„Als Alphen wint,
krijgen de spelers
grootse ontvangst
Honderd guld en boete voor
brandstichter Huisvesting
Jeugdkamerorkest Leiden
maakte eerste 10 jaar vol
In Engeland
belangstelling
bij bookmakers
voor het „Spel
zonder
Grenzen
Beschrijving
van het kind
voor geboorte
kan uitkomst
bieden
Ondanks
repeterende
problemen
bleef hoog
artistiek peil
gehandhaafd
Lustrumviering
met talrijke
activiteiten
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1970
LEIDSE COURANT
Burgemeester Gallas in Verona:
(Van c
speciale verslaggever)
VERONA ALPHEN Het bal voor alle deelnemende teams in het zeer roman
tische en zeer oude Castelvecehio Is de Alphenaren goed bekomen. Na een goede
nachtrust was het dinsdag vroeg dag. Eén van de comité-leden had enkele
vaandels weten te bemachtigen waarmee in de ochtenduren al vroeg werd ge
oefend. Ook op het grote balkon van het hotel waren Alphenaren ijverig bezig.
Dat het aan organisatie-talent niet ontbreekt blijkt wel uit het feit dat enkele
telefoontjes met een in de buurt gelegen kazerne succes opleverden. Op het terrein
van de kazerne mocht worden geoefend. Gistermiddag was er een camera-
repetitie. Stel dat Alphen vanavond zou winnen. Burgemeester Gallas: „Mocht
dat zo zyn dan zullen ze het weten. Als zy morgenmiddag in Alphen arriveren
krijgen ze een grandioze ontvangst. Daar zullen wy voor zorgen."
kele wijzigingen in de spelen aange
bracht. Ook aan de veiligheid zijn de
nodige eisen gesteld, vooral het onder
deel vlaggen gooien geeft te denken.
Dick van Bommel heeft om helmen
verzocht voor de vlaggengoolers, maar
dat heeft tot gisteravond geen succes
gehad. De generale repetitie die gister
avond werd gehouden doet het beste
voor Alphen hopen. Met 43 punten be
reikten zij de eerste plaats. Tweede
werd Como met 38 punten. Een leuke
stimulans, maar hoe het vanavond zal
aflopen ls de vraag, want de andere lan
den zullen nog wel wat achter de hand
hebben gehouden. Daar tegenover staat
dat Alphen uitstekende troeven heeft.
Jammer dat het geen rechtstreekse uit
zending naar Nederland wordt. Toch
zullen vele Alphenaren ongetwijfeld
voor de beeldbuis zitten omdat het Spel
zonder Grenzen wel rechtstreeks op het
Duitse scherm komt. In Alphen is deze
zender goed te ontvangen tenminste'
wanneer de nodige extra voorziening
ieen versterkertje) is aangebracht. De
generale repetitie gisteravond was een
zaak waarbij de nodige politiek werd
bedreven. Want men wilde de tegenstan
der zoveel mogelijk in het ongewisse
laten. De andere ploegen weten zo tot
op heden nog niet wat zij aan Alphen
hebben maar omgekeerd is dat ook het
gevaL Een belangrijk man is Simon van
't Woud die als verzorger de spieren
van de teamleden soepel moet houden.
is hij onmisbaar.
Het NCRV-team met o.a. Dick v. Bom
mel, Barend Barendse, Dick van 't Sant
«n Dik Passchier geven de Alphenaren
weel mogelijk morele bijstand en dat
j mvg dan ook best omdat het immers
eet nationale zaak is geworden. Van
ochtend kregen de Alphenaren nog de
kans té relaxen. Er werd een rondvaart
georganiseerd op het Gardameer voor
alle deelnemende ploegen, journalisten
en TV-mensen. Vanavond speelt zich de
grote strijd af. Een strijd waarvoor Al
phen zich volledig Inzet. Onder de enor
me leiding van non-playing captain A.
van Ommen en zijn staf. Ook gisteren
was hij een tevreden mens. „Voor mij
wordt het morgen (woensdag) pas be
langrijk", zo zegt hij. Piet Hooy is in
tussen opgeknapt van zijn angina. Gis
termiddag kwam hij even in de arena
kijken.
