Ramp bij uitgang 13 schokte
de gehele wereld
„HET WAS OF MENSEN IN DRAAIKOLK TERECHTKWAMEN'
affiis
Gerrit Wildeboer
bekroont opmars
in Katerkoers
Trieste balans
(Van onze correspondent)
GLASGOW De hele wereld werd het
afgelopen weekeinde opgeschrikt door
de grootste ramp in de geschiedenis
van het Europese voetbal. Na afloop
van de jaarlijkse topper in Glasgow
RangersCeltic in het Ibroxstadion
begaf plotseling een afscheidingshek
het en de hysterische mensenmassa
stortte zich voorwaarts. In het tumult,
dat daarop volgde, kwamen 66 men
sen om het leven en werden 108 men-
sen ernstig gewond. Onmiddellijk na
het bekendworden van de verschrikke
lijke ontwikkeling is in de hele wereld
veel medeleven losgekomen. Premier
Heath van Engeland heeft in overleg
met de Schotse autoriteiten een onder
zoek gelast naar de oorzaak van het
drama in Glasgow. Koningin Elizabeth
heeft de burgemeester van Glasgow
per telegram haar deelneming betuigd,
onmiddellijk nadat zij van de tragedie
hoorde. Glasgow Rangers heeft onmid
dellijk afgezien van het spelen van een
vriendschappelijke wedstrijd, aanstaan
de woensdag in Valencia. De Spaanse
club heeft op zijn beurt gisteren aan
geboden op een nader te bepalen
datum toch tegen de Rangers te spelen
om een fonds te stichten, waaruit de
getroffenen geld ontvangen. Sir Donald
Liddie, de burgemeester van Glasgow
heeft in Schotland al opgeroepen tot
het stichten van een dergelijk fonds.
Er zou reeds geld zijn gestort.
De lijst van ernstige ongelukken
bij voetbalwedstrijden is aanzien
lijk geworden: in Ibroxpark: een
veertigtal doden en 510 gewonden
tijdens de wedstrijd Schotland
Engeland, doordat enkele trappen
instorten. 21 september 1962 in Li
breville: de wedstrijd GabonCon
go ontaardt in een algemene vecht
partij, 9 doden en 30 gewonden. 4
maart 1964: tijdens de wedstrijd
SunderlandManchester United
bezetten te veel mensen de tribu
nes. 2 doden en ongeveer 100 ge
wonden. 29 april 1966: in het
Hampdenpark te Glasgow, na de
finalewedstrijd om de Schotse be
ker tussen Celtic en Glasgow Ran
gers. hebben vechtpartijen drie do
den en veertig gewonden ten ge
volge. 17 september 1967: in Kayseri
(Turkije) geven relletjes tijdens de
wedstrijd KayseriSiwas een
trieste balans te zien: 40 doden en
600 gewonden. 25 juni 1969: na
een competitiewedstrijd in de
Turkse plaats Kirikale raken sup
porters slaags, 10 doden en hon
derd gewonden. 25 september 1969:
27 personen vonden de dood en
talrijke tocschou\vers moesten zich
in het ziekenhuis laten behandelen
toen de uitgangen na een wedstrijd
in Bukavu (Kongo-Kinshasa) geslo
ten bleven en men onder de voet
werd gelopen.
Daarbij komt nog het gevolg van de
kwalificatiewedstrijd voor het we-
reldkampioenschapstoernooi in
Mexico tussen El Salvador en Hon
duras in juni 1969, die uitmondde i
in een complete oorlog tussen beide
landen
De ramp in Ibroxpark heeft Groot-
Brittannië erg ontsteld. Gisteravond
waren drie van de slachtoffers nog
steeds niet geïdentificeerd. Een groot
deel van de 80.000 voetbalsupporters,
die zaterdagmiddag in Glasgow een
nieuwjaarswedstrijd van de Rangers
en Celtic bijwoonden, was afkomstig
uit alle delen van Schotland en werd
pas in de loop van zondag weer thuis
verwacht. Deze situatie bemoeilijkte de
identificatie van de onbekende slacht
offers nog meer. Gistermiddag moesten
er nog veertien geïdentificeerd worden,
waaronder het stoffelijk overschot van
een jongen van 12 jaar.
Het werd de ergste ramp uit de ge
schiedenis van het Britse voetbal. De
meeste doden waren nog geen dertig
jaar. Er was slechts één jonge vrouw
bij; 53 supporters stierven in het
stadion, 13 slachtoffers overleden ter
wijl ze naar ziekenhuizen gebracht
werden. Meer dan honderd andere per
sonen liepen ernstige verwondingen op
en worden nog steeds in ziekenhuizen
verpleegd.
