TOM VAN MAAREN
DE SPELLETJESMAKER VAN ZESKAMP
„Natuurlijk
voeden
we
het
sadisme
in
de mens"
„Ik ben de dorpsgek van
Oude Niedorp"
18 pond overtollig vet uit zijn poriën
waren gezweet.
Bij de generale was ik twee minuten
te laat, maar toen het erop aan
kwam, hield ik toch mooi drie minu
ten over. Ik zei het al: het is gewoon
een kwestie van delegeren. Ik zat in
de oorlog op het rijksbureau voor
chemische produkten, ik \yas daar een
soort chef je, maar de pest was alleen,
dat ik zóveel mensen onder me had,
dat er voor mij geen werk meer was.
Ik verveelde me wezenloos. Later ben
ik overgeplaatst naar het rijksbureau
voor papier. Ze hadden dringend be
hoefte aan een papiertechnicus en ze
vroegen* of ik er wat van wist. Ik zei:
..Als je me een half jaar de tijd geeft
ben ik een papiertechnicus van God
gezonden". Ik heb me die zes maan
den rot gewerkt en toen wist ik alles
van papier. Ik wist alles van lampe-
kappapier en van W.C.-papier en
over behangsel kon je me ook niks
wijsmaken. Bij mijn afscheid zei dp
directeur: Hoe heb je al die tijd in
hemelsnaam je werk gedaan, want je
was er nooit. Ze noemden me op het
rijksbureau altijd: Van Maaren- is er
niet. Ze begrepen zelf geen fluit van-
delegeren.
Ik wilde zelf gymnastiekonderwij zei-
worden. Ik had op de mulo een
gymleraar, die na school altijd met de
klas rondjes rondom het plein liep. Na
een half uur riep hij dan: Van Maa
ren hou maar op, je hebt gewonnen.
Ik was als kind al een type, dat
gewoon doorging. Ik liep op mijn zes
tiende de honderd meter in elf twee
of elf drie en Kobus Houtstra, de
grote kampioen van die dagen, hield
ik op mijn sloffen bij. Dat krijg je, als
je een driftig ventje bept. Ik heb
jaren midvoor gespeeld in het eerste
elftal van WA, ik sta met voetballen
op en ga ermee naar bed. Ik liep
toen zo hard. dat onze spil Hottentot
altijd riep: Tom loop maar vast en
dan lepelde' hij de bal keurig over de
vijandelijke backs heen. Op zo'n mo
ment was er voor de tegenstander
geen redden meer aan. Tegeenwoordig
bij de veteranen gaat Let met mij van
hetzelfde laken een pak. Akkoord, de
pure sprint daar trek ik niet meer
aan. maar dat hoef ik in mijn positie
ook' niet meer te doen. Ik ben nu
Ausputzer en geloof me. ik ga voor de
grootste reus nog niet opzij. Ik ben
nooit gemeen, maar ze zullen toch wel
om me heen moeten lopen'.
schreef ook zeer verdienstelijk en op
bruiloften en begrafenissen was hij
een gewaardeerde spreker. Ikzal dat
talent wel van hem hebben, denk ik.
.Ik .herinner me nog, dat ik altijd
uitkeek naar het moment, dat hij voor
zijn worstelen weer in training ging.
Dan at hij alleen nog maar bruine
bonen en biefstuk. Ik ben gek op
bruine bonen en biefstuk.
Hij zegt: Tom ze plempen de haven
dicht met gymnastiekonderwij zers en
daar had hij gelijk aan. Hij zegt:
Tom, dit is de eeuw van de techniek,
je moet je specialiseren in de radio.
Dat roept hij uitgerekend tegen ie
mand, die nog nooit een schroefie in
zijn handen had gehouden. Ik heb
trouwens een hekel aan techniek.
Het was een geluk voor mij, dat er
ook een opleiding was voor telegrafist.
Ik werd door de Rijks Luchtvaart
Tekst: Leo Thuring
Foto'sSimon E. Smit
Dienst als havenmeester op het vlieg
veld van Vlissingen neergezet en daar
verdiende ik met allebei mijn handen
75 gulden in de maand. Ik was net de
paus: ik hield de blik gericht op de
heniel en ik mocht niks fout doen.
