Stokkermans n.v.: „...maar
overheid is mede-schuldig"
n
Leidse
agenda
Beschuldigd van vervuiling
Chroomindustrie zendt
B. en W. verweerschrift
zegt Oegstgeest vaarwel
LETDSE COURANT
DONDERDAG 28 JANUARI 1971
Xa ruim 37 jaar gemeentedienst
NZH probeert
..bejaardeniijn" Secretaris De Visser
LEIDEN In overleg tussen de NZH
cn de gemeente Leiden is besloten
m.i.v. 1 februari a.s. bij wijze van proef j
een beperkte busverbinding in te stellen
tussen de Witte Singel en het station
v.v. De halte is aan de Witte Rozen
straat. De proef zal zes maanden du~
Het fabrieksgebouw van Stokkermans aan de Rooseveldtstraat te Leiden
LEIDEN In „Het Vaderland" werd „Stokkermans Chroomindustrie N.V." j
te Leiden onlangs gesignaleerd als watervervuiler van zó zwaar kaliber,
dat ze de waterzuiveringsinstallaties van Leiden in gevaar brengt. Het
artikel heeft heel wat stof doen opwaaien. Het werd aanleiding voor bet
raadslid L. Jonker (PvdA/PAK) tot het stellen van schriftelijke vragen aan
B en W. Deze drong er zelfs op aan, het bedrijf te sluiten tot kan worden
vastgesteld dat geen schadelijke stoffen meer op het riool geloosd worden, i
De enige die tot dusver niet aan hét woord kwam, was de „vervuiler" zelf.
De directie van het bedrijf heeft nu een verweerschrift gericht aan B en W
van Leiden. In een gelijktijdige verklaring van zes punten, gericht aan de
pers, zegt ze:
1. Het is onmogelijk dat de rioolwa
terzuiveringsinstallatie Slaaghsloot in
februari 1969 in gevaar werd gebracht
door afvalwater van Stokkermans
Chroomindustrie N.V. Hetzelfde geldt
voor het slecht functioneren van Alle-
mansgeest op het ogenblik. Een dergelijk
gevaar kan slechts optreden, wanneet-
er grote concentratie verontreinigde
vloeistoffen worden geloosd en dit is bij
SC al sedert 1966 niet meer het ge
val.
2. De werkwijze van Gemeentewer
ken bij het zoeken naar de vervuiler,
die de zuiveringsinstallatie in gevaar
bracht, was beslist niet waterdicht. Hel
is namelijk heel goed mogelijk dat de
schuldige direct na het lozen van het
verontreinigde water het desbetreffende
reservoir en de verbinding met het
gemeenteriool afdoende heeft schoonge
maakt. Monsters tonen in zo'n geval
3 Stokkermans is volgens de bepalin-
Bezoekuren
ziekenhuizen
i met vrijdag
I gen van de hinderwet nog steeds een
I „vervuiler". Vanaf 1966, toen het besluit j
werd genomen een eigen waterzuive
ringsinstallatie te gaan gebruiken, is
echter geen dag voorbijgegaan, dat men
niet met deze installatie bezig was. i
4 Indien binnen korte tijd de bouw- j
I vergunning voor de installatie wordt i
gegeven, zal voor het einde van dit jaar
de eigen waterzuivering in gebruik ge- I
I nomen kunnen worden
5. Een sluiting van SYöfckermans j
i Chroomindustrie tot de dag van de in-
j gebruikneming van deze installatie is j
J vanzelfsprekend funest voor de conti
nuïteit van het bedrijf.
6. Wanneer zich tot sluiting van het
bedrijf, gebaseerd op de huidige over
tredingen van de hinderwet, wordt
overgegaan dan zou dat consequent
doorgeredeneerd betekenen dat 80 pro
cent van de Nederlandse industrie dicht
In haar schrijven aan B. en W. er-
kent de directie van Stokkermans. dat
ze nogs teeds „vervuiler" moet zijn
I althans in termen van de hinderwet.
