i Niet één geld transport veilig genoeg Gevraagd per jaar: 2 miljoen arbeidsplaatsen Sjeik Moedjiboer in Dacca feitelijk machthebber VS WIKT TUSSEN ISOLATIONISME EN ROL VAN WERELDPOLITIEMAN OUD-POLITIEMAN VAN LIESHOUT: VERKIEZINGEN IN INDIA ciCenwe ybJr&r /ukA* M/Jtf RoVftfS RoKEhl drum. o v? ziftem ER VfERiïG- lt± VOOR ELKE mR EEN.! Drum Kosten van defensie in '72 lager BEN JE 15 JAAR... Leidse Courant KRANTENWIJK WOENSDAG 10 MAART 1971 LEIDSE COURANT PAGINA 9 (Van een onzer verslaggevers) BOTTERDAM Mensen die met veel geld omgaan kennen de listen en lagen niet. „Ik heb alle geluk ge had, dat een mens beschoren kan zijn. Ook in mijn car rière bij de politie. Na een jaar al was ik uit het uni form. Ja, niet dat ik daar iets op wil afdingen how. De man in uniform heeft het dikwijls veel moeilijker, terwijl de rechercheur pas komt als de kruitdamp is op getrokken. Na de oorlog kwam ik bij de centrale recherche. Dan ga je die politie pas eigen lijk proeven, hè. De zoge naamde vrije ploeg was dat. In die tijd bestond de recher che uit een aantal groot meesters. En als je daar kwam, dan bleef je". \ntonius Johannes Jozefus van Lies- 56 jaar, bleef dertig jaar bij ie politie. Tot hij twee jaar terug «sloot „het bureau" te verwisselen het Raadgevend Bureau A. J. J. Lieshout, gevestigd in 't Rotter- se Kralingen. was ervan overtuigd te kunnen ;aan werken in de precriminaliteit. als het feit nog niet is gepleegd De zaak, waar de veiligheidsvoor schriften met voeten worden getreden. En verschrikkelijk veel doen aan de menselijke begeleiding, waaraan je bij de politie nauwelijks toe komt". Zijn voornaamste troef bij de aanvang der privé-werkzaamheden was een uitgebreide bestudering in binnen- en buitenland van de beveiliging van geld In banken en tijdens transpor ten. Van Lieshout bood zijn diensten aan bij een vijftigtal met geld wer kende instellingen. Maar dat werd een desillusie. Het antwoord was „nul", ongeacht de zich bijna in rijen van vier opstellende bankrovers en aan verwanten gedurende de afgelopen ja- Van Lieshout: „Ik heb jaren te maken gehad met het begrip veiligheid Het is typisch dat het zo slecht begrepen wordt. Het is toch komisch, tragi komisch dat de goegemeente zelfs de gratis gegeven tips van de politie niet uitvoert. Volgens mij gemakzucht- zo van, wat bij een ander gebeurt, dat overkomt mij toch niet? En dat ter wijl het met betrekkelijk weinig kos ten allemaal tientallen keren veiliger zou kunnen" Hij schetst de situatie nu: „Ik pak er drie op een dag als het moet. Ik wil met iedereen wedden, dat ik tien overvallen in de week pleeg en dat niemand me ooit pakt". Wie zegt of u dat niet allang doet? Van L: ,,Haha. 't Bewijs zou zijn dat het er nog geen tien per week zijn. Maar het is toch een fluitje van een Nog steeds brengen honderden mensen hun dagopbrengsten in een safe bij een bank. Evenzovele kansen. En als we er één grijpen, dan is het een gelukstreffer. Wanneer die jongens het geld even goed uitgaven als het jatten, dan losten we nog geen vijf procent op". ,,Er zijn artiesten bij, die een ridder orde willen hebben omdat ze het heb ben gedaan. Ze kunnen er hun mond niet over houden. Geen mens, die een misdaad van dit soort doet als hij denkt: Ik ga voor de bijl. Je ziet het wel eens bij recidive, dan nekt de onzorgvuldige afwerking ze. Je hebt knakkers, die dan goeder gewoonte wel handschoenen aantrekken, maar niet in de gaten hebben dat die stuk zijn". Hij heeft met genoegen geconstateerd, dat althans de verzekeringsmaat schappijen iets hebben gedaan, dat de betrokkenen kan wakker schudden en aanmanen tot