C<ïidóe(Somant
INTERVIEW MET
VAN DALSUM
Sport op tv
en radio
1
R'mus Ferdinandusse brengt
een ode aan het kroegleven
Agatha Christies „De Muizenval
begint zijn negentiende jaargang
128 acteurs en
actrices versleten
en 7.429 sigaren
TELEVISIE MAANDAG
ie'FTt
iri
1 >iiSi;S
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 2 JANUARI 1971
Vooral tegen
2000 gaat de
tijd zeer snel
#IJN er veel mensen die zich nog op
oudejaarsavond herinneren, hoe ze
865 dagen vroeger tegenover de nieuwe
jaarkring stonden? Blijkbaar niet; want
naarmate het jaar 2000 naderbij komt,
ebt langzaam maar zeker de behoefte af
om de toekomst tegemoet te gaan met
een bewuste ervaring van het verleden.
Vooral wie ouder wordt, ontkomt niet
aan de vreemde gewaarwording dat ter
wijl de tijd razend snel voorbij schijnt
te gaan, de afstand tot het verleden zelfs
op korte termijn ontzaggelijk groot
wordt. Het is deze tegenstrijdigheid tus
sen het tempo van de tijd en de afstand
welke ze achter zich laat, waardoor onze
generatie het maar liever aan de geschie
denis overlaat om te oordelen over pres
taties en mislukkingen.
Zo zijn we elk jaar dat voor ons
i zelfstandige grootheid gaan
schouwen. De bindingen met het verle
den zullen er ongetwijfeld zijn, maar we
hebben de tijd niet meer om daarover
grondig en uitvoerig na te denken. Het
„ruit hora" (de tijd gaat snel) van de
Experiment
ZWARTKIJKERS kunnen niet anders
doen dan uit het gebrek aan eerbied
voor „wikken en wegen" de ondergang
van onze geordende samenleving voor
spellen. Bijna altijd krijgen ze dan er
gens wel een stukje gelijk. Maar zo is
het leven onder alle omstandigheden.
En doorgaans houden onmacht om het
bewijs of het tegendeel daarvan te le
veren elkaar in evenwicht, zodat ons
nodig zullen hebben.
optimisme kan blijven leven door het
voordeel van de twijfel.
Dit voordeel van de twijfel zal voor
menigeen beslist nodig zijn om van
avond 12 uur het nieuwe jaar met opti
misme te kunnen beginnen. Voor de
christenmens zal dit voordeel dan nog
aan inhoud kunnen winnen door de ze
kerheid dat God hen die in Hem geloven
of, bewust dan wel onbewust, op Hem
hopen met zijn genade zal bijstaan in
het improviseren en experimenteren dat
ons doen en laten in het razend snelle
tempo van ons handelen en ons onder
gaan zo sterk beinvloeden.
Want zeer veel van wat wij zelf pro
pageren en behandelen als en zekerheid
om mens en samenleving te dienen, is in
:periment. De
Bezinning
T?N hier ligt misschien voor 1971 toch
J wel een punt waarop wij moeten
proberen het tempo van de ons voort
jagende tijd te weérstaan; bij wat min
der zekerheid aangaande eigen inzichten
en meer aandacht voor de eerlijke over
tuiging van anderen zou onze gemeen
schap en laten we ons nu even tot de
Nederlandse beperken zich het mo-
Wanneer we de blik vooruit dan toch
even proberen te richten aan de hand
van een ervaring uit 1970: laat onze na
tionale en internationale gemeenschap op
ier gebeurde toen de Amerikaanse
dreigde uit te lopen op een
menselijke tragedie.
Het ziet er wel naar uit dat we op
velerlei gebied in 1971 zo'n bezinning
TERUGBLIK
Voor zover w(j het konden waarnemen
zette '71 op t.v. beter in dan '70 be
sloten werd. Op Oudejaarsdag vergat
de VPRO dat de matinee bedoeld was
voor de (kindcr-)kerstvakantie, t.w. met
de anderhalf uur durende film waarin
een wat vreemde melange van klas
sieke muziek werd gedraaid. Onze
eigen kinderen waren niet opgetogen!
