De rode
bisschop
WIM HORNMAN
HELDER CAMARA:
Oudminister Bogaers
wil kvp-jongeren helpen
POLITIE MARTELT MET
MIDDELEEUWSE EN
MODERNE METHODES
Prijsbevriezing
zuivelprodukt
al achterhaald
schreef roman over
Stichting ongeboren
kind opgericht
ZON
OF GEEN
ZON
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1970
Wim Hornman, schrijVer-
journalist, wonend in
Schoorl, is op zijn wereld
reizen nog nooit zo ge-
inspireerd geweest ais
door Dom Helder Camara.
Ruim tweeëneenhalve
week is hij opgetrokken
met de kleine, tengere
Olinda
LEIDSE COURANT
i Recife in Brazilië. Het
was een intrigerende
ontmoeting, die resulteerde
in een nieuw boek: „De
rode bisschop", een roman
over Dom Helder Camara,
die wordt uitgegeven bij
Gottmër te Haarlem.
(Van een onzer verslaggevers)
Een roman over Dom Helder
Camara moet gebaseerd zijn op
feiten. Men kan een boek over
de „rode bisschop" van Brazilië
nauwelijks omringen met enig
romantisch waas, omdat er in
zijn leven nu eenmaal niets van
enige romantiek te bespeuren
valt, anderzijds omdat de grote,
kleine man van Recife het vaan
del van de strijd die hij voert,
nog steeds fier omhoog houdt.
Ondanks aanslagen op zijn leven.
Helder Camara.
Schri
Wir
ïdse
Jn hield
zijn intrigerende ontmoeting me
aartsbisschop van Recife en O
een inspiratie over zoals hij zi
gekregen heeft van een buitenk
reis. Dom Helder Camara in zijn ei
gen woorden: „Mijn werk is een pro
test tegen de verblindheid, de harte
loosheid en het machtsmisbruik van
sommige heren, die alle verdedigers
van de vertrapte mens van communis
me beschuldigen".
De enige reden tot matiging in de
Informatie over het werk van de bis
schop is uitsluitend ter bescherming.
Het is niet denkbeeldig dat met name
genoemde personen of organisaties
door het Braziliaanse regime ter ver
antwoording geroepen worden, waar
na men als represaille bij de minste
verdenking kan worden gemarteld. De
naam van de man aan wie Wim
Hornman het boek heeft opgedragen
is dan ook een schuilnaam: Wim van
Alkmaar. Een Nederlandse pater uit
Rio de Janeiro die de schrijver tijdens
zijn reis van in totaal anderhalve
maand door Brazilië als gids, tolk en
helper heeft gediend.
De „rode bisschop" is ontstaan- na liet
vorige boek
Dom
bloc
geestelijke
staan. Ook
Helder Camara
in het boek van Wim Horn
man over de sadistische
praktijken van de verschil
lende politionele organisaties.
Tijdens een in juni van dit
jaar gehouden eucharistisch
congres in Brazilië werd de
aldaar aanwezige minister
Justitie een verklaring
afgedwoi
gevangeniss
duidelijke veroordeling te la
ten horen. Om zuiver politie
ke redenen werd het rapport
herinnert aan de Gestapo-
periode. Steeds weer die .in
doctrinatie: geef je buurman
Brazilië stikt in zijn
„Commando
satie. die het recht
handen heeft genom
mogelijke misdadigers die
met legale middelen niet ti
arresteren zijn worden dooi
de leden vermoord. Ali
symbool laat de organisatie
igen
steeds
bloc
het
politie (de I«
departement voor politieke
en sociale orde). Deze orga
nisatie maakt de politieke
afwijking krjj-
el aan boksen en
ten. Het naplui-
•egionale kranten
is er de CCC (lel
nisatie tegen hel
lisme). Moorden
pleegd door dei
Camillo Torres. De
horen tegen deze grove daad. Eèn
dreigbrief en twee telefoontjes k
de pater, alvorens hij door leden
dezelfde organisatie op afschuwlijke
Hij verwijt de Europeanen onrechl
vaardigheid door zogenaamde ontwik
kelingshulp te geven. „Ook jullie zijn
verantwoordelijk voor de situatie
mijn land," zegt hij. „Jullie ontwikke
lingshulp is alleen maar een afreage-
van Dom Sigaud niet door, terwijl hij
zelf op een handige manier de paus te
spreken kreeg.
hevigt zich met de dag.
