postspaarbank
Nu rente tot
„Het proces" van Kafka
in nieuwe toneelbewerking
KRO-personeel verlangt
nieuwe topstructuur
Tempel van Taffeh
in Leiden herbouwd
KNAPPE VOORSTELLING YAN THEATER
Garantie voor
brede inspraak
Dick Verkijk op
Tsjechische tv
NOS-journaal
wil inspraak
bij benoeming
adjuncthoofd
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 7 JANUARI 1971
Ontbrekende
schakels
1/ERSTANI}IG lijkt ons het besluit van
1 K.V.P., A.R. en C.H.U. om bij hun
komende programmavergelijking de
stukken van partijen, die samenwerking
met het christen-democratisch trio
afgezworen hebben, toch bij hun studie
te betrekken; het socialistisch partij
programma inbegrepen.
Want op die manier wordt de kiezers
tenminste duidelijk gemaakt waar za
kelijk de meningsverschillen liggen. De
kiezers krijgen dan een beter inzicht wat
de mogelijkheden voor een bepaald
totaalprogramma (inclusief het over en
weer enkele concessies doen) zouden
zijn, wanneer de politieke partijen alle
bereid waren van de kabinetsformatie en
samenstelling van het regeringsprogram
een open kwestie zonder veto's te maken.
Helaas ontbreken er enkele schakels
in de keten waaraan die kans. om reëel
te kunnen zijn, moet hangen. De stuur
groep van christen-democratische par
tijen waaraan de programmavergelijking
werd toevertrouwd, vindt voor het
sluiten van een stembusakkoord essen
tieel: programmavergelijking met posi
tieve uitslag, bevestiging van program
matische gelijkgezindheid op basis van
wederkerigheid en onderlinge vertrou
wenssfeer. Welnu: met betrekking tot
wederkerigheid en vertrouwenssfeer
heeff de P.v.d.A.-leiding al schakels
doorgebrand en daarmee het eerste doel
var. programmavergelijking onhaalbaar
gemaakt.
„Maximaal"
TOCH is wat de stuurgroep wil gaan
proberen een niet te missen onder
deel van de „maximale duidelijkheid",
die K.V.P.-voorzitter mr. Van der Stee
gisteren andermaal beloofd heeft.
Want wanneer één of meer partijen
weigeren om serieus met een duidelijk
vooruitstrevend christen-democratisch
samenwerkingsverband te onderhandelen,
moeten de kiezers wetcr wat het alter
natief had kunnen zijn zowel van het
tot niets verplichtende programma van
een links blok dat weel aan regerings
verantwoordelijkheid te zullen ontkomen
als van hét programma dat straks mo
gelijk om de natig niet stuurloos te
maken bij wijze van noodrantsoen zal
moeten worden geslikt.
Lokale Kerk
pROF. HAARSMA heeft in een
beschouwing in De Tijd op een
waardiger en verstandiger manier
betoogd wat de bezwaren zijn tegen het
optreden van dr. Simonis als bisschop.
Het artikel kreeg als titel: „Een stap
terug"; daarmee weet de lezer precies
wat de conclusie van de Nijmeegse
pastoraal-theoloog is Ter vermijding van
misverstand: aan de categorie „stappen
terug", die soms nodig zijn om een
beleid of reisroute te corrigeren, denkt
prof. Haarsma hier niet.
Maar wat ons na lezing van dit
boeiende artikel (dat aan geloof,
geloofscrisis en pastoraal meer aandacht
besteedt dan de protesterende priesters
en instanties in het Rotterdamse diocees
gezamenlijk gedaan hebben) bleef
intrigeren, was vooral één vraag: welke
grenzen trekt prof. Haarsma als hij
spreekt over 't „volk van de plaatselijke
Kerk" in Nederland?
