Werkgroep Meren wijk wil
kunstenaars in planning
Kremlin
letter
Er zit
weer
muziek
in aula
Opzet Rembrandt-prijzen
nog dit jaar gewijzigd?
„Derde weg" naar vroege
bevordering leefklimaat
Meer bekendheid door
gewestelijk karakter
BRUIJNZEEL - KEUKENS - KASTEN
„HOUTWERF-LEIDEN" N.V.
GOEDKOPE BESTELWAGENS
CASH AND CARRY PRIJZEN
N.V. LU.M.
BIOSCOPEN
Onderhoudend avontuur achter het IJzeren Gordijn
bioscopen
in LEIDEN
Relaxed kijken naar
GREEP VAN DE ANGST
JAGGER sterk in matig
verfilmd PERFORMANCE
JOHNNY
HAMLET"
Shakespeares
drama nu in
westernversie
LE1DSE CUUKAiN'i
LEIDEN Om nu al zo gunstig mogelijke voorwaarden te scheppen
voor aanzien en leefklimaat van de (toekomstige) Merenwijk, heeft de
werkgroep Cultuur en Recreatie van de interne stuurgroep Merenwijk
een aantal suggesties gedaan. Deze suggesties betreffen vooral de
manier, waarop de kunstenaar in samenwerking met de architect en met
andere ontwerpers zo effectief en practisch mogelijk tot zijn recht kan
komen. Deze suggesties hebben de vorm gekregen van een voorstel
dat gisteravond in de vergadering van de Leidse Culturele Raad bespro
ken werd.
Tot duver werd het artistieke en
speelse element in nieuwbouwwijken
binnengebracht door middel van twee- re
gelingen. Dat zijn z.g. .,1 \j pet-rege
ling" en die van de „vri)e kunstopdrach
ten". De werkgroep stelt nu een derde,,
nieuwe regeling voor, ten gunste van
objecten buiten het bereik van beide ge
ijkte regelingen.
Bij de eerste regeling plaatste de
werkgroep namelijk de kritische kantte
kening: „Wanneer B. en W. (en even
tueel de raad) bereid zijn het hierover
door de Culturele Raad uitgebrachte ad
vies over te nemen dan geeft de daarin
omschreven procedure o.i. voldoende ze
kerheid, dat op dit punt bij openbare
gebouwen de artistieke invloed goed tot
zijn recht komt. En bij de tweede rege
ling merkt de werkgroep op: „Op grond
van dezelfde regeling als hierboven aan
gegeven. is in beginsel ook een goede
en tijdige totstandkoming van kunstop
drachten gewaarborgd. Een ander punt
is. dat de voor 1971 op 17.000.— per
jaar bepaalde storting in de „beelden-
pot". bij lange na niet toereikend zal zijn
om deze kunstwerken ook (tijdig) in de
Merenwijk tot stand te laten komen".
Daarvoor zou, volgens de werkgroep een
minste veertig mille per jaar nodig zijn.
Derde weg
De derde vorm, waarin de zo door de
werkgroep bepleite fantasie tot zijn recht
dient te komen, is de invloed van de
kunstenaar op de architectuur vooral
bij woningbouw en op overige zaken
als plantsoenen, groen- en watervoorzie
ningen, buurtstoffering en straatmeubi-
lair. De werkgroep noemt dit als het
eigenlijke vraagstuk, waarop zijn advies
betrekking heeft.
Daarom besloot de Culturele Raad
zich bewust van de consequenties, die
deze toevoeging kan hebben voor het
beleid in de andere delen van de stad
ervoor te pleiten, f 40.000,— per-jaar 1
aan de verfraaiing van de Merenwijk
te besteden, uitsluitend niet dc bedoe- j
ling, deze w\jk bewoonbaar te maken.
De werkgroep acht daarvoor een strut-
turele samenwerkingsvorm wenselijk,
waarbij op een flexibele manier de ge
wenste artistieke bijdrage in het plan-
ningswerk van Gemeentewerken wordt
ingevlochten. Deze oplossing gaat in
feite uit van het constateren dat de
overheid voor het ontwerpen en uitvoe
ren van haar plannen een team mede
werkster beschikking heeft dat welis
waar verscheidene technisch georiën
teerde dekundigen telt, maar waarin
voor de artistieke bijdrage en deskun
digheid géén plaats is ingeruimd.
deskundigen, bepalen tenslotte hun keus
op drie sollicitanten, t.w. één contact
man en twee andere kunstenaars,
waarbij gelet wordt op geschiktheid tot
samenwerking.
