Leidse Courant | 1970 | 12 september 1970 | pagina 8

mening

Agressiviteit in wereld der zieken

SUSUE EN WISKE:

Beletselen
tegen fluor
in drinkwater
bestaan niet

DR. PLUIZER
VRAAGT UW
AANDACHT VOOR
EEN CRYPTOGRAM

PAGINA 8

LEIDSE COURANT

ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1970

Do agressiviteit is een diep ingewor
telde drijfveer die onder bepaalde
omstandigheden opflakkert. Vooral
bij een tekort aan genegenheid of
bij een gevoel van vermindering van
de persoonlijke waarde kan de
agressiviteit sterk toenemen. Zulke
toestanden treft men frequent aan in
de wereld van de zieken. Vandaar
allerhande vormen van bewuste en
onbewuste agressiviteit. Misschien
kan deze korte bijdrage voor sommi
ge personen dienstig zijn om een
beter inzicht te krijgen, zowel in
hun eigen agressiviteit als in die
welke ze van anderen

Niets isoleert de mens zo sterk als
de ziekte. Hij voelt zich dan terug
geworpen op zichzelf. Hij ervaart
zich dan als een wezen apart, vlug
uitgestoten door de wereld van de
zogenaamde „gezonden". Dit gevoel
van frustratie gaat dikwijls gepaard
met een gevoel van afgesneden te
zijn van de normale wereld, van het
slachtoffer te zijn van een onver
diend ongeluk. Vooral bij langdurige
ziekten treft men dit aan. Niet zel
den krijgt de naaste omgeving en in
de eerste plaats de huwelijkspartner
het te vergelden. Hij of zij immers
kan komen en gaan, zich vermaken
en zelfs de leiding van het huisgezin
Onbewust kan dit de
zelfs agressief
maken tegen zijn partner. Maar ook
anderen moeten het ontgelden. Voor
al bij auto-ongevallen treft men dit
aan. De garagehouder wordt ervan
beticht de auto niet goed nagekeken
te hebben, de getuigen hebben een
valse getuigenis afgelegd en de ei
gen vrouw wordt uiteindelijk de
schuld in de schoenen geschoven,
omdat ze door haar gepraat zijn
aandacht van de weg had afgeleid.
Dikwijls keert de agressiviteit van
de zieke tegen het ziekenhuis. Wan
neer de genezing onvoldoende vor
dert, is dit de schuld van het zieken-
nuis. Indien hij, genezen, uit het
ziekenhuis ontslagen wordt, is dit bij
voorbaat reeds verantwoordelijk
voor een eventuele terugval, omdat
ontslag

Anderzijds kan de agressiviteit van
de zieke zich richten tegen zijn ei
gen persoon. Ook op het gebied van
de behandeling kan dit tot uiting
komen. Bij sommige zieken is een
behandeling zonder uitwerking, in
dien ze niet pijnlijk is. Een bepaalde

doen geen pijn".

Ook de omgeving kan vijandig rea
geren tegen een zieke. Dit is extra-
erg, omdat de zieke naast de ellende
van de ziekte nu ook nog de agressi
viteit van de omgeving te verwerken
krijgt Bijvoorbeeld: het kan gebeu
ren dat broers en zusters afgunstig
reageren, omdat de ouders alle aan
dacht aan hun ziek kind besteden.
Maar ook de ouders zelf kunnen
tegen hun ziek of gebrekkig kind
een onbewuste agressiviteit bezitten.
Het is immers de schuld dat ze jaren
geen vakantie kunnen nemen, dat ze
er financieel slecht voor zitten en
allerhande luxe-artikelen moeten

bestwil" in een kindertehuis of in
ïen of ander herstellingsoord ge
plaatst worden. Vooral bij mentaal
gehandicapten komt men dit tegen,
zowel bij kinderen als bij volwasse
nen enz. Geesteszieken worden nog
altijd afwijzend bekeken. Vanaf het
ogenblik dat iemand psychisch
gestoord is, voltrekt er zich zeer
vlug een breuk met de leden van
het gezin. Men mijdt de

te geven. Ook de ouderen ondervin
den soms weinig begrip van de kant
van de gezinsleden. Onze maat
schappij heeft zeker geen overdre-

kleinkinderen gekritiseerd en door
zijn achterkleinkinderen uitgelachen
Maar ook het ziekenhuismilieu kan
vijandig staan tegenover sommige
zieken, die er in enkele dagen tijd
in slagen zich onmogelijk te maken
Ze rukken de naald van de bloed
transfusie uit hun arm, ze klagen
over het eten, ze zijn nooit in bed op
het bezoekuur, ze nemen hun medi
camenten niet regelmatig in en zijn
op die manier een nagel aan de
doodkist van het verplegend perso
neel.