Op het laatste moment werden nog en-
Frankrijk heeft gisteravond al pech ge
had. Bij het openingsnummer de in
tocht der gladiatoren kwam een
Franse deelneemster te vallen. Zij moest
worden weggedragen. Het was nogal
aangekomen en volgens de Franse ploeg
leider zal zij vanavond in leder geval
niet meedoen.
De generale repetitie werd bygewoond
door ongeveer tienduizend belangstel
leden. Vannacht werd bekendgemaakt
dat voor de eerste maal in de geschie
denis in Engeland officieel kan worden
gewed by de erkende boolanakers op
het Spel zonder Grenzen.
Roel van Duyn
met gevolg in
Roelofarendsv.
ROELOFARENDSVEEN De Amster
damse oppedkabouter Roel van Duyn
zal morgen met groot gevolg in Roelof -
arendsveen aanwezig zijn om getuige te
zyn van de eerste nationale waterzitpaal-
wedstryden, welke in het kader van
Louis van der Meers botenbeurs aan de
Westmeerlaan morgenmiddag om 3 uur
worden gehouden.
LEIDEN Gisteravond had op de
Haagweg een aanrijding plaats tussen
een personenauto en een fietser. De
fietser, een negenjarige jongen reed
zonder licht. Hij is met een zware her
senschudding door de eerste hulpdienst
naar het Diaconessenhuis gebracht.
het „Spet zonder I
Raadsvrouwe uit kritiek op directeur
Colli
'ge
ran p. en w.
DEN HAAG LEIDEN De raads
vrouwe van een 20-jarige broodbezor
ger uit Leiden oefende bij de Haagse
politierechter scherpe kritiek uit op het
beleid dat door het Bureau Huisvesting
en in het bijzonder door de directeur
de heer Woudstra wordt gevoerd. Hy
zou slechts volgens do ambtelijke richt
lijnen te werk gaan en geen gevoel be
zitten voor persoonlyke, mociiyke om
standigheden waarin sommige perso
nen verkeren.
Dat zou dan ook liet geval zyn ge
weest met deze verdachte, die terecht
stond wegens poging tot brandstichting
in Bureau Huisvesting. In de avond van
31 mei liet hy een fles benzine door de
brievenbus van het gebouw lopen en
gooide er een brandende lucifer achter
na. Hoewel de brand geen grote omvang
verkreeg, moest toch de brandweer er
nog aan te pas komen om het vuur te
blussen.
Behalve voor deze brandstichting, stond
de jongeman ook nog terecht wegens
Rechter heeft
waardering voor
werk verdachte
diefstal van een hekwerk, dat een af
scheiding vormde tussen de woning
welke hem intussen is toegewezen en
een fabriek. Er waren grote huisves
tingsproblemen, want de vrouw van
verdachte woonde met de baby by
haar moeder en verdachte zelf verbleef
'b nachts meestal in het politiebureau.
„Hij was helemaal over z'n toeren, om
dat hij van het kastje naar de muur
werd gestuurd en zijn huwelijk in ge
vaar raakte." zei de raadsvrouwe, mr.
Raval. De officier van justitie consta
teerde, dat het tegenwoordig steeds meer
voorkomt, dat men door gewelddadige
handelingen het inwilligen van verlan
gens wil afdwingen. Dit optreden kan
uiteraard niet worden toegestaan, al
dus de officier. De eis luidde vijf weken
gevangenisstraf waarvan drie weken
voorwaardelijk met een proeftijd van
De verdedigster zette uiteen, dat er met
de directeur van het Huisvestingsbureau
niet valt te praten, hetgeen zij ook bij
behandeling van andere zaken heeft
ondervonden. Het optreden van ver
dachte was onjuist, doch hij wist geen
uitweg meer. Hij had zelfs al plannen
om het Leidse stadhuis in brand te ste
ken. Verdachte werkt, nu hem tenslotte
huisvesting is verschaft hard om zijn
gezin goed in te richten. Indien hem
gevangenisstraf wordt opgelegd, wordt
dat onderbroken en zijn er nieuwe moei
lijkheden, aldus de raadsvrouwe. Ze ver
zocht met een geldboete te volstaan.
De rechter verklaarde veel waardering
to hebben voor het harde werk van
verdachte en volstond daarom met op
leggen van 100,boete.
