KAISERS WRAAKTOCHT
En trainer Jezek noemde het
een probiematisch doelpunt..
M MODDER, ZAND EN GRINT BEGON ALLE ELLENDE
fE
Gehoord
Bij totobureau: gevraagd deskun
digen die echt wat weten.
Set U|
5 2-2;
e 2S*
Rapi
SC 5
INDHOVEN. Het gezicht Aad Mansveld was ver
rokken tot een strak masker. Met een klap sloeg hij de
leedkamerdeur achter zich dicht. Dick Advokaat duwde
emand opzij en repte zich naar buiten. In de kleedkamer
lan ADO heerste verder doodse stilte. Maar men was het
r wel over eens dat het superfraaie doelpunt van Johan
)evrindt was gescoord in buitenspelpositie. ADO's secre-
s,'s Slager: „Als het op het kantje is, zeg ik alla, maar het
tras dertig meter". Scheidsrechter Brouwer, die weer eens
in van zijn onnaspeurlijke wedstrijden floot, moest natuur-
ijk „ja" zeggen tegen het doelpunt. Kurt Linder, de trainer
i^Jan PSV, sprak er met geen woord over. In de kleedkamer
ran de Eindhovenaars overheerste het „glaszuiver" en de
nanager van ADO, Eddy Hartmann, concludeerde: clean
iff side.
r en tegen bij het doelpunt dat Jo-
Devrindt na amper een kwartier
gescoord en dat later van doorslag-
evende betekenis zou blijken. Mis-
7—Toe -fuen wenste trainer Vaclav Jezek
Set Ui ienin§ te geven? Dat deed hij en sprak
Set u e woorden die wel eens legendarisch
ouden kunnen worden: „Het
j roblematisch doelpunt, net 5
parta tegen ons scoorde en Ajax ook",
peen definitieve veroordeling
3
toch in elk geval grote twijfel. En zo zal
men het tot in lengte van dagen oneens
blijven over dat ene doelpunt waardoor
PSV mede aan de kop bleef en ADO
na een intens spannende, allesvergen-
de, zenuwslopende wedstrijd, naar
de vijfde plaats duikelde.
De met een eveneens strak masker in
de catacomben van PSV ronddwalende
Hartmann, druk in de weer met for
mulieren, wilde toch nog wel kwijt
„dat we met de grensrechters op de
verkeerde weg zijn. Voor zulk een
belangrijke wedstrijd zouden eigenlijk
louter eredivisiescheidsrechters met de
leiding belast moeten zijn. Kij£ eens,
als zo'n zege tot stand kom^bmdat
Van der Kuijlen niet net tegen de paal
schiet of Mulders niet net naast kopt, heb
je er vrede mee, nu niet". Zeer positief
opgesteld derhalve tegenover de ont
stellend zwak leidende heer Brouwer,
die de buitenspelregels wel zal kennen
maar ze'niet kan toepassen, die druk
gebarend heen en weer holde toen
het duel van hard via keihard en grim
mig tot bijna ontoelaatbaar was ge
worden maar niemand wegzond, zelfs
geen speler noteerde. Een ronduit abo
minabele scheidsrechter die het woord
spelleider niet waard is. Ook hij liet
zich intimideren door het chauvinisti
sche en dat mag publiek, zoals
de grensrechter.
Opwindend
WYTZE COUPERUS
Want er gebeurde wat in deze topper.
Na vijf mnuten al scoorde Devrindt. De
grensrechter wees met zijn vlag naar
het midden en schudde heftig „nee"
toen Brouwer tot buitenspel conclu
deerde. Drie waanzinnig opwindende
minuten rondom het kwartier na het
begin brachten de beslissing. Vcenstra
scoorde eerst ut een passje van
Devrindt die zo werd vastgehouden dat
hij geen voet kon verzetten in kans
rijke schietpositie. De grensrechter
vlagde voor buitenspel. Intussen had
het publiek, dat het gloednieuwe club
lied falikant negeerde en elke keer het
oude, vertrouwde aanhief als het nieu
we werd aangekondigd, zich al in een
kolkend enthousiasme gestort. PSV leek
dan ook ADO compleet op te rollen.
