UNSTENARESSEN VOLGENS
EUWIGHEIDSWAARDEN
Grote partijen
hebben afgedaan
bij studenten
Zes Antilliaanse
meisjes dupe van
particuliere hulp
disters van Lioba:
D '66 HET
MEEST
IN TREK
Alleen nog
luchtpost
naar Turkije
(oop
„FROM
BEETS
WITH LOVE"
Echtgenote van Cross
schrijft ontvoerders
Verdachte
vlucht vlak
voor zitting
Loonakkoord
voor haven
Rotterdam
Luchtverkeers-
centrum in
Maastricht
191T)TNSDACt 27 OKTOBER 1970
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
EGMOND-BINNENDe zus-
I ters vain Lioba zijn de enigen in
I Nederland, die zicb met de teelt
I van zijderupsen bezig houden,
I Het klooster van de benedictines-
I sen van St.-Lioba ligt onge-
I naakbaar voor de daverende
I dingen van het Apollotijdperk
I weggedoken in een ring van veel-
I «oortig geboomte: elzenhakhout,
I eiken, wilgen, esdoorns en moer-
I bedstruiiken aan de voet van de
I duinen in Egmond-Binnen. In de
I vroege zomer, als de eitjes na
I een winterlang koel bewaren, zijn
I uitgekomen, vreet het rupsen-
I legioen zich met groeiende gul
zigheid door een ware berg
van moerbedbladeren. Wekenlang
slaan de steeds langer en dikker
wordende dieren dan aan het
potverteren. Er is genoeg. Daar
voor zorgen de zusters van Lioba.
Als de vreetperiode van de rupsen
zijn hoogste piek heeft bereikt,
moeten zij enkele malen in de
nacht opstaan om de veelvraten
van de juiste hoeveelheid leef
tocht te voorzien.
In de lange smalle oprijlaan van hel
I klooster, die eindigt bij een kleine
I toegangspoort, dringen zelfs op het
I heetste uur van de dag nauwelijks
I zonnestralen door. De sfeer is hoogst
Je ruikt er de geuren van het
I bos, je hoort bijen zoemen, een lichtto-
I nige klok klept en ver achter de
I kloostergebouwen gakken de ganzen,
I waakzaam als altijd.
En midden in die groene onopge-
merkte oase aan de duinvoet dui-
ns de vormen op van een
I kronkelende uit ruwe stenen opge-
I trokken muur.
I Het vergaat de zusters van St.-Lioba
als de lidmaten van de meeste kloos-
I tergemeenschappen. De woelige we-
I reld buiten de poorten is aan het
infiltreren en klopt nieuwsgierig op
I de deur. Belangstellenden mochten
ïlangs voor het eerst een kijkje ne
en in het klooster, dat wil zeggen:
mochten de rupsen zien en de mis
bijwonen in de kapel.
Het resultaat van een simpel be-
I richtje in de VW-folders waarin de
bezichtiging werd aangekondigd als
„open dag" was overdonderend.
Mensen in vakantiekleding, wandel-
op de paden, reden hun auto's
r de poort ^als -gevolg waarvan al
Penei parkeermoeilijkheden ontstonden),
i lieten zich met onblusbare honger
naar informatie door1 de verraste zus
ters uitleggen hoezeer de dienst aan
God en de medemens zich anno 1970
laat verenigen met de beoefening van
schone kunsten.
Want dat de zusters kunstenaressen
zijn staat boven alle twijfel. De „mo
nastieke communiteit" van Lioba leeft
Sinds 1952 is de Lioba een kerkelijk
erkend klooster.
Het werd in 1935 gesticht en na een
evacuatieperiode gedurende de oor
logsjaren keerde de stichteres, die nu
moeder-overste is, met meer zusters
dan zij was vertrokken in 1945 terug
in Egmond. Professor Willebrands van
Warmond (nu kardinaal Willebrands)
effende de weg naar een officiële
kerkelijke erkenning.
St.-Lioba (de naam betekent: liefde
geven) was een nicht van St.-Bonifa-
cius. Zij behoorde tot de Engelse be
nedictinessen en stichtte in Duitsland
een kloosterschool waar meisjes on
derricht kregen in de beoefening van
schone kunsten en ambachten, zoals
weven en spinnen.