Mogelijkheden
regionale radio
en tv beperkt
LEIDEN In antwoord op vragen van
het socialistische ex-raadslid F. Gransch
heeft het college van b. en w. de Leidse
gemeenteraad meegedeeld, dat het on
derwerp van regionale radio en tele
visie nog steeds zyn belangstelling hee«t.
Zodra een commissie ad hoe een rap
port over de regionale radio en tv heeft
uitgebracht zal dit ter kennis van de
raad worden gebracht. Tevens zal de
raad dan een preadvies bereiken. Het
college wijst er op, dat de mogelijkheden
tot het houden van regionale radio- en
tv-uitzendlftgen beperkt zullen zijn in
verband niet de financiële consequen-
LEIDEN Gistermiddag omstreeks
zes uur liep een zesjarige jongen zwaar
hoofdletsel op toen hij zonder te kijken
de Haarlemmerstraat overstak. Hij bot
ste hierbij tegen een fietser en kwam
ten val. De jongen werd door de eerste
hulpdienst naar het Diaconessenhuis
gebracht.
LEIDEN Het Bureau Maatschappelijk
Contact Orgaan is tijdelijk verhuisd van
Breestraat 117 naar Nieuwe Rijn 20a.
Over enkele maanden volgt een defini
tieve verhuizing naar de Stationsweg.
LEIDEN Aangezien de levenskan»*®
van kinderen niet aangeboren afwijkin
gen in belangrijke mate afhangen van
zeer spoedige behandeling na de geboor
te, is het gewenst deze afwykingen voor
de geboorte vaat te stellen. Uit een on
derzoek by 67 patiënten uit de Leidse
universiteitavrouwenkllnlek en by 5 pa-
patiënten uit de kraamkliniek „t'yt den
Bosch" te Haarlem is gebleken dat de
foetografie (beschrijving van het kind)
uitkomst kan bieden.
Er wordt een vruchtwaterpunctie ver
richt met een ongebruikelijke korte naald
(zodat het kind geen risico's loopt)
waarna twee verschillende soorten roent-
gencontrastoffen in de baarmoederholte
worden gespoten. Na 24 tot 48 uur wordt
een roentgenfoto van de buik van de
moeder gemaakt. Hierop is het kinld goed
te zien, doordat de ene constrastof zich
hecht op de huid van het kind en de
andere constrastof wordt opgedronken en
in de darmen en blaas van het kind kan
worden gezien. Uitwendige afwijkingen
aan hoofd, romp en ledematen kunnen
dus worden waargenomen. De doorgan
kelijkheid van het maagdarmkanaal kan
worden vastgelegd. Soms wordt het ge
slacht ook gezien, maar dit is slechts in
plusminus 15 pet van de gevallen zo. Dit
concludeert de heer P. F. Wiesenhaan in
zijn proefschrift „foetografie" waarop
hij vandaag hoopt te promoveren tot
doctor in de geneeskunde aan de Leidse
Universiteit. Promotor zal zyn prof. dr.
A. Sikkel. De heer Wiesenhaan is als
vrouwenarts verbonden aan het R.K.
Ziekenhuis Maria Stichting te Haarlem.
Wanneer er tussen moeder en kind een
bepaald bloedgroepenverschil bestaat
(het zg. thetus-antagonismekan het
bloed van het kind door de moeder wor
den afgebroken, waardoor het kind voor
de geboorte kan sterven. De laatste jaren
is men in staat indien nodig het
kind tijdens de zwangerschap een bloed
transfusie te geven en daardoor het
leven te redden. In dit geval moeten
er gegevens van het kind zelf bekend zyn
om het bloed op de juiste plaats te bren
gen. Bij tweelingzwangerschappen is het
soms van belang vast te stellen of er
sprake is van 'n of twee-eiige tweelingen
Zeer zeldzaam kan de bepaling van het
geslacht voor de geboorte noodzakelijk
zijn. De vruchtwaterpunctie is bij het on
derzoek in Leiden en Haarlem een onmis
bare methode gebleken voor een bloed
transfusie voor de geboorte van het kind.
aldus dr. Wiesenhaan. In de gevallen, dat
er een aangeboren afwijking werd ver
moed (teveel vruchtwater) bleek er ver
rassend vaak een normaal kind te be
staan .Aangezien teveel vruchtwater
vaak een vervroegde bevalling geeft, was
deze constatering van groot belang. Door
de vroegtijdige bevalling te voorkomen
kon het kind In leven worden gehouden.