Gemakkelijk combinaties opzettend,
vliegensvlug aanvallend en overrom
pelend „drukkend' werd ADO bijna
omver gelopen.
Zachte bal
In die korte perldoe van drie minuten
schoot Van der Kuijlen vervolgens te
gen de paal en pal daarop ontstond de
„beauty van een doelpunt". Veenstra
had in combinatie met Schmidt Hansen,
die door een excellerende Joop Kore-
vaar sterk aan banden zou worden
gelegcf, Devrindt bereikt. De grens
rechter deed toen helemaal niets meer
met de vlag. Devrindt stond geheel
door Herman van Bergem
rechts en vuurde onnoemelijk hard,
zodat de bal vrijwel voorlangs Thie in
het doel verdween (10). Ton Thie: „Ik
raakte hem nog aan maar die bal was
zo zacht dat hij niet te grijpen was".
Aanvoerder Mansveld protesteerde dan
ook en de bal werd door de heer Brou
wer naar de lijn geëxpedieerd waar
even met een pompje werd gemanipu
leerd en dezelfde bal weer in het spel
werd gebracht De heer Brouwer duw
de er licht op en de zaak was voor
Reactie
Linder zei later: „Als je met 10 voor
komt, toont de tegenstander een reac
tie. Als je dan goed wegkomt zo'n tien
vijftien minuten, wordt het moeilijker
voor de tegenpartij". Die reactie wès
bij ADO ook gekomen. Bij PSV daar
entegen manifesteerde zich de angst,
om die voorsprong kwijt te raken. Het
gevolg was dat het keihard werkend
ADO door de kracht in het spel PSV
volledig op eigen helft terugdrong. Er
werd gretig aan de noodrem getrokken
en Hestad, die het zeer zwaar te ver
duren kreeg zoals Devrindt aan de
andere kant, werd finaal omvergeke-
geld in het strafschopgebied. De heer
Brouwer was ziende blind. Dat was
voor ADO, zeker in de eindfaze, een ge
luk want toen werden dingen uitge
haald die elke normale scheidsrechter
tenminste naar het boekje hadden doen
grijpen. Er werd toen „gekegeld", ge
trapt en zelfs openlijk nagetrapt. Enfin,
het aantal bekwame scheidsrechters in
de eredivisie is nu eenmaal bitter klein
en de voetballers zullen het ermee
moeten doen.
Gemeten naar de kansen komt de zege
PSV ook ongetwijfeld toe. ADO heeft er
twee gehad, meer niet. Couperus kopte
in het begin naast en het schot van
Hestad vlak na de rust was van te ver
voor een doelman als Van Beveren die
Ton Thie kijkt verslagen achterom.
Johan Devrindt zal zich even later om
wenden. De winnende treffer is een
feit
Diet de gelegenheid kreeg om te tonen
wat hij kan. Ton Thie daarentegen wel
en hij speelde voortreffelijk.
Harder
Jezek had echter een troef, zo meen
de hij, achter de hand. In de tweede
helft zette hij Harald Berg, na lange
afwezigheid wegens een blessure, in
voor Looye. „Ik dacht dat Berg de
wedstrijd kon beslissen; dat we met
Berg gevaarlijker zouden zijn. Hij was
op dit duel voorbereid en werd niet
zonder meer ingezet. Maar ook met
hem bleek dat de verdedigers van PSV
harder zijn dan onze aanvallers".
SAVES
Het duel bleef razend spannend maar
werd ook zo grimmig dat ontoelaatbare
overtredingen werden begaan waarvan
vooral ADO'er Hestad en PSV'er De
vrindt het mikpunt waren. PSV stortte
zich tegen het eind nog eens in de
aanval en daaruit sproten drie kansen
voort. Toen Devrindt en Van der Kuij
len alleen op het doel afkwamen
omdat ADO alles of niets speelde en
daardoor de defensie meer „open"
Blunder
HET hoofd van coach Kees Broek
man is wel zeer los op de romp
komen te zitten. Niet omdat het
gewoonte is geworden coaches te
laten vallen Indien mindere resul
taten worden bereikt dan men had
verwacht of die men gewend is. Hij
heeft fouten gemaakt, vergissingen
begaan. Het was een pertinente
blunder dat hq geen oplossing i
voor de schaats van Atje Keulen
die niet in orde was. Hij heeft zich
deerlijk vergist met de keuze van
Rieneke Demming, voor wie <i
Akke Falkena moest wqken, die
vorig jaar ook al zonder meer naast
de ploeg werd gezet. Dat kan het
moreel van zulk een meisje sterk
aantasten en Akke Falkena heeft
talent. Misschien heeft ze ook moed
genoeg om deze teleurstelling te
slikken.