Een deel van die schuld komt evenwel
toe aan de overheid en haar diensten,
zo meent de adressante. Ze schrijft o.a.:
„Vanaf 1965 worden bij ons alle door
zuren en logen verontreinigde vloeistof
fen in tanks opgevangen en langs che-
I mische weg geneutraliseerd. In 1966
I werden ook voorzieningen getroffen om
I het grootste gedeelte van de zware
metalen binnenshuis te houden".
„In het algemeen kan echter gesteld
I worden dat het na 1966, gezien de
geringe hoeveelheid verontreinigd wa- i
I ter die wij lozen, onmogelijk was dat 1
wij een rioolwaterzuiveringsinstallatie
op enigerlei wijze in gevaar zouden
brengen. In het kader van bovenstaande
ontkennen wij dan ook dat wij
enorme daling van de zuurgraad van
het water in de Slaaghsloot in februari
I 1969 en het slecht functioneren van
1 Allemansgeest op het ogenblik".
Niet waterdicht
„Daarbij zijn wij van mening dat de
werkwijze van Gemeentewerken bij het
zoeken naar oorzaken van deze daling
I beslist niet waterdicht was. Het is na
melijk heel goed mogelijk direct na het
lozen van verontreinigd water het des
betreffende reservoir en de verbinding
van het Gemeenteriool afdoende schoon
te maken. Hierdoor kan door het nemen
van monsters alleen niet met absolute
zekerheid een schuldige aangewezen
worden. Ondanks dit alles geven wij
toe dat na 1966 nog steeds een klein
gedeelte van de zware metalen op de
riolering werd geloosd en dat ons water
bij de monsterneming in 1969 nog steeds
te sterk verontreinigd was Althans vol- l
gens de maatstaven van de hinderwet".
„Echter begin 1966 namen wij reeds
het besluit een eigen waterzuiverings- i
installatie aan te leggen, die definitief
een einde moest maken aan het gevaar
van sterke verontreiniging van het ge
meentelijk rioleringssysteem.
In de jaren hierna hebben wjj alle
mogelijke moeite gedaan, om in overleg
met de betrokken gemeentelijke en
overheidsinstanties tot een exacte for-
mnlering van eisen te komen, waaraan
de te bouwen installatie moest vol
doend. Direct bleek al dat in Nederland
de kennis van industriële waterzuive
ring te beperkt was om op korte termijn
tot de realisering van een en ander te
komen
Tenslotte vonden wij In mei 1968 in
Duitsland een fabriek die in staat was
deze hoogwaardige installatie te bou-
reed waren, werd op 10 december de
bouwvergunning aangevraagd. Tot op
heden is de goedkeuring van deze ver
gunning door de Provinciale Directie
van Volkshuisvesting cn Bouwnijver
heid nog niet gegeven. De firma Blas-
berg is ook nog niet gereed met de
bouw van de waterzuiveringsinstallatie.
Geen bouwvergunning
„Dat was de firma Blasberg uit So-
lingen-Merscheid. Van juni 1968 tot
september 1970 is deze firma in samen
werking met ons bezig geweest om tot
een juiste dimensionering van de te
bouwen installatie te komen. En wel op
een dergelijke wijze, dat aan alle eisen
kon worden voldaan".
„Hiermee stond in direct verband de
aanvraag van een bouwvergunning
voor de installatie. Zolang de juiste
afmetingen nog niet bekend waren kon
vanzelfsprekend nog geen bouwvergun
ning aangevraagd worden.
Zodra echter in september 1970 de
afmetingen vaststonden, werd direct op
dracht gegeven tekeningen voor het ge
bouw te maken.
Met de installatie is een investering
van ruim een half miljoen gemoeid. Dit
bedrag is voor ons echter nooit een
reden geweest één moment te aarzelen
om tot de verwezenlijking van een op
timaal functionerende waterzuivering te
komen.