Men wordt achteraf rnlet verrast door een
totaal misvormd kind, waarvoor alle
moeite tevergeefs zou zijn geweest. Be
stond er door ernstige afwijkingen een
niet-levensvatbaar kind (bijv. de afwe
zigheid van de hersenen, monstrum, e.d.)
dan werd de voortijdige bevalling juist
niet geremd, maar aangemoedigd, het
geen voor de moeder natuurlijk van voor
deel was. De methode kent in principe 2
gevaren: de vruchtwaterpunctie heeft ri
sico's, evenals de roentgenstralen van de
roentgenfoto. Het eerste gevaar wordt
verkleind door de beschreven methode
van de korte naald. De eventuele nadelen
van de stralen moet men afwegen tegen
het voordeel, dat de fotografie kan ble-
LEIDEN KREEG WAT ZWITSERLAND OOK HAD
LEIDEN „Waarom geen jeugdorkest in Leiden?" stond
als kop boven een artikel op zaterdag 17 september 1960
in deze krant te lezen. „Wat in Zwitserland mogelyk is,
moet in Leiden niet tot de onmogelijkheden behoren,"
heette het verder in een gedurfde vergelyking tussen hoog
gebergte en natte, van sloten vergeven polders beneden
zeeniveau. Veel meer dan een toevallig raakpunt op het
terrein van de kaas was er niet, ofschoon belde soorten een
pittig karakter hebben. Dank zy de interesse van jeugdige
muziekmakers voor eikaars activiteiten echter kreeg Lelden
tien jaar geleden dan toch nog iets dat Zwitserland, óók
had: een Jeugdorkest. Marente Zaalberg (thans getrouwd
met een Noor) en fluitist Rien de Rëede brachten in 1960
de Paasvakantie in Zürich door. Ze kenden reeds het spel
van het Jeugdorkest uit die stad van een bezoek aan Leiden
en werden door het Zwitserse instrumentale enthousiasme
en de degelyke eoncertroutine geboeid. Tijdens die Paas
vakantie dan namen Marente en Rien zich heilig voor: dat
Jeugdkamerorkest Leiden gaat door. En zo is het gekomen.
Het ernstig voornemen kreeg gestalte op Prinsesdag I960.
Henk Briër (toen nog veelbelovend; een term die nog wel
eens op hem van toe-passing wordt gebracht vanwege zfln
jeudig frisse aanpak, hoewel die belofte al dik en breed
vervuld is) zette zich in als bedrijfsleider over stemmen-
groepen, maten, akkoorden en klankkleuren. Onder zyn
directie, die nog steeds een afstraling is van een hoog
voltage producerende energiecentrale, kan men nu lu sep
tember '79 het tweede lustrum gaan vieren.
Met de oprichting ging men niet over
één nacht ys. Misschien niet koorts
achtig, niaar wel vruchtbaar werd
overleg gepleegd met K O en de
Leidse Jeugdactie. Er kwam een com
missie van aanbeveling en het uitzicht
op zo'n jong orkest voor jonge men
sen sprak de jongeren inderdaad aan.
Twintig strijkers en blazers meldden
zich en de repetities konden beginnen,
voorzichtig en kalm aan met o.a. een
„stukje" van Handel (delen uit de
Firework Music) om het niet al te
moeiiyk te maken. Op het ogenblik
kan men terugzien op maar liefst zo'n
150 uitgevoerde werken
Het was aanvankelijk niet eenvoudig,
tot een goede selectie van het spelers-
materiaal te komen. Met 20 jongelui
werd begonnen, van wie er thans nog
twee in het orkest spelen. Maar steeds
hechter werd voortgeborduurd op het
idee, dat in 1960 ontstond in „de ro
mantische bossen" rond Zürich (want
die schijnen er, althans volgens uitla
tingen van het huidige bestuur, ook
iets mee te maken hebben gehad). In
de Ulo-school aan de Asserstraat werd
fors en toegewijd gerepeteerd wie
Briër kent zal dat kunnen begrijpen.