meer preventiemaatre gelen. Het eigen risico is verhoogd naar 20.000 gulden. Van L.: ,,Je moet werken met de kennis van de figuren, die dit soort dingen doen. Want wil het lukken, dan is een grote voorbereiding nodig. Het is een specifiek misdrijf. En de kracht ligt dan niet in het al of niet gewapend zijn van de verdedigende partij. Bij 'n goeie, geordende overval met stenguns en al heb je geen schijn van kans. Dan vallen er dooien en dat is, geloof ik, het hele geld niet waard". WAT DAN? Van L: ,,Het gaat om de aanwezigheid van mensen, die de mogelijkheden van die misdadiger, om dat woord maar te gebruiken, kennen. Als je met zo'n geldauto wegrijdt, dan zitten er vier wielen onder met banden en dan moet je je realiseren dat er lie den zijn die zo'n band kunnen door steken. Ik heb tientallen transporten geobserveerd. En geen een dat goed „Een voorbeeld. Een auto met drie man erin, die een koffer met geld gingen halen. Dan moet je dat eens goed bekijken. ,\lles gaat keurig, tot ze weer terug zijn bij hun firma en wat doen ze dan? De man met de koffer gaat voorüit terwijl de anderen een plaatsje zoe ken voor de auto. Mijnheer, ik had die koffer daar en op dat moment Van L: „Die zijn niet op de hoogte met de listen en lagen. Als regel zijn ze te oud. En geld zegt ze niets meer. Als ik nou zo'n kassier neem. Dertig jaar lang heeft die in een beschutte sfeer gezeten. Met miljoenen omge gaan. Voor die man is dat geen geld meer maar materie. Ik heb eens in een drukkerij staan kijken. Per vel van 44 kwamen de duizendjes uit de machi ne. De man, die erbij stond, bekeek die vellen en als hij ze dan niet mooi genoeg vond, dan verfrommelde hij ze en gooide ze in een bak. Zijn geld, dat was wat hij iedere week in zijn loon zakje trof". „Voor een geldtransport wordt te wei nig gebruik gemaakt van de mensen, die er wel zijn. Een grote moeilijkheid is de beveiliging van kleine kantoren, dat is bekend. Ik zou het helemaal niet zo gek vinden als bij die kleine bankjes repetities werden gedaan. Een overval is toch een soort toneelstuk? Waar men het ook altijd moeilijk mee heeft is de controle van de eigen in, die nu veelal met geld Waarom? De grootste sufferd moet doorhebben dat die controle in handen van deskundigen komt te lig gen. En niet controleren om te pak ken, maar om te begeleiden". Dat het niet zo vlot met de geldbe- scherming in Van Lieshouts bureau wil overigens niet zeggen, dat er werk te weinig is. Zijn zoon van 26 is ook in de zaak. Het leeuwedeel van de werkzaamheden gaat op aan lezingen („Deed ik vroeger bij de politie ook. Je leert er ontzettend veel van, vooral van de vragen"), de opleiding van bedrijfsrecherches, werk voor en het „checken" van personen, bijvoorbeeld bij sollicitaties naar veeleisende func ties. Over dit laatste: „In tegenstelling tot velen ben ik van mening, dat zo'n man of vrouw dan ook mag weten, dat het gebeurt. Dat zeg ik er altijd uitdrukkelijk bij. Iets anders is het natuurlijk bij bedrijfsspionage of on eerlijke concurrentie". Echtscheidingen iemand kan gaan praten. Dat je kan zeggen: man, wat ben je nou aan het ondernemen? Is het bij benadering waard wat je doet? Maar financieel zijn ze niet de beste. En ik wil in mijn werk primair helpen, maar ik moet er helaas voor worden be taald". Van L.: „Ik weet het. Uit ervaring. De politie heeft er vaak een wat nare smaak van in de mond. Ik weet nu dat dat beeld niet helemaal juist is. Wel is het mij een raadsel dat ie mand, die in groene kool wil gaan doen drie vergunningen nodig heeft en dat wie een recherchebureau wil beginnen helemaal zonder kan. Ik