Daar heb ik ook geleerd om vier
dingen tegelijk te doen. Soms kwamen
er zes, zeven kisten achter mekaar
binnen en die moest je maar uit
elkaar weten te houden. Ik kan nu
geheel ontspannen naar twee televi
sieprogramma's tegelijk kijken en
achteraf precies weten, waar ze het
over hadden. Mijn vrouw gruwt er
van, maar ik draai er mijn hand niet
voor om. Zo'n eigenschapje komt je in
Zeskamp wel van pas. Ze noemen me
niet voor niks: Br iels zonder brok-
In de week. dat we trouwden, was ik
net bezig aan een show voor Wala de
corsettenman. Ga daar maar aanstaan,
een hele avond leuk doen over corset-
ten zonder schunnig te worden. Ik zeg
tegen mijn vrouw: ga jij maar vast
naar bed, want ik moet nog effe een
ideetje uitwerken. Ik heb altijd
ideetjes, die uitgewerkt moeten wor
den. Ze heeft de eerste zeven dagen
moederziel alleen geslapen. Haha".
Vanavond om 20.21 uur is
het weer zover: ZESKAMP
SPORT, het dolle
volksvermaak dat zoveel
groene zeep door zijn sport
doet. Voor de vijfde ronde,
die wordt gespeeld in
het nagelnieuwe Ahoy-
sportpa'leis in Rotterdam
treden Linne, Rolde,
Drachten, Winschoten,
Doetinchem en Zoetermeer
in het strijdperk. Zij allen
zullen vrijwillig onder het juk
doorgaan van Tom van
Maaren, de grote spelletjes
maker van Nederland.
Exclusief voor Finale legde
hij zijn ziel geheel bloot.
Het is onvoorstelbaar, tot welke manipulaties men een Nederlander kan pressen en dat nog zonder dat hij er één cent wijzer van wordt. Alleen
omwille van de eer is men reeds bereid in het poortje van de NCRV te kruipen.
Bruine bonen
..Mijn vader was een pracht mens. Die-
wist ook wat ie wilde. Hij was machi
nebankwerker bij de gasfabriek, la
ter opzichter, maar hij was wijs. Hij
Horizon
Tom van Maaren loopt voor zijn gasl
uit naar de dubbelwandige directie
keet, die hij vier jaar geleden volgens,
gemeentevoorschrift zes meter achter
zijn huis heeft laten neerzetten. In
1966 verhuisde hij van zijn geboorte
plaats Amsterdam naar een witte
daglonerswoning onder aan een
Noordhollandse dijk in Oude Niedorp,
waar de horizon nog steeds de grens
tussen hemel en aarde lijkt. „Een
kwestie van lijfsbehoud", zegt hij, „ik
hield het in de stad niet meer uit. De
stank, de herrie. De tijd, die ik nou
nodig heb om naar Amsterdam te
rijden, was ik toen kwijt aan het
zoeken van een parkeerplaats. Hier in
de polder kun je tenminste nog leven,
ik word soms 's morgens wakker ge-
maakt door een koe, die tegen mijn
raam schurkt. Je hoort hier de stilte
nog, je, ruikt hem. En als het waait,
dan hoor je de wind tenminste. Dan
lijkt het, alsof je huis elk moment van
de grondvesten kan vliegen. Ik heb
wel tegen die burgemeester gezegd,
dat ik die zes meter tussen de keet en
het huis wilde overdekken. Als mijn
vrouw me koffie Bracht, was het al
uit de kop gewaaid, voordat ze bij me
was. Ik dacht zelf aan een gangetje,
maai- uiteindelijk is het toch nog een
heel complexje geworden met allerlei
kamertjes. Als het van de weg af
maar keurig is, zei de burgemeester.
Geschikte vent".
Kerstboompje
„lk weet eern niet, wat het is met die
spelletjes van Zeskamp., maar ik
schijn er een neus voor te hebben.
Met Kerstmis was Barney van de
BBC bij ons en die heeft gelijk wat
ideetjes van me gekocht. Deze bij
voorbeeld. Ik zie op een gegeven mo
ment hier in de buurt een hooikanon.
Een moordding. Ik heb de folders aan
gevraagd en ik ben gaan piekeren,
wat ik met zo'n gevaarte kon doen. Ik
kreeg het idee, toen ik met mijn
kerstboompje naar huis liep. Ik dacht:
bomen planten tegen de wind in, dat
is het. Je laat ze met een boom over
een balk lopen en dan dat hooikanon
maar blazen. Barney Was er wild van.
Ze hebben daar in Engeland ook een
soort Zeskamp, die „lts a knock out"
heet. Vorig jaar hebben ze om ideeën
gevraagd en dat leverde duizend in
zendingen op. Allemaal onbruikbaar.
Hier heeft een vent tachtig spelletjes
ingestuurd, die wel leuk in elkaar
zaten, maar ze waren ook niet goed
voor televisie.
Als ik bij een boer een vreemde
machine zie denk ik eerst: wat voor
vuiligheidje kan ik daar nou weer bij
bedenken? Daar gaat het immers om.