De Nijmeegse theoloog constateert in
het begin van zijn artikel al „het
zoveelste conflict tussen de Katholieke
Kerk van Nederland en Rome". Wanneer
hij meer aandacht besteedt aan reacties
buiten de kringen waarin hij zich pleegt
te bewegen, zal hij tot zijn schrik moeten
constateren, dat de Katholieke Kerk, die
hij en andere .theologen geïdealiseerd
hebben, alleen bestaat voor een bepaald
aantal groepen in het katholieke
bevolkingsdeel van Nederland.
Mentaal, religieus en gevoelsmatig zijn
er kloven binnen de Katholieke Kerk in
Nederland, die wel eens veel meer
betekenend zouden kunnen zijn dan „het
zoveelste conflict tussen Nederland en
Rome". Een andere benoeming te
Rotterdam had voor menigeen misschien
de diepte van die kloven verborgen
gehouden, casu quo theologen, pastorale
raden, priesters in bestuurlijke functies
gelegenheid gegeven om op een andere
manier in de geloofscrisis aspecten te
onderkennen waai aan ze onvoldoende
aandacht besteed hebben.
Maar deze „andere benoeming" heeft
de opvolger van Petrus niet gedaan.
Sluit prof. Haarsma nu pertinent uit,
dat zijn bijbels adagium „de graankorrel
die eerst moet sterven en het zaad dat
(de mens weet niet hoe) groeit" op een
heel andere manier in vervulling kan
gaan, dan hij in zijn Tijdartikel op het
oog heeft?
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN De tempel van Taffeh in
het zuiden van Egypte werd gebouwd
ten tijde van keizer Augustus, dus bij
het begin van onze jaartelling en
waarschijnlijk toegewijd aan de godin
Isis en enkele lokale Nubische goden
Op 50 kilometer ten zuiden van Assoean
gelegen op de westelijke Nijloever.
kwam het gebouw reeds in 1910 onder
water te staan toen de eerste Assoean-
dam werd gebouwd. Egyptische en
Poolse archeologen braken de tempel,
beschadigd door een aanvaring in 1960.
af waarna de 657 blokken werden
overgebracht naar een eiland nabij As-
soen. In de zomer van '70 begon men
de resten in kisten te pakken voor ver
zending naar Nederland. Want deze
brokstukken zullen, zoals reeds eerder
bericht, weer worden samengevoegd te
Leiden op de binnenplaats van het
Rijksmuseum van Oudheden.
Dat Nederland in het bezit komt van
een dergelijk waardevol monument uit
de oudheid is te danken aan 'n UNESCO-
actie ter redding van de Nubische
monumenten in verband met de twee
de Assoeandam, waardoor anders ook
déze tempel opnieuw zou verzinken
zoals met die van Abdoel-Simbel ge
schiedde. Omdat ons land veel bijge
dragen heeft in deze actie wilde de
Egyptische regering het monument
gaarne ter beschikking van het Leidse
museum stellen. Een waardevolle aan
winst voor onze verzameling van oud
heden!
Speciaal voor deze tempel zal het bin
nenplein van het museum overdekt
worden zodat er een grote ruimte ont
staat die ook gebruikt zal worden voor
andere doeleinden, zoals tentoonstellin
gen etc, waar het publiek vrije toegang
heeft. Waarschijnlijk zal tegen eind 1972
deze verbouwing gereed zijn.
Het tempelgebouw heeft de volgende
afmetingen: De voorgevel is 8.20 meter
lang, de diepte bedraagt 7,20 en de
hoogte 4,50 meter. Er is door de loop
der eeuwen wel wat aan verbouwd zo
als de gevelverhoudingen duidelijk la
ten zien. Van 710 tot 1200 heeft hij
gediend tot christelijke kerk en is daar
na. toen de islam in Nubië de over
heersende godsdienst werd. voor diver-
doeleinden gebruikt. Een inscriptie
in de binnenzijde gevonden vermeldt
i gebrekkig Grieks de bouwkosten.
