DE PEANUTS
Nieuwe Komedie
op nieuwe wegen
Alban Bergs „Drie
Orkeststukken"
imponerend
^idóQ,(Bowïcmt
PthAT proves
r scm£th;ns, but
nu ook op ons scherm
Sterilisatie
van
mannen
Vakantie in
de winter
VAN 1800 TOT 1935
Omroeporkest jubileert met Nederlandse muziek
RADIO MORGEN
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1970
Drie visies
op loonwet
DIJ een bepaalde gang van zaken zou
het gesprek dat kabinet en Stichting
van de Arbeid vandaag hebben, beslis
send kunnen zijn voor de sociale rust
in de eerste maanden van het nieuwe
jaar en voor de laatste maanden van de
rit welke het kabinet-De Jong tussen
nu en zijn eindstreep nog heeft liggen.
Het kabinet heeft gehoopt, dat werk
gevers en vakcentrales bij hun on
derling beraad zulke duidelijke afspraken
zouden gemaakt hebben over matiging
bij loonstijging, dat het wapen van de
loonstop in de schede kan blijven.
Maar tot zulke afspraken is het niet
kunnen komen; de vakcentrales vinden
het al mooi wanneer zij bereid zijn een
reële loonstijging te aanvaarden die on
der de stijging van de arbeidsproduktivl-
teit blijft; de werkgevers hebben in zo'n
globale afspraak weinig fiducie, terwijl
ze ook vrezen dat de doorwerking van
de „f 400.- extra" in menig bedrijfstak
bij onderhandelingen de nodige ellende
kan berokkenen. In hun hart zullen veel
werkgevers dan ook een loonstop toe
juichen, al was het alleen maar om
daardoor de eenheid van het eigen
werkgeversfront de laatste jaren een
onbetrouwbare zaak wat te kunnen
verstevigen.
Heel anders
UEEL anders kijken de vakcentrales
tegen een loonstop aan; zij vrezen
dat verschillende vakbonden zich niet
bij zo'n loonstop zullen neerleggen en
dat dan op grote schaal sociale onrust
zal ontstaan. Er zullen vakbewegings
economen zijn, die objectief gezien bij
het dreigen van geprolongeerde inflatie
de redelijkheid van een loonstop inzien,
maar om tactische redenen de voorkeur
eraan geven, dat de volle verantwoorde
lijkheid daarvan op het kabinet moet
komen te rusten.
Weer heel anders is in deze discussie
de positie van het kabinet; er zullen
maar weinig ministers zijn die met ple
zier aan het afkondigen van een loonstop
zullen beginnen. Voor de regering blijft
het meest welkom zo'n afspraak tussen
werkgevers en werknemers, dat een
loonstop overbodig wordt. Maar komt
die afspraak er niet, dan staat de cen
trale overheid voor het volgende dilem
ma: of nu een loonstop afkondigen als
waarschuwingsteken of met de stop op
de proppen komen wanneer hier en
daar de dijk al doorbroken is. Waar
schijnlijk zal in het laatste geval de
sociale onrust vooral in de betreffen
de bedrijfssectoren nog heftiger
worden dan in de eerste.
De tragiek is derhalve, dat ondanks
serieuze pogingen en plechtige verkla
ringen, de drie voornaamste partijen bij
onze nationale loon- en prijspolitiek,
nog steeds afzonderlijke visies hebben
op die politiek in het algemeen en op
de loonstop in het bijzonder.
Weerstand
XTRA-probleem voor het kabinet is,
dat deze verwikkelingen allemaal sa
menhangen met de belastingmaatregelen
en conjunctuurpolitiek die momenteel bij
de volksvertegenwoordiging aanhangig is.
Ook tegenstanders van het kabinet-
De Jong moeten erkennen, dat de zit
tende regering niet de weg van de minste
weerstand kiest. Uit politieke over
wegingen (naderende parlementsverkie
zingen!) zou zij dit -hebben kunnen doen.
Tot nadeel van het algemeen belang en
in het bijzonder tot ongerief van de
regering die na april moet gaan probe
ren voor de periode 19711975 een goed
beleid te ontwerpen.
De ministers die dan in het zadel ko
men, hebben beslist reden tot dankbaar
heid wanneer ze aan één ontdekking
van hun voorganger ontkomen: de ont
dekking dat de financieel-economische
toestand en de conjunctuurontwikke
ling heel wat minder gunstig zijn dan
op redelijke gronden vermoedden,
toen ze zich bereid verklaarden rege
ringsverantwoordelijkheid te dragen en
zich sterk te maken voor een bepaald
program in de eerstvolgende jaren.
