Arbeiders op werven Gdansk
vermeerderen hun eisen
VERINGA, ÜDINK
EN BIESHEUVEL
SAMEN OP PAD
8-Daagse
vakanties
De Sterlingmotor heeft
zeer schoon uitlaatgas
Strenger
optreden van
autoriteiten
Gratis reizen
McGovern
presidents
kandidaat
Voor verkiezingen.:
v.a.
f183.-
Psychiatrisch
onderzoek
voor Calley
Toenemende
steun VS aan
Cambodja
Veel
primeursop
Autosalon
Brussel
LEIDSE COURANT
(ADVERTENTIE)
GDANSK (AP) Op de scheepswerven van Gdansk hebben gisteren
duizenden arbeiders het werk neergelegd om kracht bij te zetten aan hun
eisen op economisch en politiek gebied. Zij di'eigden bovendien om vandaag
opnieuw in staking te gaan. Arbeiders van de ochtendploeg op de grote
„Lenin"-werf, die 16.000 werknemers in dienst heeft, zeiden dat zij een
staking van zes uur waren begonnen. De arbeiders gingen pas weer aan
het werk, nadat hen beloofd was dat afgevaardigden van werkgevers en
werknemers van de werf naar Warschau zullen gaan om hun eisen voor
te leggen aan de regering. De stakers eisen onder meer dat twee leden van
het Politbura zullen aftreden, Stanislav Kociolek en generaal Moczao,
hoofd van de veiligheidspolitie.
De arbeiders van de scheepswerven
zouden vooral kwaad zijn Kosiolek, om
dat deze hen in een televisie-uitzending
tijdens de onlusten van december „her
rieschopper.;" en straatschenders" had
genoemd. In plaatselijke partijkringen
werd vernomen dat de kwestie Kociolek
„geregeld" zou worden op de achtste
plenaire pa; tij vergadering, die later deze
maand zal plaatshebben.
Er zijn tekenen die er op wijzen dat de
plaatselijke autoriteiten binnenkort stren
ger zullen gaan optreden tegen de on-
Vust op de scheepswerven. De regionale
partijleider Celichovski legde hier de na-
druk op, tien hij verklaarde, dat „wij
ms moeten afvragen hoe lang de rege-
j ring nog kan worden bedreigd".
„Iedere dag komen er nieuwe eisen.
"Dit betekent werkelijk een probleem voor
het vertrouwen tussen de beide partijen 1
Hoewel de vorige leidjng verklaard heef! 1
dat er geen extra-geld was voor loons-
verhogingen, heeft Gierek een loonsver
hoging bewerkstelligd voor de arbeiders
met de laagste inkomens".
„Maar ongelukkigerwijs denken som- L
migen dat zij meer kunnen krijgen door
meer druk uit te oefenen", aldus Celi
chovski.
De toestand in Gdansk lijkt inmiddel.-
normaal. De mensen verrichten hun dage-
lijkse bezigheden en de politiepatrouilles I
schijnen niet te zijn toegenomen.
2 januaridagen
op uw 65+kaart
Kies de dinsdag, woensdag,
donderdag of zaterdag die
Van 5 t/m 30 januari 1971.
3-maundskaart I 20.-
eclitpaar r 30.-
jaarkaart i' 50.-
echtpaar f 75.-
Legitimatie en pasfoto
vereist.
Hebben de bouwers van de tempel van Taffeh in Zuid-Egypte ooit kunnen
dromen, dat hun heiligdom nog eens afgebroken en naar het verre noorden
gestuurd zou worden? En toch is dat nu gebeurd: ingepakt in 644 kisten
komt dit Isisheiligdom naar Nederland waar het weer opgebouwd zal worden
te Leiden. Professor Klasen (met astrakanmutsvan het Rijksmuseum voor
Oudheden, bekijkt een van de steenblokken, die uitgepakt zal worden. De
tempel is een geschenk van Egypte aan Nederland omdat wij aanzienlijk
bijgedragen hebben in de actie tot redding van oud-Egyptische monumenten in
verband met de aanleg van de Asoeandam.