NEDERLAND I
NOS
•18.43 uur:
De Woefs en de
Lamaars
•18.55 uur:
Journaal
TROS
•19.05 uur:
Wat een familie
19.30 uur:
•20.00 uur:
Journaal
•20.21 uur:
Mission impossible
•21.10 uur:
Wereld op wielen
•21.40 uur:
Paul Kruger wildpark
NEDERLAND I
18.45 uur:
De Woefs en de
Lamaars
18.55 uur:
Journaal
EV. OMROEP
19.04 uur:
Familiserie (II)
19.19 uur:
Nader bekeken
19.29 uur:
Vensters van de zie
film
20.00 uur:
Journaal
VARA
20.21 uur:
Mannix,
21.10 uur:
De ombudsman
22.00 uur;
Sandor Vidak, pianist
•22.20 uur:
Journaal
TELEAC
22.25 uur:
Dammen voor
beginners
NEDERLAND II
NOS
•18.45 uur:
De Woefs en de
Lamaars
•18.55 uur:
Journaal
19.05 uur:
Den Haag vandaag
19.10 uur:
Van gewest tot gewest
21.35 uur:
Hadiipassa
22.15 uur:
Een klein uur U
22.55 uur:
Journaal
TELEAC
23.00 uur:
V er gader techniek
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur:
De Woefs en de
Lamaars
18.55 uur:
Journaal
19.05 uur:
19.50 uur:
Toeristische tips
•20.00 uur:
Journaal
VPRO
20.21
Wa:
nog wat
20.30 uui
•21.15 ui
Cabaretiers voor
Vietnam
•21.50 uur:
Een film voor Lucebert
IKOR
•22.20 uur:
Gale is dood, film
TELEAC
23.05 uur:
Onze landbouw
Ter
NCRV
19.30 uur:
Zing met
20.00 uur:
Journaal
20.21 uur:
20.45 uur::
Hier en nu
21.45 uur:
Lang leve de operette
22.25 uur:
Farce majeure
22.50 uur:
Het beduimelde
schoolschrift
NOS
22.55 uur:
Journaal
23.00 uur:
Voorlichtings
programma
Zinloze aanbeveling
OOK in de polemieken rond de bis
schopsbenoeming blijkt het moeilijk
hoofdzaken en bijkomstigheden goed uit
elkaar te houden. Behalve vragen van
Kamerleden ligt er bij de minister-presi
dent ook een protest van de voorzitter
der diocesane financiële commissie; tfë'
Volkskrant brengt belangstellende lezers
op de hoogtë van het feit dat bètVeffende
functie een vrijetijedsbesteding in dienst
van de Kerk is.
Wanneer dit als aanbeveling bedoeld
is, vinden we het een zinloze toevoeging.
Er zijn honderden leken die in het be
lang van de kerkgemeenschap belange
loos werk verrichten; de een kwalitatief
belangrijk werk. een ander werk dat op
het oog minder belangrijk schijnt maar
als het op uitvoering van
komt, wellicht beslissend.
Persoonlijk zouden wij bijvoorbeeld bij
een reactie vóór of tegen de benoeming
van dr. Simonis. vóór of tegen de proce
dure van Rome meer onder de indruk
komerTran mnderWftenlngen als bijvoor
beeld: „Mijnheer X. die tientallen jaren
lang elke week uren van zijn vrije tijd
beschikbaar heeft gesteld om op het ge
bied van de zielzorg, de hulp aan men-
sen-in-nood, de financiële basis voor pa
rochie of missie van zijn solidariteitszin
als christen te getuigen'.
In het kerkvolk tellen rangen en func
ties niet; het gekke is dat zij die het
felst ijveren voor democratisering in de
Kerk. dit vaak toch het meest vergeten
Van het werk van Franz Kafka
(vooral van zijn twee beroemdste ro
mans ..Het slof en ..Het Proces
schijnt een soort aantrekkingskracht uit
te gaan. die toneelmensen steeds weer
doet besluiten een van de novellen of
romans van deze belangrijke Tsjechi
sche auteur op het toneel te brengen.