De spreuk, waaronder de zusters
van Lioba leven (er bestaan behalve
in Egmond ook gemeenschappen in
Frankrijk en Zwitserland) is afkom
stig van Paulus: „Hebt smaak in de
""dingen van hierboven". Het
de is, dat de zusters dit devies prak-
zenlijken. Zij beoefenen een „aposto-
tisch volledig in de praktijk verwe-
laat van de schoonheid". De meeste,
architectonisch zeer fraaie gebouwen
van het klooster werden ontworpen
door zusters, die bouwkunde hebben
gestudeerd. Zelf hielden zij toezicht op
de bouw en zelf zelf hielpen zij mee bij
het metselen.
Verder telt het klooster een potten
bakkerij, een ververij (Lioba heeft het
geheim van 6000 eigen verfrecepten)
een boerderij, een afdeling waar de
glazenierskunst wordt beoefend, een
beeldhouwerij, afdeling schilderkunst,
batikken, weverij, bouwkunde en wol
spinnerij. Gedurende de zomermaan
den zijn enkele zusters dag en nacht
bezig met de zijderupsenteelt, die
langzamerhand befaamd is gewor-
In de door hen ontworpen kapel,
waar, via de prachtige ramen van
gekleurd glas, gezeefd licht naar bin
nen dringt, zingen zij nog dagelijks
het grote koorgebed. Op verschillende
tijden van de dag en de nacht komen
de zusters in de kapel bijeen om de
psalmen te zingen; 's nachts om half
één, 's morgens om 10 uur (Lauden),
om 5 uur 's middags voor de in het
gregoriaans gezongen mis en 's
avonds om 8.30 uur voor de vespers.
Zij zingen het gregoriaans met 'bege
leiding van harp en luit.
Kleur en toon
De grote creativiteit en artisticiteit
van de zusters blijkt vooral ook uit
het interieur van de kapel: er is een
ongekende weelde aan vormen, kleu
ren en tonen. Er staan prachtige ban
ken, stoelen en de produkten van
schaap en zijderups werden met tref
zekere hand en groot geduld verwerkt
in kostbare wand- en vloerkleden.
Tijdens de erediensten dragen de zus
ters lange sobere gewaden van geba
tikte zijde, wat de liturgie een enigs
zins byzantijns, althans oosters ka
rakter geeft.
Het pronkstuk van de kapel is het
altaar, dat werd gemaakt uit de ko-
ningsspil van een watermolen, die
vroeger in de Egmondermeer heeft
gestaan. Twee zusters hebben er ja
renlang aan gewerkt.
Op het ogenblik staat het klooster
in het teken van de rupsenteelt. Als
de dieren zich hebben volgevreten,
krijgen ze in speciale houten raam
pjes de kans zich in te spinnen Gedu
rende de spinperiode moeten de rup
sen met rust gelaten worden.
Als zij op volle dikte zijn, snijdt men
de concons doormidden en dan be
gint de eigenlijke verwerking van de
zijde. Er zijn zestig concondraden nodig
voor één zijdedraad.
De mooiste cocons worden niet door
gesneden, maar apart gehouden voor
de voortplanting. Uit het omhulsel
komt de witte zijdevlinder tevoor
schijn, men laat de dieren paren en
het vrouwtje legt vervolgens enkele
honderden eitjes. Die eitjes worden in
het klooster op een koele plaats be
waard. totdat In het volgend voorjaar
de moerbeibomen weer genoeg blade
ren hebben om de aanval van de
veelvraten te doorstaan. Zo begint het
proces opnieuw.
De zijde wordt voornamelijk gebruikt
voor de vervaardiging van prachtige
liturgische gewaden, kazuifels en ge
batikte stola's.
Hoewel de zusters dat ontkennen en
zij elke loftuiting van de hand wijzen,
zijn de kunstprodukten van Lioba be
faamd geworden tot in de uithoeken
van het continent.
Met de opbrengst van de kunst hou
den de benedictinessen hun gemeen
schap draaiende en zelfs een buiten
staander kan zonder moeite constate
ren, dat zij daarin op buitengewone
vrij ze slagen.