Afgestoten
Wij zijn altijd bezorgd geweest de
milieuhygiëne in gevaar te zullen bren
gen. Wij hebben zelfs galvanische pro
cessen. die een bedreiging vormden
voor het milieu, afgestoten. Zo bleek in
september 1970 een volledige gepro
grammeerde zinkautomaat ter waarde
van 300.000 gulden na metingen ee
grote vervuiler te zijn. Deze werd toen
direct buiten werking gesteld en binnen
korte tijd uit de fabriek verwijderd
Het gevolg hiervan was dat reeds geac
cepteerde orders moesten worden gean
nuleerd, Hierdoor zijn enkele Neder
landse produktiebedrijven in moeilijk
heden gebracht en worden wij bedreigd
I door een aantal processen waarin scha
devergoeding wordt geëist.
nog steeds een „vervuiler". Het
bedrijf heeft deze vervuiling, menselij
ke fouten vanzelfsprekend voorbehou
den, echter onder controle en is onder
de Nederlandse loongalvanische bedrij
ven (400 totaal) zeker één van de
„schoonste" bedrijven.
Het gaat hier vooral om een voorzie
ning ten behoeve van bejaarden. De
dienstregeling, die een beperkt karakter
heeft en geheel buiten de spitsuren
valt. is hierop afgestemd. De nieuwe
busverbinding krijgt het lijnnummer 16.
De bus krijgt de volgende route: Witte
Singel, Korevaarstraat, Vismarkt, Stati
on. Terug is de routeStation, Bree-
straat, Korevaarstraat. Jan van Houtka
de, Witte Singel. Behalve de gebruike
lijke halteplaatsen van lijn 41 in de
binnenstad komen er drie haltes langs
de Witte Singel, nl. bij de Witte Rozen-
de Kaiserstraat en bij de hoek
HerenstraatZoeterwoudsesingel of, op
de terugweg, hoek Jan van Houtkade
Doezastraat. Vanaf vijf over negen tot
's middags vijf over vier vertrekt er elk
uur een bus vanaf het station. De rit
duurt dertien minuten. Van de Witte
Rozenstraat vertrekt de bus vanaf 9.20
morgens tot 16.20 uur 's middags.
uur. Vanaf de eerste dag
de proef tot het einde van de
proefperiode zal de NZH de aantallen
eizigers. die van de bus gebruik ma
ken, tellen met het oog op de uiteinde
lijke beoordeling van de resultaten.
Reeds jaren zijn wij bezig de vervui
ling volledig uit te bannen en wsar-
schijnljk zal voor eind van dit jaar het
gestelde doel bereikt worden. Het be
hoeft geen betoog dat sluiting van
Stokkermans Chroomindustrie tot de
dag waarop de eigen zuiveringsinstalla
tie in werking treedt, voor de continuï-
teit van het bedrijf funest zal zijn.
Tegenover de huidige geringe en beslist
niet gevaarlijke vervuiling lijkt een
dergelijk besluit dan ook zeker niet ge
rechtvaardigd. Wij kunnen en zullen
beslist nooit ontkennen dat wij op het
ogenblik in overtreding zijn. Wel vra
gen wij ons af. of indien onze huidige
1 overtredingen voldoende zijn om tot
1 sluiting van ons bedrijf over te gaan.
niet 80 procent van de Nederlandse
industrie dicht zou moeten.
„Schipbreuk" bij
Stem des Volks
LEIDEN „De Stem des Volks" geeft
op donderdag 4 februari een concert in
de Stadsgehoorzaal. Een in vroeger jaren
heel populair werk werd voor deze uit
voering in studie genomen, t.w. de ko
mische cantate „De Schipbreuk" (op een
gedicht van „den Schoolmeester") van de
Nederlandse componist Johan Wagenaar.