De mystrieuzeseer die Kafka opriep
in zijn werk, zal daar wel de oorzaak
van zijn. Een voorbeeld was gisteravond
in Den Haag te zien. toen Toneelgroep
Theater hier op bezoek was met zijn
voorstelling uan ..Het Proces". Het boek
van Kafka werd gedramatiseerd door
Jan Grossman, een Tsjech, die zelf ook
de regie voerde over de voorstelling.
De inhoud van het boek zal bekend
zijn: de eerste zin zet het probleem
volledig neer: „Iemand moest wel leu
gens verteld hebben over Josef K.,
want zonder dat hij iets verkeerd had
gedaan, werd hij op een goeie ochtend
gearresteerd." Dan volgt de beschrijving
van het ondoorgrondelijke proces dat
hij moet ondergaan, tot de dood erop
volgt (in het boek met het mes, op het
toneel door de 6trop, hetgeen wel meer
(Van c
e omroepcorrespondent)
HILVERSUM Enkele honderden
personeelsleden van de KRO hebben
tijdens een intern beraad in het ver
gadercentrum van de Utrechtse Jaar
beurs zich uitgesproken over de toe
komstige structuur van hun omroep
organisatie.
Zeer langdurig werd zowel in plenaire
zittingen als in groepsberaad gediscus
sieerd over diverse voorstellen.
Al spoedig werd duidelijk, dat de
meerderheid van de medewerkers het
plan van de voorbereidingscommissie
ongeschikt achtte.
Het voorstel van Ad Langenbent ont
ving de meeste waardering en werd
voorzien van enige essentiële tekst
wijzigingen, met 141 stemmen voor.
tien tegen en zeven blanco aangeno-
In het voorstel aan het KRO-bestuur
spreken de medewerkers zich uit voor
een nieuw bestuurscollege, dat voor
tenminste eenderde deel zal bestaan
uit personeelsleden of uit door het
personeel gekozen vertegenwoordigers;
dit ter beslissing van het personeel.
Voorts zal tenminste eenderde deel
van dit nieuwe college op enigerlei
wijze de begunstigers dienen te verte
genwoordigen, zomede groeperingen
Het nieuwe KRO-bestuur zal de de
mocratisering binnen het bedrijf ge
stalte dienen te geven. Daarbij zal
gebruik moeten worden gemaakt van
de uitkomsten van een gerichte en
quête onder het personeel. Deze en
quête dient zo snel mogelijk te wor
den gehouden.
Vooruitlopend op het resultaat van de
enquête zal elke KRO-medewerker
per afdeling gelegenheid tot inspraak
worden gegeven over zijn eigen werk
situatie.
Het thans functionerende KRO-bestuur
zal zijn oordeel over deze nieuwe struc
tuur van de KRO voorleggen aan he
voltallige personeel.
Vervolgens zullen twee, in aantal ge
lijke delegaties onderhandelen om uit
eindelijk tot een beslissing te ko-
Na afloop van dit beraad, dat onder
leiding stond van drs. J. M. Bordens,
sociaal-pedagoog te Nijmegen, lieten
enige KRO-woordvoerders zich opti
mistisch uit over de kans welke dit
door het gezamenlijk personeel gefor
muleerde voorstel zal kunnen maken
bij het huidige KRO-bestuur
HILVERSUM (ANP) De Tsjechische
televisie zendt vanavond een programma
van een half uur uit over de NOS-mede-
werker Dick Verkijk. Verkijk werd ver
leden jaar in augustus in Praag gearres
teerd en na zes dagen hechtenis uitge
wezen wegens buiten de normale jour
nalistiek vallende activiteiten in Tsje-
cho-Slowakije. Dick Verkijk onderhoudt
echter nog steeds contacten met Tsjechen.
