FRIESE JENEVERKONING VERKOOPT
BEDRIJF AAN HEINEKENCONCERN
Campagne in Laos wordt
wellicht vandaag beëindigd
Recept oude-klare nog steeds geheim
Toestand in
Sierra Leone
onduidelijk
Vestigingswet
detailhandel
aangenomen
Gehandicapten maakten
vliegtocht naar Engeland
Meerderheid
A damse raad
achter
Prozaprijs
Instituut ombudsnn
bewijst waarde in
preventieve sfeer
Drie gewond
bij schietpai
om hond ii
Amsterdan
LEIDSE COURANT
In het fabrieksgebouw van het distilla-
teursgeslacht Bokma in Leeuwarden
hangt een prikkelende geur. De geur van
kruiden en extracten. Op de kop af zeven
entwintig man zorgen ervoor dat jaarlijks
vijf miljoen flesten geestrijk vocht in di
verse smaken de deur uitgaan. Dat brengt
dan zo'n twaalf miljoen gulden in het
laatje.
Al die jenever wordt op fles aan de man
gebracht. Dat wil zeggen dat het prodtikl
Bokma niet direct uitmunt vanwege een
schappelijk prijsje. „Maar," zegt directeur
mr. Piet C. Bokma: „Wij hebben altijd het
accent gelegd op onze kwaliteit, zelfs in de
oorlog toen het moeilijk was om aan
grondstoffen te komen".
Dat Bokma een goede naani heeft opge
bouwd in de wereld van hel gedistilleerd
blijkt wel hieruit dat reeds enkele jaren an
dere firma's, waaronder buitenlandse, zaten
te hengelen naar samenwerking en-of fusie
met de Friese borrelmakers. Thans is be
kend geworden dat Heineken de slag heeft
gewonnen. Bokma zal weliswaar onder ei
gen naam blijven voortbestaan, maar het
bedrijf maakt voortaan deel uit van het
Heinekenconcern. dat al grote belangen iA
gedistilleerd had. via de merken Coebergh.
Meder. Hoppe. Hulstkamp en Van der
Schalk. Heineken beschikt thans over 15
pet. van de Nederlandse gedistilleerde
markt, hetgeen neerkomt op een omzet
van 600 miljoen.
Heinekenconcern onderhoudt ook bin
dingen met de Gist. en Spiritusgroep. Te
zijner tijd zal tussen de twee bedrijven
worden gesproken over samenwerking wat
betreft de produktie van gedistilleerd. Als
deze samenwerking van de grond zou ko
men. zou dat betekenen dat de leidersposi
tie van Bols danig in gevaar komt. Bols
levert ongeveer een kwart van het Neder
landse gedistilleerd. Bokma nam zes pro
eent van de vaderlandse borrelbehocfte
voor zijn rekening.
LEEUWARDEN „Is de smaak, die de ove
door Heineken op de tong achterlaat even rond
als het produkt dat u dagelijks in de vierkante
fles stopt?" Piet Bokma, 38 jaar en de ongekroon
de Friese koning van de belegen borrel, lacht even.
„Ja", zegt hij dan. „Het gesprek was vrij snel
rond. De bedrijven sluiten vrij goed op elkaar aan,
zowel wat kwaliteit als prijszetting betreft. En ze
doen het leuk, daar bij Heineken...."
D4e laatste opmerking zou de niet-insider kunnen
verleiden tot de opmerking dat Piet Bokma wel eens
een tikkeltje aan zelfoverschatting zou kunnen lijden.
Maar dan zou hij het helemaal bij het verkeerde eind
hebben. Want Bokma is een naam die bekend is „all
over the world". En ook uit de voorwaarden, die
Heineken moest vervullen, blijkt dat de Amsterdamse
onderhandelaars de Friese jeneverstokers niet als klei
ne Jongens hebben beschouwd.