Het publiek wil Schadenfreude, er
moeten mensen van een balk miete
ren, dan vinden ze het pas leuk. Ik ga
nou naar een tenniskanon in Alkmaar
kijken. Dat ding schiet aan de lopende
band tennisballen de lucht in en die
wil ik dan laten terugslaan door twee
kerels, die in een zwembadje op op
blaasbare stoelen zitten. Die stoelen
heb ik al bij Loe Lap zien staan.
Daar blijft geen mens op zitten, neem
dat maar van mij aan.
Toch trainen die ploegen zich wezen
loos, dat is juist het mooie van Zes
kamp. De kijker gaat het om het
leedvermaak, om het rotlachertje,
maar voor de deelnemers is het bloed
serieus. Waarom dacht je, dat we mei
dit programma een waarderingscijfer
hebben van 79 en een kijkdichtheid
van 36? Omdat het een rotprogram-
ma is? Kom nou. Ze hebben bij de
Vara van alles geprobeerd om ons
kapot te krijgen. Ze hebben op hel
laatst Rudy Carrell op het andere net
gegooid, maar het gros bleef toch naar
Zeskamp kijken. Als een hele ge
meenschap in beweging komt, dar
houdt Rudy Carell dat niet tegen"
Geen echte pony natuurlijk, maar er
kwamen toch weer mooi boze tele
foontjes van kijkers, die ons dieren
mishandeling in de schoenen schoven.
Ik bedacht een speletje met een ma
chine, die aardappelen weggooide. We
hebben tijdens de uitzending twee
keer moeten omroepen, dat het afge
keurde aardappelen waren. In Drach
ten hadden ze beren van kerels uitge
kozen, die de pony over de balk moes
ten smijten. Daar xat een smid tussen,
die een bierbrouwersknol kan optillen.
Maar Rolde won toch mooi, omdat ze
het maniertje hadden gevonden".
Vuiligheidje
„Ik zal je eens wat leuk6 laten zien. Ik
heb hier een stel opblaaspoppen, die
zo onhandelbaar zijn, dat ze er ge
garandeerd op sneuvelen. Ik weet nog
niet precies, wat het wordt, maar ik
voel. dat er een vuiligheidje in zit.
Laten wc eerlijk wezen: jij en ik
zitten toch ook op het punt van de
stoel te wachten, totdat het mis
gaat."
Uit het schemerige voorhuis komt de
stem van zijn vrouw: „Een sadist, dat
ben je. En meer niet."
Van Maai;en grinnikt dof: „Natuurlijk
voeden we niet die spelletjes het sa
disme in de mens. Maar je kunt nooit
bevere.i. dat we onnodige risico's ne
men. Een verstuikt enkeltje is er wel
eens tussendoor geslipt, maar voor de
rest kijken we wel mooi uit. In
Frankrijk hebben ze ook zo'n soort
wedstrijd.. Daar zijn ze trouwens veel
eerder begonnen dan wij. In Frank
rijk lieten ze vrouwen ijskoud levende
kreeften in estafette aan elkaar door
geven. Als je die krengen langer dan
een tiende seconde vasthield had je al
een bloedende hand. De gekste stun
ten hebben ze daar verzonnen. Met
stieren en gillende varkens. Dat zul je
bij onze Zeskamp nooit zien. Ik zit
wel te denken aan een wedstrijd met
enkel paarden. Daar zijn toch ook
hele leuke dingen mee te bedenken.
Romeins wagenrennen bijvoorbeeld en
dan dc wagen vervangen door een
zeepplonk. Wat denk je? Dat moet
toch een moordgezicht zijn.
Het klinkt misschien pedant, maar ik
barst van de ideeën. Ik zit vol met
musicals, met schetsen voor revues.
Laat je nooit wijsmaken dat er in
,Op een gegeven moment eindigt Roldi
op de laatste plaats. Weet je, wat ze
deden? Ze gingen met de pet rond en
haalden 10 mille op voor de training
van de ploeg. Ze hebben daar ook
een sportdokter ingeschakeld, die we
tenschappelijk uitknobbelt, welke
spieren de ploeg van Rolde het beste
voor een bepaald spelletje kan gebrui
ken. Op een gegeven moment moesten
ze een pony over de balk gooien.