De communiteit heeft in tegenstel
ling tot vele andere orden en congre
gaties niet te kampèn met „ver
grijzing". Er treden nog altijd jonge
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De Nederlandse studenten blijken weinig belangstelling te
hebben voor de bestaande grote politieke partijen in ons land, uitgezonderd de
VVD- D '66 is met 21 procent het meest in trek, dan volgen de VVD met 19 procent,
de PSP met 12 procent en de PPR met 11 procent- De PvdA neemt een bescheiden
plaats in met 11 procent, terwijl de drie confessionele partijen er slecht vanaf
komen met gezamenlijk slechts 10 procent. Eveneens tien procent
blijkt zijn keuze nog niet te hebben kunnen bepalen.
i de studenten
I Een en ander blijkt uit een omvang-
rijke studentenenquête die door Veld
kamp-Marktonderzoek in opdracht van
de Werkgroep Studentenonderzoek ge
durende de eerste acht maanden van dit
jaar werd gehouden. De uitkomsten van
het onderzoek zullen op 5 en 6 november
worden besproken tijdens het in Rotter-
dam te houden congres „Studenten
Vooruitgangmakers?".
Ongeveer veertig procent van de stu-
i denten blijkt linkser te stemmen dan de
I vader, elf procent even links en zeven
procent rechtser dan de vader.
Andere conclusies uit het onderzoek
- het merendeel van de studenten (60
procent) komt nog steeds uit de
hoogste sociaal-economische milieus;
slechts zes procent komt uit het
arbeidersmilieu
- studenten komen vaak uit grote ge
zinnen; 51 procent uit gezinnen met
vier of meer kinderen;
- de gezelligheidsvereniging heeft als
organisatiekader afgedaan; meer dan
de helft is geen lid meer van een
gezelligheidsvereniging; 20 proeent te
actief lid;
- studenten zijn meer onkerkelijk dan
hun ouders; zijn de ouders voor een
derde onkerkelijk, de studenten zijn
voor twee derde onkerkelijk;
- twee derde van de studenten vindt
dat de democratisering van de uni
versiteiten te langzaam gaat.
vrouwen toe. Kunstzinnige aanleg is
geen voowaarde voor deze toetreding.
Eenmaal opgenomen in de gemeen
schap, wordt bekeken in welke rich
ting de talenten van de jonge zuster
gaan.
Dat kan soms tot verrassingen
leiden. Een boerendochter, die
haar intrede deed en van wie men
niet vermoedde, dat zij artistiek
begaafd was, brak eens een vaas.
Dat vond zij zo jammer, dat zij
een nieuwe vaas maakte, die
schoner was dan het verloren
gegane exemplaar. Zo geloven de
zusters van Lioba, dat de smaak
in de dingen van hierboven onlos
makelijk verbonden moet zijn
aan een leven in dienst van God
en andersom. Niet gestoord door
't rumoer van het Apollotijdperk.
PETER L. GERRITSE
DEN HAAG Met ingang van afge
lopen vrijdag wordt vanuit ons land
alleen nog luchtpost naar Turkije ver
zonden, omdat de Bulgaarse PTT in
verband met de in Turkije heersende
cholera-epidemie de postverbindingen
over land voorlopig heeft gestaakt.
Aangezien de per trein vanuit Neder
land naar Turkije te verzenden post via
Bulgarije gaat, is de PTT dan ook
vanaf vrijdag uitsluitend op luchtpost-
vervoer aangewezen.
Onder luchtpost wordt verstaan: brie
ven, briefkaarten, postwissels, brieven
en doosjes met aangegeven waarde, als
mede alle stukken, waarvoor luchtrecht
is betaald en luchtpostpakketten.
Lakenpak
eens, kast
verpak!
BTW. Wi
ilden.
itjes
f 2.1(1
Het Amsterdamse studenten
dispuut Beets heeft op deze wijze
protest aangetekend tegen het feit,
dat er in het Wassenbeelden
museum van Madame Tussaud in
da hoofdstad geen beeld staat van
de bekende Nederlandse schrijver
Beets. Daarom brachten de stu
denten zelf maar een beeld naar
het Panopticum.