Tegen het einde van het eerste half
jaar zal de directeur, wanneer tenminste
de werkwijze goed voldoet, tot aanstel
ling voor een periode van nog eens een
periode van maximaal 3V1- jaar overgaan
(Deze maximum-duur ter voorkoming
van verstarring.
Teamverband
4. De aangestelde kunstenaars nemen
kennis van alle plannen betreffende de
Merenwijk (ook van belangrijke bespre
kingen hierover) en krijgen de gelegen
heid over intern opgestelde of inge
zonden ontworpen hun adviezen te ge
ven. 5. In die gevallen waarbij de
inzichten van ontwerpers of directie en
kunstenaars in eerste instantie niet tot
elkaar te brengen zijn, vormt het bouw
team (dit zijn vertegenwoordigers van
gemeente, architecten, aannemers en
woningbouwverenigingeneen volgend
stadium waarin de waarde en de be
langen van de strijdige inzichten tegen
elkaar kunnen worden afgewogen.
6 De contactman van de kunstenaars zal
bij voorkeur ook vast lid van de Interne
Stuurgroep Merenwijk worden benoemd.
Een gezichtspunt dat voor de goede
orde in dit advies niet wordt uitgewerkt,
maar naar de mening van de werkgroep
nu onontkoombaar aan de orde zal (moe
ten) komen, is de samenstelling en be-
voegheid van de Welstandscommissie,
ook t.a.v. het z.g. stadsschoon: in
beide is het essentiële artistieke
element niet of onvoldoende vertegen
woordigd. Dit geldt zowel de toekomsti
ge Merenwijk als principieel ook de
oude stad, aldus de werkgroep.
Het herenhuis ..Rhijnhof" dat uit het achterliggende jaar
een grondige restauratie onderging.
De muzikale problemen in de aula van
de begraafplaats „Rhijnhof" zijn op een I
originele manier opgelost. Het orgel in j
de aula was de laatste tijd helemaal aan j
het eind van zijn latjjn. maar geld om I
een nieuw instrument aan te schaffen
was er niet meer. De oplossing heeft
men nu gezocht in de richting van de
in het Morskwartier gelegen Marana-
thakerk. Via een geluidsverbinding kan
de organise in die kerk nu de diensten
in de aula volgen. Is het moment geko
men, dat er orgelmuziek moet komen,
dan bespeelt de organist in de kerk zijn
orgel en wordt de muziek via de ver
binding in de aula ten gehore gebracht.
Met ingang van maandag zal de gron
dig gerestaureerde aula van de begraaf
plaats, waar sinds enige tijd ook katho
lieken worden begraven, weer gebruikt
kunnen worden.
De modernisering van het onder Monu
mentenzorg staande herenhuis „Rhijn
hof" duurde ongeveer een jaar. Vooral
de ontvangstruimten ondergingen een
hele verbetering. Verder werd de ver
lichting vernieuwd en werd het hoogte
verschil tussen aula en uitgang opge
lost door aan de buitenzijde van het
gebouw een aflopend voetpad aan te
brengen.
Voorstel
Hoewel de figuur van kunstenaars in
ambtelijke dienst wat onwerkelijk lijkt,
stelt de werkgroep voor: 1. Bij de Dienst
Gemeentewerken wordt, bij voorkeur
voor de afdeling Stadsontwikkeling, een
salaris gereserveerd voor nominaal één
medewerker van niveau, stel in de orde
van ƒ25.000,(exclusief sociale lasten).
2. Voor dit salaris worden tijdelijk, d.w.z.
aanvankelijk voor een proeftijd van een
half jaar. onder verantwoordelijkheid
van de directeur der gemeentewerken,
drie kunatnaars, op part-time basis aan
gesteld. die in of bij de afdeling Stads
ontwikkeling een pied-a-terre hebben.