dat deze strijd het hoofd
vuldigei
zich. Er
inslagen
n al drie
zijn le^
s de ultra-
ren van jullie onrust. Het is de men
taliteit, die veranderen moet. Jullie
handelen is onrechtvaardig. Het pro
bleem van de ontwikkeling is geen
kwestie van hulpverlening, maar van
rechtvaardigheid op wereldschaal. Wij
willen een ontwikkeld Brazilië, om
geen blok aan het been van de wereld
te zijn. In plaats daarvan willen wij
aan de wereld een bijdrage leveren in
eendrachtige beschaving, een bijdrage
die overeenkomt met de giften die
vergelijking snijdt het probleem aan
van de verdeeldheid onder de vooruit
strevende groeperingen in Latijns-
Amerika. Een afschuwelijke verdeeld
heid, waarbij ultra-rechts grijnzend
de handen wrijft. De linkse organisa
ties zijn het onderling niet eens hoe
de sociale hervormingen doorgevoerd
moeten worden. Het grootste probleem
is geweld of geen geweld. Dom Helder
Camara (in het boek Dom Helder
Fortaleza) verafschuwt het geweld.
Zijn vermoorde collega-priester Ca
millo Torres zag geen andere oplos-
werpen als de
De kritiek op de aarl
en vaak onbeschoft. In
haalt Hornman het v
handtekeningenactie
sbisschop is fel
zijn boek ver-
:rloop van de
:ou moeten bewijzen dat hij i
De tegenstanders
verwijten hem comi
woord is fel: „Is li
een katholiek bisset
me te beschuldigen
m Helder
Zijn ant-
belachelijk
lei-
belachelij-
ch tegen zo'n aantijging
dedigen? Ik spreek het com-
tegen, niet door woorden,
>eng dan het gebruiki
Dom Helder en Camillo Torres wilden
beiden hetzelfde: bevrijding van de
rechtelozen uit hun mensonwaardig
bestaan, beiden door de regering ach
tervolgd en gehaat. Torres werd ver
moord. Bewijzen zijn er niet, maar
vast staat dat de priester laaghartig
neergschoten is door een van de ul
tra-rechtse organisaties, die het mili
taire regime oogluikend toestaat. De
regering, opgelucht, waste zich de be-
doezelde handen in onschuld.
Dom Helder is overtuigd van de
kracht van het woord. „Wat is ge
weld", zo zegt hij zelf, „de dodende
kogel laat een mens sterven en het is
■til; woorden bezitten de kracht te
breken, een moreel te doden en tot
en lengte van dagen
schop Dom Sigaud waren er anderhalf
miljoen handtekeningen verzameld,
die in Bogota de paus zouden worden
aangeboden. Door diplomatiek optre
den van Dom Helder ging de audiëntie
rechtse CCC (organisatie tegen het
communisme) hiervoor verantwoorde
lijk. Het gebeurt vandaag de dag nog
plotseling
dooi
zijn
•offeld
uitbai
icht".
wordt.
Levensgevaarlijk
noemd), die op een afgrijselijke ma
nier vermoord is door de CCC. De
studentenaalmoezenier pater Enriquo
was een zeer goede vriend van Dom
Helder. Velen beschouwden hem als
een tweede Camillo Torres. Toen er
'n studentenleider zonder reden mid
den op straat aangeschoten werd door
De rode bisschop wijst op het bekrom
pen idee van anti-communisme, dat
aanleiding geeft tot communistische
propaganda. Dit anti-communisme
noemt iedereen communist, die honger
heeft naar waarheid, gerechtigheid en
menselijke vooruitgang. Dit anti-com
munisme .gebruikt methoden die onde
mocratisch zijn, zoals aanklachten.
wijst Dom Helder er
dat hij geen politieke
tegenwoordigt: .Wannt
inder
Dom Helder, tenger en zwak in zijn
verschijning van één meter zestig, een
furie echter bij de verdediging van de
bezitlozen. Hij gelooft niet in geweld,
niet in haat en niet in de gewapende
revolutie: „Maar ik ben ook niet zo
naïef te denken dat de broederlijke
Protest tegen verblinding,
harteloosheid en machtsmisbruik
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Drs. Bogaers, de oud-minister van
Volkshuisvesting, wil nog geen nieuwe politieke keuze
doen nu hij gebroken heeft met de P.P.R., die hij mede
heeft opgericht. In een brief aan de jongerenorganisatie
van de K.V.P. schrijft hij onder meer, dat hij tijd nodig
heeft om de opgedane teleurstellingen te incasseren
en te verwerken. Intussen hoopt hij dan tevens te ont
dekken. waar voor hem de grootste politieke gelijk
gezindheid te vinden is. Intussen wil hij de jongeren
organisatie van de K.V.P. wel met adviezen ten dienstu
Reactie op abortusvraagstuk
AMSTERDAM Als reactie op de
oenemende behoefte aan het legalise-
en van abortus, is in Amsterdam de
In de eerste plaats houdt de Stichting
zich bezig met het handhaven van de
rechten van het ongeboren kind. De
Stichting is van mening dat te veel
selijke kenmerken".