Aggressieve dokters

Ook de geneesheren kunnen bewust
of onbewust agressieve gevoelens
koesteren ten overstaan van sommi
ge zieken. De geneesheer heeft
meestal de neiging om autoritair op
te treden. De gemakkelijkste patiënt
is degene, die nooit iets vraagt en
onderdanig zijn pillen slikt. De zieke
ligt horizontaal en de dokter staat er
verticaal bij. Hij wenst te bevelen
en de andere partij heeft te gehoor
zamen. Nu is het zo dat vele ont
wikkelde zieken dit niet meer ne
men. Ze wensen, en terecht, te we
ten wat er met hun eigen lichaam
gebeurt, ze wensen informatie en
inspraak. Op die manier kan het
gebeuren, dat een bepaalde genees
heer agressief wordt tegen bepaalde

Verder bestaat er de categorie van
de functionele zieken, d.w.z. heel het
gamma van zieken die allerhande
klachten hebben, maar waar men
geen organische letsels vindt Niet
zelden vinden zulke zieken niet vol
doende begrip bij hun geneesheer.
Deze maken er zich soms vanaf met
te zeggen, dat het allemaal „zenu
wen" zijn, vooral wanneer de pa
tiënt blijft klagen of zijn klachten
duidelijk overdrijft.

Soms is de agressie van de genees
heer veel subtieler. Gedreven door
zijn drang naar kennis en explora
tiegeest kan het gebeuren dat een
geneesheer overgaat tot allerhande
technische en therapeutische proeven

i het i

de

niet

onmiddellijk duidelijk is. Vooral in
grote ziekenhuizen en universitaire
centra vergeet men wel eens dat de
zieke ook een mens blijft.

Uiteindelijk is de geneesheer en de
geneeskunde er voor de zieke en
niet omgekeerd.

Tot hier enkele losse grepen uit het
domein van de agressiviteit in de
druk, dat ook in dit domein de
agressiviteit toeneemt tot schade van
alle betrokken partijen.

Koppelbazen

Het koppelbazensysteem is al 15
jaar geleden als een bedenkelijk kwaad
door de vakbonden gesignaleerd. Wat i
daar in die tijd aan gedaan? Nu is di
euvel in praktisch alle sectoren van he
bedrijfsleven doorgedrongen. Ook bij de
overheid. De uitzendbureaus, koppel
bazen z.g. aannemers of hoe het alle
maal heten mag schieten als padde
stoelen uit de grond. De regering heeft
al die jaren haar stempel op het loon-
beleid gedrukt. Dikwijls er naïef (Rool-
vink), als struisvogels. Als de regering
maximumlonen vaststelt en zwarte lonen
zelfs strafbaar maakt, maar niet in staat
is dit te handhaven dan getuigt dit niet
van een sterk overtuigend beleid. Goed
willende en orde lievende werknemers
worden dan de dupe, want ze worden
onderbetaald vergeleken bij de inge
huurde krachten van koppelbazen, onder
aannemers enz., die dikwijls slechtere
prestaties leveren. De ingehuurde krach
ten ontvangen netto vaak 40 tot 50%
meer loon dan de eigen werknemers en
dan moet daar door de contactmannen
ook nog aan verdiend worden. Dat
kan het bedrijfsleven net als de extra-
kosten voor buitenlandse krachten wel
opbrengen. Nu kan Kloos wel met ee
zielig gezicht voor de t.v. zeggen: „W
hebben de stakingen „niet in de hand'
of in de hand gehad, maar dat hebben
de vakbonden praktisch nooit. Ze pro
beren alleen als ergens de bom b;
de stukken aan elkaar te lijmen. Z<
nu als mosterd na de maaltijd achter de
eis te gaan staan van 400 bruto ineens,
wat maar een deel is van wat de bona
fide werkers al in jaren te kort is
gedaan. En dan denken dat ze onmiddel
lijk weer aan het werk zullen gaan.
Waarom eisen ze niet dat het koppel
bazen- (parasieten)svsteem uit de wereld
geholpen wordt. Gebeurt dat niet, dan
voel je je als gewone werknemer toch
een doetje, in de steek gelaten door d(
vakbonden en blijft er van arbeids
vreugde en rust weinig over.