Jong in de Kamer
TERECHT heeft de Tweede Kamer
besloten op korte termijn over
enkele weken verschillende voorstellen
in openbare behandeling te nemen, die
te maken hebben met verandering van
kieswet en grondwet
Dan komt ook wetsontwerp 10805 aan
do orde; een voorstel dat de leeftijd voor
het passief kiesrecht grondwettelijk wil
verlagen. Met andere woorden: een
voorstel dat het mogelijk wil maken om
jonger in de Kamer te komen.
De regering wil de minimumleeftijd
voor het lidmaatschap van alle
vertegenwoordigende lichamen stellen op
eenentwintig jaar. En dit terwijl het
actief kiesrecht straks ongetwijfeld
verlaagd zal worden tot achttien jaar.
Menigeen vindt dit een ongerijmdheid,
ook al wordt bevestigd dat voor passief
kiesrecht hogere eisen moeten gelden
dan "voor het actief kiesrecht: maar dat
zijn dan kwaliteits- en geen leeftijdseisen;
eisën 'dfe gelden voor elke leeftijd en
die moeilijk als objectieve voorwaarde
in een wet kunnen worden vastgelegd.
In de Kamer is een overgrote
meerderheid vóór verlaging van de
leeftijdsgrens voor het passief kiesrecht,
maar de meningen lopen uiteen op de
vraag: tot eenentwintig of tot achttien
jaar? Met vele Kamerleden zouden we
voor het antwoord op die vraag een
relatie aangebracht willen zien tot de
meerderjarigheidsiet ftijd.
Prof. Polak, de minister van Justitie,
heeft kortgeleden laten weten dat hij
veel voelt voor het verlagen van de
algemene meerder jargheidsgrens van
eenentwintig tot achttien jaar. Gaat dat
door, dan zou wetsontwerp 10805 naar
onze smaak het best de strekking kunnen
krijgen waarvoor de staatscommissie-Cals
-Donner gekozen heeft: de grens voor
actief en passief kiesrecht gelijk te
stellen en als duo te koppelen aan de bij
de v/et geregelde minderjarigheid. De
bepaling dat ze weer niet lager zou
mogen zijn dan achttien jaair, lijkt ons
dan ook overbodig.
Want wanneer ooit geconcludeerd zou
kunnen worden dat de jeugd in
aanmerking komt voor een lagere
meerderjarigheidsgrens, behoeft het
kiesrecht ook dan geen uitzondering te
blijven.
,d0ss havfc 3êen howjng
AT Trlé woon fvow fog
FIVE THOUSAND YEARS
m
TKE MOON HASN'T MOVED,
And doss are stiu. dogs.
i don't ö4öwj
Een stukje typische Peanuts filosofie:
de honden blaffen al langer dan 5000
jaar tegen de maan, maar de maan
blijft de maan en honden blijven
honden. Dat bewijst iets, maar ik weet
Enorm populair in Amerika
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Charlie Brown, het enigszins meelijwekkende geestes
kind van de Amerikaanse cartoonist Charlie Schulz is eindelijk in tekenfilm
vorm naar Nederland gekomen. Daarmee hebben we nu de Peanuts in
ons midden.
In Nederland is deze strip reeds via enkele dag- en weekbladen bekend, maar
zijn populariteit hier valt in het niets vergeleken met Engeland en Amerika. In
de Verenigde Staten heeft de strip op dit moment een vaste plaats in meer dan
duizend kranen. Reeds enkele jaren woedt daar een complete Charlie Brownrage.
Behalve in pocketboeken s de beeltenis van Charlie Brown en zijn vriendjes te
vinden op shirts, kussens en ansichtkaarten. Ook de grammofoonplatenindustrie
gebruikte de Peanuts. Op Broadway draait al voor het derde jaar het toneelsucces
„Je bent een beste kerel, Charlie Brown". Omstreeks Kerstmis wordt de eerste
avondvullende tekenfilm in de Nederlandse bioscopen verwacht.