Ook de ongewenst zwangere vi
dienen volgens de Stichting ingel
abortus groter is dan bij een normale
bevalling. Bovendien is er kans op ver
minderde vruchtbaarheid na het plegen
van abortus tijdens de eerste zwanger
schap. Volgens Japanse berekeningen
bedraagt dit 41 procent. De Stichting
SPORTTOTO
DEN HAAG. De cijfers van toto 18
zijn als volgt: aantal deelnemers: 774.306.
Inleg: 1.651.059, 90. Beschikbaar voor
prijzen: 742.976,95.
Beschikbaar voor eerste en derde
prijs: 260.041,93; voor tweede prijs:
185.744,24; voor extra-prijs: 37.148,85.
Prijswinnaars: eerste prijs: 10 meldin
gen 26.004,-); tweede prijs: 232 mel
dingen 800,-); derde prijs: 2506 meldin
gen 103,60); extra-prijs: 5661 meldin
gen 6,50).
bedenkingsgebied
gewetensbezwaren
Gynaecologen, die
zwangerschappen komen in een moei
lijk parket te verkeren als er een
wetsverandering komt. Volgens de
Stichting zullen zij door hun collega's
het stempel opgedrukt krijgen, dat zij
zich onttrekken aan een onaangename
gemeenschappelijke taak. Ook zij zullen
bij de Stichting terecht kunnen.
Onder meer de gynaecoloog prof. Pla-
Wet beperking
invoer passeert
Huis van
Afgevaardigden
WASHINGTON (Reuter) Het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden
heeft met 215 tegen 165 stemmen de
omstreden handelswet aangenomen. Te
genstanders hebben deze wet de „meest
protectionistische sinds de tweede we
reldoorlog genoemd." Het wetsontwerp,
dat een groot aantal bepalingen bevat
ten aanzien van de invoerquota voor
textiel, schoenen en 'n grote groep andere
goederen, gaat nu naar de Senaat, die
waarschijhlijk begin december met de
behandeling ervan begint. Het is zo
goed als zeker dat de financiële se
naatscommissie haar goedkeuring aan
de wet zal geven, maar of ook de
Senaat dat zal doen is minder zeker
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM „Het kan de Nederland
veehouders wel degelük iets schelen
dat het boteroverschot in de EEG is ver-
lkpoeder is en dat volgens de Euro-
;e commissie het zuivelbeleid volgend
ir 300 miljoen gulden minder gaat kos-
i. Want hiermee z(jn onmiddellijk de
;umenten ontkracht om de prijsbevrie
zing, die nu al drie jaar duurt, verder
te zetten", aldus de heer P- Westra,
adjunct-secretaris van de hoofdafdeling
Veehouderij van het Landbouwschap,
gisteren tijdens de vergadering te Haar-
em van de L-T.B.-veahouders vakbond.
De heer Westra weer erop, dat zowel
•ichtprijzen als basisprijzen behoorlijk
verhoogd moeten worden. En wel zodanig
t tussen die prijzen hetzelfde verschil
•ugkomt als vóór de gezamenlijke zui-
velmarkt. Cok een hogere oriëntatieprijs
'an 10% per kilo levend gewicht voor
undvlees acht de heer Westra nodig.
Hij waarschuwde wel tegen een snelle
verhoging van een aantal consumptie
prijzen. „Een plotselinge stijging van bij
voorbeeld de prijs van consumptiemelk
met 50 cent zou de afzet zeker schaden".
Eerder op de dag had voorzitter Ver
hoef al gezegd, dat het beleid van Brus
sel een rechtstreekse moordaanslag op dc
boerenstand is. „Wij mogen geen genoe
gen nemen met de voorgestelde 5 procent
verhoging van de melkprijs, maar moeten
blijven hameren op de noodzakelijke 10
procent. Die 5 procent is net voldoende
voor het dekken van de kostprijsverho
ging". aldus de voorzitter.