De meeste slachtoffers zijn omgekomen
door verstikking; het stoffelijk over-
schot van een kleine jongen vertoonde
echter vreselijke tekenen van vermin
king en een gebroken ruggegraat. De
Rangers voetbalclub heeft bekendge
maakt dat zij de families van de slacht
offers zou steunen. Vele gezinnen in
Schotland hebben hun broodwinning en
vaak tegelijk nog één of meerdere
zonen verloren.
Getuigenverklaring
Tot de mensen die by de ramp waren
behoorde de 36-jarige William Robert
son. Hy zei: „Ergens vooraan (by het
hek) moet iemand gevallen zyn en toen
ging de hele menigte erover heen. Er
was absoluut niets tegen te doen. Men
zwaaide met de armen, schreeuwde
hysterisch, trapte en sloeg met slechts
Maar het was of de mensen in een
draaikolk terecht waren gekomen. Je
zag ze wegzuigen en verdwijnen in het
midden. Ikzelf gleed met de rest mee,
vraag niet hoe, en toen ik beneden aan
de trap was aangeland lag er een dode
met het gezicht tegen mij aangeklemd.
Toen viel ik flauw.
De eveneens 36-jarige Robert Campbell
vertelde: „Toen ik beneden vast kwam
te zitten lag ik op zeven of acht doden.
Eén ervan had ik zien sterven. De
politie redde me. Op de een of andere
manier slaagde ze erin 200 of 300
mensen boven weg te dringen en te
duwen. Als dat niet was gebeurd waren
er nog veel meer doden gevallen.
De 25-jarige Jim Hynds, die in gezel
schap was van de enige vrouw onder
de doden, de 19-jarige Margaret Fer
guson, verklaarde: „De menigte dreef
ons uiteen. Ik brulde haar toe dat ze
moest trachten in beweging te blijven.
Toen ging ik tegen de grond en het
laatste wat ik hoorde was haar ge
schreeuw. Ik heb haar niet meer ge-
Eén van de gewonden, John Dawson,
zei: „Wat een geluk dat ik nog leef.
Toen die hekken het begaven werd ik
ongeveer twintig meter meegesleurd
met drie mensen bovenop me en ten
minste drie onder mij". De 37-jarige
George Connor, die meehielp aan het
reddingswerk, verklaarde: „De meesten
zijn gewoon gestikt. Bij de eerste zes
heb ik nog geprobeerd kunstmatige
ademhaling of mond-op-mondbeade
ming toe te passen, maar het gaf alle
maal niets meer". En een politieman:
„We wilden elkaar net feliciteren om
dat er ditmaal niets was gebeurd.
Meestal moeten we tientallen arres
taties verrichten".
Duisternis
De sinistere sfeer op het rampterrcin
werd in de hand gewerkt door de snel
invallende duisternis. Bovendien was
het enigszins nevelig. Veel toeschou
wers liepen huilend rond, op zoek naar
familieleden, vrienden en kennissen.
Een geestelyke zei: „Het was meer dan
afschuwclyk. De schoenen, sokken en
broekspijpen van sommige redders
waren besmeurd met en doorweekt van
het bloed".
door Frank Werkman
LOOSDUINEN Reeds in de tweede ronde van de tradi
tionele Katerkoers", gisteren op Ockenburgh, dreigde
een defecte derailleur voor favoriet Gerrit Wildeboer een
spaak in het wiel te steken. Op slag leken zijn kansen op
de overwinning tot nul gereduceerd. De Apeldoorner zag
zijn toen al ruime voorsprong veranderd in een forse
achterstand. Van de eerste plaats zakte Wildeboer naar
een uitzichtloze vijfde positie. Cock van der Hulst, de
nationale kampioen, Jacques Spetgens en de gebroeders
Scheffer hadden van de pech van Wildeboer gebruik ge
maakt om van de Apeldoorner weg te lopen. ,,lk moest een
heel stuk teruglopen naar mijn soigneur", vertelde Wilde
boer later. „Ik kon niet meer schakelen en had dus een
nieuwe fiets nodig".
voor het wereldkampioenschap. „Er
kan altyd een onbekende Spanjaard op
duiken, een renner die Iedereen uit de
wielen rydt. Maar toch groeit mjjn zelf
vertrouwen door elke overwinning. Ik
zie het wereldkampioenschap met een
gerust hart tegemoet".
Indruk
Reeds in het begin van de Katerkoerskwamen enige renners ten val. De renner rechts maakt op allesbehalve zachte
wijze kennis met de grond. Zijn fiets ligt er wat verloren by. Maar even later zal de coureur weer op zijn tweewieler
zitten en de strijd vervolgen of er niets aan de hand is.
sterk rijdende Van der Hulst had
inmiddels aan de kop van het zo'n
Z renners tellende veld genesteld
ïrgrootte geleidelijk zijn voor-
•ong. Op afstand volgden de Scheffers
n Spetgens. Pas vele meters daarachter
3 Wildeboer begonnen aan zijn ach
tervolging. Zijn opmars was indruk
wekkend. Per ronde liep de Apeldoor-
In op zijn concurrenten. Toch zou
j mogelijk Van aer Hulst niet hebben
ereikt als ook deze niet door pech
i zijn getroffen. In de zevende ron-
toen Wildeboer hem al, zij het op
heiden afstand, belaagde, begaf een
van zijn toeclips van zijn pedaal het.