en li
ze parlementaire redactie)
DEN HAAG De lijsttrekkers van
drie grote christelijke partijen
'eringa (KVP), Biesheuvel (AR) en
dink (CHU) zullen in de komende
erkiezingsstrijd driemaal gezamenlijk
ptreden. Dat gebeurt op vrijdag" 19
n Twente, op dinsdag 6 april in
indhoven of Breda en op dinsdag 20
pril in Rotterdam. Er zijn voor een
ezamenlijk optreden nog veel meer
1 vragen bij de drie partijen binnen-
ekomen maar die moesten alle om-
rganisatorische redenen worden afge-
Bij de verkiezingen voor Provinciale
taten vorig jaar maart zijn de huidi-
drie fractieleiders van KVP. AR en
U (Schmelzer, Biesheuvel en Melle-
gezamenlijk opgetreden in Heerlen
Leeuwarden. De bijeenkomst in
juwarden (3000 mensen) was toen de
ukstbezochte uit de verkiezingsstrijd.
n Friesland kwamen de drie christelij-i
partijen toen met een gezamenlijke
PI ist uit. Daarvoor was er al een
LX istorisch gezamenlijk optreden van de
fractieleiders in Drachten, dat be-
1 was om de samenwerking van
VP, AR en CHU te onderstrepen.
KVP-lijsttrekker Veringa en CHU-
■digd (listtrekker Udink spreken voorts 6
art gezamenlijk op een gecombineer-
bijeenkomst van de KVP- en CHU-
ide uil ngeren. Er is een kans dat dit ook
gecombineerd wordt met een ver-
idering van de AR-jongeren waarbij
R-fractieleider Biesheuvel spreekt. Op
21 april organiseert de NOS een
veetal schakelprogramma's tussen een
intal lijsttrekkers, die dan op ver
schillende plaatsen in het land spre-
Voor de drie koplopers van de CHU
minister Udink en de staatssecreta
rissen Kruisinga en Van Veen zijn al
meer dan 75 spreekbeurten gepland.
(ADVERTENTIE)
Volledig verzorgd, dus
incl. hotel, maaltijden,
reis en excursies.
Keuze uit 13 verschillende
reizen in binnen- en
buitenland.
Alle inlichtingen in de
brochure betreffende
meerdaagse NS-vakantie-
reizen op de stations.
-y voordel'»;
uit met NS
FORT BENNING (RTR) Het proces
tegen de Amerikaanse luitenant William
L. Calley, die beschuldigd wordt van
moord op 102 burgers in het Zuidviet-
namese dorp My Lai. is voor onbepaalde
tijd verdaagd. Dit is gebeurd om Calley
aan een psychiatrisch onderzoek te laten
onderwerpen.
Een psychiater, dr. Albert Laverne,
heeft Calley tijdens het proces voor de
krijgsraad in Fort Benning (Georgia) een
„volkomen normale Amerikaanse mili
tair" genoemd, die mogelijk onder in
vloed van marihuana verkeerde tijdens
zijn optreden in My Lai. Hij zou het
bevel tot vernietiging van hel dorp en
zijn bewoners „als een automaat, een
robot" hebben opgevolgd.
Dr. Laverne is een van de drie me
dische adviseurs, die voor de verdedi
ging als getuigen optreden. Hij zei, dat
Calley niet geestelijk gestoord was en
goed van kwaad wist te onderscheiden
tijdens de Efanval op My Lai. Calley volg
de precies de orders op van zijn com
mandant, kapitein Medina.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Amerikaanse
senator George Mc Govern heeft in zijn
woonplaats Sioux Falls in South Dakota
zijn kandidatuur voor de presidentsver
kiezingen in 19^72 bekend gemaakt. Hij
is daarmee de eerste, maar daarom nog
niet de man die de grootste populariteit
bezit. Dat is senator Muskie van de
staat Maine die gisteren van een reis
door Europa terugkeerde.