Volgens de heer Westra zullen vele
weidebedrijven op korte termijn door een
redelijke prijsverhoging geholpen kun
nen worden. Maar zelfs een prijsverho
ging van 10 procent voor melk naast een
prijsverhoging van 10 pet voor vlees, zal
geen degelijke oplossing bieden om de in
komensmogelijkheid sterk te vergroten
„Het betekent een inkomensverbetering
op korte termijn", zei hij „Daarmee
wordt voor velen geen blijvend perspec
tief geschapen".
De wervelstorm Patsy heef: op de
Filippijneri grote schade aangericht
en wellicht meer dan honderd doden
geëist. Op de foto de resten van een
voor het bezoek van paus Paülus
opgerichte ereboog in Manilla.
Pleger aanslag
Sovjetsoldaat
ontsnapt
BERLIJN (AP) De 21-jarige West-
ierlijner die ervan verdacht werd op 7
lovember een Russische soldaat te heb-
en beschoten, is gisteren uit hech-
enis ontsnapt.
De
hard 1
men tijdens het vervoer tussen de ge
vangenis en de plaats waar hij werd
ondervraagd
Weil zou voor een Brits gerechtshof
moeten verschijnen. De soldaat die bij
de aan hem toegeschreven aanslag ver
wond werd, stond wacht bij het Russi
sche oorlogsmonument in de Britse sec
tor van Berlijn. Naar mededeling van
de politie had Weil twee dagen na aan
houding bekend de aanslag te hebben
gepleegd.
In zijn woning werden lectuur en
symbolen van onmiskenbare rechtse po
litieke inslag gevonden, maar niet het
telescoopgeweer waarmee de aanslag
zou zijn gepleegd. Het slachtoffer van
de aanslag herstelt naar verluidt in een
Oostberlijns hospitaal van zijn verwon
dingen.
De brief van drs. Bogaers is het ant
woord op een tweede poging van de
KVPJG om de oud-minister terug te
krijgen in de KVP-gelederen. De eerste
poging werd gedaan door de heer Bo-
programma van de KVP, de tweede na
dat drs. Bogaers zijn nieuwe partij, de
PPR, de rug had toegekeerd.
Drs. Bogaers schrijft nu aan mr. Coen
Winters, de voorzitter van de KVPJG.
dat zij wel een gemeenschappelijk doel
wit hebben, maar dat de heer Winters
vraag „wat nu?". Laat zich dan ook niet
in het tempo van een pressurecooker be
antwoorden, zo schrijft hij. „Voor mij zal
hopelijk de enige norm bij de beant
woording van die vraag zijn: hoe kan ik
mede gezien de verplichtingen van
mijn huidige werkkring en de fysieke en
psychische vermogens waarover ik thans
beschik een zo goed mogelijke bij
drage leveren tot het realiseren van mijn
politieke idealen".
De heer Bogaers meent, dat hiertoe
diverse wegen kunnen worden bewan
deld. Voorlopig wil hij zich bepalen tot
bet beantwoorden van de vraag, wat de
realisering van die politieke idealen, des
tijds door hem geformuleerd bij de op
richting
van het beleid.
„Aldus handelend zou dan ook wel ge
leidelijk aan duidelijk worden, waar
voor mij in de naaste toekomst de groot
ste politieke gelijkgezindheid te vinden
zou zijn". Hij zegt, dat zolang die duide
lijkheid er voor hem niet is ,hij de voor
keur geeft aan een „politieke leegte", die
overigens niet onvruchtbaar hoeft te zijn.
„Een en ander houdt niet in, dat zo u
met betrekking tot concrete punten ad
viezen zoudt willen hebben, ik hiertoe
deel kunt u en andere rekenen", zo be
niet graag bereid zou zijn. Op het tegen-
sluit drs. Bogaers.
BILT20 nov. (KNMI) -
i West-Europa bevindt zich
le oceaan afkomstige lucht,
deelt onbestendig
tussen Afrika en de Azoren.
land afwisselend bepaald door
en ruggen van hoge luchtdruk.
8.09—16.42;
Scheveningen
m 28.57; laag
Weersvt
•in cijfer
aantal i
WEER IN NEDERLAND
Vllsslngen onbew. 12 5
WEER IN EUROPA
Sr i:ÜH; S 'I !i