Op 15 april 1961 al bewerkte L.TA-
voorzitter G. Steinbach, die als advi
seur aan het orkest verbonden is, dat
het Jeugdkamerorkest zijn medewer
king kon verlenen aan een klassieke
avond van de Stichting Leidse Jeugd
actie. In dat jaar verzekerde men zich
ook van een vererend beschermheer
schap. Nederlands prominentste violist
(laat hij elke twijfel maar uitvechten
met Herman Krebbers) gaf er zijn
Theo Olofs patronaat
Theo Olof wist toen al wat hy deed.
Op het lustrumconcert op 10 oktober
a.s. in de Stadsgehoorzaal verleent hij
een nieuwe onderscheiding aan het on
der zyn patronaat musicerende en jubi
lerende ensemble: hij vervult dan de
soloparty in het Tweede Vioolconcert
In tien jaar is in Leiden bewezen, dat
het woord „jeugdorkest" weinig te ma
ken heeft met aardig vertier voor kin
deren, iets hobby-achtigs. dat nog niet
volgroeid is. Een dergehjke opvatting
is door het Jeugdkamerorkest Leiden
totaal geloochenstraft. De jongste van
de orkestleden is twaalf jaar en de ove
rigen komen niet boven de dertig uit.
Per jaar worden 10 a 12 concerten ge
geven. Een jaar Is het zelfs voorge
komen, dat 21 maal moest worden op
getreden. Vaste prik is het jaariykse
concert voor de donateurs cn dan vol
gen al gauw de uitnodigingen van an
dere plaatsen met name Alphen.
Nieuwkoop, Ter Aar, maar evengoed
werd en wordt geconcerteerd in Kre-
feld, Hüttental. natuurlijk in Zürich.
dat zich een soort kraamheer mag noe
men, Schaffhausen en ga zo maar
Hoogtepunten
Uit de tientallen concerten zyn wel
hoogtepunten te noemen. Heel fijne
herinneringen bewaart het orkest aan
het optreden op 15 april 1966 in Lei
derdorp, waar men de onlangs over
leden meesterhoboïst Jaap Stotijn
mocht begeleiden. Tweemaal werd in
strumentaal deelgenomen aan het Leids
Akkoord en dat er een band bestaat
tussen Leidse orkesten en koren be
wijzen de concerten met het Neder
lands Madrigaalkoor. de Stem des
Volks, de koorklas van de Muziekschool
en het Toonkunstorkest. Er waren ook
radio-opnamen voor Vara en Avro.
Veel lauweren vergaarde het Leidse
ensemble tijdens de Internationale
Jeugdmuziekweek in het voorjaar van
1967. Toen werd internationale niu-
ziekjubel bereikt met jeugdorkesten
uit Hüttendal en Zürich. We herinne
ren ons nog die grandioze uitvoering
van Haydns Londense Symfonie nn
97. die het 20-jarig bestaan vbn de
Leidse Jeugdactie luister byzette. Toen
al bleek „Leiden" met fenomenale uit
voeringen een bijzonder hoog niveau te
hebben bereikt.
De handhaving van een peil. waarbij
men met kop en schouders boven ver
gelijkbare ensembles uitsteekt, is geen
gemakkelijke zaak. De bezetting geeft
elk jaar weer zorgen, vooral de viool-
bezetting is in Leiden en omgeving een
probleem. Steeds is het in de maand
september maar afwachten, of de le
den die het voorgaande seizoen hebben
1 (vaste) bas, 2 fluiten, 2 hobo's en 1
meegespeeld weer terug zullen komen.
Door studie bijvoorbeeld en vertrek
naar andere, 'volwassen' orkesten moe
ten leden vaak bedanken. Vyf jaar ge
leden werd in samenwerking niet dp
Stichting Leidse Muziekschool een B-
orkest opgericht op een doorstroming
naar het Jeugdkamerorkest als A-or
kest te kunnen garanderen. Ook hier
vormen de violisten nog een zwakke
schakel. Om dit te verhelpen is hecht
smeedwerk nodig dat slechts door jon
ge violisten zelf de belangstelling voor
strijkinstrumenten is weer toegeno
men) gedaan kan worden.