NOS
•18.45 uur:
De Woefs en de
Lamaars
•18.55 uur:
Journaal
Ev. Omroep
•19.04 uur:
Middelharnis zingt
•20.00 uur:
Journaal
NCRV
20.20 uur:
Hier en nu
•20.45 uur:
Moet je horen, show
•21.35 uur:
Vakantie in de wi:
22.20 uur:
Farce majeure
22.45 uur:
Psalter
•22.50 uur:
Journaal
TELEAC
22.55 uur:
Vergadertechniek
NEDERLAND II
NOS
•18.45 uur:
De Woefs en de
Lamaars
•18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
Ter visie,
pari. overzicht
VARA
•19.30 uur:
Charlie Brown,
tekenfilm
•20.00 uur:
Journaal
•20.20 uur:
Mannix, detectiveserie
2110 uur:
De ombudsman
•21.35 uur:
Kort en klein, show
22.15 uur:
Een klein uur U
•22.55 uur:
Journaal
De reden voor het succes van de
aanvankelijk voor kinderen getekende
strip is moeilijk te geven. Misschien
identificeren de mensen zich met het
simpele kleine mannetje, dat altijd in
de hoek zit waar de klappen vallen.
Hij is eigenlijk een prototype van de
Amerikaanse „kleine man" met dien
verstande dat hij een zeer subtiel
gevoel voor humor heeft. De belang
rijkste dingen van het leven vindt
hij het winnen van een baseballwed
strijd. wat hem en de zijnen bijna
nooit lukt, en het indruk maken op
meisjes.
Hij is super-individualistisch en stelt
geen hoge eisen aan het leven. Zijn
hondje Snoopy is de filosoof van het
gezelschap. Uitblinkend op het gebied
van imitaties (Schulz kan hem overal
in veranderen en toch herkenbaar
houden), speurend en losjes buiten het
wereldgebeuren om dansend. Tast
hem niet aan in zijn waardigheid,
want hii is eigenwijs en heeft erg
snel medelijden met zichzelf.
De overige Peanuts zijn Linus. Sally,
Schroeder en Lucy. Linus, altijd ver
gezeld van zijn veiligheidsdeken, is de
grote wereldverbeteraar.
Mensen en dieren kunnen bij hem
altijd terecht voor een welgemeend
advies. Sally, Charlies zusje, bewon
dert Linus om zijn puurheid. Zij be
kritiseert graag sociale wantoestand-
jes en brengt meestal verslag uit van
de laatste (roddel)nieuwtjes.
Schroeder. de pianist, is nooit van zijn
stuk te krijgen, ook niet door Lucy, 1
die alle andere Peanuts stevig onder
de knoet houdt. Lucy weet alles het
beste en slaagt er ook meestal in
anderen van haar gelijk te overtui-
D geestelijke vader van de Peanuts.
Charles M. Schulz, heeft evenals
Charlie Brown altijd in de hoek geze
ten waar de klappen vielen. Op de
lagere school dacht de hoofdonderwij
zer dat hij begaafd genoeg was om
een klas over te slaan. Charlie Schulz
vond het echter helemaal niet prettig
in een klas te zitten met jongens die
allemaal groter waren dan hij en hem
voortdurend op zijn kleine postuur en
geringe levenswijsheid attent maak-
Op de Highschool bleek Schulz minder
begaafd dan men gedacht had. Met de
grootste moeite voltooide hij zijn op
leiding, Zelfs zijn tekenkwaliteiten kon
men weinig waarderen. De ullustra-
ties die hij voor het schooljaarboek le
verde werden nota bene geweigerd.
Het duurde zeer lang voordat Schulz
'n contract bij een Amerikaans, pers
bureau kreeg. Hij werd zelfs een keer
bij en uitgever ontslagen omdat hij
gevraagd had of zijn strip dagelijks
kon verschijnen in plaats van Inciden
teel.
In 1950 werd hij ontdekt door de
United Feature Syndicate, een organi
satie die de strip, die eerste „Lil
Folks" had geheten, onder de naam
„Peanuts" verkocht aan diverse dag
bladen en tijdschriften.
Op dit ognblik woont hij in een riant
buitenhuis in Carolina, omgeven door
vrouw, vier kinderen en veel dieren
Onlangs vierde hij daar zijn achten
veertigste verjaardag.