Het werk (voor koor, soli, slagwerk en
piano) wordt uitgevoerd m.m.v. de so
praan Leny Stevens-Ridderhof, de tenor
Marius van Altena en de bas Henk Smit.
Jan van der Moer speelt de virtuoze
pianopartij, Ada van der Bent en Luuk
Nagtegaal verzorgen de slagwerkpar
tijen. Voor de pauze worden twee wer
ken voor koor en orkest van Brahnis
uitgevoerd („Nanie" en „Schicksalslied")
met medewerking van het gemengd koor
„Vox Leeta" uit Roelofarendsveen (diri
gent Jan van der Meer). Het orkestrale
aandeel in deze werken wordt gespeeld
door het grote Rotterdamse amateuror
kest „Symphonia" waarvan Henk Briër
dirigent is. Deze heeft de algehele lei
ding van het concert. De uitvoering be
gint om 20.15 uur met het symphonisch
gedicht voor orkest, „La procession noc
turne' van Henri Rabaud
Verkeer in
Voorhout wordt
volgende ueek
omgeleid
VOORHOVT In verband met re-
j constructiewerkzaamheden aan de
I Herenstraat zal deze de volgende week
voor een gedeelte worden afgesloten.
1 Het verkeer vanaf de Jacoba van
I Beierenweg richting LeidenNoordwijk
I zal worden omgeleid via de Boekhorst-
I laan, Wilhelminastraat, Oranje-Nassau-
i laan. Schoonoord. Het verkeer vanaf de
I Leidse Vaart richting Sassenhein
Noordwijkerhout zal worden omgeleid
I via de Prof. Nolenslaan, Kievitspark,
Leeuwerikenlaan. Churchilllaan. I.v.m.
deze omlegging zullen ook de bushalten
van de N.Z.H.V.M. tijdelijk worden ver-
I plaatst. Voor de bussen richting Leiden-
i Noordwijk komt een halte op de He
renstraat tussen de Spoorlaan en de
Boekhorstlaan en een halte op Schoon
oord bij de Herenstraat. Voor de bussen
richting SassenheinNoordwijkerhout
komt een halte op de Herenstraat bij
I het voormalige café „De Bonte Koe" en
een halte op de Churchilllaan bij de
Herenstraat De omleidingsroutes wor
den door middel van borden aangege-
OEGSTGEEST Met het bereiken van dc pensioengerechtigde leeftijd u vc
Oegstgeests gemeentesecretaris, de heer Jac. de Visser, de tgd om afscheid
nemen aangebroken Dit betekent, dat hij ruim 37 1 i' jaar de belangen v
i Oegstgeest heeft behartigd, waarvan maar liefst 32 jaar als secretaris
Toeverlaat
van zes
burgemeesters
In al die jaren is de heer De Visser
tot een zeer gewaardeerde
„ombudsman" geworden met een speci
ale deugd, „de grote mate van bereik
baarheid". Hij heeft zo ongeveer 275
raadsvergaderingen meegemaakt. En als
er in de raad wel eens lastige vragen
werden gesteld was hij een vaste toe
verlaat voor de burgemeester, die „in
zijn tijd" aan het bewind waren. Men
zag dan de heer De Visser als het ware
denken en veelal sprak hij het verlos
sende woord, met zijn grote bekwaam
heid hielp hij de gemeente vaak door
de moeilijkheden heen.
Loopbaan
De scheidende secretaris werd op 31
januari 1896 geboren te Lage Zwaluwe,
waar zijn ouders een boerenbedrijf
hadden. Hij ving zijn ambtelijke loop
baan aan op het gemeentesecretarie
Hoge- en Lage Zwaluwe om via Zwijn-
drecht als secretaris te Lage Zwaluwe
terug te keren. In 1917 verhuisde hij
naar Voorburg waar hij het tot ad
junct-commies bracht. In 1933 trad hij
als hoofdcommies te Oegsteest in
dienst bij wijlen burgemeester Gerre-
vink. om in 1939 de heer R. Reitsma als
gemeentesecretaris op te volgen.