De NOS heeft tot nu toe vergeefs ge
probeerd om contact te krijgen met de
Tsjechische televisie, teneinde iets te
weten te komen over de inhoud van
het programma rond Verkijk. Men is er
echter nog niets wijzer van geworden.
effectvol zal zi.jn). met als laatste zin de
opmerking van de beul „als een hond!",
waaraan Kafka nog toevoegt: „Het was
alsof hij de schande bedoelde, die het
betekende na hem nog voort te le-
Jan Grossman heeft in zijn bewer
king Kafka tamelijk nauwkeurig ge
volgd. Dat bètekent dat het stuk het
moet hebben van solo's. Allereerst v. d.
grote spanningsboog, die de rol van
Josef K. moet zijn, een mentale en
fysieke inspanning, die heel zwaar is.
Verder solo's van de advocaat (lange
monologen over de ondoorzichtigheid
van ambtenarij en gerechtelijke wegen
en instanties:, de schilder Titorelli, die
enige invloed lijkt te kunnen uitoefenen
op enkele rechters, de gevangenisaalmoe
zenier in de kathedraal, die in een prach
tig bijbelachtig verhaal nieuwe verge
zichten opent in de geest van Josef K.
Het boek van Kafka is natuurlijk een
verschrikkelijke nachtmerrie, een angst
droom over het leven, hier vertegen
woordigd door de figuur van Josef K.
die tegen allerlei machten (fataal, ono
verwinnelijk) zijn leven moet verdedi
gen. In roman en bewerking zijn de
erotische ervaringen van Josef K. nauw
verbonden met zijn angsten. Grossman
heeft het droomkarakter in zijn bewer
king werkelijk heel doeltreffend vorm
gegeven.
Bijvoorbeeld door een decor, opge
bouwd uit stalen steigerdelen en plat
forms. gebouwd op een draaitoneel,
waar van alles op en omheen mogelijk
was en waar dan ook uitstekend ge
bruik van werd gemaakt. De belichting,
met het tegenlicht, waar de Tsjechen
een patent op schijnen te hebben, deed
de rest, in deze visuele vormgeving.
Ook in. de bizarre mise-en-scène, het
doordachte ritme en de zeer zorgvuldig
beheerste stijl van spelen was Gross
man 's theatervakmanschap te zien.
Carol Linssen speelde Josef K. Een
prachtige rol, die zoals van deze acteur
te verwachten is, in elke seconde door
dacht, beheerst en weloverwogen is.
Een grote fysieke en mentale inspan
ning, ongetwijfeld. Zo kundig, zo inte
ressant gedaan, dat daardoor al veel
van het schijnbaar duistere in de ge
beurtenissen helder wordt
Verder uitstekend werk van Ina van
der Molen als Leni, van Eric van der
Donk. Bernard Droog (de advocaat), Ju
les Croiset (de merkwaardige schilder)
en Hans Croisef (de gevangenisaalmoe-
Het was voor deze fraaie voorstelling
van Theater gisteravond terecht
druk in de Koninklijke Schouwburg.
Jan Verstappen
(Van c
e omroepcorrespondent)
(ADVERTENTIE)
ROTISSERIE:
specialités du chef
LE BISTRO:
typisch Franse gerechten
service sur assiette
CRÊPERIE:
't Ponnekoekenhuqsje
onno 1907
SCHOUT- EN SCHEPENEN
CAMERS
exclusieve porties
in privé sfeer
HILVERSUM Het hoofd van de
programmastaf van de NOS-televisie.
de heer Carel Enkelaar. heeft woens
dagmiddag gesproken met een delega
tie van het NOS-journaal over de
chef-functie.
Naar aanleiding van ons bericht over
een te verwachten benoeming van de
parlementaire redacteur Hans van der
Werf tot adjunct-hoofdredacteur bij
het NOS-journaal' was er op de redac
tie ernstige wrevel ontstaan, omdat
voor deze nieuwe functie geen gele
genheid tot inspraak was gegeven,
in het destijds met de journaal-redac
tie besproken reorganisatie-schema
kwam deze functie niet voor. Overi
gens had een journaal-medewerker
kennelijk op eigen verantwoordelijk
heid een opinie-peiling gehouden bij
een deel van zijn collega's. Hij stelde
daarbij de vraag wie men het best
geschikt achtte als adjunkt-hoofdre-
I dacteur.