VARA Ned. II 19.30 uur
NEDERLAND I
TELEAC:
9.30 uur:
Nascholing huisartsen
10.00 uur:
Modelbegrip
EV. OMROEP:
15.30 uur:
Kinderprogramma
KRO:
16.00 uur:
Journaal
16.02 uur:
Klassewerk
16.50 uur:
Verkiezingen
in Oebele
NOS:
18.45 uur:
De Woefs
en de Lamaars
18.55 uur:
Journaal
KRO:
19.04 uur:
Filmprogramma
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Marcus Wel by
21.10 uur:
Brandpunt
21.40 uur:
Unicefgala 1970
23.40 uur:
Journaal
NEDERLAND II
18.45 uur:
De Woefs
en de Lamaars
18.55 uur:
Journaal
AVRO:
19.04 uur:
Sportpanorama
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Esther Ofarimshow
21.10 uur:
Avroskoop
21.45 uur:
Carol Bumettahow
22.30 uur:
Sportpanorama
23.15 uur:
Journaal
De Nieuwe Komedie, overtuigd van
de noodzaak nieuwe lagen van latent
theaterpubliek te "bereiken om het vege
lijf van het toneel te redden, heeft nu
een goede gooi in de juiste richting
gedaan. Deze week vonden de eerste
voorstellingen plaats van een stuk van
Albert Maurits, huisschrijver ran het
gezelschap, onder de welluidende titel
.AAARRRCCCHHH ZOINK, gelijk heb
je". Vooral aard van het stuk, plaats
waar gespeeld werd en de wijze van
spelen en presenteren aan het publiek
waren daarbij opmerkelijk.
Over voorstelling en stuk hoop ik u
volgende week nader te berichten. Over
de omgeving, waar deze week geope
reerd is. hier wel wat meer: het vond
allemaal, met zeer groot succes, plaats
dn de Schilderswijk, in het clubhuis
Schildershage in de Stortenbekerstraat,
•waar voor gemengde jonge gezelschap
pen een aantal voorstellingen gegeven
zijn. Met gesprekken na. Het publiek
van gisteravond bijvoorbeeld bestond
uit leerlingen van een Technische
School. Een honderdtwintig man, in een
klein, voor toneel uiteraard geheel niet
toegerust zaaltje, waar zij in een
kring om een klein speelvlakje zaten.
Onder regie van Rein Edzard traden
daar op: Ellen Verheij, Ad Fernhout,
John Kelly en Johan Sirag, in een
aantal scènes die na afloop volop stof
boden voor gesprekken.
Geen discussies over diepere literaire
betekenissen, gelukkig niet. Wel bij
voorbeeld een gesprek over de vraag of
het onderwijs wel voldoende aandacht
aan toneel besteedt. Een meisje: „To
neel moest op de lagere school gewoon
een verplicht vak zijn". In de discussie
bleek hoe herkenbaar dit stuk en deze
voorstelling zijn voor dit ongeschoolde
en daardoor heel zuiver reagerende to-
ADVERTENTIE)
Ditishetrecept:
Kaasfonduevan
Nederiandsekaas.
Caquelon inwrijven met knoflook.
Dan 4 dl halfdroge witte wijn in
de pan verwarmen tot de wijn
gaat bruisen. Vervolgens 600 gr
fijngesneden jong belegen Goudse
toevoegen, goed roeren en weer
aan de kook brengen. Binden met
maïzena, op smaak
afimakenmet
zont, peper,
nootmuskaat
en wat kirsch.
ïgen. Binden me
neelpubliek. De thema's: generatie-con
flict, religie, oorlog, vrede en dat soort
zaken, die de doorgewinterde toneelbe
zoeker al uitentreure en tot vervelens
toe aan de orde heeft zien stellen,
werden voor deze jonge mensen op een
nieuwe, verrassende en daarom reeds
waardevolle wijze gebracht.
Door de grote betrokkenheid van de
toeschouwers (vaak was het boeiender
naar hen dan naar de voorstelling te
kijken) en door hun spontane gesprek
(waarbij de optredenden meedoen, maar
zich gelukkig niet op de voorgrond
plaatsen) was het gisteren voor het
toneel een in bescheiden mate belang
rijke avond. Of door deze voorstelling
veel meer mensen de hoge drempels
van Koninklijke Schouwburg en HOT
over zullen komen, is natuurlijk wel de
vraag. Want zekerheden bestaan er ook
in de toneelwereld nauwelijks.
JAN VERSTAPPEN
Sterilisatie van mannen is het onder
werp van Een klein uur U van vana
vond. Steeds meer gehuwden, vooral
zij die van mening zijn dat hun gezin
voltooid is, zien in sterilisatie de beste
mogelijkheid om een van hun grootste
problemen: het voorkomen van (nog)
meer kinderen, tot een defenitieve op
lossing te brengen. Doorgaans gaat
het hier om mensen voor wie de
gebruikelijke voorbehoedmiddelen, om
welke reden dan ook, niet voldoen.