G. P.,

(georganiseerd werknemer).

MIJ. TANDHEELKUNDE:

UTRECHT (ANP) „Er best
:en medische principiële, ethische
juridische beletselen voor een algem
roering

)evorc.^..U6 uu xauuuc

verklaring die zij gisteren heeft
uitgegeven in verband met de recente
>ntwikkelingen ten aanzien van de flu-
oridering van het drinkwater.

De maatschappij vestigt nadrukkelijk
de aandacht op de motivering van het
besluit van de kroon, de beschikking
van staatssecretaris Kruisinga waarbij
het waterleidingbedrijf Midden-Neder
land toestemming werd verleend tot
fluoridering van het drinkwater in een
aantal pompstations, te vernietigen.
Daaruit blijkt namelijk, dat de Raad
State de bewering als zou fluoride
ring het toedienen van een geneesmid
del zijn, heeft verworpen.

Dat de Raad van State aan een be
schikking tot drinkwaterfluoridering de
extra-voorwaarde toevoegt, dat degenen
die dat wensen een mogelijkheid moet
worden geboden ook ongefluorideerd
water te verkrijgen, is volgens de
Maatschappij Tandheelkunde in wezen
slechts een technische zaak voor de
waterleidingmaatschappijen „Deze

'oonvaarde heeft als zodanig geen en
kele betrekking op de mogelijkheid en
de wenselijkheid tot het fluorideren
het drinkwater".

9lA% lening
voor ziekenhuis

Middenstandsbank N.V., de Neder
landse Kredietbank n.v., de Krediet- en
Effectenbank n.v., bank Mees en Hope
N.V., de Coöperatieve Centrale Boeren
leenbank, de Coöperatieve Centrale
Raiffeisenbank, Ingwersen en Co., F.
van Lanschot, Lentjes en Drossaerts
N.V.

leningsvoorwaarden
luiden: bedrag: 9.000.000 gulden, coupu
re: 1.000 gulden, rente 91/4 pet, cou
pon: 15 oktober, uitgiftekoers: 100 pet,
looptijd: ten hoogste 30 jaar, aflossing:
m.i.v. 15 oktober 1976 in 25 jaarlijkse
termijnen. Vervroegde aflossing: toege
staan m.i.v. 15 oktober 1980. Van 1980
tot en met 1984 a 101% en daarna a
pari. Beursnotering: de notering ter
beurze van Amsterdam zal worden
aangevraagd. Trustee: Nederlandse
Middenstands Trust Maatschappij n.v..
storting: donderdag 15 oktober 1970. Het
prospectus zal vrijdag verschijnen, al-

ique

i de N.M.B.

Nieuwe directeur van
schouwburg Utrecht

UTRECHT (ANP) De 45-jarige
heer P. Verbist, thans adviseur voor
marktonderzoek in Amsterdam, is per 1
oktober benoemd tot directeur van de
Utrechtse stadsschouwburg. Hij volgt de
heer R. Faber op, die met vervroegd
pensioen gaat.

(ADVERTENTIE)

NIEUW TELEFOONNUMMER

3 3 7 4 1

irizont;

ine(8?;eZ

8 wie gebruikt er nu maïs? Dat land
in Zuid-Amerika natuurlijk! (8);

9 het is licht als het donker is (8);

10 Leo staat in brand maar de belasting
is zo betaald (8);

12 zo'n snood mens lag 'r niet (8);

16 de textielwereld kent die plaats wel,
maar het is een malle. Ik hoef er
niks aan toe te voegen (6);

18 en leken kunnen het niet elen (7);

20 het wapen is snel voor een buiten
lander (6);

21 zij doen alles wat in hun kraam te
pas komt (8);

25 hij heeft drie tanden en een punt
neus (8);

28 er staat een bord in het moeras wat
niet mag (8);

29 zelfs met vele stappen in de goede
richting kunt u deze gebieden niet
bereiken (8);

30 het timmeren aan de weg dat veel
bekijks trekt (8).