Verklaarbaar
DE technische commissie van
K.N.S.B. heeft Jan Bols gekozen
in de Nederlandse ploeg die uit
komt op het I.S.U.-sprintkamploen-
schap in Inzeil. Hoewel Bols zich
van een uitgesproken stayer heeft
ontwikkeld tot een sterk klasse
mentsrijder, die ook op de kortste
afstand goed uit de voeten komt,
roept deze beslissing enige vraag
tekens op. Bols heeft inderdaad in
dit seizoen enige opmerkelijke tUden
op de sprint laten afdrukken. De
motivering van de technische com
missie is dan ook verklaarbaar.
Maar de K.N.S.B. gaat voorbij aan
het feit dat het I.S.U.-kampioen-
schap oorspronkelijk was bedoeld
voor korte-afstandrijders. Op zo'n
kampioenschap zou men naast de
gevestigde rijders als Bazen en
Hoekstra, andere specialisten zoals
Bleeker, Valentjjn. Dcmkes en Olof
kunnen inzetten. Deze zouden w;
schjjnljjk minder kans hebben dan
bijvoorbeeld Bols met een „uit
schieter", maar toch de nodige erva
ring kunnen opdoen.
De beslissing van de K.N.SJ}. wekt
nog meer bevreemding als men weet
dat bq eventueel uitvallen van
Hoekstra Kees Verkerk wordt Inge
zet. Op deze manier wordt met de
toekomst van jeugdige sprintspecia
listen totaal geen rekening gehou-
werd kwam Thie hen tijdig tegemoet
en hij verrichtte een save op een kop
bal van Schmidt Hansen.
Hoewel trainer Jezek zijn ploeg min of
meer als de toch wat mindere schetste
door te verklaren: „Bij ons zijn er die
startsnelheid hebben, anderen die tech
niek bezitten". Niet allebei dus. En er
lopen er bij PSV nogal wat rond die
beide onderdelen beheersen.
HELSINKI Nog eenmaal gleed wereldkam
pioene Atje Keulen-Deelstra zondagmorgen na
haar imponerende 1000 meterrace naar de plaats
des onheils in het ijsstadion van Helsinki. Nog
eenmaal wilde de moedige Friezin zich een
indruk vormen van de rampplek, waar 's werelds
meest begeerde kroon voor dames wreed van
haar hoofd werd gerukt. De modder, zand en
het grint, die een dag eerder zo vernietigend diep
haar rechterschaats waren binnengedrongen met
dramatisch spektakelstuk van de eerste orde
als gevolg, vingen de tranen op, die in haar ogen
sprongen. Wat een domme en onverdiende pech
(Van onze speciale verslaggever)
had haar toch achterna gezeten? Dit moeilijkste
afscheid uit haar carrière zal de Friezin altijd
bij blijven. Daarom zocht Atje Keulen-Deelstra
nog voor de „brandende kwestie" in Helsinki,
de start van de 3000 meter aan de orde kwam
met haar man Jelle de bevrijdende rust van de
hotelkamer op. Maar de mineurstemming van
de Nederlandse rijdsters, die zich het „drama"
Atje Keulen-Deelstra persoonlijk aantrokken,
verdween als sneeuw voor de zon na de eerste
slagen van de erkende stayersspecialisten. Stien
Kaiser (4.57.5) en Ans Schut (4.57.6) richtten
zich als vanouds op als de onbetwiste winnares
sen van deze marathonafstand, waardoor de
„afgang van Leningrad" in de vergetelheid werd
teruggedrongen. Het verheugende1 gevolg was
een onverwacht prominente klassering in het
eindklassement. Nina Statkevitsj, onbetwistbaar
's werelds beste allrounder, was door haar regel
matigheid in de vorige afstanden zover vooruit
gegleden, dat zij onbereikbaar bleef. Maar
Loedmilla Tïtova, het sprintwonder van het
vorige seizoen, dat zich in 1971 onderscheidde op
de langere nummers, niet.