De journaal-delegatie heeft zich bij de
heer Enkelaar gedistantieerd van deze
enquête. Wel maakte men duidelijk,
j dat de benoeming van een adjunct-
I hoofdredacteur niet urgent wordt ge
acht. Bovendien wenst de redactie de
mogelijkheid te verkrijgen haar voor-
j keur uit te spreken bij een door de
programma-leiding op te stellen voor-
I dracht.
Hearing voor de sport, het programma
waarmee de VARA de uitzendavond
opende, bood sport-profs gelegenheid
om grieven te spuien tegen hun res
pectievelijke organisaties, die recht op
weerwerk kregen. In 55 minuten
moesten woord en wederwoord van
drie verschillende sporten worden af
gewerkt. Onmogelijke zaak, derhalve
een nagenoeg onmogelijke uitzending
die er alleen toe lelden kan dat de
verhouding werkgever-werknemer in
de onderhavige sporten wat scherper
tegenover elkaar komen te staan.
Een gelijkelijk onvruchtbare discussie
werd geleverd in het NOS-programrna
..Zienswijze" tussen vrijdenker l'rist
Kief en een drietal „gelovigen" Zo'n
discussie is bij voorbaat zinlocs omdat
bij voorbaat vaststaat dat elke discus
siant aan eigen standpunt blijft vast
houden en ook omdat er partijen aan
het woord zijn die geen dialoog willen
doch alleen bewijs van eigcngelijk
Dat argumenteren over en weer bood
geen enkel nieuw gezichtspunt.
Koos Postema op woensdag 2. onder
houdend programma. Bezwaar was
dat Koos nogmaals aantnontf; dat hij
weliswaar een uitstekend intervie
wer is. maar dat hij als moppentapper
onder de maat blijft. Sommige onder
delen duurden overigens veel te
Muzikaal had het programma aan
trekkelijke kanten. Best: het duet van
Jon en Judith Hendriks da: vocalis-
tiek van het allerhoogste niveau
Achter het Nieuws voer geheel op
buitenlands kompas. Bood interessant
auditief materiaal over de door Brazi
liaanse gangsters gegijzelde Zwitserse
diplomaat Bucher en leverde gruwe
lijke informatie over het antisemitis
me in de Sovjet-Unie. Belangrijk, om
dat elk aantonen van onmenselijkheid
in dat land kan leiden tot verbetering
in het lot van de slachtoffers.
Vg.
(Van o
e omroepcorrespondent)
HILVERSUM De NCRV heeft
van het ministerie van CRM bericht
ontvangen, dat 10,2 pet van de NCRV-
leden niet als houder van een om-
roepkaart kan worden aangemerkt.
Dit percentage betekent uitgaande I
van het ledenbestand per 31 december I
.1.1. (476.109). dat de NCRV ruimschoots I
boven de 400.000-grens van a-omroe- I
pen blijft.
Ter vergelijking volgen hier de resul- I
taten van de steekproef bij de andere I
omroepcomponenten: AVRO 13,9 pro-
cent; KRO 16,3; VARA 12,2; VPRO
20,1 TROS 19,4.
(ADVERTENTIE)
Bedragen van 1000,- of meer kunnen
worden gestort op postgiro nr. 200 000
van de Rijkspostspaarbank Amsterdam,
onder vermelding „8% nieuwe rekening
Formulieren en afrekening worden u
toegezonden.
Voor 8% rekeningen geldt een
opzeggingstermijn van 48 maanden.
Het is echter ook mogelijk geld op te
nemen zonder voorafgaande opzegging
Volledige inlichtingen aan alle
postkantoren.