Informatie over dit probleem geven in
onze uitzending prof. dr. R. J. Scholt-
meyer, hoogleraar urologie aan de VU
in Amsterdam, dr. P. J. F. Dupuis,
huisarts in Rotterdam en befaamd
seksueel voorlichter in protestants-
christelijke kring en prof. dr. J. de
Graaf, hoogleraar ethiek aan de uni
versiteit van Utrecht. In de studio
zullen ook mannen en hun vrou
wen zijn bij wie deze ingreep
plaatsvond. Dan zullen er ook mensen
zijn, die de deskundigen vragen kun
nen stellen. De laatsten werden ge
selecteerd uit brieven, die zij de VARA
schreven naar aanleiding van radio-
uitzending die de VARA over dit on
derwerp uitzond.
VARA Ned. II: 22.15 uur
Bij Mahler en de door hem sterk
beïnvloede Weense school van Schönberg
c.s. ligt zo ongeveer de scheidslijn van
de belangstelling eii geaardheid waarmee
Jean Foumet en Edo de Waart voor
het Rotterdams Philharmonisch Orkest
treden. Alban Bergs ,,Drei Orchester-
stiicke" vielen bij de programmaverdeling
dan ook Edo de Waart toe. Het was hem
blijkens de uitvoering van gisteravond
in de Doelenzaal wel toevertrouwd.
Maar weinig werken uit de puberteit
van de Weense school verraden Mahlers
invloed zo sterk als de drie orkest
stukken van Berg: hetzelfde enorme
orkestapparaat, dezelfde psychose, die
ondergang van een cultuur profeteert;
ja, zelfs hele maten die een plaats hadden
kunnen krijgen in een van Mahlers
latere symfonieën.
Alleen: reeds in dit vroege opus van
Alban Berg breekt net als in de latere
composities van Schönberg de stem van
de nieuwe tijd door. Niet zo zeer nog
door de nieuwe vondsten op het gebied
van de tonaliteit en de functie van de
melodie als wel in de structuur van de
partituur. Bij dit massale werk van
Alban Berg valt op, dat de partituur
al veel meer „open" is dan die van
Mahler en andere componisten' op het
overgangsgebied tussen de epiloog op de
romantiek en de nieuwe tijd. Sterk komt
dit uit in „Reigen", het tweede van de
drie orkeststukken, maar ook in de mars,
dat verschrikkelijk beklemmende stuk
waarmee Alban Berg ergens zowel de
quasi-heroïsche dood van een tijdperk,
als de gruwel van de eerste wereld
oorlog profetisch verklankt
Edo de Waart dirigeerde de drie
(ADVERTENTIE)
stukken Indringend en toch soepel.'
Technisch kende hij de partituur uit
muntend, stilistisch goed. Er waren
momenten dat hij te oordelen naar
een discrepantie tussen rijn gestes ert
't geproduceerd klankbeeld het Rotter
dams Philharmonisch Orkest niet zo pre
cies meekreeg als hij wilde. Er volgen
evenwel meer uitvoeringen en dan
kunnen Edo de Waart en zijn orkest het
peil van zeer bevredigend opvoeren tot
uitstekend. De hoge kwaliteit van het
Rotterdams orkest kwam in elk geval
ook nu weer aan het licht door vrijwel
elk solistisch trekje in een van de
groepen; heel bijzonder dan bij de
blazers, die Den Haag en ook Amster
dam naar de kroon zijn gaan steken.
Misha Dichter zette zijn najaars
triomftocht lange de Nederlandse podia
In de Doelenzaal voort met een ver
tolking van Mozart (concert in Es groot.
KV 271). Ook ditmaal schoot Dichter
romantisch in de roos; prachtig, spran
kelend klavierspel, waarin geen greintje
poëzie over het hoofd werd gezien en
de briljante pianist Dichter bewees geen
expansief concert nodig te hebben om
zijn meesterschap te kunnen bewijzen.
Dichter en Edo de Waart verstonden
elkaar in de dialoog van Mozart voor
orkest en solist uitstekend. Was dit ook
het geval met Edo de Waart en de
Johannes Brahms van de tweede sym-
Aan de uitbundige feestelijke stem
ming die Brahms bij het componeren
van zijn „Tweede" bezield moet hebben,
ontbrak weinig. Maar Edo de Waart
maakte het feest soms net iets te uit
bundig. Daardoor „zongen" de strijkers
niet voldoende lyrisch en namen enkele
blazers voor Brahms te veel risico's.