Mc. Govern zei dut zijn tegenstand
'tegen de oorlog in Vietnam een van de
/belangrijkste puntenin zijn verkie
zingsprogramma zou worden. Hij acht
het noodzakelijk dat Amerika de moed
opbrengt om „de droevige fout te er
kennen dal wij de zaken van het Viet
namese volk menen te kunnen beslech
ten met Amerikaanse troepen en bom
menwerpers". Beëindiging van de oor
log in Vietnam is volgens Mc Govern
alleen mogelijk als alle troepen voor
goed en eerder dan het programma van
de regering voorziet teruggetrokken
worden. Mc. Govern werd in 1966 reeds
president-kandidaat van de democrati
sche partij nadat Robert Kennedy ver-
In de Parijse mode is eei
onaanzienlijke plaats mgeruim
de kindermode. Boven een en-
van wollen jersey, camel met
belegsels op mouwen en
Onder een midibroek van
gedragen met laarzen en
katoenen overhemdblous
Van Steenbergen
veroordeeld
BRUSSEL De voormalige wereld
kampioen wielrennen Rik van Steen
bergen is gisteren door het hof van
beroep te Brussel tot een gevangenis
straf van acht maanden veroordeeld,
waarvan drie voorwaardelijk.
Het hof bevond Van Steenbergen
schuldig aan mishandelingen en aanzet
ten tot het plegen van ontucht.
In de aanklacht stond dat Van Steen
bergen iemand had aangereden van wie
hij met kaartspelen had verloren en
een meisje ertoe had aangezet in een
bar te gaan animeren.
Vorige week kreeg Van Steenbergen
wegens smokkel van verdovende midde
len een boete van 2.850 gulden opge
legd.
SAIGON (RTR) —De Zuidvietname-
se troepen in Cambodja krijgen Ameri
kaanse steun in een omvang die onge
kend is sedert de grote acties tegen
Vietkongstellingen in het grensgebied
van mei en juni vorig jaar. Het Ameri
kaanse militaire opperbevel heeft dit
gisteren meegedeeld. Twee Amerikaan
se marineschepen waaronder een
helikopter-dekschip kruisen voor de
Cambodjaanse kust om de Zuidvietna-
mese troepen te bevoorraden, die een
actie voeren om verkeersweg nummer 4
De woordvoerder zei voorts, dat Ame
rikaanse helikopters aanvalsvluchten
in Cambodja uitvoeren. Het opperbevel
houdt vol, dat deze vluchten zich be
perken tot het staan brngen van de
bevoorrading door de Vietkong en Noord-
vietnamezen. Maar dit wordt zo ruim
opgeval, dat Amerikaanse officiren
persoonlijk toegeven, dat veel van deze
missies in werkelijkeheid sterke steun
vanuit de lucht betekenen.
President Nixon zei op een persconfe
rentie tijdens de acties van mei in
Cambodja, dat de Amerikaanse logistie
ke en luchtsteun aan Zuidvietnamse
hoepen in Cambodja op 30 juni vorig
jaar zou worden beëindigd gelijk met
de Amerikaanse aanvallen van grond
troepen.
Russische jood
kreeg 15 dagen
MOSKOU (RTR) Een in Moskou
woonachtige jood die weigerde te stop
pen met het geven van prjvé-lessen in
het hebreeuws is door een rechtbank in
de Russische hoofdstad veroordeeld tot
15 dagen gevangenisstraf. Volgens
vrienden van hem, die dit weten te
melden, luidde de beschuldiging tegen
de man „straatschenderij in geringe ma
Er zou een aanklacht tegen hem zijn
ingediend na een incident op 4 januari
j loen twee mannen bij hem aan de deur
i kwamen en hem vroegen het lesgeven
te stoppen. Hij zou de 'mannen daarop
I uit zijn huis hebben gezet. De manier
I waarop is niet duidelijk, omdat voor de
I rechter tegenstrijdige verklaringen zou-
i den zijn afgelegd. De Sovjet-Unie kent
geen wetten tegen het geven van privé-
1 essen, maar buren kunnen een aan-
klacht indienen, als zij vinden dat hun
J overlast wordt berokkend.