Die avond zagen we van CVK/IKOR
het beat-oratorium „Jozef en de won
derbaarlijke droomkleurjas". Doos Joes
Odufré met veel verve (in kleur waar
schijnlijk ook in veel verven) in beeld
gebracht. Twee bezwaren: het dualisme
tussen het verhaal zoals dat door kin
deren gespeeld werd en het raffine
ment dat gelijktijdig het artiesten
optreden kenmerkte. Voorts het feit
dat hier bijbelse stof werd gebruikt
zonder een bijbelse boodschap, om het
zo maar eens te zeggen. We verwacht
ten geen „vroom" verhaal, maar van
CVK/IKOR zou je verwachten dat de
bijbel niet zou worden gebruikt zoals
je dat met „Moeder de Gans" zou doen.
Aardigste bü de VPRO: Zienderogen,
nadere kennismaking met Nederlandse
mensen en toestanden op doodgewoon
menselijk niveau. Programmatype waar
echt wel behoefte aan is. Minder aar
dig: Rob Toubers show rond „De kus".
Die show zat bomvol artistiek talent,
maar echt-leuk werd het nauwelijks.
Aardiger: Hoe laat is het nou?, een
soort Pic-in met pretenties. Die pre
tenties werden niet allemaal waarge
maakt, maar de late uurtjes van '70
waren er best mee door te komen.
Van de TROS zagen we de show rond
Heintje. Type programma dat ons om
zijn opgelegde oubolligheid niet erg
goed ligt. Heintje zelf deed het ove
rigens erg goed. Hjj weet zich voor de
camera's te bewegen, zorgt voor een
onbevangen presentatie en bewees, in
een duet met Lex (Tevje) Goudsmit, dat
alle boze geruchten over zijn stem-
inderdaad bot
Nieuwjaar zonder concert uit Wenen
is langzamerhand ondenkbaar. Onze
grootste bewondering gaat uit naar
het feit dat de makers van dit traditio
nele programma elk jaar weer iets
nieuws bieden, waardoor het nooit
cliché wordt. Graag gezien, graag tot
Aardigste
ramma van 1971 (tot
71, intieme ontmoeting
s De Jong, Udink, Rool-
vink, Veringa, Den Toom en Luns.
Onderwerp van gesprek: koetjes en
kalfjes voornamelijk. Toch erg aardig
omdat ministers meestal bij de t.v. veel
minder kansen plegen te krijgen dan
oppositie en vakbonden. Gewoon-Ieuk
om ze eens als gewone (meestal aardige)
Leuk vervolg kreeg het programma in
een stukje Seth Gaaikemashow met een
kapitaal pro-Lunslied, waar Z. Exc.
kennelijk zelf veel schik in had. Be
deel van het pro
kijker wel direct wist dat het Udink
(CHU), Veringa (KVP) of Den Toom
(WD) waren die ondervraagd werden.
De KRO bood „De kleine parade",
musical met een verbleekt protest over
toestanden zoals ze zelfs veertig jaar
geleden niet helemaal bestonden. Aan
vankelijk te theatraal, maar eenmaal
aan de wat groteske speelwijze gewend
Het fenomeen Rinus Ferdinan-
dusse, schrijver van enige ge
peperde bestsellers, inspirator
van het legendarische televisie
programma „Zo is het toevallig
ook nog eens een keer", hoofd
redacteur van Vrij Nederland
en tot op hoge leeftijd leider van
het Haags studentencabaret,
heeft in de Kattengat 5-gulden-
reeks van de Arbeiderspers een
smakelijk boekje opengedaan
over het schemerige leven in de
Amsterdamse tapperijen. Hij
heeft daartoe een bonte stoet van
kroeglopers, gave zwetsers, zwak
alcoholische randfiguren en
schilderachtige vervaardigers
van bon mots laten opdraven,
die op barkrukken door de
seizoenen strompelen en bij
voorkeur hun sof in een sierlijk
kelkje verzuipen.
Uiteraard dringt zich onmiddellijk de
vergelijking op met de miniumlijders,
die door Simon Carmiggelt op de sa
menleving zijn losgelaten. Hij was de
eerste in het nederlandse taalgebied,
die de bedrukte notities over het va
derlandse kroegleven losmaakte
>rd la:
i het
freewheelen dan jakkeren, liever
nutteloos aan een volgend roesje
metselen dan daden stellen voor de
teokomst. Wat ze te zeggen hebben is
ook eigenlijk de moeite van 't naver
tellen niet waard. Maar dank zij het
weergaloos compositietalent van
waarnemer-medegebruiken Carmig
gelt worden het toch uitspraken, die ge
hoord mogen worden. De schrijver
waakt er echter voor om zijn kroeglo
pers tot humoristen op te vrijen, tot
entertainers, die met de tabulatortie
van de alcohol hun ijzersterke grap
pen dicteren. In feite staan ze met
lege handen in de wereld en hebben
ze geen boodschap aan de mede-
Beroepsmatig
In de bundel „Tappelings" van Ferdi-
nandusse liggen de bierviltjes anders.