„Ik viel meteen terug', vertelde een
teleurgestelde Van der Hulst, „doordat
ik mijn rechtervoet niet meer goed op
de trapper kon houden. Ik moest nog
een andere fiets nemen en dat kostte
te veel tijd".
Afhaken
Had Wildeboer met zijn gevaarlijk
ste belager „afgerekend"', Jacques
Spetgens bleef als een schaduw volgen.
Tot het ingaan van de laatste ronde kon
Spetgens Wildeboer bijbenen, maar op
de lclim aan het begin van de negende
ronde moest ook hij afhaken. Wilde
boer nam enige meters en bouwde deze
voorsprong uit, tot op de eindstreep,
vierentwintig seconden. „Ik kon Spet
gens op die heuvel nog vrij gemakkelijk
lossen. Ik had me er al helemaal op
ingesteld hem daar los te rijden. Ik had
al het gevoel dat hij me op dat punt
niet zou kunnen volgen en op het laat
ste rechte stuk lag hij een paar honderd
meter achter me".
Op ondubbelzinnige wijze heeft Ger
rit Wildeboer aangetoond op het ogen
blik de sterkste amateurcrosser te zijn.
Slechts de afwezigheid van Huub Ha-
rings, die verplichtingen had in het
buitenland, heeft belet dat Wildeboer
op Ockenburgh kon bewijzen dat hij
ook sterker is dan de Nederlandse kam
pioen bij de beroepsveldrijders. „Je
kimt natuurlijk moeilijk zeggen dat ik
nu beter ben dan Harings. Maar ik ge
loof dat ik in ieder geval niet zwakker
Prettiger
parkoers had Wildeboer weinig proble
men opgeleverd. „Ik vind niet dat dit
parkoers zwaarder was dan vorig jaar
toen hier het nationale kampioenschap
werd gereden. Dit parkoers ligt me wel.
Je moet veel wenden en draaien. Dat
vind ik een stuk prettiger dan het par
koers in Apeldoorn, waar het wereld
kampioenschap wordt gehouden. Er is
daar een stuk weiland van vierhonderd
meter. En daar kan ik niet zo best uit
de voeten".
De wijze waarop Wildeboer gisteren de
hele op Ockenburgh aanwezige natio
nale amateurtop overtroefde maakte
indruk.
De 22-jarige Apeldoorner gaf blijk van
een sterke mentaliteit door na de forse
achterstand nog formidabel terug te ko
men. En de manier waarop hij zijn laat
ste concurrent Spetgens loste dwong
ook diens bewondering af. „Ik ben heel
wat beter gaan rijden dan vorig sei
zoen". vertelde de Limburger. „Maar
tegen Gerrit valt op het ogenblik heie-
mal niet op te boksen. Ik kon hem met
geen mogelijkheid houden op die laatste
klim. Ik voelde toen al dat ik het niet
meer zou redden, hoewel er nog bijna
een hele ronde te rijden was. Het tekent
wel de klasse van Wildeboer dat hij uit
zo'n positie nog terugkomt en dan nog
wint ook"
Respectabel
Met de zegepraal op Ockenburgh
schreef Wildeboer zijn tiende overwin
ning in dit Crossseizoen bij. Een respec
tabel aarital, dat hem voor het nationale
kampioenschap tot de grote favoriet
stempelt. Ondanks deze successen blijft
Wildeboer zeer nuchter. „We zullen wel
zien wat het wordt", meent hij. „Ik
moet in ieder geval zorgen dat ik bij
de internationale,top kom. Dan ben ik",
herhaalt hij, „zeer tevreden".
12; Albert Sèheffer (Zeiher
(Kampen) eM.2^o!k"°me<
vellngen 12 klloi
(Markelo)
(Wateringen)
J- Spijkes.
H. Boom
makende verminkingen de oorzaak van
de moeilijkheden bij de identificatie.
Vele jeugdige slachtoffers droegen
namelijk geen identiteitsbewijs bij zich;
op de oudere personen trof men vaak
paspoorten of rijbewijzen aan. De poli
tie in Glasgow is de hele nacht gebeld
door mensen die ongerust waren over
het lot van mannen of zonen, die niet
thuiskwamen. Op haar beurt heeft de
politie verzocht vermiste familieleden
zo spoedig mogelijk op te geven.