Voorstellen van
Partij Quebec
MONTREAL (A.P) Het Canadese
radiostation CKLM heeft maandagavond
een brief uitgezonden van de vrouw van
de ontvoerde Britse handeliattaché James
ROERMOND (ANP) Enkele uren
voor hö terecht moest staan voor de
rechtbank te Maastricht ls de 18-jarige
automonteur J. P. uit Apeldoorn gister
morgen gevlucht uit het huis van be
waring te Roermond. Omstreeks half
tien moest htf, onder toezicht van een
bewaarder, iets opbergen, maar hij zag
kans op de luchtplaats over sen mam-
te klauteren
de bestelwagen.
P. moest met de 21-jarige schilder
J. V. uit Haarlem terechtstaan, omdat zij
verdacht worden van het plegen var
roofoverval. Bij deze overval op
64-jarige man en zijn 78-jarige stief
moeder te Heerlen in augustus, werd een
bedrag van ruim 10.000 gulden gestolen.
ichard ross, die sedert 5 oktober wordt
vastgehouden door leden van het front i
de Liberation du Quebec. De brief bevat j
verzoek aan de ontvoerders om Cross
zonder verwijl vrij te laten. IDt gedeelte
brief werd in bet Frans voor
gelezen.
De leider van de „Partij Quebec"
René Levesque, heeft verklaard dat zijn
partij bereid is tijdelijk afstand te doen
het oppositie voeren en de regering
te steunen op voorwaarde dat de rege-
ring „werkelijk tot actie overgaat". De
„Partij Quebec", na de liberale partij
de grootste partij van Quebec streeft
politieke onafhankelijkheid voor
deze overheersend Franse provincie.
her-
hervorming", stelt Levesque be- j
spreking van de huidige crisis in het
parlement van Quebec en de instelling
commissie die erop moet toe
zien dat de grondrechten van de bur
gers gewaarborgd blijven.
Het proces tegen de 19-jarige Claude
Morency, een van de gevangenen, wiens I
vrijlating wordt geëist door het be
vrijdingsfront van Quebec, is verdaagd
tot 2 november. Morency wordt be
schuldigd van medeplichtigheid aan de
poging de Amerikaanse consul in Mon
treal te ontvoeren. De rechter heeft tot
het uitstel bzesloten omdat „de huidige
crisis een klimaat heeft geschapen waar
in het voor de jury moeilijk is om ob
jectief te zijn".
Volgende week
onderzoek naar
behoefte aan
woningen
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het Centraal Bureau
voor de Statistiek zal op verzoek van
minister Schut van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening volgende week op
nieuw een onderzoek instellen naar de
woningbehoeften. De twee vorige onder
zoeken vonden plaats in 1964 en ln 1967.
Bij dit onderzoek zal allereerst worden
vastgesteld hoe de Nederlandse bevol
king momenteel is gehuisvest. Nagegaan
zal worden hoevee! gezinnen over een
zelfstandige woning beschikken, hoeveel
er inwonen, hoeveel krotwoningen er rijn,
terwijl ook het wooncomfort aan de orde
Het onderzoek wordt vooral van be
tekenis geacht voor het vraagstuk van
de doorstroming. Men gaat ervan uit dat
het tekort aanwoningen slechts kan wor
den opgelost door zoveel mogelijk nieuwe
woningen te bouwen, maar de door
stroming speelt daarbij een belangrijke
rol, omdat iedereen zo goed mogelijk
overeenkomstig zijn wensen en finan
ciële draagkracht gehuisvest moet wor-
Voor het onderzoek zullen 20.000
adressen in 222 gemeenten bezocht wor
den, waaronder Den Haag, Leiden, Leid-
schendam, Nootdorp, Rijswijk, Voorburg,
Zoetermeer, Katwijk. Leiderdorp, Oegst-
geesh Rijnsburg. Valkenburg, Voor
schoten. Warmond en Zoeterwoude.