Maar we haasten ons na deze kritiek
direct te erkennen, dat er ook goede
episodes waren: vooral in de beide
nvddendelen.
Vanavond wordt het gehele concert ln
de Doelenzaal herhaald.
G. r. L. 1
Vanavond brengt de NCRV het derde
deel van „Vakantie in de winter" op
het scherm. Na Oostenrijk en Noor-
Wegen hebben samenstellers Piet Pons
en Bruin Noordam hun laatste kleuren-
produktie in deze reeks in Spanje
gesitueerd, en wel om twee redenen.
In de eerste plaats trekken velen,
vooral gepensioneerden, gedurende de
winter enkele maanden naar dat land
en in de tweede plaats omdat "er
steeds meer mensen zijn die enkele
weken de koude van Nederland ont
vluchten om aan de Spaanse zuidkust
de zon te zoeken. Centraal staat in
deze documentaire, waarvoor in maart
de opnamen werden gemaakt, de
plaats Torremolinos, dat bijna een
Nederlands enclave is geworden.
NCRV Ned. I: 21,35 uur
Adèle en Leen
hebben geen tijd
voor Schoep
(Van e
r verslaggevers)
AMSTERDAM Adèle Bloemen-
da*l en Leen Jongewaard „prakkise
ren er niet over" hun medewerking te
verlenen aan de acht nieuwe afleve
ringen van de tv-serie ,,'t Schaep met
de vijf pooten", die een belangrijk
deel van zijn populariteit juist ont
leent aan deze twee mensen. Zij zijn
er erg ontstemd over, dat zij uit de
krant hebben moeten lezen, dat de
KRO een nieuwe serie op stapel heeft
„Ze hadden ons eerst wel een* een
seintje kunnen geven. „Bovendien"',
vertelt Adèle, „hebben wij er volgend
jaar gev oon geen tijd voor. Leen en
ik gaan een theatershow maken, die
volgend jaar september in première
gaat. Als wij „het Schaep ook nog er
bij moeten doen, hebben wij helemaal
geen leven meer".
De schrijver van de serie. Eli Asser,
blijft optimist. ,JComt tijd, komt raad".
Het duurt nog wel even voor de serie
in produktie komt. Tegen die tijd
denken zij er misschien heel anders
over". Hij gaat overigens wel van de
oude rolbezetting uit: „Daarom zal het
echt niet leuk zijn als Adèle en Leen
voet bij stuk houden".
De derde hoofdrolspeler in „het
Schaep", Piet Römer, is enthousiast
over de plannen voor de nieuwe serie.
Dat enthousiasme is weer niet te be
speuren bij de man -an de
muziek, Harry Bannink. Hij zegt voor
het volgend jaar „vol" te zitten en
weet daarom niet of hij wel van de
partij zal kunnen zijn.
(ADVERTENTIE)
In de serie van zeven jubileumcon
certen, die in zeven verschillende plaat
sen worden gegeven ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan van de radio
orkesten en de radio-koren, hebben de
Hilversumse organisatoren Den Haag
een programma toegewezen van Neder
landse muziek, waaraan alle formele en
feitelijke actualiteiteit ontbrak. Zeker,
het programma was niet onaantrekke
lijk maar dan alleen voor muzieklief
hebbers met vrij veel historisch besef.
Zulke muziekliefhebbers zijn er na
tuurlijk niet zo veel, en er waren er
gisteravond dan ook niet meer dan een
honderdvijftig naar de Kurzaal geko
men om er te luisteren naar het Om
roeporkest en het dito koor onder lei
ding van Henk Spruyt. Centraal stond
de vierde symfonie in c klein van Carl
Anton Fodor, een Limburger die in het
begin van de 19e eeuw een belangrijke
rol speelde in het muziekleven van
Amsterdam. Zijn werk sluit duidelijk
j aan bij Haydn. Mozart en Beethoven
die men in de gespeelde symfonie
voortdurend herkenbaar tegenkomt met
name de g-mollsymfonie van Mozart.
Eigenlijk is ons de concertouverture
van Johannes van Bree, een andere
musicus die in die dagen in de hoofd
stad op de voorgrond trad, dan nog
liever. Het is ook geen origineel stuk
maar het werkje heeft toch meer rug-
gegraat.
