterft. In
dit verband noemt ome Jan het riool
van Rijnland in de Ringvaart. „Het
Rijnland zuivert wel door bemaling.
maar de omliggende dorpen bederven
dit weer omdat ze nog geen zuive
ringsinstallatie hebben, met uitzonde
ring van Sassenheim en Haarlem.
Rijnland doet z'n best, maar de ge
meenten bederven het weer", aldus
ome Jan. die ook zegt: „De visstand
gaat hierdoor geleidelijk aan achter
uit, de Ringvaart wat harder dan de
Kagerplassen. Op De Kaag is nog
volop vis, ook paling".
Over de zeil- en motorsport, die nog
steeds toeneemt op de plassen, is hij
niet zo enthousiast. „Dat kost veel
geld aan de vissers door schade aan
rie netten. Voor de neringdoenden is
al die drukte wel goed, maar voor de
beroepsvisser is het niet zo mooi". De
gevreesde wolhandkrab uit China,
door zeeschepen meegebracht, heeft
ook veel schade aan de netten toege
bracht, al komt dit de laatste jaren
niet zo veel meer voor.
Met z'n vrije tijd, vroeger veel
schaarser dan nu, weet ome Jan wel
raad. Naast visnetten knoopt hij
smyrnatapijtcn. Verder is hij een
verwoed verzamelaar van antiek en
curiosa. In z'n huiskamer staat ook
een fraai uitgesneden stoel uit 1(598 en
ook een kanjer van een mammoet-
kies van duizenden jaren oud. Tussen
de vele schilderijen, waaronder heel
oude, hangt er aan de wand ook een
houtsnede van de bekende Ameri
kaanse schilder Rafael, ome Jan bezig
met z'n fuiken.
Vijfde Oranje-
strandloop
LEIDEN De Leidse politie sport--
vereniging organiseert op zaterdag 24
april 1971 de vijfde maal de Oranje
strandloop. Er wordt gelopen op het
strand tussen Katwijk en Wassenaar.
De start is te 14.00 uur op het strand
van Kwatwijk, nabij de Reddingsbriga
de.
De afstanden zijn 5 of 10 km., terwijl
de jeugd tot 14 jaar kan lopen over een
afstand van 3,6 km. De opbrengst van
deze strandloop komt ten goede aan de-
sport voor gehandicapten. Er is een
speciaal ontworpen medaille beschik
baar voor degenen, die de strandloop
volbrengen. Men kan zich aanmelden
aan het Bureau van poliie te Leiden.
LEIDERDORP De ruim 125 jaar
«de boerderij in het bospark De
Houtkamp het wandel- en speel-
psrk, dat met zijn toekomstige 15
lectare het „groene hart" van het
rerstedel ijkte Leiderdorp moet gaan
tonnen zal ingericht worden als
kinderboerderij voor de jeugdige
liitbewonertjes.
De Leiderdorpse architect Piet van
d«r Serre, de man van de restauratie
tan de oude Dorpskerk aan de Hoofd-
itraat, zal van het gemeentebestuur op
tocht krijgen om een ontwerp te ma
im. De danig in verval geraakt vee
stallen moeten geschikt gemaakt worden
toor het onderbrengen van paarden,
Rhapen, geiten, bokken, kippen, ganzen,
varkens, enz. Ook het woongedeelte van
de boerderij zal grondig gerestaureerd
moeten worden voor de beheerder en in
Krediet voor
schetsontwerp
ki nderboerderij
de oude staat worden teruggebracht. De
commissie openbare werken, die woens
dagavond voorstelde f 2.500,beschik
baar te stellen voor het maken van een
schetsontwerp, was van mening dat in
de boerderij ook plaats gemaakt zou
moeten worden voor de inrichting van
een oudheidskamer.
Op verzoek van de heren J. W. Boot
(oud-raadslid) en A. Th. van Leeuwen
(beheerder-trainer van de tennisclub
De Munnik) bogen de commissieleden
zich ook over het plan van de twee
heren om een eilandje van 2.000 m2 in
Beurs met honderd gulden gepakt
ALPHEN AAN DEN RIJN Twee inwoners van Boskoop, 23 en 22 jaar, zijn
door de politie aangehouden nadat zjj uit een woning aan de Louise de Coligny-
itraat een portemonnee met honderd gulden hadden ontvreemd. De Boskopers
deden zich bij het bewuste adres voor als boekverkopers waarop zü door de
bewoner werden binnengelaten.