ROTTERDAM (ANP) Bij de er
kende vakbonden en bij de Scheep-
vaartvereniging Zuid bestaat de indruk
dat het bereikte akkoord tussen werk
gevers- en werknemersorganisaties over
een nieuwe loonstructuur en sociale
structuur, die moeten leiden tot 'n beter
arbeidsklimaat in de haven, door de
havenarbeiders gunstig is ontvangen.
Dit ondanks het feit dat het akkoord
niet volledig instemt met de eisen van
onder andere de bedrijvencommissie
van 46 en de Arbeidersmacht Rotter
damse haven. In havenkringen gelooft
men niet dat het akkoord zulke grote
weerstanden zal oproepen dat het bin
nenkort opnieuw tot ernstige arbeidson
rust in de Rotterdamse en Amsterdamse
haven zal komen.
De onderhandelingen die de drie er
kende vervoersbonden de afgelopen we
ken met de Scheepvaartverenigingen
Zuid en Noord (werkgevers) hebben ge
voerd waren een direct gevolg van de
recente achttien dagen durende haven
staking. De Rotterdamse havenarbei
ders gingen weer aan het werk nadat
een loonsverhoging van f25 per week
was overeengekomen en hun bovendien
in het vooruitzicht was gesteld dat voor
1 november duidelijke plannen voor een
betere loonstructuur ert een betere
werksfeer in de havens waren uitge-
Het dit afgelopen weekeinde bereikte
akkoord tussen werkgevers en werkne
mers leidt onder andere tot een loons
verhoging voor de havenarbeiders van
ongeveer 1100 gulden per jaar vanaf 1
november.
Meer vluchten van
KLM naar Afrika
en Argentinië
BEEK (ANP) De KLM heeft, zo
deelde de staassecretaris van Verkeer
en Waterstaat, de heer M. J. Keijzer,
gisteren tijdens zijn bezoek aan Euro
control in Beek mede, toestemming ge
kregen tot uitbreiding van haar dien
sten op Argentinië en Afrika. De vluch
ten, die eenmaal per week werden ge
maakt naar Buenos Aires en naar Dar
es Salaam zullen worden verdubbeld.
ARP niet
voor hogere
kiesdrempel
(Van onze parlementaire redactie)
DE NHAAG Het initiatiefvoorstel
voor een hogere kiesdrempel van drie
zetels, dat de KVP-Kamerleden Kolf
schoten en Van Schaik binnenkort zul
len indienen, zal niet de steun krijgen
van de Kamerfractie van de ARP. Dit
heeft AR-fractieleider Biesheuvel gister
avond op een partyvergadering in oRt-
terdam meegedeeld.
Het betreft een voorlopig standpunt,
want de heer Biesheuvel sloot de mo
gelijkheid niet uit dat de ARP er na de
komende Kamerverkiezingen er anders
over gaat denken, als de tendens van
versplintering van partijen zich voort
zet.
(Van een onzer verslaggevers)
MAASTRICHT Maastricht wordt in
de lente van 1972 voor het luchtverkeer
een belangrijk begrip. Op die datum
wordt nameiyk een luchtverkeerscen-
trum bUuten deze stad geopend, dat de j
naam UAC Maastricht (Upper Airspace
Control Centre Maastricht) gaat heten.
Het Eurocontrol centrum zal alle vlieg
verkeer boven een hoogte van zes tot
zevenduizend meter in de eBneluxlanden
en de noordelijke helft van West-Duite
land regelen en beveiligen.
Het centrum betekent een investering
van in totaal ongeveer 110 miljoen gul
den. Via het Eurocontrol verdrag werken
naast de Beneluxlanden en West-Duits-
land ook Frankrijk, Engeland en Ierland
samen ln het beveiligen en regelen van
vluchten op grotere hoogte. Het is de
bedoeling deze taak in de toekomst uit
te breiden tot alle luchtverkeer.
In Maastricht zullen straks vijf- tot
I zeshonderd mensen werkzaam zijn.
waronder veel buitenlanders.
DEN HAAG (ANP) Zes meisjes uit
de Antillen, die onvoldoende of fou
tief voorgelicht naar Nederland kwa
men, zUn door het actiecomité van
Antillianen in Nederland „bevrUd"
uit zeer ongunstige woon- en werk
omstandigheden. Dit zegt het comité
in een rapport onder de titel: „Een
voorbeeld van misleiding en misbruik
van Antilliaanse meisjes in Nederland".