zou er voor zijn wanneer het vak gebonden werd aan een erkenning. Ik wil mijn werk wel voor de zwijnen gooien en ik heb nog altijd een warm onthaal bij mijn ex-collega's". Van Lieshout kwam eigenlijk per toe val bij de politie terecht. Hij had een opleiding voor bouwkundig tekenaar, Bankovervallen en overvallen op geldlopers zijn de laatste tijd aan de orde van de dag- maar kon daarmee in de crisistijd ier"^ns terecht. Omdat hij verkering had in een gezin met nog drie meis jes, die al met een politieman waren getrouwd, wilde hij dat wel eens pro- Hij vertelt: „Ik kwam op de modelpo- litievakschool in Hilversum, die toen onder leiding stond van 'n mr. Frima. Een indrukwekkende man. En één der eersten die de corrigerende taak van de politie primair stelde. Moet Je voorstellen, in 1937, toen de pe riode dat je bij de politie kwam als je hard kon slaan en grote handen had, nog maar een paar jaar terug lag". ,,Ik heb van alles gedaan. Vals geld, verdovende middelen. Maar altijd een zaak behandeld alsof hij van mijzelf was. Je moet kunnen waarnemen. Een filmisch geheugen hebben. Rechtlijnig logisch denken én toch zoveel fantasie hebben dat je kunt denken zoals die inbreker. Ik heb ook verschrikkelijk graag alleen gewerkt". Van L.: „Jawel. Ik wilde mezelf bewij zen, misschien. Kan niet dat komt niet in mijn woordenboek voor. Ik kan 'n zaak niet altijd oplossen, maar als ik klaar ben, kan ik wel zeggen: er zijn geen vragen meer. Nee, een wonderdoener ben je niet. En hiermee kun je meer voorkómen, je zit er vaak dichterbij. Mijn credo is, en daar start ik van: die z'n recht zoekt, doe* iemand onrecht". „BV iedere draad die ik op mijn wiel spin, denk ik aan de armen van In dia die onder de angsten van de hongerdood leven. Wij zouden ons en deze mensen vernederen als hen met aalmoezen af zondert schepen. Wat zij nodig hebben is een bezigheid die werk voor miljoenen moet verschaffen". Gandhi. Deze woorden van Gandhl staan overal op de muren in het hart van New Delhi geschilderd: de winkels handwerkslieden, kantoren en de gebouwen van de dorpsindustrie commissie. Het zijn woorden die ook bij de huidige premier van India in het hart gekerfd staan. Waarom? Wel nu, omdat werkgele genheid de sleutel tot India's politie ke macht is en niemand beseft dat als India Gandhi. Op de ver gadering van haar Congrespartij te Patna waar de verkiezingsstrategie van de partij werd vastgelegd, zat mevrouw Gandhl voor. De vergade ring in Patna toonde achter de schermen grote onvrede met de eco nomische vooruitgang in het lopende vijfjarenplan. Het jaarlijkse groei percentage van 8 percent van het nationaal inkomen, dat zeer beschei den is in vergelijking met dat van andere landen, is tot dusver niet bereikt. In 1969-1970 kwam het zelfs niet hoger dan een rampzalige vijf en een half procent. In Patna werd besloten dat de be strijding van de werkloosheid voor rang behoort te genieten. Jaarlijks diende de regering te zorgen voor een verhoging van het aantal ar beidsplaatsen met een half miljoen. De weg daartoe zouden investerin gen in publieke werken moeten zijn. Als dit voorstel verwezenlijkt wordt de stijging van het aantal ar beidsplaatsen die in de handel en industrie (400.000 per jaar) overtref fen. Probleem is echter dat India's bevolking per jaar met drie miljoen zielen toeneemt De werkloosheidskloof van India zal dus, ondanks het toenemende aantal arbeidsplaatsen in handel en indus- i ondanks de goede voorne mens van de Congrespartij, op zijn minst met twee miljoen per jaar blijven groeien. Voor iedere regering In India geldt dat wie deze proble- te