Men heeft voortdurend de indruk, dat
de ouwe jongens in het café de schrij
ver al lang in de gaten hebben en
alleen voor zijn plezier wat narrige
terzijdes ventileren. Hun grappen
hebben daardoor de beroepsmatige
aanpak van een gevierde tekstschrij
ver, die ten behoeve van een jenever-
fabriek het nederlands caféleven heeft
afgetapt. Goedbeschouwd is eigenlijk
alleen Ferdinandusse in diverse
anti-helden van Carmiggelt bemint
aan het woord.
wat moeite hebben om de figuren van
Ferdinandusse te herkennen. Hij zal
ook geen ogenblik de lust krijgen om
naar een naburig café te snellen. Dit
in tegenstelling tot de Carmiggelt-
fans, die tijdens het lezen voortdurend
vergaan van dorst. Daarvoor mist
Ferdinandusse helaa:
om met subtiele
kroeg van papier be-
Voorproefje
Dat betekent overigens niet. dat men
de kroeglopers van Ferdinandusse
nou maar gelijk links moet laten lig
gen. Men moet alleen genoegen willen
geprolongeerde Haagse student, die
zijn gebrek aan affiniteit met de café
bezoeker handig heeft weggemoffeld
achter zijn eigen humor. Tappelings
bevat ook een handvol losse uitspra
ken, die aardig de sfeer van Ferdi-
nandusses talent typeren. Hierbij een
klein voorproefje. Van het huis:
,,voor altijd?"
..Dan ga ik e
heb je dat niet meteen
niet verdrietig maken".
De „Vuist" was weer nagenoeg hele
maal in het kader van de grammo-
foonplatenpropaganda. Wat doet Abe
Lenstra in zo'n show, vraag je je af.
Antwoord: Duys een wei-ingestudeerde
dreun op het hoofd geven. Is de com
mercie nadeel, voordeel is dat Duys
praat over dingen waar hij weet van
heeft en dat er in alle genres goede
muziek gemaakt wordt. We blijven
vinden dat Duys een goed seizoen heeft!
Vg.
in Nederland na de eerste wereldoor
log, zendt de NOS zondagavond een
programma uit dat als hoofdpersoon de
acteur Albert van Dalsum heeft. Van
Dalsum. die als regisseur en acteur tot
de vernieuwers van ons toneel behoort,
is leerling geweest van beide grote to
neelvernieuwers uit het begin van deze
eeuw Willem Royaards en Eduard Ver
kade. Zijn geaardheid
Onder invloed van het expressionisme
dat hij op geheel eigen wijze heeft
verwerkt, nam hij afstand van de
schoonheid om de schoonheid. Hij is
als acteur en als regisseur zijn eigen
weg gegaan, strevend naar een ver
ruiming van de taak van het toneel.
Zondag NOS Ned. II 21.35 uur.
Biddende
meerderheid
miek" onder de titel „de biddende
meerderheid" een gesprek uit. dat de
heer W L. Burgsma in Parijs heeft
gehad met de boeddhistische monnik
Thich Nhat Hanh. Deze is momenteel
in Parijs als leider van de Vietnamese
boeddhistische vredesdelegatie om in
vloed uit te oefenen op het Parijse
overleg. Tot de wereldbiddag, die in-
Zondag NOS Ned. II 20.20 uur.
uur via Nederland II bevat naast
voetbal reportages de volgende onder-
werpeg; de volleybalwedstrijd Neder
landIsrael voor dames te Veenen-
daal; Katerkoers", cycle-cross te Oq
ckenburg; basketbaltoernooi Flamingo's
te Haarlem; internationale indoor at
letiekwedstrijden in Leiden.
Lijn" van de NOS-radi<
via Hilversum III wordt, behalve aan
betaald en amateurvoetbal aandacht
besteed aan: internationale indoor at
letiekwedstrijden in Leiden; internati
onaal waterpolotoernooi om de Van
Haselenbeker in Amersfoort; beschou
wingen, overzichten en uitslagen van
zaalkorfbal, zaalhandbal, paarden-
koersen in Hilversum, toto enz.
„Langs de Lijn" wordt gepresenteerd
door Hans Kramer en Willem Ruis.
Samenstelling en regie Roel Ren-
gers.