Eén van de drie kunstenaars treedt
op als contactman en daarmee als hoofd
schakel met de directeur en de afdeling.
3. Keuze en aanstelling van de kunste
naars zou via advertenties kunnen ge
beuren. Sollicitaties worden in eerste in
stantie geschift door de deskundigen-
kern en de directeur gemeentewerken.
De directeur en zjjn stafleden, geassis
teerd door één of twee van de B.K.R.-
Nu voor alle vormen van scheppende kunst
ADVERTENTIE
brandtprijzen, de bevordering van de
scheppende kunst in Nederland, voorbij
werd geschoten.
Bovendien menen zij, dat de R.em-
brandtprijzen. waaraan geldbedragen
verbonden zijn, die tot de hoogste in
Nederland behoren, nauwelijks of geen
bekendheid genieten. Daarom willen zij
de prijzen eens in de drie jaar doen
toekennen.
LEIDEN De „Rembrandtpfijzen der gemeente Leiden zullen vanaf
dit jaar niet langer voorbehouden blijven aan schilders en grafici. Be- ln 197^ weer georganiseerd zal worden,
oefenaars van alle vormen van scheppende kunst komen voor beide stelt de sectie Beeldende Kunsten voor.
prijzen in aanmerking. Bovendien zullen de prijzen niet langer een na- de toekenning van de Rembrandtpryzen
tionaal maar een gewestelijk karakter dragen. Wel blijven ze bedoeld
ter stimulering van de scheppende kunst. Om ze meer bekendheid te
geven worden ze voortaan om de 3 jaar uitgereikt. De Culturele Raad
Leiden ging gisteravond in principe akkoord met deze wijzigingen van
de oorspronkelijke opzet, zoals die werden voorgesteld door zijn sectie
Beeldende Kunsten. Over het totaal van de voorgestelde wijzigingen
zal de Culturele Raad zich in zijn eerstvolgende vergadering op 11 fe
bruari a.s. uitspreken. De gemeenteraad heeft uiteindelijk het laatste
woord omdat hij het geld moet voteren.
Bij gelegenheid van een Renibrandt-
die tentoonstelling te koppelen.
Voorkeur
Toen in 1968 alle gemeenten, aange
sloten bij het Gewest Leiden, bij de
toen nog als inzendings-aankoop-ten-
toonstelllng opgezette manifestatie wer
den betrokken, hebben de kunstenaars
duidelijk laten blijken, dat zij de voor
keur geven aan aankoop door particu
lieren boven de in hun ogen min of
meer geforceerde gemeentelijke aankoop
van kunstwerken.
SHOWROOM: NIEUWE RIJN 87. TELEFOON 34544 (4 LIJNEN)
Wij ruimen de volgende bestelwagens op tegen
'66 V.W. BESTEL, type Clipper, 2 schuifdeuren f 2950,-
'68 FORD TRANSIT, gesloten bestel met romen 1950,-
'66 V.W.-BESTEL, moet uiterlijk opgeknapt worden 900,-
'65 OPEL-BLJTZ, bloemenwagen met rolluiken1950,"
'64 V.W. TYPE PICK-UP, nieuwe motor750,-
Pak nu de telefoon, of beter, kom direkt lange om op
één van deze auto's bes'ag te leggen.
VONOELLAAN 45
TEL. 01710—44545
herdenking in 1956 werd de vijfjaar-
I ïykse „Rembrandt-prijs der gemeente
Leiden" ingesteld, met de opzet, „om De sectie stelt rich op het standpunt
de vjjf jaren ter bevordering van de dat door een beperking tot gewestejjke
scheppende kunst in Nederland een kunstprijzen de beste gelegenheid ge-
I (geld)prijs uit te loven voor de schil- schapen wordt, de kunstenaars uit het
derkunst". gewest Leiden wat meer bekendheid te
j - sarot i os? geven. Bovendien wordt zodoende *"»««•-
De prqs werd voor het eerst in i»oi
uitgloofd aan de Amsterdamse „joffer".
Coba Ritsema, voor de tweede maal in
1961 aan Kees Verwey. Beiden ontvin
gen een bedrag van 5000,wat in die
jaren de hoogste kunstprijs in Nederland
was, althans wat het geldbedrag betrof.