Overigens heeft Piet Bokma een grondige hekel aan
dat woord „jeneverstoker". Hij associeert het woord
met obscure optrekjes, waar schemerige lieden vreem
de manipulaties uithalen met granen en distilleerkol
ven. En dat is een jeneverfabriek volgens Piet Bokma
helemaal niet (meer).
Hij zegt daarom ook blij te zijn geweest meth et feit
dat in 1967 mr. Barend Biesheuvel, destijds minister
van Landbouw, den ieuwe Bokmafabriek heeft willen
openen. „Het was voor ons het bewijs dat de traditio-
nene jeneverstokerij en industrie in gedistilleerd was
geworden", zegt hij. Een abonnee van een protestants-
christelijk dagblad in Friesland, vond het echter geen
pa» geven dat een minister zich bezig hield met het
openen van nieuwe jeneverfabrieken. Hij ventileerde
die mening in een ingezonden stuk en zei aan het slot
daarvan te hopen dat „zijn" minister voortaan niet als
„oarend Borrel" door het leven zou gaan. Want dat zou
dan weer slecht zijn voor het imago van de ARP.
In Friesland
Al is Bokma niet de grootste producent op zijn gebied
Lucas Bols heeft nog steeds het grootste marktaan
deel in gedistilleerd de Leeuwarder oude- en
jongeklaremakers zijn wel de grootste producenten
van gedistilleerd onder-een-(eigen)-merk.
Het bedrag in contanten, dat Heineken op tafel moest
leggen om van de overname verzekerd te zijn, wordt Bokma begon in 1826 in
wellicht met een respectabel aantal nullen geschreven.
Daarbij bedongen de Friezen ook dat de overname voor
geen van de ruim 40 werknemers gevolgen mocht
hebben en dat d. fabricage van Bokma in Friestland
moest blijven. Heineken zei op beide voorwaarden ja.
Piet Bokma zegt er verklarend bij: „De reden om het
bedrijf in Friesland te laten is zuiver emotioneel. Mijn
vader (69) kómt nog vaak in het bedrijf, en we willen
gewoo veg hier graag blijven. Vergeet niet. ik ben al
de vijfde generatie Bokma. die in het bedrijf zit. En
Friese jenever moet toch eigenlijk ook wel uit Fries
land komen".
i pandje i
i de Tuinen
het Vliet in het hartje van Leeuwarden. Freerik
Claesz Bokma leverde zijn produkten aan zowel parti
culieren als aan kleine cafeetjes. In 1895 kwam de
eerste distilleerdketel daarvoor werd de jenever
..koud" gekocht en in flessep gedaan en vond de oude
Piet Bokma het beroemde recept dat de oude Bokma
zo van de andere oude klare onderscheidt.
Sinds 1895
De tegenwoordige directeur Piet Bokma zegt: „De oude
Bokma, die we nu verkopen is dezelfde van smaak als
die uit 1895. Mijn grootvader vond toen ook de groene
vierkante fles uit. De receptuur kan niet uitgezocht
en nagemaakt woi'den, hoeveel keren het ook
beerd is. Er gaan alle mogelijke wortels en kr
en wam er het extract goed doorgetrokken ii
niet mogelijk te herkennen wat er precies in
bedrijfsleider weet de samenstelling ook niet.
moet er dagelijks mee werken. Maar bij de o
door Heineken is ook de receptuur inbegrepen,
het straks ook in Amsterdam weten."
Frappant is overigens dat de produktie vt
Bokma de jonge Bokma is nog maar drie,
op de markt zowel absoluut als relatief teru
Piet Bokma veronderstelt dat velen de jene\
zwaar vinden. „We weten eigenlijk niet
Concurrentie van ..witte jenever?"
Piet Bokma: „Helemaal niet. En we maken h
niet. Wij maken bijvoorbeeld ook geen vieux,
maar originele artikelen tegen de beste kwaliteit"
Export?