Tijdens het bezoek vroeg een van de jongemannen of hij even zijn handen mocht
wassen. Direct nadat de verkopers waren vertrokken miste de bewoner in de
keuken zijn portemonnee en zette de achtervolging in Hij slaagde erin beiden te
achterhalen en zelfs te dwingen het geld terug te geven.
Aan de hand van het nauwkeurige signalement en het nummer van hun auto,
dat de Alphenaar wist te leveren kon de politie snel beide mannen aanhouden.
te richten als midget- i liere initiatief van harte toe. Wel pleit-
te hij ervoor dat zekerheden worden
verschaft dat de baan ook in de winter
maanden er netjes zal uitzien. Wanneer
alle kosten bekend zijn en een huur
prijs kan worden berekend zal de ge
meenteraad het laatste woord hebben.
vond het idee zeker
aardig, maar men was er niet al te
gerust op, dat het exploiteren van deze
vermakelijkheid commercieel haalbaar
De gemeente zou dan kunnen zorg
dragen voor een verantwoorde beplan
ting. De socialist C. N. Boot verklaarde
het plan aantrekkelijk te vinden, maar
vanwege het commerciële karakter zou
hij pas met een verhuur van de grond
akkoord gaan, wanneer de gemeentekas
niet aangesproken behoeft te worden.
Liberaal ir. R. Poels juichte dit particu-
Als het allemaal doorgaat kan er in
I De Houtkamp behalve gewandeld ook
j worden gespeeld in de grote zandbak,
geklommen worden in de Robinson-tuin
I en kunnen de Leiderdorpers bovendien
nog genieten van een ongebreidelde
i plantengroei in het Heempark en kun-
nen de kleintjes „beestjes kijken" in de
kinderboerderij en de groten midgetgolf
I spelen op het eiland.
TER AAR Het was wel een historisch moment in het Parochiehuis op
woensdagmorgen, toen de gebouwen en terreinen van de groenteveiling
onder de hamer kwamen bij de verkoop. De verkoop van deze gebouwen
betekent niet alleen, dat ze van eigennaar veranderen en derhalve voor an
dere doeleinden gebruikt zullen worden als ze destijds zijn gebouwd, maar
het betekent tevens dat aan een zeventig jarige periode van het veilen van
groenten in onze gemeent eeen einde is gekomen.
De inzet die op 31 maart is gehouden
leverde een totale som van 470.500
gulden op en algemeen was de gedachte.
(ADVERTENTIE)
dal de afslag daar behoorlijk ver
bovenuit zou gaan, te meer daar er veel
geïnteresseerden de gebouwen hebben
bezichtigd. Toch was de belangstelling
op de afslag minder groot dan werd
verwacht en dat kwam tot uitdrukking
in de uiteindelijk opbrengst van de
verkoop.
Het eerste perceel, dat notaris v. d.
Veen-Moerstadt in de verkoop bracht
en dat in bod stond voor 420.000 gulden,
kwam pas tot een ,,mijn" daarboven
van vier gulden- Andere percelen
I gingen drie- en vierduizend gulden
boven het bod.
De klap moest echter vallen bij de
combinatie van alle percelen. Toen
veilingmeester Vis dit drietal in de
verkoop bracht, was de spanning te
snijden, want de nieuwe eigenaar zou
wel alle terreinen en gebouwen alleen
willen afmijnen.
Een tegenvaller was het wel, dat de
afmijn kon doorlopen tot 55.000 gulden
boven de bodprijs. Koper was de
rentmeester Schmal uit Nieuwersluis.
j die de koop voor een opdrachtgever
moest doen en de naam van deze geheim
wilde houden.
De totale koopprijs oftewel de
opbrengst is dus 541.504 gulden. Een I
vraag blijft nog wie de toekomstige Dfe gunning werd vierentwintig ui: beslissen. Deze heeft inmiddels met
eigenaar zal worden en welk bedrijf I aangehouden, omdat de ledenveigade- algemene stemmen beslist de koop te
zich daarin zal vestigen. ring van de veiling daarover moest j gunnen.