In 1963 werd besloten om voor 1966, be
halve voor de schilderkunst ook eeD
prijs in te stellep voor de grafiek. Hel
daarbij horende bedrag werd vastgestelo XRIANON
op 1500,—.
iveelste keer
licht doet schijnen over een reeds
nationaal of zelfs internationaal bekend
kunstenaar.
„Brief
Penningen
In 1966 werden de geldprijzen zowel
voor schilderkunst als voor grafiek be
paald op 7500,Tevens verleende de
gemeenteraad een extra-krediet voor het
ontwerpen van een Rembrandtpenning
door prof. Esser te Amsterdam. De eer
ste drie van die penningen werden uit
gereikt aan Kees Verwey en aan de
schilder Co Westrik en de graficus Wout
van Heusden. winnaars van de geld
prijzen in 1966. De twee overige werdeD
gereserveerd voor de prijswinnaar8-1971
Tot nu toe waren die winnaars al
zeer bekende en min of meer „gearri
veerde" kunstenaars. De prjjzen werden
hun uitgereikt op grond van de ver
diensten van hun gehele oeuvre.
De leden van de sectie Beeldende
Kunsten van de Cuturele Raad Leiden
z(jn van mening dat daardoor aan hel
doel van de toekenning van de Rem-
het Kremlin"
18 jaar
zondag 2.30 - 6.45 en
Dagelijks
9.15 uur
CAMERA „Performance"
18 jaar
Dagelijks 230 - 7 - 9 15 uur; zon
dag 2.30 - 4.45 - 7 en 9.15 uur.
Nachtvoorstelling (vr/za 23.30 uur)
„Petulia" 18 jaar
STUDIO „De Rode Cirkel"
18 jaar
REX „Het pornoschip"
18 jaar
Dagelijks 2.30 - 7 - 9.15 uur; zon
dag 2.30 - 4.30 - 7 en 9.15 uur.
Nachtvoorstelling (vr/za 23.30 uur)
„Les Riches" 18 jaar
l.l XOR „Johnny Hamlet, de wreker"
18 jaar
Dagelijks 2.30 - 7 - 9.15 uur; zon-
dagelijks 2.30 - 4.45 - 7 en 9.45 uur.
IJ DO „In de greep van de angst"
18 jaar
Dagelijks 2.30 - 7 - 9.15 uur; zon
dag 2.30 - 4.45 - 7 en 9.45 uur.
1/
z/The
TRIANON De dagen dat regis
seur John Huston zichzelf nog
helemaal serieus nam liggen ver ach
ter ons. De zoon van wijlen de acteur
Walter Huston maakt nog slechts
films voor zijn plezier en dat plezier
straalt duidelijk af van „The Kremlin
letter" een grimmig en gecompli
ceerd spionageverhaal, dat zonder de
top van zijn artistiek kunnen te be
reiken, toch veel levendiger is dan
bijv. Hitchcocks veel meer op effect
berekende verfilming van Leon Uris
Topaz", waaraan deze film met zijn
ingewikkelde opzet duidelijk doet
denken. Uit het bovenstaande blijkt
Het gezelschap spionnen bij elkaar. Van links naar rechts: Barbara
Parkins, Patrick O'Neal, Nigel Green, Richard Boone en George Sanders.
(„The Kremlin Letter" Trianon)
reeds: kom op tijd anders krijgt u de
verhaaldraad beslist nooit meer te
pakken. Waar het om gaat is in feite
simpel. Een Amerikaanse topfunctio
naris heeft Moskou zwart op wit de
verzekering gegeven, dat hij Rusland
zal steunen bij een inval in Rood
China. Washington ii
maal niet mee eens
spionageorganisatie i
vaarlijke" brief
krijgen. Oud-n:
3 het daar heie
en schakelt een
r in handen te
ie-officier Charles
Rone (Patrick McNeal( wordt
gehaald vanwege zijn fotografisch
geheugen. En dan begint het vuile
spelletje tussen de geheimagenten,
waarby niemand en Rone in het
minst weet wie van de" anderen te
vertrouwen is. Het is Hustons ver
dienste. dat hij na een wat onovér-
zichtelqk begin, de touwtjes (en daar
bij de verhaaldraad) stevig in handen
wist te krijgen om deze niet mee>-
los te laten. Met zichtbaar genoegen
speelt hij met zijn gegeven, het maxi
mum aan effect halend uit de ge
compliceerde situaties waarin zijn
meer dan levensgroot getekende fi
guren telkens weer terechtkomen.