Tussen deze twee werken uit het
begin van de 19e eeuw waren twee
romances geplaatst voor klarinet en
strijkers. Deze lieve stukjes, die door
Gijs Karten zuiver en gaaf werden
weergegeven en die bekwaam werden
begeleid, waren van de hand van Ri
chard Hol, die na zijn carrire in Am
sterdam en Utrecht ook in Den Haag
actief is geweest. Met schoolliedjes als
„In een blauwgeruite kiel" en „Waar de
blankte top der duinen" heeft hij zich
op scholen lang, veel te lang weten te
handhaven, maar in de concertzaal was
I hij
op
deze bekwaam gemaakte n
fondanterige romances afgaat.
In de suite uit de muziek die de
Hagenaar Peter van Anrooy compo
neerde bij een gedramatiseerd sprookje
van Wilhelm Hauff: „Das kalte Herz"
kwamen we in de Europese muziekge
schiedenis aan bij Brahms, de compo
nist aan wie Van Anrooy niet alleen als
dirigent maar ook als componist rijn
hart verpandde. Eigenlijk was Van An
rooy in zulke ernstige muziek als com
ponist helemaal niet op zijn best; hij
moest het hebben van zijn parodisti
sche, oubollige humor maar die komt in
„Das kalte Herz" helemaal niet aan de
orde, of het moest zijn in heel verre
herinneringen aan de Uilenspiegel van
Richard Strauss.
Het recentste werk van het program
ma was de „Hymne op Amstelredam"
die Rudolf Mengelberg in 1935 compo
neerde. Het jaartal zegt niets want het
stuk had net zo goed een kwart eeuw
eerder geschreven kunnen zijn. Veel
erger is overigens dat het typische ge
legenheidsstuk nu zo hol en retorisch
aandoet, dat het nauwelijks meer ge
nietbaar is.
Wat van dit hele concert het langst
in de herinnering zal blijven? Zonder
enige twijfel de prachtige Hymne an
die Nacht van Diepenbrock op een om
onbegrijpelijke redenen in het royaal
uitgevoerde programmablad weggelaten
tekst van Hölderlin. Ook deze muziek is
gedateerd, maar ze komt boven de tijd
van haai ontstaan uit omdat zij geen
verdienstelijke, ambachtelijke huisvlijt
is maar een waarlijk geïnspireerde en
vervoerde toonzetting. De alt Wilhelmi-
na Matthès heeft dit zogenaamde
symfonische lied.waarin het orkest een
grote rol had te vervullen, bijzonder
mooi en indringend voorgedragen. Het
was het hoogtepunt van een verder wat
al te eenzijdig ouderwetse manifesta
tie. k. s.
HILVERSUM I
18.00 Nieuws "'«O-lOO^De1 Vrije Gedach
te.) VARA: 2100 Radiophllharmonlsch or-
Promenade^orkesr amusementsmuziek00 (f
we rlc* (o riria'u e "over'"actuele e n toon s fel -
llngen. 21.00 <S> Pro/eet zonder Vaderland,
hoorspel. 21.47 (S) Moderne muziek (gr).
NOS: 22.00 Aklua-Magazine: reportages,
Mededelingen. 22.45 Huilen op de trap. een
Apollo^XXL een "fan tastiseh^rihm tevaïrt-
mysterie (8). 23 30 (S) Toontje later: licht
ziek. 22.45 Nieuws. 22.55 Actualiteiten. 33.10
(s) Prettig weekend^ \ichi gevarieerd pla-
18.40 Orkestmuziek. 18.45 Sport 18.S2 Taal-
overzicht. lO.^Oude muzfék^'sOM^uzfek-
programma. 21.00 Actualiteiten. 21.45 Literai
re kionlek. 22.00 Nieuws, berichten en de 7
Kunsten. 22.20 Kleinkunstpi ogramma. 23.00
HILVERSUM X
NCRV: 7.00 Nieuw*. 7.11 Hel levende
woord. 7.16 (S) Op het eerste gehoor: klas
sieke muziek (gr). (7.25 Horen en zien; 7 30
Nieuws: 7.22-7.50 Hier en Nu: actualiteiten).
100 Nieuws. 8.11 Te Deum laudamus: gewij
de muziek (gr). I 30 Nieuws. 8.32 (S) Voor de
vrjje^ tijdj ^Koorzang^ 10.20 (S) Klassieke
voor^ledereen. IJ.55 Medld'eUngénS '^KRC?:
en zending. 12.10 Uit, Balans. 12.14 Marktbe
richten. Overheidsvoorlichting: 12.16 Werk
en welzijn. Vraaggesprek van Claude Bello-
ni met de staatssecretaris van volksgezond
10.fl) VoorAnu'°enNlaïerS' gesp re k*10 *30S j
11.03 Een nieuw geluid: kennismaking met
jonge artiesten. 11.15 Oosteuropese kroniek.