Piet Bokma: „In 1899 begonnen we te exporter
oude jenever naar het voormalige Nederland-Ind
op een gegeven ogenblik was de afzet daar gro
die op de binnenlandse markt. Maar in 196
Soekarno de kraan af en in 1963 gebeurde d
met Nieuw-Guinea. Maar op dit ogenblik trekt
sië weer wat aan. Onze grootste exportlande
echter:' België, de Scandinavische landen
Duitsland".
Waarom dan di<- overname?
Piet Bokma: „Wij hebben geen yerlïoopappara;
een p ar mensen langs de weg, maar geen mar
afdeling enzovoort. We verwachten in dit opzicht
lijkheden voor de toekomst. Vooral
leerd vrij in de supermarkt zou mogen worde
kocht. En Heineken kan ons zo in zijn pakket
men. Die heeft al een goede entree".
KLAAS Gil
Basis Khe Sanh is in
drie weken ontruimd
SAIGON (AP) De Zuidvietnamese invasie in Laos loopt
op de 45st« dag naar zfjn end. Volgens officiële opgaven zijn
er nog maar 2.000 Zuidvietnamese militairen aan de andere
kant van de grens en zal de gehele operatie vermoedelijk
nog vandaag afgesloten worden.
Legerwoordvoerder luitenant-kolonel Do Viet heeft bekend
gemaakt dat de Noordvietnamese troepenmacht die de
regeringseenheden tot aan de grens op de hielen heeft
gezeten, thans op verschillende plaatsen over de grens is
getrokken, in een poging om verkeersweg nummer negen af
te snijden en zo een deel van de Aerikaanse en Zuidvietna
mese strijdmacht in hert gebied te isoleren.
Volgens overste Viet was het vanmorgen tot verspreide
vechten in het operatiegebied gekomen.
In Washington heeft defensiewoordvoerder Jerry FriedheLm
laten doorschemeren wat voor vele waarnemers als een
vastgevormd vermoeden was: dat de Zuidvietnamese invasie
macht langer in Laos zou zijn gebleven als de Noordvietna
mese tegenstand niet zo hevig was geweest.
Het plan voor de terugtocht wan volgens defensiewoordvoer
der Friedheim gebaseerd op de „realiteit van de toestand".
Van het frontgebied is vernomen dat een begin is gemaakt
met de ontruiming van de grote Amerikaanse ondersteunings
basis Khe Sanh. De eerste helikoptereenheden zijn al onder
weg naar de Amerikaanse bases te Chu Lai en Phu Bal',
aan de oosrtzijde van Zuid-Vietnam. en de gehele basis zou
binnen ongeveer drie weken ontruimd zijn.
De basis en de omliggende stellingen staan voortdurend aan
nauwkeurig artillerievuur bloot waartegen een Amerikaanse
mariniersstrijdmacht in 1968 ook op den duur geen weerstand
kon bieden. Na een belegering van 77 dagen werd de basis
toen ontruimd.
FREETOWN (Reuter) De toestand
in de Westafrikaanse staat Sierra Leo
ne is volslagen onduidelijk. Nadat de
opperbevelhebber van de strijdkrachten,
generaal Bangoerah. dinsdag bekend
had gemaakt dat het leger „tot nader
order", de macht in handen had geno
men, kwam 's avonds een zekere luite
nant-kolonel Sam King voor de radio
verklaren dat het grootste deel van de
strijdkrachten zich van die stap distan
tieerde en de regering van premier
Siaka Stevens als de enig wettige bleef
erkennen.
Het lijkt erop of er een militaire
staatsgreep is gepleegd die aanvanke
lijk succes had maar later teniet werd
gedaan door regeringsgetrouwe eenhe
den. Aan het begin van de dag waren
twee militairen die de ambtswoning
van premier Stevens probeerden binnen
te dringen, door de wachten doodge
schoten. Volgens generaal Bangoerah
was er een poging gedaan premier Ste
vens en andere leden van het kabinet
te vermoorden, en zag het leger zich
„onder de gegeven omstandigheden ge
noodzaakt de situatie in eigen hand te
nemen". In het naburige Guinée zijn de
strijdkrachten in staat van paraatheid
gebracht. De huidige verblijfplaats van
premier Siaka Stevens is niet bekend.