Zelden zag men zo'n groot aantal
bekende sterren die zo perfect voor
hun rol gekozen waren. Patrick Mc-
Neal noemden wij reeds als de begin
neling in het smerige spionagevak.
Richard Boone speelt de ruige vete
raan. die het vuile werk opknapt en
Dean Jagger is als „de struikrover"
een prachtig onopvallend brein achter
de hele operatie. Nigel Green geeft
de beroepsavontuur, die plezier heeft
in zijn vak, gestalte en George San
ders is bepaald verrassend in de hem
ongewone rol van homosexueel en
travestiet. Barbara Parkins is iets te
onschuldig als het brandkastenkraak-
stertje, maar Lila Kedrova daaren
tegen weer overweldigend als de eige
naresse van een huis van lichte ze
den. Aan „Russische" zijde kan men
weer rekenen op solide vertolkingen
van Orson Welles en Max von Sydow
als de elkaar geen duimbreed ver
trouwende geheimagenten, terwijl
Bibi Andersson juist dat gefrustreer
de heer als Von Sydows echtgenote
wat de rol vereist zonder in over
acting te vervallen. Hoe Huston zo'n
volkomen uitgebalanceerde interna
tionale rolbezetting bij elkaar gekre
gen heeft is een raadsel, maar de
film vaart er wel bij. En de eeuwige
grappenmaker Huston zelf komt
daarbij ook nog aan bod als acteur
ln een klein donderspeechje aan het
begin als admiraal. Wie van een vlot
verteld spionageverhaal houdt mag
„The Kremlin letter" niet missen.
Charles Bronson in „Rider on the
raln" (ln de greep van de angst)
Lido.
CAMERA De kans dat Mick
Jagger een miskleun maakt is
zeer gering. Hij behoort tot de cate
gorie persoonlijkheden die bijna elke
flim extra kracht inblazen. Zo ook
ln Performance waarin regisseur
Donald Cammel zonder Jagger ner
gens geweest zou zijn. Qua gegeven
verschilt het draaiboek bijzonder wei
nig van de standaard sex en perversie-
uitvoeringen. De grote kracht ligt
echter bij Cammel ln het mixen van
acties waardoor hij steeds bewust de
vaste lijn in het verhaal ontwijkt.
Jagger speelt hierin de rol van een
muzikant die tezamen met twee stoel-
poezen in een oud huis een kluize
naarsbestaan heeft opgebouwd. Mede
onder invloed van druga heeft hij af
gerekend met de wereld en met zich
zelf. Daar wordt hij zich bewust van
als een voortvluchtig moordenaar
(James Fox) een kelderappartement
bij hem huurt. Aanvankelijk nogal
sceptisch tegenover deze inbreuk op
de eeuwige rust ervaart hij dat de
door hem zo vervloekte burgerij door
diens nuchterheid een ongekende
kracht op hem uitoefent. Zijn mls-
genóegen hierover uit hy op een
fft Mick Jagger in „Perfoi
knappe wyze als hy zich in een flash
back verplaatst tegenover de achter
volgers van de moordenaar. Even
laait het Rolling Stone-vuur weer op
met zijn nummer „Memo from Tur
ner'. Het betekent tevens het hoogte
punt in Performance want in het
resterende aantal meters film moet
Camjnel alle zeilen bijzetten (close-
ups. bedscènes) om in zijn creatie
een bevredigend slot ln te passen.
IIDO Het is verbazingwekkend
j te zien in welk een luchtige atyi
de Franse regisseur René Clement
zijn „Rider on the rain" (In de greep
van de angst) toch sfeervol heeft
verfilmd. Het enige nadelige resul
taat hiervan is dat van een „thriller"
op den duur weinig overblijft, ro laco
niek heeft hij het basisgegeve» van
zijn film uitgewerkt.