Eind vorig jaar kwamen de meisjes
naar Nederland. Ze waren geworven
door een particulier voor de verpleeg
tehuizen ..Huize Craayenburgh" en
„Huize Wik" in Heemstede. Nadat liet
actiecomité het misbruik aan het licht
had gebracht, sprong de Antilliaanse
overheid by. Sinds 15 augustus wer
ken de meisjes in het verpleegtehuis
„Amstelhof" in Amsterdam waar zy
een opleiding volgen voor het diploma
ziekenverzorgster-b.
Het Aktiecomité tekent hierbij aan,
dat de meisjes door het reisbureau
van een Antilliaanse doktersvrouw
in Nederland een hoger bedrag voor
de overtocht in rekening is gebracht,
dan wanneer de overheid de over
tocht had geregeld. De keuring zou de
overheid gratis hebben gedaan. De
meisjes zouden van de overheid bo
vendien 286 kledinggeld hebben
gekregen, dat niet terugbetaald be
hoeft te worden.
Eenmaal in Nederland bleek van een
opleiding tot riekenverzorgster-b in
Heemstede geen sprake te zijn. Drie
van de zes meisjes kregen een theo
retische cursus, die voor geen enkel
erkend diploma opleidde. Volgens het.
aktiecomité woonden de meisjes in
twee flats, waarvan er een eigendom
was van de directrice van de tehui
zen. Slechts één van de flats had een
douche. De drie meisjes van de an
dere woning mochten op twee vast
gestelde dagen een bad nemen in een
van de tehuizen.
Op de flats mocht niet gekookt en
gebakken worden. Toegestaan was,
dat twee keer per week een eitje ge
bakken werd. Warme maaltyden
moesten in een van de tehuizen wor
den genuttigd, wat in verband met
de nachtdiensten niet altijd mogelijk
was. Voprts mochten de drie meis
jes in de flat van de directrice geen
bezoek ontvangen, geen televisie
kijken ofschoon er wel een toestel
stond en na elf uur 's avonds geen
licht aan hebben. Van alle zeB wer
den paspoorten, spaarbankboekjes,
gezondheidscertificaten en arbeids
contracten „uit voorzorg" ln bewaring
genomen, aldus het aktiecomité.
Ook de werkomstandigheden gaven
het aktiecomité aanleiding om uit
voerig te rapporteren. De zes meisjes
maakten in Heemstede langere werk
tijden dan hun Nederlandse collega's.
Ze werden hoofdzakelijk ingezet voor
late diensten en vooral bedacht met
huishoudelijk werk en keukendienst,
waarvan ze weinig opstaken. Hun
nachtdiensten waren twee keer zo
lang als officieel ls toegestaan. De
zes meisjes krègen er slechts de helft
van het aantal vrije dagen waarop
zij recht hadden, voor terug.
Voorts meldt het aktiecomité, dat een
meisje met terugzending naar Cu-
ragao werd bedreigd! „Daaruit
spreekt de instelling tot misbruik
van de onwetenheld, want iemand
met de Nederlandse nationaliteit kan
Nederland niet worden uitgezet", al
dus het comité.
Het kabinet van de gevolmachtigde
minister van de Nederlandse Antil
len bevestigde, dat de Antilliaanse
overheid de schulden van de meisjes
aan de directie van de verpleegte
huizen in Heemstede heeft overge
nomen, toen gebleken was, dat de zes
meisjes minder salaris kregen dan
hun landgenoten, die wel een op
leiding riekenverzorgster-b kregen en
minder zwaar en langdurig werk
moesten doen.
De Antilliaanse regering heeft voor
plaatsing van de zes meisjes ln het
Amstelhof gezorgd en alsnog het
ultrustlngsgeld verschaft, door dit
bedrag af te trekken van de schuld,
die elk van de meisjes nu aan de
Antilliaanse overheid heeft. Deze
schuld blijft dan nog groter dan die
van de Antilliaanse meisjes, die via
de overheid naar ons land komen, en
die ook de overtocht moeten af-