De NOS-televisie zendt morgenmiddag
om 16.15 uur via Nederland I een
reportage uit vanuit de Kennemer
Sporthal te Haarlem van het door
Flamingo's georganiseerde basketbal-
toernooi. Commentator is Theo Reits-
vandaag in „Wat een dag
de schoonzus van Bromsnor.
Zaterdag NCRV Ned. I 19.05 1
Kunst en Kunstenaars
Verlenging Dalitentoonstelling Wegens
de overweldigende belangstelling, die
de tentoonstelling Salvador DaLi in het
Museum Boymans-van Beumiingen in
Rotterdam geniet, zal de diuur van de
expositie met een week worden ver
lengd. De tentoonstelling wordt nu op
17 januari aanstaande gesloten.
99
hij is bijgelovig,
sn, en durft het
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Het doek gaat open in inktzwarte
duisternis. Een vinger speelt op de piano het
sinistere deuntje „Drie blinde muizen". Er wordt
hartverscheurend gegild. In de zaal maken de
toeschouwers het zich extra-gemakkelijk. De at
mosfeer van spanning en gruwel, die geschapen
werd zodra de lichten uitflitsten, is precies wst
ze verlangen. Ze zün gekomen om eens lekker te
griezelen, zo maar voor hun plezier en tot eer en
glorie van Agatha Christie (80) Engelands konin
gin van de misdaad.
In het Ambassadors Theatre van Londen begint
woensdag de onverklaarbare negentiende jaar
gang van „De Muizenval", Agatha Christies to
neelfenomeen dat wegens zijn uithoudingsvermo
gen een stuk geschiedenis en een vaste attractie
van de Britse hoofdstad geworden is. Toeristen
komen naar de Muizenval kijken nadat ze de
Tower, het parlement en de aflossing van de
wacht gezien hebben. Voor Engelssprekenden is
het een „must".
De voorstelling van woensdag zou de 7.479ste
zijn. Tot nu toe kwamen meer dan 2.750.000
personen van deze thriller genieten. De program
's, die zij gekocht hebben, zouden
ard" staat. Bedoeld toneelwerk hield bet 26 j
n 9.477 verbijsterende voorstellingen uit in
heater van Los Angeles.
schouwburg
zoals alle
geluk dat t
gehad heeft, niet te tarten.
De Muizenval speelt in een Engels landhuis dat
door sneeuw van de buitenwereld afgezonderd is.
Dit klassieke Christiemilieu schijnt de theater-
liefhebbers nog steeds wonderwel te bevallen.
Bovendien is er niets dat zo sterk aantrekt als
een eindeloze reeks achtereenvolgende voorstel
lingen. De Muizenval heeft al 128 acteurs en
actrices versleten. De meeste meubels, gordijnen
en vloerkleden van het landhuis werden al
verscheidene keren vervangen wegens slijtage of
omdat ze niet meer in de mode waren. Van het
lorspronkelijke stel blijven nog slechts een leren
van mister Paravlcini speelde, rookte op het
podium 7.429 sigaren (de meneer Paravicini van
vorig jaar heeft een keelontsteking gehad en
mocht zes weken lang niet roken).
Iedere nieuwe jaargang begint met een nieuwe
rolbezetting. Als het werk hen te zwaar is
mogen de acteurs en actrices het na zes maan
den opgeven. Deze optie voorkomt, dat ze van
een contractbreuk beschuldigd worden. Agatha
Christie wil ieder jaar zien hoe de nieuwe
toneelspelers het doen. Zij koopt een kaartje en
neemt gewoon plaats in de zaal. Ofschoon de
directeur van het Ambassadors Theatre haar
meestal wel in de gaten krijgt, laat hij niets
merken om Engelands beroemdste thriller-
De voorstellingen van „De Muizenval" zijn nog
nooit stilgevallen. Het loopt nu meer dan twee
maal zo lang als om het even welk ander stuk
uit de Britse toneelgeschiedenis. De producer.
Agatha Christie schreef „The Mousetrap" oor
spronkelijk als hoorspel, bij gelegenheid van
koningin Mary's tachtigste verjaardag. Ofschoon
de toneelbewerking uiterst geslaagd is, kan men
De Muizenval bezwaarlijk Agatha's beste stuk
noemen. Die eer komt toe aan „Witness for the
prosecution". De Muizenval zit buitengewoon goed
in elkaar, maar het mysterie waaraan het stuk
zijn fenomenaal succes te donken heeft is groter
dan de spanning die van deze thriller uitgaat.