Polak beschuldigt
dr. Brongersma
van heksenjacht
(Van
pari. red.)
DEN HAAG Minister Polak (justi
tie) beschuldigde gistermiddag in de
Eerste Kamer P.v.d.A.-senator dr. Bron
gersma ervan een heksenjacht te ont
ketenen, toen deze zjjn bezwaren ken-
Oud-leden KNIL
vragen om
uitkering
DJAKARTA (Antara) Het aantal in
Indonesië verblijvende oud-leden van het
KNIL dat aanspraak maakt op soldij,
oorlogstoelagen en sociale voorzieningen
uit de periode die zij in Japanse gevan
genschap hebben doorgebracht bedraagt
ruim 30.000, aldus de voorzitter van een
vereniging die zich ten doel stelt deze
aanspraken kracht bij te zetten. Bram
Assas.
Volgens Assas dien de Nederlandse re
gering deze aanspraken te honoreren. De
meeste oud-leden van het Koninklijk
Nederlandsch Indische Leger zouden te
oud zijn om voor zichzelf te zorgèn, aldus
bericht het Indonesische persbureau An
tara.
baar maakte tegen het In de Eerste Ka
mer aanhangige wetsontwerp ter be
scherming van de persoonlijke levens-
Dr. Brongersma meende, dat het wets
ontwerp niet in eerste instantie is be
doeld om de persoonlijke levenssfeer te
beschermen, maar om de inbreuken op
die sfeer door de overheid te legaliseren.
Hij doelde met name op de afluister-
methoden van de B V D De socialisti
sche senator vroeg zich af waarom wel
de inbreuk op het telefoongeheim in het
wetsontwerp werd geregeld, maar niet
de inbreuk op het briefgeheim. Hij zei:
„Er wordt ons hier gevraagd een in
breuk op een grondrecht te legaliseren.
Als dit gevraagd wordt zal men ook
vragen om straks andere grondrechten
op losse schroeven te zetten".
(Van c
e parlementaire redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gistermiddag de nieuwe vesti
gingswet detailhandel aangenomen Al
leen de Boerenpartij zonder do heer
verlaan stemde tegen. De heer Koe
koek kwam verklaren dat „zolang de
Boerenpartij zal bestaan ze tegen dit
soort wetgeving zal blijven." Daarmee
wilde hij afstand nemen van zijn in
middels uit zijn fractie gestoten fractie
genoot Verlaan.
Aangenomen werd een motie van de
heer Krosse (KVF: waarin het diploma
vierjarige lagere detailhandelschool met
praktijkjaar als geldig bewijsstuk voor
het verkrijgen van een vestigingsver
gunning wordt erktnd. In het wetsont
werp van staatssecretaris Van Son
(middenstand) werd een diploma van de
middelbare dotailhandelschool vereist
Het eerste concert op Kasteel Duiven
voorde van dit jaar zal plaatsvinden
op vrijdag 2 april te 20.30 uur. Het
Residentie Strijktrio zal dan optreden
met werken van Bach, Mozart. Escher.
Jongen en Beethoven. Het trio bestaat
uit Peter Hoekstra, viool. Just Ger-
retsen. altviool en Wim Mertens, cello.
Kunstmarkt Helmond. Op zaterdag 1 mei
zal in Helmond voor de zesde maal
een kunstmarkt worden gehouden
waarbij de oude ambachten en de
„handvaardigheid" van de bezoekers
het accent zullen krijgen. Deze cultu
rele manifestatie duurt van 10.30 tot
21.00 uur.