11.35 (S) Ha:iovolluk, licht programma
met Interviews. 13.00 Nieuws. 13.11 VARA-
Varia. 13.13 Actualiteiten. 13.23 (s) Dit is het
d?o'Ja V\la "g/t;renpn^sa,i5noo' f"''3° <s D^i"
Nieuws. 16.03 (s) Hobbyscoópg: een populair
programma over elktronica. VARA: 18.15
(S) De staalkaart: actualiteiten op kunstge
bied. 17.55 Mededelingen.
HILVERSUM III
KRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Djlnn: Gevarieerd
programma. (10.00 en 11.00 Nieuws). NOS:
heid Dr. R.J.H. Kruisinga. Onderwerp. De
betekenis van de aanwijzing van de Rijn-
tegen de^ luchtverontreiniging. 12.26 Medede-
Nleuwt. KRO: 12.41 Actualiteiten. 12.50 Bui
tenlands commentaar. NOS: 13.00 Vliegende
schijven: grammofoonplatenprogramma voor
de militairen. KRO. 14.00 (S) PM: een
weekblad met veel plaatjes. <16.00-16.02
Nieuws). NOS: 16.30 Inzet, een programma
over amateuristische muziekbeoefening. HI-
RO: 17.00 HIRO-Magazine met Gasten van
de ^week, KRO: 17.30 Ecolood: lichte mu-
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 (S) Z.O., gevarieerd programma.
(7.22 Van de voorpagina; VPRO: 7.54 Deze
12.00 Tleuws. 12.03 Gevolmachtigd, een ko-
nlnk te rijk voor de door u gevraagde
plaat. NCRV: 13.00 Nieuws. 13.03 Pop(en)Casc
noemen geen namen: een piezierlg platen-
programma voor5 het^hele gezin, met ver-
16.03-18.00 Sportshow: sport van vandaag met
toppers van nu. (17.00 Nieuws.)
BELGIE 324 m NEDERLANDS
12.00 Nieuws. 12.03 Consumentenrubriek.
12.30 Licht muziekprogramma. (12.40 Weerbe
richt, mededelingen en SOS-berichten voor
schippers). 12.55 Persoverzicht. 13.00 Nieuws,
weerbericht en dagklapper. 13.20 Gevarieerd
programma. (14.00 en 15.00 Nieuws). 17.00
Jazz. 17.55 Weegschaal.Cn me e 0 lngen'
De Piknikformule die de VPRO de
afgelopen zomer hanteerde heeft ons
nooit kunnen bekoren. Onder meer
omdat het programma ons steeds het
gevoel gaf dat we over de schouder
keken van de mensen die echt-aanwe-
zlg waren en voor wie het programma
op de eerste plaats bedoeld scheen.
De winterversie, gisteren onder de
titel VPRO-pik-in uitgezonden, pakte
beier uit. Elk onderwerp dat aan de
orde was werd ook in beeld gebracht,
de uitzending als geheel maakte ook
de indruk voor de kijkers thuis ge
maakt te zijn, niet op de eerste plaats
voor de toevallig-aanwezigen op de
locatie.
Opvallend: in de VPRO zijn „rechtse
reactionairen" werkzaam. Een z.g.
Dolle Mina filmde in Iran, interview
de keizerin Farah Diba o.m. cn kwam
met een enthousiast verslag over de
enorme vooruitgang die kenmerkend
is voor dat land.
Hetzelfde gold voor de komende volks
stelling. Lieve Ann Burton en aardige
Jules de Corte, ongekwalificeerd ten
deze. hadden bedenkingen. Een man
van „Binding Rechts" had die niet.
Een woordvoerder van het CBS zette
uiteen dat elke bedenking op een be
paalde vorm van idiotie moet berus
ten. Wellicht kan men hieruit afleiden
dat de VPRO voelt voor rechtse ge
bondenheid-
We weten het niet meer. De VPRO
dreigt nog steeds te verzuipen. Willen
de aanbidders van Farah-Diba, Bin
ding Rechts enz. enz. zich s.v.p. mel
den als lid!
Vg.
(ADVERTENTIE)