SLIJTAGE
Na de première op 25 november vermoedde
trouwens geen enkele toneelspecialist dat De
Muizenval een onuitputtelijke bijval zou genie
ten. De critici vonden er niets aan. Bij gelegen
heid van de duizendste voorstelling nodigde Pe
ter Saunders ze opnieuw uit. Slechts één journa
list daagde op. Het was de criticus van „The
Star", een Londense avondkrant, die De Muizen
val koppig „een snertstuk" bleef noemen.
Er zijn slechts 450 plaatsen in het Ambassadors
Theatre, maar zelfs als er tweemaal zoveel
mensen binnenkonden, zou de zaal nog iedere
avond nokvol zitten. Producer Saunders heeft er
wel eens aan gedacht naar een andere, grotere
clubfauteuil e
i klok c
KLEINE WIJZIGINGEN
rantsoenbonnen, die tot het
oorlogsverleden behoren, werden uit de tekst
geschrapt. Bovendien wordt De muizenval van
daag de dag minder melodramatisch gespeeld
dan vroeger Dit verschil treedt duidelijk naar
Peter Saunders is best tevreden als de Muizenval
ieder jaar door honderdvijftigduizend personen
gezien wordt. Hij geeft toe, dat er geen enkele
logische reden bestaat waarom dit toneelstuk
niet tot in der eeuwigheid zou kunnen gespeeld
worden. Een permanente bezienswaardigheid van
Londen kan je trouwens niet zomaar doen ver
dwijnen. Want steeds meer toeristen bezoeken de
Britse hoofdstad; steeds meer mensen die De
Muizenval al eens gezien hebben, komen nog eens
kijken en brengen nu hun kinderen of kleinkin
deren mee. De belangstelling lijkt wel onuitput
telijk. Zodat men zonder te overdrijven kan
zeggen, dat op geen enkele plaats ter wereld de
misdaad zoveel vruchten afwerpt als in het
Ambassadors Theatre van Londen.
Journaal
16.02 uur:
18-45 uur:
De Woefs
18.55 uur:
19.05 uur:
Swiebertje
19.45 uur:
Bij de zeskampers
NEDERLAND I
KRO:
11.30 uur:
Eucharistieviering
NOS:
15.00 uur:
Journaal
15.02 uur:
Weekjournaal
15.22 uur:
Verkeersinformatie
15.25 uur:
De Borderers
16.1
20.00 uur:
Journaal
20.21 uur:
Zeskamp sport
21.35 uur:
Meisje vermist
22.45 uur:
Zaterdagavondzang
22.55 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur:
De Woefs en de
18.55 uur:
Journaal
Ev. Omroep
De Woefs
en de Lamaars
IKOR:
'tls de schuld
van het kapitaal
KRO:
19.30 uur:
Daktari
20.20 jur:
19.05 uur:
Nieuwjaarswens
19.10 uur:
Concert
19.20 uur:
Judy Mackenzie, zang
20.00 uur:
Journaal
21.00 uur:
Achter het nieuws
21.25 uur:
Ik zoek X
22.15 uur
Circus Monty Pythons
Journaal
NEDERLAND II
NOS:
18.55 uur:
De Woefs
en de Lamaars
19.00 uur:
Journaal
19.05 uur:
De vrijbuiters
19.30 uur:
Basketbal
Studio Sport
De onvergetelijken
NEDERLAND I
TELE AC:
12.00 uur:
Onze landbouw
O 18.45 uur:
De Woefs
en de Lamaars
18.55 uur:
Journaal
NCRV:
l^.OS uui
KRO
Herlevende woord
U» wStail bonte11 militate
(SJi^Lai
i klassieke gewijde
n, gewijde muz
Koorzang^oude
e berijming, oude
ek met toelichting,
en Visie :nepoëzie-
S) De Nederlandse
iscussie). 16.15 Ge
reformeerde Kerk
leraren' dichtbij"
ag^m^n^ Kerkver-
journaal""22.^"'(S) TooT1^"8 nacht "uft!.7.
Nieuws PlatenPr°gramma. 23.55-24.00
platenprogramma. 10.00 Nieuws. 10.02 Julsi
"Muziek !6<3oeG
22.00 Kruispunt
k^LlcJu^muzle^o-
lijke groetenverzoekplatenprogramma
Langs de lijn: sport en muziek. (15.00. 10.0C
25ACWeelrt^of"gecn
Jo.ho^Dlenst van
A4
■- Optim