Clement heeft het daarbij getroffen
met zqn spelers. Marlène Jobert
speelt het pas getrouwde vrouwtje,
dat wanneer haar man op reis is
ongewenst bezoek krijgt van een
vreemdeling, een sexmaniak, die haar
verkracht en zich vervolgens in de
kelder verstopt, waarna hij door zijn
prooi koelbloedig wordt doodgescho
ten. Na het lijk in een rivier te heb
ben geworpen wordt het vrouwtje
(Mellie) dagelyks achtervolgd en ver
hoord door een mysterieuze Ameri
kaan. die probeert haar toe te laten
geven, dat zij een moord heeft ge
pleegd. Het scenario krijgt een ver
rassende wending, wanneer blijkt dat
de politie in dezelfde omgeving een
lijk aantreft, dat echter niet het be
wuste slachtoffer blijkt te zijn. De
Amerikaan, die zich inmiddels ont
popt heeft als een kolonel van de ge
heime dienst, blijft Mellie verhoren,
doch deze zwicht niet. Onder werke
lijk allervriendeiykste omstandighe
den vormt een knoop tenslotte de
ontknoping.
Een thriller waarnaar men relaxed
zit te kyken. Het spanningselement
wordt geringer naarmate het ver
haal gecompliceerder wordt en
meer mogeiykheden biedt voor de
hoofdrolspelers. Marlène Jobert ac
teert ronduit verrukkelijk en Charles
Bronson (o.m. de held int „Once upon
a time in the West") doet het best
als de laconieke Amerikaanse kolo
nel. Een fraaie fotografie completeert
deze luchtige thriller (18).
I UXOR ..Johnny Hamlet" is een
film. waarin regisseur Enzo Cas-
tellari zeer nadrukkelijk de klassie
ken betrekt. „Johnny Hamlet" de
titel zegt het al trekt een parallel
met de tragedie van de Deense kroon
prins. duideiyk in de Shakespeare-
versie, zelfs met hele citaten aan het
Johnny Hamlet keert terug uit de
burgeroorlog. Zijn vader is vermoord
en zijn moeder hertrouwd met de
broer van de overledene, in de film
oom Claude en niet Claudius ge
noemd. Twee trawanten van oom
Claude-Ross en Gil genaamd - een
sinistere versie van Rosenkrantz en
Guildenstern, staan Johnny Hamlet
in opdracht naar het leven, maar
steeds is er weer Horace. alias
Horatio die als een reddende engel
Johnny op het laatste moment by-
Ongeveer een half uur zien we een
westernversie van Shakespeares
Hamlet met vrij gedragen dialogen,
maar dan gaat de regisseur zijn eigen
versie geven met veel vuistgevechten
van een snel schietende, met de knuis
ten zeer parate Johnny Hamlet. Oom
Claude schiet Ophelia dood en werpt
haar daarna in het water, de schuld
op Hamlet junior werpend. Guilden
stern vermoordt Hamiets moeder en
Hamlet zelf overleeft de strijd, onge
kende mogeiykheden openend voor 'n
vervolg. Oom Claude bijt in het stof
goudna heel wat zwarter te zijn
afgeschilderd dan Shakespeare ooit
durfde. Polonius speelt de rol van
corrupte sherrlff, neergeknald door
een meer dan laconieke Horatio.
„Johnny Hamlet" is als drama volle
dig mislukt, maar als western een
onderhoudend filmwerk geworden. De
spelerskeuze van Castellari is niet al
te best (met uitzondering de vertol
king van Haratio), maar de regis
seur heeft dit goeddeels opgevangen
door alleraardigst camerawerk en een
spannend scenario. (18).
De rode cirrkel
tineerde (Alain Delon), een voort
vluchtige misdadiger (Gian Maria
Volonte) en een voormalig politie
man (Yves Montand) beramen een
geraffineerde inbraak. André Bonrvil
in glansrol als politiecommissaris.
Fijne film (14).
Het pornoschip
REX Tweede week. Onzinnig
werkje met een onzinnig aantal
bedscenes aan boord van een jacht.
En dat alles onder toezicht van een
gecastreerde kapitein, die zich uit
pure ellende tenslotte uit de mast
laat vallen. (18).