Gedurende deze tijd heeft de heer De
Visser zijn hart verpand aan Oegst
geest. Hij leefde intens mee met het
wel en wee van de gemeente ook in de
moeilijke periode 19401945. De anna
len vermelden dat hij toen o.a. met ken
nis van zaken tulpenbollen bereidde
Hij onderging met veel vooruitstrevend
heid de enorme groei van de ge
die voor de oorlog maar 7000 c
en thans rond 16.600 inwoners telt.
Flexibel
De heer De Visser bleek tijdens d
enorme ontwikkelingsperiode flexibi
genoeg om zich hierbij aan te passer
Op het terrein van de woningbouw
kan men spreken van een stormachtig
periode. Het woningbestand is tijder
zijn ambtsperiode verdrievoudigd. Vel
malen was de heer De Visser dan
aanwezig bij de opening van ni(
gebouwen o.a. toen het nieuwe gemeente
centrum aan de Lijtweg in gebru
werd genomen. In dit centrum is m«
I het Groene Kruis ondergebracht, ei
I verhuizing waarvoor hij veel werk ve
Behalve zijn ambtelijke functie is r
l gemeentesecretaris nog actief als verl
genwoordiger van dc Overvecrpolder t
consul van de ANWB. In totaal hei
1 hij zes burgemeesters, elf wethouder
l en rond 65 raadsleden meegemaakt.
Teken van waardering voor
zilveren kraamverzorgsters
LEIDEN Met een receptie in „De
Gouden Leeuw" te Voorschoten vierden
de kraamverzorgsters N. van Ginhoven
en A. Schellingerhout gisteren het feit
dat ze vijfentwintig jaar in dienst zijn
erzorgd
In d:e tijd hebben de beide dames h
wat jonge moeders de eerste dagen
j de geboorte van hun baby's
daad bijgestaan. Hiervoor was het
stüur van het kraamcentrum hen biiz
der dankbaar. Als teken van deze du<
baarheid is aan de beide kraamverzc
sters een eremedaille van het Gro oor repi
Kruis uitgereikt. Deze medaille werd
nu toe alleen uitgereikt aan bestu;
leden. De beide dames hebben dus
Spaanse mime
in schouwburg
LEIDEN In het kader va
Mlekerycircuit treedt aanstaande
dag op in de Leidse schouwburg het vijf
man sterke mime-gezelschap Els Joglars.
Het speelt Joc, een verzamelnaam voor
zes verschillende stukken met een poli
tieke inslag.
In tegenstelling tot vele andere mime- i
kunstenaars leveren deze Spanjaarden
die in Barcela een opleidingsinstituut
hebben, in hun stukken een flink portie
maatschappijkritiek, hetgeen niet in
houdt. dat er voor vrolijkheid in hun
erk geen plaats is.
Mdrgriet, bekend weekblad voor de
heeft het helemaal verkorven
bij portier en bodes van het Leidse
stadhuis. En natuurlijk bij de afde
ling voorlichting, die >r altijd op uit
is om het gemeenschappelijk bestel in
een zo gunstig mogelijk daglicht te
stellen. En dat allemaal naar aanlei
ding van vier zinnetjes in een ont
roerend relaas van een vaderf?) over
Frank, die op vleugelen van
LSD-begoocheling door het leven vlin
dert. Pa schrijft: „Mijn zoon en zijn
vrienden hebben gekozen voor een kei
hard, in hun ogen enig alternatief le
ven: 's nachts slapen onder de i
mmgsbuizen van het Leidse stadhuis.