Toen het duel Kaiser-Statkevitsj
begon leek het er niet op dat er een
sensatie in aantocht was. Goed, Nina
Statkevitsj gleed even brutaal als in
Leningrad weg met een startsnelheid,
waarvan iedereen dacht: hoe moet
dat aflopen?, maar de Delftse wereld
kampioene deed niets anders dan haar
schaduw volgen. Zou zij dan weer te
laat de macht krijgen om toe te slaan?,
werd een steeds belangrijkere vraag
naarmate de wedstrijd vorderde. Het
antwoord liet lang op zich wachten.
Na 2000 meter brak het moment van
de waarheid aan. Stien Kaiser gleed
heel soepel, moeiteloos bijna, weg van
haar eerzuchtige rivale. Weg van de
vernedering van Leningrad. Weg ook
van een teleurstellend resultaat, dat
haar een verloren seizoen zou be
zorgen. Pas bij de eindstreep besefte
de Delftse precies wat zij had aan
gericht 4.57.5 was een tijd, die zo ver
wegbleef voor de buitenlandse con
currentie, dat een bijna onbereikbaar
lijkende sprong in het eindklassement
lukte. Van de vierde rukte zij op naar
de tweede plaats. Hetzelfde resultaat
van 1970.
Deze enerverende apotheose van het
wereldtoernooi gaf coach Broekman
eindelijk eens reden tot vreugde. Zijn
verwachtingen voor 1971 waren ge
deeltelijk toch nog uitgekomen. Een
meevaller na het echec van de vorige
week. „Ik ben dan ook tevreden.
Vooral met de tijden op de drie kilo
meter ben ik blij. Zij geven aan, dat
Nederland niet zover achter ligt dan
men ons de laatste dagen wilde doen
geloven". De vreugde van Stien Kaiser
werd teruggedrongen door de her
innering aan haar vijfhonderd-meter
race. „ik ben spinnijdig op mezelf.
Het is gewoon dom om met
De gedetailleerde resultaten van de eerste zestien rijdsters in het eindklassement zijn (tussen
de plaatsingen op de verschillende afstanden):
haakjes staan
i.
Stakevitsj (Rusl.)
46.8
(4)
1.34,0 (3)
2.23,2 (1)
4.59,2 (3)
191.400
2.
Kaiser (Ned.)
48.7
(17)
1.33,7 (2)
2.24,9 (2)
4.57,5 (1)
193.433
3.
Titova (Rusl.)
45.8
(2)
1.35,2 (6)
2.29,1 (9)
5.16,7 (10)
195.883
4.
Holum (VS)
48,3
(15)
1.33,0 (1)
2.25,6 (3)
5.16,0 (9)
196.000
5.
Lisbeth Berg (Nw.)
46,8
(4)
1.36,2 (8)
2.27,5 (5)
5.12,7 (8)
196.184
6.
Ans Schut (Ned.)
48,2
(14)
1.38,2 (18)
2.29,3 (10)
4.57,6 (2)
196.667
7.
Averina (Rusl.)
46,4
(3)
1.36,7 (11)
2.27,7 (6)
5.21,9 (14)
197.633
8.
Seregina (Rusl.)
49,2
(24)
1.36,6 (10)
2.26,7 (4)
5,08,0 (6)
197.683
9.
Vilkas (Finl.)
47,9
(10)
1.36,7 (11)
2.29,8 (13)
5.11,9 (7)
198.167
10.
Rep (Ned.)
48,3
(15)
1.35,0 (5)
2.28,6 (7)
5.19,0 (12)
198.500
1L
Koike (Jap.)
49,4 (25)
1.36,9 (14)
2.28,7 (8)
5.05,8 (4)
198.884
12.
Hedlung (Zwed.)