Verticaal:

1 u gaf iets van Bach (4);

2 vriendelijk van de Engelsen om zo
iets tegen mijn zoon of dochter te
zeggen (4);

3 de baas wijst vader een hoge zetel
aan (7);

4 schuttingwoorden als u het mij vraagt
(13);

5-een soort regen (5);

6 daar schijnen de Russen tegen op te

zien (5);

duikt de SS op in een Duitse stad?
(5);

10 van voren gemakkelijk te onder
scheiden (6);

11 ik zal dat nooit van u vragen (6);

lS wanneer de boerin al haar boel uit
trekt ziet men pas goed dat het een
vrouw is (4);

14 als die in een rivier terechtkomt (6);

15 bij die wilde uitspattingen denkt men
aan de armen van Frankrijk (6);

17 dit woord staat er heus niet a

(4);

r het

19 ereprijs? Nee, een andere plant (7);

22 wie volgt (5);

23 dat is de Tros (5);

24 u weet er de ballen van (5);

26 in zekere zin een asbakje in het

27 van deze moppen krijg je tranen in
de ogen (4);

Oplossingen dienen uiterlijk woensdag
16 september, 12 uur, met vermelding
„Puzzel F42" te zijn ingezonden aan het
bureau van ons blad.

f 12.50 L. var

7,50 mej. N. Alkemade, Westeinde
Hazerswoude(dorp).

methoden is het troefkort maken vam de
leider. Door het voortdurend laten in-
troeven van kaarten in een zijkleur.
ontstaat de situatie waarin een van de
tegenstanders meer troeven overhoudt
dan de leider, hetgeen meestal tot ge
volg heeft dat er een aanvankelijk ge
zond uitziend contract toch nog down
gaat. Dat dlit laatste niet automatisch be
hoeft te gebeuren bewijst onderstaand
spel uit de parenwedstrijd waarin de
oostspeler in de voor hem gunstige positie
goed op moet letten om hier ten volle

profijt

trekken.

Aan de meeste tafels was vier hel
eindcontract, te spelen door zuid en liefst
vijf van de zes keren dat dit spel ge
speeld werd slaagde de zuidspeler erin
het contract te maken, omdat de oost
speler niet zorgvuldig genoeg te werk
ging.

West kwam uit met klaver heer, in de
dummy met het aas genomen en uit
noord werd een kleine O nagespeeld
die zuid met het aas nam.

O klein volgde in slag drie en in noord
werd de 8 bijgespeeld, die oost met de
heer moest nemen. Oost speelde natuur

lijk na. Zuid troefde en sneed vervol
gens op de troefheer door een kleine
naar noords boer te spelen

Oost won en vervolgde weer met
die zuid weer moest troeven en waarna
de boven omschreven situatie ontstond

had i

dummy als in de hand van de leider
waren er slechts twee. Daar op de eerste
ronde bij west (die V geboden had)
de 10 was verschenen, moest zuid ernstig
rekening houden met deze mogelijkheid
reden waarom hij met een kleine O naar
noords vrouw vervolgde.

En dit was het moment waarop de
meeste oostspelers mistastten zij troef
den in en speelden weer na waarna
zuid zijn contract zonder veel moeite
maakte: getroefd met de 7, troef vrouw
geïncasseerd, met V naar tafel, troefaas
verwijderde oosts laatste troef en V aas
was de entree in zuid voor de vrije O.

Eén oost deed het beter: hij troefde
de derde O niet af maar gooide een
hartentje weg. Hij behield daardoor de
controle in troef en maakte het voor zuid
onmogelijk meer dan negen slagen te
maken. Zuid kan weliswaar met V naar
de hand gaan en O spelen, maar oost
troeft en speelt weer waarna zuid
moet troeven en oost altijd nog een
troef slag krijgt.

Een welverdiende topscore voor dit
oost-westpaar dat deze perfecte ver
dediging vond en waarbij de bewonde
ring in de eerste plaats uit moet gaan
naar de oostspeler, die deze moeilijke
opgave met dichte kaarten op de juiste
wijze tot een oplossing bracht.

In het kampioenschap van Frankrijk
1970 zijn Hisard en Mostovoy met een
gelijk aantal punten op de eerste plaats
geëindigd waarbij echter Hisard door
toepassing van het Sonneborn-Berger-
systeem het kampioenschap werd toege
kend. Dit systeem, waardoor onder meer
Sijbrands in het laatst gehouden „Chal
lenge Mondial" door Koeperman naar de
tweede plaats werd verwezen, houdt in
dat de resultaten geboekt tegen de naaste
belagers in een puntenwaardering tot
uiting worden gebracht om zodoende bij
gelijke aankomst een winnaar te kunnen
aanwijzen. Dat dit systeem weerstanden
opwekt is begrijpelijk aangezien door
deze wijze van klasseren het sportieve
element geweld wordt aangedaan. Het is
dan ook te hopen dat in de nabije toe
komst dit impopulaire systeem zal wor
den vervangen door beslissingspartijen,
wat een juistere afspiegeling van de
krachtsverhoudingen garandeert. Uit het
Franse kampioenschap volgen nu enige
fragmenten. In de klasse „Nationale"
kwam het in de partij tussen Gournier
met wit en Mostovoy tot de volgende

Hier werd voortgezet met 2721,
23—29A, 21—16, 15—20 en zwart won
later de partij.