(Van een onzer verslaggevers)
BRUSSEL. De 50ste auto
salon van Brussel, groter en
derhalve ook uitgebreider dan
ooit tevoren, opent vandaag dp
rij van exposities in het pas
begonnen jaar. Over gebrek aan
primeurs heeft de Brusselse
salon dit jaar niet te klagen. In
totaal worden door het ten
toonstellingcomité 17 wereld
primeurs vermeld. Voor Neder
land is het aardig dat één ervan
op naam staat van DAF. De
Eindhovense automobielfabriek
is in Brussel aanwezig met de
DAF 55 Marathon, een auto die
tot dusverre alleen maar ver
krijgbaar was met een speciale
opvoerset. Die opvoerset maak
te de Marathon nogal duur,
maar nu men dit type wagen
in serieproduktie gaat maken,
is de prijs op een redelijk niveau
gehouden, namelijk op 8295,-,
dat is exact 720,- meer dan
de gewone 55.
Van de andere primeurs zijn hef ver
melden waard'de fraaie coupé van
Skoda, dc Datsun Cherry, opvolger
van de Sunnv 1000, de BMW Break
Touring op basis van de 1600, 2000 en
200 Ti-modellen, de Renault 12b, een
stationcar, afgeleid van de Renault 12,
de Saab 99-EA-4 en de Ziguli 2101.
De laatste auto is een Russische versie
van de in ons land zeer bekende
Fiat 124. De wagen wordt echter niet
door Leonard Lang te Amsterdam
geïmporteerd, maar door de N.V.
Gremi te Groningen, die ook andere
Russische merken als Scaldia, ZAZ
en Volga in ons land vertegenwoor
digt.
Het merkwaardige feit doet zich
straks in Nederland voor, dat de
Fiat 124 in een Italiaanse en Rus
sische versie te koop zal zijn. De prijs
van de Ziguli is nog niet bekend.
In hoeveVre de Datsun Cherry in ons
land kopers zal trekken, is moeilijk
te voorspellen. Voor jonge mensen
lijkt dit enigszins coupé-achtige model
met aandrijving op. de voorwielen een
aantrekkelijke auto te zijn. te meer
omdat de prijs waarschijnlijk beneden
de zeven mille zal worden gehouden.
In ons land zullen zonder twijfel ook
wel kopers worden gevonden voor de
fr.wi gelijnde combinatiewagens van
BMW.
Mazda exposeert in Brussel de vol
gende week in ons land te introdu
ceren RX-2, een auto met een draai-
zuigermotor. Citroën is in Brussel
aanwezig met de GS, kort geleden
uitgeroepen tot de „auto van het
jaar". De GS kan nu ook geleverd
worden met een ontkoppelbare hy
draulische koppelomvormer, waar
door het koppelingspedaal is komen
Over de andere nieuwigheden op de
Brusselse salon kunnen we kort zijn.
Shelbv Europa is aanwezig met drie
ure wagens. Ook het
prototype van de MorettI Coupé, de
Tomyo. Pantera en het door Pinin-
farina ontworpen model van de Alfa
Romeo 33 Spider zijn slechts voor een
beperkt publiek interessant.
Ford zorgde voor een grote verras
sing met een GT 7u. een 2-zitter met
als meest opmerkelijk onderdeel een
centrale of middenmotor. De GT 70
zal in de loop van het jaar worden
beproefd in internationale rally's.
De topsnelheid van deze zeer fraai
gelijnde auto ligt volgens de fabrieks-
opgave rond de 290 km per uur.
Philips is in Brussel present met de
Sterlingmotor, ingebouwd op een
door DAF geleverd buschassis. De
motor is nog niet operationeel, in die
zin dat de van de Sterlingmotor voor
ziene DAF nog niet echt heeft ge
reden. Binnenkort zal worden begon
nen aan een uitgebreide serie proe-
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Vrijwel in de gehele
wereld kampt men met het probleem
van dc luchtverontreiniging. Niet in
de laatste plaats z(jn uitlaatgassen
van auto's daaraan schuldig. In de
autoindustrie wordt dan ook naarstig
gezocht naar oplossingen. In Japan
en de Ver. Staten zoekt men het voor
lopig in de „loodvrije" benzine. Het
is daarom opmerkelijk dat juist
Philips Eindhoven momenteel op de
Autosalon te Brussel de aandacht
trekt met een verder ontwikkelde
Stirlingmotor, vroeger ook wel hete-
1 lichtmotor genoemd. In tegenstelling
tot de bestaande typen diesel- en
benzinemotoren, waarbij inwendige
verbranding van hel gasmengsel in
de cylinder plaatsvindt, maakt de
Stirlingmotor gebruik van uitwendige
verbranding. Deze uitwendige ver
branding kan tot resultaat hebben dat
zeer schone uitlaatgassen verkregen
worden. Ook als men vaste brandstof
fen gebruikt.