Henk Briër (,,ik blyf dirigent van het
Jeugdkamerorkest zolang het orkest
en ik bestaan") is best tevreden met
zijn pupillen. „Ik ben erg happy bij
voorbeeld met het Mozart-spel van hel
orkest. We spelen vrij veel Handel
een lekker opkomertje veel Bach,
überhaupt veel klassiek."
De bezetting is momenteel 6 eerste
violen, 8 tweede, 2 altviolen, 4 celli,
klarinet. Gelukkig kan nien steeds voor
concerten een beroep doen op „keien",
•lie bet orkest verlaten hebben.
De lustrumviering is groots opegzei
Affiches en stickers zullen aan het feit
herinneren, de hele stad door. Er wordt
een boekje uitgegeven, samengesteld
door mevrouw Steinbach en bestuurs
lid Jaap van Riesen, met een overzicht
van alle activiteiten gedurende deze
viering. Ook zullen hierin hoogtepun
ten uit de afgelopen 10 jaar. foto's
enz. worden opgenomen.
Lustrumconcert
Op 10 oktober vindt in de Stadsge
hoorzaal het lustrumconcert plaats met
medewerking van oud-orkestleden.
Solist is dan Theo Olof. De entreeprijs
i« zeer civiel gehouden. In het kader
van deze viering heeft het ministerie
van CRM aan Henk Briër een op
dracht verstrekt lot het componeren
van een werk voor jeugdkamerorkest.
Tijdens het lustrumconcert zal liet ten
gehore worden gehrachl.
Briër wilde.er al iets over mededelen.
„Uiteraard is het gereed. Het is een
tweedelig werk. verre van tonaal en
geavanceerder van stijl dan Stoekhau-
sen." Zelf vindt Henk Briër: „het mag
geen naam hebben", maar hij noemt
het toch maar Prelude en Toccata voor
35 solisten, die er een eigen stem >n
hebben: 19 strijkers, 9 blazers en 6
slagwerkers en piano.
Op 20 september en 4 oktober zyn er
studiedagen on het Jeugdbuitencen-
trum de Korte Vliet. Wie belangstel
ling in het zelf musiceren heeft zal er
veel kunnen leren. Op 31 oktober en
28 november zijn er Kamermuziek-
avonden in De Lakenhal, verzorgd door
leden en oud-leden. Een Kameravond
in De Lakenhal op 12 december wordt
verzorgd door ere-lid en oprichter Rien
de Reede. fluit, met medewerking van
pianist Theo Bles.
Van 15 t'm 21 november wordt in de
Muziekschool een Kamermuziekcon
cours georganiseerd om de muziekbe
oefening by de jeugd te stimuleren.
Op 21 november vindt de finale plaats
in De Lakenhal. De deelnemers zullen
in drie leeftydsgroepen worden inge
deeld. nl. tot en met 15 jaar, van 16
t/m 18 jaar en van 19 jaar „en ouder".
In de jury zullen zitting hebben de he
ren Louis Sons (oud-lid Residentie
orkest. thans leraar aan het Rotter
dams Conservatorium), de fluitist
Koos Verheul (goede wijn die geen
krans behoeft), muziekrecensent Kees
Verhoef en Henk Geirnaert, directeur
van de Leidse Muziekschool.
Het huidige bestuur van het Jeugdka
merorkest Leiden is als volgt samen
gesteld: voorzitter (en hoboïst) Han
Kapaan. vice-voorzitter Wim Vierssen.
secretaresse Ada v. d. Bent, tweede se
cretaresse Barbera Wohl, penningmees-
teresse Marjolein Hennes, tweede pen
ningmeester Thijs de Graaf en assessor
Jaap van Riesen. Secretariaatsadres:
Merelstraat 254, Leiderdorp, waar men
zich ook voor studiedagen en kamer
muziekconcours kan opgeven. Leden
en oud-leden gaan na afloop van het
lustrumconcert op 10 oktober 'n groot
feest vieren op het Jeugdbuitencen-
trum van de Stichting Leidse Jeugd
actie, Vlietweg 4. Aanmeldingen hier
voor worden ook graag opgewacht aan
het adres Merelstraat 254.
Het Jeugdkamerorkest Lelden, dat aan
alle grote orkesten van ons land mu
sici heeft geleverd, gaat weer wellui
dend van zich laten horen. Er Is alle
TON PIETERS.