Commentaar van Voorlichtings eigen
mr. Lelieveld: „Lekker romantisch,
d'r klopt niets van. Fabeltjes
krant: echt Margriet. De tent wordt
zwaar bewaakt hier. Er is altijd een
portier. Die woont bij het gebouw en
als het 's avonds door iedereen ver
laten is. maakt die zijn controleronde
Phuverwarmingsbuizen. Ik zou
echt niet weten waar die zitten."
(Waarmee overigens niet ontkend is,
dat Frank en zijn vrienden dat wel
weten.)
Uit de zorgen
Daf het Anjerfonds Zuid-Holland wel
degelijk van toeten en blazen weet
ondervindt de puike Zoeterwoudse Sint-
lans Fanfare aan den lijve. Enkele
maanden geleden schafte het korps
zich nieuwe uniformen aan en uitbun
dig schetterend en
werd in de vrolijke uitmonstering door
het dorp gedefileerd. De fanfare, die
toch al een korps van de boiienste mu
zikale plank was, kon zich voortaan
met trots aan den volke vertonen.
Door het welluidend geheel klonk maar
één schril nootje: de vniv.,men waren
nog niet helemaal afbetaald. Om de mu-
kunnen ste-
5300 gulden worden be
taald. Door acties van een plaatselijk
comité werd 2800 gulden bijeengc-
bracht. Bij wijze van aubade ontving
de secretaresse van de Sint-Jans Fan
fare gistermorgen de mededeling, dat
het Anjerfonds komt afzetten met een
subsidie van 1500 gulden. De fanfare
RAI heeft de VBV (en ook ons) de
schrik om het hart doen slaan met
de voorspelling, dat het Nederlandse
wagenpark de komende vier jaar met
één miljoen auto's zal vermeerderen.
..Een sterke voetgangersvereniging kan
voorkomen dat, door overmatige be
langstelling voor het gemotoriseerde
verkeer, de broodnodige beschermende
eningen voor de voetgangers nog
in het gedrang komen. Een krach-
eniging is het be
lang van elke burger", maakt de VBV
hoogachtend aan uw en ons adres be
kend. Naar onze smaak zou een sterke
voetgangersvereniging met knokploe
gen machtig werk kunnen doen in de
Leidse binnenstad. Als u f 5.50 stort op
1269, penningmeester VBV Den
primeur.
De onderscheiding werd hen overh
digd door de districtswijkverpleegs
zuster Vrijenhoek, die in haar toespr
de beide verzorgsters hartelijk bedan
voor al het werk dat zij in de afgeloi
jaren hebben gedaan. Het feest V
voor de jubilaressen besloten met
feestelijk diner.
)n vooi
eschiede
'rekken
oorden
oerd bu
eren. E
effen e
ren gek
ijkt echt
camp:
DONDERDAG 28 JANUARI lig van
Leidse Schouwburg. Hoofdstad
rétte. „In einer kleiner Konditorei";
vang 20.15 uur.
Stadsgehoorzaal. '•'air Port Cont
aanvang 20.00 t
Zoeterwoude. Gemeentehuis. Ea
vergadering; aanvang 20.00 i
VRIJDAG 29 JANUARI
Zaal S'aalwijk (Herenstraat).
vergadering D E V Tuiniers en Bloei
ten; aanvang 20.00 uur.
Eigen Huis (Rapenburg 24).
Haag (dat is voor lidmaatschap inclu- House. Jazz-Work-shup
sief verz.ekering want dit laatste
zult u met de riskante opruimende ar
beid op straten, grachten en pleinen
wel nodig hebbenhoopt deze bescher
mende vereniging een stokje te kunnen
steken voor de triomfantelijke opmars
der vehikels. Geef haar de ruimte, die gracht). Jeugddansfeest
VBV. Bij voorbaat vriendelijk dank. van 10—15 jaar; aanvang 14.0016.'
ZATERDAG 30 JANUARI
Dansschool Evert Castelein (H. K i <je
"r Pluin
Qvankeh
Bnden ge
r ns afgen
nditionin,
oedplaats
oduktsch
re methc