(Van een onzer verslaggeefsters)
SCHIPHOL Een groep van 36 lichamelijk gehandicapten en chronisch zieken
lieeft gisteren een vliegtocht gemaakt naar de Znidcngelse plaats Bournemouth
De deelnemers waren afkomstig uit Den Haag, Amstelveen, Haarlem en Zandvoort
en kregen de tocht aangeboden van Martin Air. Deze zal elk jaar een dergelijke
tocht maken in het kader van de Henri Dunanttochten.
Onder de zestien helpers en helpsters bevond ziel» ook prinses Margriet. Deze
verrichtte voor het vertrek de doopplechtigheid van het vliegtuig, dat naar haar
genoemd is. Tijdens de rondrit in Zuid-Engeland verklaarde zij zich meer helpster
dan koninklijke hoogheid te voelen. „Het zijn onze invalide gasten, die hier
volledig in het middelpunt van de belangstelling staan. Dat vind ik heerlijk".
Gisteravond landde het vliegtuig weer veilig op Schiphol.
AMSTERDAM (ANP) De Amster
damse gemeenteraad heeft dinsdaga
vond met 29 te ben 7 stemmen een
motie verworpen, waarin hef college
van B. en W. werd uitgenodigd alsnog
te besluiten de prozaprijs 1970 toe te
kennen aan drs. F. Weinreb.
Tijdens de begrotingsbehandeling dis
cussieerde de raad uitvoerig over het
besluit van B. en W. het advies van de
jury, om drs. Weinreb de prijs toe te
kennen niet te volgen. De motie, inge
diend door drie leden van de PvdA-
fractie en een lid van D'66. kreeg al
leen steun van twee andere leden van
de fractie van D'66 en de kabouter Joop
Peters.
Wethouder H. Lammers (kunstzaken)
had tevoren in een uitvoeige toelichting
opgemerkt, dat in het algemeen B. en
W. de adviezen voor het toekennen van
prijzen aan kunstenaars volgen. Een
conflict kan echter ontstaan tussen de
artistieke verantwoordelijkheid van een
jury en een politieke verantwoordelijk
heid van het college als er feiten en
omstandigheden van uitzonderlijk ka
rakter in het geding zijn. Hiervan was.
aldus de wethouder, in dit geval geen
sprake. Naar zijn mening kan het B. en
W. niet onverschillig laten of een voor
bekroning met een Amsterdamse prijs
voorgedragen persoon zich al dan niet
aan laakbare handelingen tijdens de
jodenvervolging heeft schuldig gemaakt.
B. en W. hebben te overwegen dat zij,
indien ze aan dit aspect zouden voorbij
gaan. ongetwijfeld leed zouden berok
kenen aan mensen, die de jodenvervol
ging hebben meegemaakt, aan den lijve
hebben ondervonden of zichzelf als
slachtoffer van Weinreb beschouwen
Wat het stelsel van de overheidsprijzen
betreft, kwam de vraag naar voren, of
dit niet verouderd is en de overheid
nog wel prijzen moet uitreiken, ethou-
der Lammer Kondigde aan, over deze
kwestie met 'een nota te zullen ko-
Bzztöh-Teater een jaar. Ter gelegenheid
van het éénjarig bestaan zal op vrij
dag 26 maart het Bzztóh-Teater een
besloten voorstelling geven voor de
Dalton-Scholengemeenschap te Voor
burg. Deze groep, die een jaar geleden
met één toneelstuk begon, is uitge
groeid tot een organisatie die totaal
theater brengt waarin allerlei vormen
van dramatische kunsten onderge
bracht zijn.