lang over het hoofd ziet, onvermijdelijk in moeilijkheden be landt. Raadgevers van mevr. Gandhi van de Wereldbank en haar eigen plan bureau, hebben haar geadviseerd op de volgende punten in te grijpen: De aanhudende golf van stakingen en arbeidsonlusten in het gebied van Calcutta (drie jaar lang is Ben galen bestuurd geweest door een co alitie die communistische aspiraties koesterde). De onrustbarende lage produktie van staal en kunstmest om slechts twee bedrijfstakken op te noemen. De traagheid waarmee de investe ringen in de particuliere sector op gang komen. De afremming in de landhervorming doordat plaatselijke regeringen die niet van de Congrespartij zijn, het veto-recht gebruiken. De deskundigen zijn van mening dat de economie een krachtige stimulans nodig heeft en dat de regering de investeringsstroom met 20 pot dient op te pompen. Twee duidelijke wegen om het be- - nodigde geld daarvoor te krijgen zijn een belastingverhoging en de besnoeiing van de defensieuitgaven. Beide worden echter op het ogenblik geblokkeerd door de harde politieke werkelijkheid van een verkiezings strijd. Een van de gevaarlijkste ri valen voor mevrouw Gandhi is de chauvinistische Jan Sangh partij Deze partij heeft de kiezers opgeroe pen meer voor defensie over te heb ben met. het oog op de dreigende invallen van China en Pakistan. Kortgeleden is Jan Sangh nog een stapje verder gegaan toen partij functionarissen zeiden dat India atoomwapens moest gaan produce ren. Als India dit wil, kan ze binnen anderhalf jaar zo ver zijn dat zij de plutoniumfabriek in Bombay in ge bruik kan nemen. Wel zou daartoe de Indiase defensiebegroting van 5,6 miljard gulden met nog eens bijna'- 3,9 miljard verhoogd moeten wor- De Indiase raketandustrie is even eens goed ontwikkeld. De atoom energiecommissie kondigde onlangs een Indiaas ruimteprogramma aan, dat in 1974 de eerste raket in een baan om de aarde moet brengen. Dit ruimtevaartproject zal India 5,6 mil jard gulden gaan kosten. Mevrouw Gandhi heeft tot dusver krampachtig geweigerd zich bij de club van Lon den met atoomwapens aan te sluiten. De druk op haar tijdens de verkie zingsstrijd voor aansluiting neemt echter steeds toe. Het koor van voor standers van een nucleaire defensie werd enige tijd geleden verrijkt met de zeer invloedrijke stem van gene- raal-majoor J. Ghaudhuri. Ghaudhu- ri was chef-staf van het Indiase leger in de oorlog met Pakistan in 1965, Sindsdien heeft deze militair zich in de diplomatieke en academi sche wereld grote bekendheid ver- Het moderne India is slachtoffer van de economische dogma's die door de vote opvolgers van Nehroe in het behaaglijk gevoel na de pas ver worven onafhankelijkheid werden vastgelegd. Het was een klakkeloze overplanting van India van het Brit se model om staatsindustrieën op te bouwen en te besturen. Een voorbeeld van hoe het niet moet in India leverde in dat opzicht de staalindustrie, die door de staat be heerd wordt. Economische en sociale moeilijkheden zijn er aan de orde van de dag. Dit ten koste-van de Engelse, Duitse en Russische staalfa brieken, die al 10 jaar ondanks droeve resultaten draaiende worden gehouden. Al deze produktiecijfers liggen zeer ver onder de produktiecapaciteit van de verschillende bedrijven. Staal is voor iedere economie een eerste ver eiste. Het sleutelprobleem van de Indiase staalindustrie is onderpro- duktie. Het laatste wat de staalbe drijven hoeven te vrezen is een te kleine afzetmarkt. Het land schreeuwt om staal. Vorig jaar spetember gaf de minis ter van Buitenlandse Handel na veel aarzeling eindelijk toestemming voor import van