48,1
(12)
1.38,2 (18)
2.29,6 (12)
5.18,3 (11)
200.117
13.
Ide (Jap.)
51,3
(29)
1.36,2 (8)
2.29.4 (11)
5.07,8 (5)
200.500
14.
Henning (VS)
44,6
(1)
1.36,9 (14)
2.33,9 (22)
5.39,6 (16)
200.950
15.
Repola (Finl.)
*48,8
(20)
1.37,2 (17)
2.30,7 (15)
5.20,3 (13)
201.016
16.
Pflug (WD1.)
47,6
(9)
1.36,8 (13)
2.29,9 (14)
5.35,4 (15)
202.067
Stien Kaiser kon weer lachen. Na het teleurstellende toernooi in Leningrad,
waarin zij in de achterhoede eindigde, legde zq gisteren beslag op de zilveren
medaille tijdens het wereldkampioenschap.
i tijd
van 48.7 uit de bus te komen. Het is
een kwestie van niet durven. Verder
heb ik een heerlijk toernooi achter de
rug. Ik wist na zaterdag eigenlijk al
dat het veel beter zou gaan dan in
Leningrad. Een verheugende ont
dekking met een stimulerend gevolg
voor 1972. „Zo lang ik me op dit
niveau kan handhaven, denk ik er niet
over met de schaatssport te stoppen".
Ans Schut, ook al zo verrassend terug
gekomen op de drie kilometer, waar
door alle verwachtingen van de Rus
sische stayers de grond in werden ge
boord, was minder gespannen van
start gegaan. „Ik begon met het idee:
ik zie wel wat ervan komt. En toen ik
halverwege de race naar Broekman
keek en hij me duidelijk maakte, dat
ik op tijd van Stien reed, kon ik
mijn ogen niet geloven. Het ging zo
gemakkelijk".
Dramatiek
De vreugdevolle afloop van een kam
pioenschap, waarin het vijftienjarige
schoolmeisje Ann Henning uit Illinoi'
zich opwierp als een sprintwonder var:
wie nog niemand ooit gehoord had
kon de dramatiek rond Atje Keulen-
Deelstra niet doen vergeten. Wat zi;
zaterdag in een moment van ondoor-
dachtzaamheid doormaakte, is moeilijl-
weer te geven. Toen de starter haai
zocht omdat zij moest rijden tegen
Titova. kwa mde Frièzin door de
„rommelige" binnenbaan, waar mod
der, zand, grint en bladeren lagen,
aanrijden Een „klik" was een ver
ontrustende voorbode. Maar Atje
Keulen-Deelstra en ook coach Kees
Broekman besteedden onvoldoende
aandacht aan deze onregelmatigheid,
wat haar noodlottig werd op de eerste
meters na de start. Zij viel uitstekend
in het schot, maakte een .twee. drie
jassen om snelheid te maken en kromp
erkrampt ineen. Half wankelend, half
lijdend probeerde zij vooruit te
:omen. Na honderd meter zag zij het
onmogelijke ervan in. Haar schaats
was beschadigd, het bewegingsritme
werd daardoor te veel geremd. Teleur
gesteld, maar in de overtuiging dat zij
mocht overrijden, kwam zij de baan
af op weg naar de kleedkamer. Ploeg
leider Coeleman en coach Kees Broek
man, die Atje Keulen-Deelstra vlak
voor de start hadden moeten manen
'.ich geen risico's te kunnen veroor-
oven. zagen onmiddellijk het hopeloze
van de situatie in en probeerden via
.-en protest nog het een en ander te
bereiken .Maar het organisatiecomité
was niet te vermurwen. De defecte
schaats, die ploegleider Coeleman aan
het Finse publiek toonde als een open
lijke demonstratie van onfortuin.
wekte alleen maar begrip voor de
grenzeloze teleurstelling op. Meer niet.
Hoe vervelend iedereen het ook vond,
reglementair stond een en ander vast
gesteld en daar viel niets aan te ver
anderen. Door dit tragische feit werd
de wereldkampioene wiens sprint be
hoorlijk was: 47.3 sec., uitgeteld. Nie
mand kon daar iets aan veranderen.