en ik zijn goeie vrienden ge-
Er wordt rustig met de vuist
tafel geslagen en we schelden el-
ook wel eens uit voor vuile vis,
de bui drijft altijd over. We
nul lijven niet kwaad op elkaar. Johan
,111 raagt, of ik het jubileumprogramma
de 40-jarige NCRV wil maken
ik zeg „Johan, voor jou altijd". Het
jammer, dat ie de laatste tijd niet
zo aan bod komt, want voor mij
hij een beste presentator,
maak een draaiboek en daarin zit
alles. Amateurs en beroeps. Ik
de jeugd erbij betrekken, want
jeugd heeft de toekomst. Ik vind
sportvereniging het mooiste wat
de jeugd. Daar worden geen
gebruikt, want die kinderen
iets om voor te leven,
maak een show met 1500 man en
Afde|lk onderdeel mocht niet langer dan
minuten duren. Dat geloofden ze
de NCRV niet. Ze zeiden: .„Van
we geven je een half uur
Ik reg: Als je mij opdraagt
in uiiuieu twee uur klaar te zijn, ben
1 Ck binnen twee uur klaar". Ik wist, dat
1 et niet fout kon gaan. Ik ken het
van onder tot boven. Ik ken elke
lown, ik ken alle goochelaars en
crobaten. Mag jij raden, wie ik de
ttt r»/fpening ^et verrichten- E>e Wama's
UL,U' lstublieft. Mijn hemel, Tom, wat ben
begonnen, zei Van Bommel,
uitgerekend de Wama's, die niet van
podium zijn te branden. Maar
Devallig had ik de heren allang apart
„enomen en ze gezegd: als je het hart
tlsadn n je jjjf hebt om drank te gebruiken,
oordat je opgaat, dan krijg je van
persoonlijk een pak op je donder,
zallig is mijn vader zestien jaar
geweest en heeft hij aan
olympiades - -•egedaan. Man. als
een hand eaf. dan voelde je het
dagen. En als hij in training ging.
rok hij midden in de zomer drie
een winterjas aan en liep
lij net zo lang blokkies om, totdat die
Tom van Maaren: ..Tomaten is nog leuker, maar ik kan het bij de
NCRV, alleen niet flikken".
Het lijkt, alsof de ploeg van Zoetermeer al vroegtijdig onder zeil is gegaan, maar het is als vanouds weer de
schijn, die bedriegt, want er wordt door Zoetermeer wel degelijk hard aan de touwen getrokken om
vanavond een eervol resultaat te behalen.
)UDE NIEDORP De grote spel-
etjesmaker op christelijke grond-
lag heeft vannacht weer drie punt-
ave téksten in klad afgescheiden,
hen hij om zes uur tussen de lakens
johoof, klom zijn vrouw net het
ed uit. Een glimlach van jongens
nder mekaar: „Dat is ze wel ge
rend. Ik ben een nachtwerker, ik
an niet ophouden. Je hebt een
deetje en dat brandt op je lip. Ken
fe dat gevoel? Toen Johan Bode
graven in 1949 in opperste nood bij
me kwam, heb ik hem ook uit de
brand geholpen. De hele jubileum
show van de NCRV dreigde de
jmist in te gaan en ze hadden nog
drie dagen om wat anders
verzinnen. Je weet het wel, het
allemaal sickies, het was te
voor een 25-jarig jubileum.
:eg: „Heer Bodegraven, laat me
maar". Binnen drie dagen had
hem cpmpleet, de hele show. Met
hoop lach erin, want als je me
de kern afpelt, dan blijft er een
over. Ik ben daar-
ook nog conferencier. Het
eigenlijk verschrikkelijk, wat ik
llemaal doe".
Om de ploegen tot grotere daden te inspireren verschijnt Tom van
Maaren regelmatig op de repetities. Deze week hield hij een bliksem-
Controle in een fabriekshal, waar de weinig succesvolle ploeg van
Zoetermeer oefende. „Mijn verschijning heeft een psychologisch
effect", legt hij met ontroerende eenvoud uit.
„Ik heb een moordidee. Wat denk je
van overdwars heien? Alleen het
woord al. Bij de NCRV zagen ze er
niks in en daarom wacht ik er effe
mee. Ik ram een idee er nooit door
heen, dat is mijn aard niet. Graag of
Van de week zag ik een pracht van
een grijper, waar de boeren hier hun
land mee uitdiepen. Nou kan ik in
zo'n hal natuurlijk geen sloten laten
graven, maar ik kan wel een stoot
tennisballen uit zo'n muil laten vallen,
die ze dan op moeten vangen.
Het wordt natuurlijk nog mooier als
je die tennisballen vervangt door to
maten. Tomaten is een gegarandeerde
giller, maar ik kan het bij de NCRV
alleen niet flikken."
Tom van Maaren haalt de smalle
schouders op en staart over de natte
weilanden.
Het is hem aan te zien, dat hij dat
offer desnoods wil brengen terwille
van de gemeenschap.
In het aquarium achter zijn rug be
gint de statige maanvis op dat mo
ment aan de consumptie van zijn zes
de kikkervisje.
Iedereen krijgt de spelletjes, die hij
verdient.