staal uit Japan. Een Indiase krant, de „Statesman", schreef toen: „Zo is het nu gesteld met de doelmatigheid in New Delhi. Die opdracht had al in januari de deur uit moeten zijn. Het gevolg is de sluiting van een belangrijke wa genfabriek in Calcutta met een be langrijke orderportefeuille". Of er in de landbouw een start gemaakt kan worden met vernieu wing hangt voor een groot deel af van de kunstmestproduktie. Ook de ze bedrijfstak lijdt echter onder zijn verdeling in staatsbedrijf en particu liere ondernemingen. De totale stik- stofproduktie vorig jaar overtrof met 0,7 miljoen ton nauwelijks de helft van Indiaas produktiecapaciteit. Dus was er weer een speciale importver gunning nodig om 0,67 miljoen ton stikstof in te voeren. Inderdaad, de „groen revolutie" heeft India in de laatste vijf jaar een verdubbeling van de graanpro- duktie opgeleverd. Dit is echter meer te danken aan de uitvinding van een nieuw graanras dan aan de kwali teiten van de bestuurders. Een onbe twistbaar succes was echter de bouw van ongeveer 10.000 waterputten in het gebied van Punjab. In het brede geografische scala van Aziatische landen waarin India op genomen is, dat begint bij Pcrzië en eindigt bij Zuid-Korea, slaat India met de groei van zijn antionale in komen, basisonderwijs en andere eerste vereisten voor een gezonde economie nog steeds een mager fi guur. Maleisië, Singapore, Thailand Taiwan en Hongkong hebben India ver overtroffen. Je hoeft je als reizi ger alleen maar in de straten te begeven om het verschil om je heen te voelen: groei en levendigheid te genover stagnatie en zeivoldaan heid. Er is iets fundamenteel verkeerd met de Indiase economie, wat alleen door een sterke regering opgelost kan worden. De werkloosheid is de laatste tien jaar van 5,3 tot 15,6 pet gestegen. Zoals Duitsland in de jart dertig getoond heeft, is in een der gelijke situatie een vonk genoeg om een greep naar de macht door rechts te laten plaatshebben. PATRICK KEATLEY (Copyright The Guardian) ADVERTENTIE to héle beste halve zware. DACCA (AFP) Sjeik Moedjiboer Rachman is de feitelijke machthebber geworden in Oost-Pakistan. De hele pro vincie volgt zijn instructies sinds de toespraak die hij zondag in Dacca hield en die tot een breuk met het officiële bestuur leidde. De campagne van bur gerlijke ongehoorzaamheid, waartoe hij opriep, is een volledig succes. De rege ringsbureaus en gerechtsgebouwen zijn gesloten. De verbindingen met West- Pakistan zijn verbroken. Sjeik Moedjib is leider van de Awa- miliga, die bij de verkiezingen van eind vorig jaar de absolute meerderheid verwierf in het nationale parlement, dat echter nog niet bijeen is geweest. Het parlement moet in de eerste plaats een nieuwe grondwet opstellen voor te rugkeer van een militair naar een bur- gerbestuur. Sjeik Moedjib wil deze ge legenheid benutten om vrijwel volledige autonomie voör Oost-Pakistan te ver krijgen, een plan, waartegen de presi dent van het land, generaal Jan ja Khan, en de West-Pakistaanse politieke leider Bhoetto zich verzetten. Khan heeft aangekondigd zelf naar Oost-Pa- kistan te gaan om een dreigende breuk af te wenden. In Dacca eiste gisteren een Peking- gezinde leider, Khan Basjani, op een openbare bijeenkomst volledige onafhan kelijkheid voor Oost-Pakistan en vor ming van een Bengaalse regering. Intussen kwamen gisteren in Frank fort de eerste geëvacueerde Westduit sers uit Oost-Pakistan aan. Een van hen, medewerker van een hulporgani satie, verklaarde dat het er niet erg rooskleurig uitzag voor de buitenlan ders. Tot dusver was het van de kant van de bevolking bij het gooien