De ernst van het ongeluk drong niet
dadelijk tot iedereen door. Aan de
andere zijde van het stadion kwamen
de mensen gewoon naar buiten, on
kundig van het drama dat zich honderd
meter verder had afgespeeld. Onmid
dellijk opgeroepen ziekenwagens had
den grote moeite bij de plaats des on-
heils te komen door het gedrang. Nog
spraken de eerste schattingen van
zeven doden en een aantal lichtgewon
den, tot het duidelijk werd dat zich
een ware catastrofe had afgespeeld.
Een uur na de wedstrijd gaf de politie
een aantal van veertig slachtoffers op.
Nog eens een uur later, toen er enige
orde in de chaos was gebracht, kon het
officiële dodencijfer van 66 worden
veelal niet onherkenbaar
De ziekenhuizen in de omgeving van
het Ibroxparkstadion zorgden inmiddels
voor een extra-personeelsbezetting om
de karavaan van ambulances met ge
wonden het hoofd te kunnen bieden.
Het waren er 168, van wie honderd
na behandeling huiswaarts konden
keren. De rest verblijft nog in zieken
huizen. De toestand van vijf gewonden
is kritiek, die van 23 anderen ernstig.
Bij de 66 slachtoffers bevond zich
slechts één vrouw. Bijna de helft waren
jongens onder de achttien jaar, onder
wie verscheidene 9- tot li-jarigen. Het
jongste slachtoffer was de achtjarige
uit Canada afkomstige Nigel MacPher-
son, die met zijn vader de kerstvakan
tie in Schotland doorbracht.
De ramp van zaterdagmiddag gebeurde
aan het einde van de wedstrijd. Celtic
maakte toen pas het eerste doelpunt
en een groot deel van de Rangers-
supporters, die meenden dat hun club
de wedstrijd verloren had, begon weg
te stromen uit de oostelijke tribune,
waar de Rangerssupporters gewoonlijk
post vatten. Enige ogenblikken later
steeg uit de achtergebleven toeschou
wers een triomfantelijke juichkreet op.
De Rangers hadden ook gescoord en
de stand gelijkgemaakt.
De supporters, die vroegtijdig vertrok
ken waren, besloten terug te keren.
Als gevolg van deze onverwachte
reactie, botsten zij in doorgang no. 13
op de veel grotere golvende en opge
wonden massa toeschouwers, die het
terrein begon te verlaten. Deze botsing
deed metalen leuningen doorbuigen en
veroorzaakte een angstwekkende chaos.
Ooggetuigen zagen een knaap struike
len en vallen. Een enorme massa, die
hoofdzakelijk uit jonge mensen bestond,
stortte eveneens neer. De slachtoffers
trapten elkaar letterlijk dood.
(Zie verder derde sportpagina)
Voorkomen
TYOOR het gehele programma voor
U het betaalde voetbal af te gelas
ten, heeft de KNVB wellicht een
scheve verhouding voorkomen. De
belangrijke wedstrijd ADO-PSV
bijvoorbeeld zou geen zuiver duel
zijn geworden omdat de ploeg die
het meeste risico durft te nemen ook
de meeste winstkansen heeft. Deze
interessante en voor het eerst sinds
jaren spannende competitie had der-
halve een vertekend beeld kunnen
krijgen. Dit heeft de KNVB i
komen.
UELAAS moest en zou de toto door-
gang vinden- Het blijft een on
verteerbare zaak dat drie onbekende
„wijzen" in het koffiedik kijken. Het
meestal geringe aantal winnaars
van de hoofdprijzen bewijst dat re
sultaten tevoren niet kunnen wor
den bepaald. Hardnekkig, ter-
wille van de pecunia, blijft de toto
een kwestie van gokken, al gebeurt
het dan ook door „wijzen". Dan kan
men beter ineens een lotto introdu
ceren. Dan weet men dat de winst
door het werpen van balletjes wordt
J"\E Ned. Kath. Gymnastiek Bond,
L/ het Kon. Ned. Christelijk Gym
nastiek Verbond en de Ned. Cul
turele Sport Bond zijn een „belan
gengemeenschap" aangegaan. Het
KNGV, dat een fusie voorstaat
de NKGB daarentegen wenste steeds
een federatieve samenwerkingsvorm
bleef als eenling over. Wel een
eenling die door de NSF wordt
erkend en het derhalve op inter
nationaal gebied voor het zeggen
heeft. Het blijft echter de vraag of
de NSF een „belangengemeenschap"
met ruim 200.000 leden kan negeren.
Intussen is dit natuurlijk niet de
oplossing van een probleem dat al
vele jaren sleept en nu wellicht nog
idem zoveel jaren zal voortduren.
Het lijkt dan ook meer op het vor-
van een front tegen het KNGV
-een poging de turnwereld te
dienen. En hard tegen hard heeft
nog nimmer tot enig succes geleid.