Kees Broekman: „Toch vraag ik me
af of het niet hoog tijd is, dat zoiets
verander dwordt, als iemand buiten
zijn schuld gedupeerd wordt. Het is
gewoon onredelijk. Reglementair moet
de zaak opgevangen kunnen worden".
Atje Keulen-Deelstra onthield zich
aanvankelijk van commentaar. Zij was
te ontgoocheld om haar gedachten in
woorden om te zetten. Haar man Jelle
niet. „Zij heeft een heel jaar lang zich
alles ontzegd, wat moest om aan de
top te blijven meedraaien. Dan hoef
ik verder niet te zeggen hoe moeilijk
zo'n beslissing te verwerken is?"
Teleurstelling
Het „drama" Atje Keulen-Deelstra
heeft geen desastreuze gevolgen voor
de Nederlandse ploeg gehad. De mo
gelijkheid zat er zaterdag namelijk in.
dat geen drie Oranjerqdsters zich
zouden kunnen plaatsen bij de eerste
twaalf van het slotklassement, waar
door ge envqf plaats enop de wereld
kampioenschappen van 1972 zouden
vrijkomen. Rieneke Demming, het „ge
heime wapen" van Broekman, die op
de drie kilometer in stelling zou
worden gebracht kwam niet eens toe
aan de opgave die zü moest vol
brengen. Haar tijd o pde sprint (50.5)
en op de 1500 meter (2.33.3) was der
mate onvoldoende, dat ze zich niet
eens bij de laatste zestien reed.
E enbittere ervaring voor Demming,
waardoor de stemming in de ploeg nog
meer daalde. Fraaie resultaten op de
1000 meter monterde op de tweede dag
iedereen onmiddellijk op. Stien Kaiser
nam het initiatief daartoe. Zij zette in
de eerste race van zondag een tijd van
van 1.33.7 neer. Een gedegen werk
stuk, waar Statkevitsj en Titova de
Russische specialisten een vergeefse
aanval op ondernamen. Deze ervaring
maakte Kaiser nog niet tot winnares.
Het gevaar kwam onverwacht van
Diana Holum, de pupil van de De
venter schaatstrainer Vroedgraven. De
negentienjarige Amerikaanse rijdster
demonstreerde in het duel tegen
Trijnie Rep veel overtuigingskracht
Haar beloning was een verrassende
overwinning: 1.33.0. Tijd van Rep:
1.35.0.
Waren tie Russinnen op de 1000 meter
teruggedrongen, op de 3000 meter was
de „aftocht" nog pijnlijker. Kapitolina
Seregina, in Leningrad goed voor
goud, was geen moment de stayers
specialiste, die coach Krasilnikof in
haar ziet. Zij kwam wel met een aan
vaardbare tijd (5.08.0) uit de bus, maar
deze prestatie maakte geen enkele in
druk, toen Stien Kaiser en Nina
Statkevitsj over het ijs van Helsinki
voortsnelden. Hun souplesse en artis
ticiteit was een waar genot voor de
Finse schaatsliefhebbers, nog geeq 1300
mensen bezochten de wedstrijden, met
als gevolg een van de meest ener
verende ontknopingen van de laatste
jaren. Stien Kaiser vond daarin het
venijn, dat haar vroeger zoveel kracht
gaf.
Succesvol was voorts weet het op
treden van debutante Trijnie Rep. Zij
had alleen het nadeel dat zij zich niet
op de 500 meter kon waarmaken. Een
rijdster die al eens 44.0 gereden heeft,
mag op een wereldtoernooi niet met
48.3 voor de dag komen. Broekman
veronderstelde dat deze lichte teleur
stelling een gevolg ls van onwennig
heid, die de volgende seizoenen wel zal
zijn verdwenen. Minder tevreden wees
de Nederlandse coach op Ans Schut
Zij heeft een voortreffelijke drie kilo
meter gereden, maar op alle andere
afstanden bleef zij ver beneden haar
niveau. Schut: „Zo denk ik er zelf
over. Een verklaring kan ik er echter
niet voor geven. De afgelopen weken
zit ik gewoon vast".
(Voor uitslagen zie resultaten)