van wat stenen gebleven, maar de situatie zou nog wel verslechteren. West-Pakis tani hadden midden in de nacht bun huizen moeten ontvluchten, zo vertelde hij. Zij waren verzameld op het militai re vliegveld Dacca In afwachting van hun evacuatie naar West-Pakistan. Ook voor Nederlanders ligt een evacuatie plan gereed. Er zijn iets minder dan honderd Nederlanders in Oost-Pakis- Honderd jaar fotografie, een tentoonstel ling van opnamen uit de jaren 1839- 1939, is te zien van 13 maart tot 5 april in het Weefhuis te Zaandijk. (Van i correspondent) WASHINGTON Uit de verklaring van z\jn beleid die de Amerikaanse mi nister van Defensie, Laird, gisteren aan een senaatscommissie gaf, komt de rege- ring-Nixon naar voren als een voor stander zowel van een nieuw isolationis me als van de rol van wereldpolitieman. De defensiebegroting van Amerika zal voor het komende jaar dat in juli be gint, 275 miljard gulden bedragen. Dit bedrag ligt iets hoger dan dat van voor gaande jaren. Bij verrekening van de hevige inflatie waaronder de Ameri kaanse samenleving gebukt gaat, liggen de komende bestedingen echter lager. Voor het derde achtereenvolgende jaar wordt ook dit jaar weer royaal ruimte geboden aan de ontwikkeling van het antiraketsysteem, waarvoor Laird 4,8 mil jard guldon uittrok. In zijn rapport de commissie waarschuwt de minister voor de groeien de vloot duikboten van de Russen. Om streeks 1974 zou de Russische onder- zeevloot van gelijke sterkte zijn als het aantal atoomduikboten met polarisraket- ten van de Verenigde Staten. Ook maakte Laird zich zorgen over het toenemend aantal intercontinentale raketten dat de Russen de afgelopen jaren geïnstalleerd heeft.. Iedere Amerikaanse stad van be tekenis zou met dit aantal raketten ver nietigd kunnen worden. Volgens Laird hebben de Russen echter deze intercon tinentale raketten al niet eens meer nodig als ze Amerika willen aanvallen. Daar voor zouden raketten die Russische derzeeërs in de oceanen rondom de Ver enigde Staten met zich meevoeren, al vol doende zijn. Het Chinese wapenarsenaal boezemt Laird voor dit ogenblik minder zorgen in. De Chinezen echter beschikken reeds over een bescheiden voorraad korte- en mid- denafstandsraketten met atoomkoppen. Tegen het einde van het volgend jaar zal China bovendien de beschikking hebben over een belangrijk aantal atoombom menwerpers voor lange afstandsvluchten (ADVERTENTIE) PAPENGRACHT 32 ■■■■■■■■■■a LEIDEN TELEFOON §1710 - 22244 De twee belangrijkste projecten die de defensie van de Verenigde Staten op het ogenblik in ontwikkeling heeft, zijn die van een nieuwe reeks lange afsta nds- raketten en de B-l intercontinentale bommenwerper. De B-J moet in 1974 de in Vietnam de veel gebruikte B-52 bom menwerper gaan vervangen. In zijn rapport spreekt Laird nauwe lijks over de oorlog in Indo-China. Laird herhaalt dat de eerste faze van de „Viet- namisatie" achter de rug Is, en dat Ame rika zich voor het midden van de zomer van haar gevechtstaken in Vietnam ont daan zal hebben. (Copyright The Guardian) Black Panthers. Een jongeman uit San Francisco', die maandag op straat ln de New Yorkse negerwij k Harlem werd doodgeschoten, blijkt het slachtoffer te zijn geworden van een scheuring in de Zwarte-Panterbeweging. Een woordvoer der van de New Yorkse Zwarte Panters heeft bekendgemaakt dat de 22-jarige Robert Webb een aanhanger was van Eldridge Cleaver, die mei de panter Hucy D. Newton in conflict is geraakt. Webb zou door aanhangers van Newton voor een restaurant in Harlem zijn neer geschoten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1971 | | pagina 9