A. Indien zwart 1116 zou hebben
gespeeld dan was een combinatie moge
lijk geweest met 3227, 23x32, 4339,
32x34, 40x9, 13x4, 27—22, 17x39, 45—40,
16x27, 26—21, 27x16, 40—34, 39x30, 35x2
met de vraag of remise in de over
blijvende stand voor wit een haalbare
kaart geweest zou zijn?

In de promotieklasse, genaamd „Hon-
neur", kwam in de partij tussen Lebesque
met wit en Maquet de volgende stand op
het bord:

Zwart speelde sterk 2328, 32x23.
19x28, 3934, gedwongen was 4136.
al het overige verliest; 1420, 25x14
28—33, 38x20. 13—19, 14x23, 18x29.
34x23, 12—18, 23x21, 16x50 en wit gaf op.

In dezelfde klasse dacht Maquet met
wit tegen Ménéroud in de volgende
stand een schijf te winnen, wat echter
door zwart op prachtige wijze werd
weerlegd.

Er volgde 2823, nu lijkt schijfverlies
voor zwart niet te vermijden, maai
kwam verrassend 16—21, 27x16, gedwon
gen want na eerst 23x34 komt 1419 en
24—30; 1822, 23x34, 22—28, 32x23, goed
gezien; 2430, 35x24, 13—19, 24x13, 8x50,
38—33 enz., met een gelijk aantal stuk-

ia

(Van onze schaakmedewerker
W. J. Muhring)

Na een spannende strijd heeft de jonge
Hongaarse meester Adorjan de ee
plaats veroverd in het I.B.M.-meester -

grootmeestergroep te mogen deelnemen.
Eén van zijn grootste concurrenten
de talentvolle jeugdige Timman. Hij
faalde in de eindspurt door enkele onge
lukkige nederlagen. In Timman bezit
schakend Nederland een grote troef, die
stellig in de nabije toekomst nog veel
van zich zal laten horen. Onderstaand
volgt een tweetal partijen van onze veel
belovende schaakgladiator. De analyses
zijn van de winnaars en zijn ontleend
aan het toernooibulletin.

Wit: S. Hamann (Denemarken)

Zwart: J. Timman (Nederland)

(damegambiet)
1. d2—d4, Pg8—f6; 2. c2—c4, e7—e6;
3. Pgl—f3, c7c5; 4. e2e3 (Wit wilde
niet tot 4. d5 oesluiten wegens bijvoor
beeld aggressieve zetten als 4

Blumenfeldgambiet); 4d7d5; 5.

Pblc3, Pb8c6; 6. c4xd5, Pf6xd5;
Lflc4. c5xd4; 8. e3xd4, Lf8—e7;
0—0, 0—0; 10. a2—a3, Pd5xc3; 11. b2xc3,
b7—b6; 12 Ddl—d3, Lc8—b7; 13- Lc4—a2
Ta8c8; 14. Tfl—el, Le7—f6 (In deze
stand heeft wit overwicht, namelijk kans
op aanval); 15. Lelf4, g7g6 (Vroeg
ol laat noodzakelijk); 16. h2h4, Lf6xh4
(Hetzelfde idee werd uitgevoerd in de
partij LarsenUnzicker, Lugano '68.
slaan is riskant. Veiliger lijkt 16.

Pa5 teneinde totLd5 te komen); 17.

Lf4h6 (Bijna winnend); 17Tf8e8

(Zwart had tot 17Le7 kunnen be
sluiten, doch op de duur verliest hij dan.
Na de tekstzet komt evenwel de
valsgolf ongeremd over hem heen); 18.
d4d5. Lh4e7 (De enige zet; op bijv.

1 8Pa5 volgt 19. de6:, Dd3:; 20.

ef7:t, Kh8 en mat na slaan op e8; e

min helpt 18ed5: wegens 19.