Alphense kantonrechter:
LEIDEN De ombudsman in Zwe
den is niet, zoals anderen wel beweer
den, een man die achteraf rechtszeker
heid geeft aan de burger als andere
rechtsmiddelen ontbreken of falen. In
de eerste plaats bewijst het instituut
ombudsman in Scandinavië zijn waarde
In de preventieve sfeer. Doordat de
ombudsman na controle en onderzoek
tot een bepaald oordeel (lakend of niet)
kan komen, houdt hij namelijk vooral
de verantwoordelijkheid bij de ambte
naren die met gezag zijn bekleed je
gens de burgerij levend. Dit is de kern
gedachten in het proefschrift dat de
Alphense kantonrechter mr. H. H. Kirch"
heiner vanmiddag verdedigde aan de
Leidse universiteit. Dr. Kirchheiner
promoveerde in de rechtsgeleerdheid bij
professor mr. Th. Koopmans op zijn
proefschrift getiteld „Ombudsman en
democratie".
Het proefschrift is een studie over het
instituut van de ombudsman aan de
hand van ervaringen in Zweden en
Denemarken. Dr. Kirchheiner gaat uit
voerig na op welke grondgedachten het
instituut ombudsman is gebouwd. De
onderliggende gedachte is vooral de po
sitieve vrijheidsgedachte (vrijheid in
verantwoordelijkheid) dlè onder meer
in de grondwet van 1634 gestalte kreeg
toen de onafhankelijke positie van de
ambtenaar vastgelegd werd. De onaf
hankelijke ambtenaar houdt weliswaar
preventieve rechtszekerheid in voor de
burgers, maar in later tijden werden
toch ook aan de burger wettelijke ga
ranties gegeven en middelen in handen
gesteld om achteraf rechtszekerheid te
verkrijgen of om te controleren of de
ambtenaar zijn onafhankelijke positie
goed gebruikt heeft. Dit resulteerde uit-
teindelijk in 1809 in het in het leven
roepen van het instituut ombudsman.
Naast het verantwoordelijkheidsele
ment (het bestaan van een ombudsman
dwingt ambtenaren als het ware zich
van hun verantwoordelijkheid ten op
zichte van de burger bewust te zijn) is
er in het instituut de ombudsman het
vertrouwenselement: de volksvertegen
woordiging geeft de vertegenwoordiger
van het volk een volmacht om werk
zaam te zijn. Volgens dr. Kirchheiner
betekent de ombudsman in Zweden en
Denemarken een belangrijke bijdrage
aan een democratisch levenspatroon.
Als conclusie stelt dr. Kirchhein
de drie democratische elementen
trouwens-, verantwoordelijkheid
rechtszekerheidselement) zoals
onderzocht, zo zuiver mogelijk
Nederland
ingebouwd als
gaat tot het
ombudsman.
i het
AMSTERDAM (ANP)
schietpartij in Amsterdam zijn
avond een echtpaar
door kogels gewond geraakt. Hei
paar en zijn vrouw werden door
in de rug cn het hoofd getrofl la|
zijn opgenomen in een ziekenbi r
derde gewonde, werd licht gewo f
zijn hand.
De oorzaak
een hond, die het echtpaar
familie van de jongeman had
Het echtpaar wilae de hond ter
ben, maar de nieuwe eigenaars
den het dier terug te geven.
De avond tevoren hadden
moeilijkheden voorgedaan, maar
ren kwam het tot een uitbarstinl
het echtpaar in gezelschap
stevige jongens verhaal kwaojïï
haT-
Buren en vrienden gingen
de ruzie bemoeien waarop de sch
tij losbarstte. Het verloop
vecht en de vraag wie
geschoten heeft, was van
niet duidelijk.
Woensd. javond 24 maart
zal Fons Jansen een extra-voor.- (V(
geven in Diligentia van zijn progi
„3 tXj andermaal".
Mr. Piet Bokma ruikt aan de citroenschillen, die een belangrijk deel uitmaken voor de produktie
van citroen jenever. Jaarlijks maakt Bokma er zo'n tweehonderdduizend liter van. In Leeuwarden
wordt het meest jonge jenever gemaakt, ondanks de faam, die vooral de ,,ouwe Bokma" geniet.