De uitlaatgassen die de Stirlingmotor
produceert, bevatten tien- ott duizend
maal minder verontreiniging van uit
laatgassen dan conventionele motoren.
Het is te verwachten dat in de nabije
toekomst de nu ontwikkelde Stirling
motor toepassing zal vinden in bussen
en vrachtwagens. Als men het speci
fieke vermogen en rendement be
kijkt is deze motor te vergelijken met
een dieselmotor. De Stirlingmotor is
niet alleen schoon, maar bovendien
door magnifieke uitbalancering bijna
trillingsvrij. Voorts maakt de motor
haast geen geruis en eist weinig on
derhoud.
De nieuw ontwikkelde motor kan op
elke gasvormige en vloeibare brand
stof werken, terwijl ook andere warm
tebronnen. zoals zonneënergie. keln-
energie en warmtebuffers kunnen
worden aangewend. Door de construc
tie is het bij deze motor mogelijk
op een laag toerental een goede trek
kracht te krijgen, zodat in feite min
der versnellingen (bij toepassing in de
autoindustrie) nodig zijn. Naast auto's
denkt men ook aan toepassingen in de
scheepvaart, de bouw en recreatieve
sfeer.
Het principe van de Stirlingmotor is
al bijzonder oud. De man naar wie de
motor genoemd is, Robert Stirling,
beschreef het systeem reeds in 1816.
Sindsdien is de motor in de belang
stelling blijven staan door zijn gunsti
ge eigenschappen. Praktische toepas
singen bleven de moeilijkheden. Phi
lips bekijkt de motor sinds 1938. Uit
die motor ontstond de koudgaskoel-
machine in 1955. Momenteel is Philips
in staat om motoren te maken met
een vermogen van 500 pk per cylin
der. Ook in de lagere vermogens
wordt de ontwikkeling van Stirling-
notoren voortgezet.
'hilips is niet van plan een autoindus-»
trie op te zetten. Voor de produktie
heeft Philips licentieovereenkomsten
in Europa met M.A.N.-M.W.N. (Duits
land) en het U.S.S. in Zweden. In
Amerika heeft General Motors de
rechten.
De bus op de Brusselse autosalon is
uitgerust met een motor die een ver
mogen ontwikkelt van 200 pk bij 3000
toeren per minuut. Tijdens het proef-
programma wordt echter gestart met
het halve vermogen (10U pk bij 3000
toeren). In een later stadium zal het
vermogen worden afgesteld op 165
pk. De algemene uitvoering van de
bus is berekend op dat vermogen.
De Stirlingmotor werkt als volgt: Een
gas (Philips gebruikt helium) wordt
in een gesloten circuit heen en weer
geschoven van de ruimte met een con
stante hoge temperatuur naar een
ruimte met een constante lage tempe
ratuur en omgekeerd door een ver
dringer. Warmte wordt afgegeven en
opgenomen. Om niet lot onnodige ver
spilling te komen is tussen de twee
ruimtes een generator geplaatst. Dit
verdringersysteem -voor periodieke
verhitting en afkoeling van het gas
wordt met behulp van een rondisch
drijfwerk gecombineerd met een zui
gersysteem dat het gas comprimeert
als het zich in de warme ruimte be
vindt en laat het expanderen als het
in de koude ruimte is. Doordat het
comprimeren bij een lagere tempera
tuur plaats vindt dan het expanderen
ontstaat een arbeidsoverschot.
De perfecte regenerator die beurte
lings warmte opslaat en weer afgeeft
is een vinding van Philips. Eveneens
een originele vinding is ruitdrijfwerk
waardoor de zuiger en de verdringer
hun bewegingsspel correct uitvoeren.
Bij de constructie worden alle delen
van de verdringer en alle delen van
de zuiger even zwaar gemaakt. Met
de juiste contragewichten wordt er
voor gezorgd dat het zwaartepunt van
het geheel precies stil staat. Vandaar
de geruisloosheid en het opvallend
trillingsvrij zijn.