Te8:t); 19. Tal—dl, e6xd5 (Thans faalt

1 9Pa5 op 20. d6 en er dreigt d7);

20. La2xd5 (Dreigt 21. Lf7:t, gevolgd

door Dc5 mat); 20Pc6a5 (Nog

het enige); 21. Telxe7; zwart geeft het
op (Onverschillig of zwart had terug
geslagen met dame of toren, er was 22.
Dd4 gevolgd). i

Wit: H. Westerinen (Finland)
Zwart: J. Timman (Nederland)

(Pircverdediging)

5. a2a4 (m.i. minder goed; met 5. f3
wordt de gebruikelijke variant bereikt.
De tekstzet past niet geheel iin het sys
teem); 5Lf 8g76. Ddl—d2,

Pf6g4; 7. Le3g5, h7—h6; 8. Lg5—h4,

a7a5 (Sterker is 8Db6, b.

f3, Ld4:, terwijl op 9. h3, 9

10. a5, Dc7 voldoende is); 9. Lfl—c4,
Pg4—f6; i0. f2—f3, g6—g5; 11 IMi—ti
(Precieser is 11. Lg3 met de bedoeling

op 11d5; 12. Lb3, de4:; 13. fe4: te

spelen, waarnaPg4 zinloos is. In dat

geval is Ph5 aan te bevelen, doch

wit houdt het betere spel); 11

d6d5; 12. Lc4—b3, d5xe4; 13. 0—0—0
(Ondernemend, doch tevens min of meer

noodzakelijk. Indien 13. fe4: dan 13

Pg4 en zwart is alle zorgen te boven);

13Lc8—f5; 14. h2—h4, e4xf3; 15.

Pglxf3, g5g4; 16. Pf3—e5, e7—e6; 17.
h4—h5 (In aanmerking kwam sterk 17.
Thel, met onduidelijke stand. Na de

tekstzet wordt de h-pion zwak); 17

Pb8d718. Pe5—c4, Pd7—b6; 19.
Pc4xb6 (Na 19. Pe3 komt 19Lh7;

20. Th4, Dc7 gevolgd door000);

19Dd8xb6; 20. d4—d5, Db6—b4:

21. d5xe6, Lf5xe6; 22. Dd2—e3 (Nauw
keuriger is. 22. Del); 220—0; 23.

Lb3xe6, Ta8e8 (Stond thans de dame
op el zie opmerking na de 22e zet
van wit dan was 24. Pd5 mogelijk);
24. Tdl—d4, Te8xe6; 25. Td4xb4, Te6xe3;
26. Tb4xb7, Te3e5; 27. Tb7—c7 (Beter
ls 27. Ld4 ofschoon zwart veruit het

beste spel heeft); 27Te5xh5; 28.

Thlxhö. Pf6xh5 (Thans blijkt de zwarte
meerderheid verre superieur aan de
witte dito op de damevleugel); 29.
Tc7xc6, f7—f5; 30. Pc3—d5, f5—f4; 31.
Tc6c5, g4g3; 32. Lf2—gl, f4—f3; 33.
g2xf3, Tf8xf3; 34. Pd5—e7t, Kg8—h7;
35. Tc5—f5, Ph5f4; 36.' Kcl—d2,
Tf3fl; 37. Pe7d5, Tflxgl; 38. Tf5xf4,
g3—g2; 39. Tf4g4, h6—h5; 40. Tg4—g3,
h5h4; 41. Tg3—g4, h4—h3; 42. Kd2—e2,
h3h2; 43. Tg4—h4t, Kh7—g8 en wit
gaf zich gewonnen. (Op 44. Th2: beslist

Schaakraadsel

Met een grandioos dameoffer slaagde
de witspeler er in de onderstaande
partij stelling in zijn tegenstander tot
overgave te dwingen. Behalve het inlei
dend dameoffer bevat de winstcombi
natie nog tal van boeiende finesses.

Wit won als volgt: 1. c2c4ü,
Dh4xg5t2. Le5—g3, Td5xdl; 3. Talxdl,

Pf6d5 (Op 3Da5 volgt 4. b4!,

Db6; 5. c5, Da6:; 6. Td8t, Kb7; 7. Tb8

stoppen is), 5 b2—b4, c5—c4; 6. Tdl—d4,
e7—e5; 7 d5xe6 e.p., Lf8xb4; 8. Td4—d7,
Th8—b8; 9. Tfl—dl (Dreigt 10. Lb7t,
Tb7:; 11. Td6t, Tb8; 12. Tb8: mat); 9.
Lb4e7; 10. e6xf7, c4c3; 11. f7—f8
Dame! en zwart gaf zich gewonnen. Er

had nog kunnen volgen 11Lf8:;

12. Lb7t Tb713. Td8t (Rossolino-
Livingstone, New York 1961).