CeidóeSoii^mif NOS oneens met rapport instructieve radio en tv DE FILM VAN VANAVOND Spel zonder grenzen Teleac heeft behoefte Lekenbestand aan taakomschrijving VPRO jonger Er komen telkens nieuwe chipsels, flutsels, wispers, nutsels enpradsels. 'Kaas uit het vuistje' doet daar niet aan mee. Zendtijd en geld nodig Mies Bouwman iu ziekenhuis PAGINA 2 LEIDSE COURANT WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1970 Beter laat (en kort) dan nooit jyiET een beetje wrange humor zou men van Soeharto's tot een minimum ingekort staatsbezoek mogen zeggen: het past nu het best irn Madurodam. Tooh geloven we dat de regering slandig eraan gedaan heeft Djakarta niet tot uitstel of afgelasten te adviseren. Ten eerste zou dit in verschillende hoe ken verkeerd uitgelegd kunnen worden; ten tweede heeft de reis van Soeharto zoals de heer De Jong dinsdag in Kamer onderstreepte ergens vooral symbolisch betekenis: het moet de weg openen voor verdere besprekingen. Ho pelijk zal de gelukkig niet geschrapte ontmoeting tussen de Indonesische pre sident en onzer Kamerleden daartoe kun nen bijdragen. Door de gebeurtenissen die maandag in Wassenaar plaatsvonden, is vooral de controversiële kant van het bezoek van Soeharto belicht. Waarom het bij zijn reis naar Nederland uiteindelijk gaat, ldjkt ons onveranderd te zijn ge bleven. Mijlpaal \TAN zijn bezoek aan Nederland heeft Soeharto in een recent interview als kenschets gegevenDe intentie is het aanknopen of vernauwen van weder zijdse betrekkingen en het bevorderen van wederzijdse begrip Daarmee heeft Indonesiës staatshoofd zijn reis dezelfde intentie gegeven als die welke geldt bij soortgelijke bezoe ken aan andere landen. Niets minder en slechts inzoverre iets meer, dat Soe harto ook bereid is de reis naar Neder land als een historische mijlpaal te be schouwen; als symbool van een streep achter het verleden en dus als een mo ment waarop men de verhouding tussen Indonesië en Nederland uitsluitend gaat bespreken gericht op de toekomst. Een standpuntbepaling welke niet van politieke en diplomatieke talenten ver stoken is- Zijn minister voor Buitenland se Zaken, Malik, moge dan al betogen, dat Nederland en Indonesië bij uitstek geschikt zijn voor een goede toekomstige samenwerking, omdat ze elkaar vanwege het verleden grondig kennen, staatshoofd Soeharto wenst naar Den Haag te komen na één punt scherp te hebben gesteld: zijn land en zijn regering staan volkomen vrij, even vrij als Nederland, terzake van het maken van afspraken en het aanvaarden van verplichtingen. Informeel OIERU1T volgt dat president Soeharto 11 in Nederland geen boodschap wenst te hebben aan kritiek welke kleine of grotere groepen tegen de gang van zaken in Indonesië hebben. Nederland moet zich evenmin bemoei en met het ontbreken van een parle mentaire democratie in Indonesië, als Soeharto zich uitspreken zal over de politieke verstarring en verwarring welke volgens sommige Nederlanders onze parlementaire democratie bedreigt. De liquidatie van de Republiek Zu-id- Molukken is een even voldongen feit ais de definitieve aansluiting van Nieuw Guinea bij ae republiek welke in Dja karta haar centrum heeft. Soeharto komt niet naar Nederland om over die zaken te spreken; hij heeft dan ook vanuit zijn standpunt terecht geweigerd con cessies te doen die de schijn zouden wekken dat daarover nu met hem te praten valt. De bewuste onderwerpen zullen hoog stens informeel in het gesprek betrokken kunnen worden, maar dan niet door Ambonezen of Papoeavertegenwoordi gers die geprobeerd hebben vanuit Ne derland oppositie te voeren. Evenmin wenst Soeharto zich in Nederland door oppositiegroepen ter verantwoording te laten roepen over zijn strijd tegen com munisme, Soekarnocultus of de corrup tie. Protesten ais ze er nog kans voor brijgen graag tegen zijn bezoek zouden demonstreren ongetwijfeld nog vergroot. We hopen niettemin, dat dit bezoek niet door dere incidenten en zeker niet door rellen zal worden begeleid. Te protesteren valt er tegenwoordig in Nederland wel bij elk bezoek: of het nu Spanje of Praag, de president van de V.S. of de partij secretaris in de Sovjet-Unie, de NAVO of de Verenigde Naties betreft. In dit opzicht is Nederland bezig één grote speakers-corner aan het worden. Er is in de maanden vóór Soeharto': komst gezegd en geschreven, dat het beter ware geweest, indien Soekamo tien of twintig jaar eerder op het Bin nenhof en Soestdijk ontvangen was. Dat mag zo zijn. maai- dat het de ontwikke lingen binnen en rond Indonesië beïn- -loed zou hebben, geloven we niet. Beter is het om ervan uit te gaan, dat ook in dit geval „laat en kort beter dan nooit" is. Van dit staatsbezoek moet men geen wonderen verwachten. Stelt men dit voorop, dan kunnen de resultaten toch positief blijken te zijn. Vierhonderd gulden extra WANNEER de vakbeweging erin slaagt om de sociale onrust in de havensteden weg te nemen door een extra-uitkering van vierhonderd gulden, kan men redeneren dat de kosten ook hier wel aan de baten vooraf zullen gaan. Dat een meerstructurèlè- aanpak' van het probleem van de koppelbazen met hun „wilde werknemers" belangrijker is, hebben overigens ook de vakbonds leiders niet verzwegen. Dat vierhonderd gulden extra in de havens een magische aantrekkingskracht hebben zal op de rest van de werk nemers staat vast als een paal boven water. Het initiatief van de vakcentrales om in de Stichting van de Arbeid de mogelijkheid van een uitkering-in-eens van maximaal vierhonderd gulden cen traal aan de orde te stellen, is in zekere zin de logische volgende stap. Maar daarna komen de vragen. Wat doen de vakcentrales, indien de werkgevers weigeren vanuit de „cen trale" van het bedrijfsleven het advies van maximaal vierhonderd gulden te onderschrijven? Hoe reageert de vakbeweging wanneer de overheid plotseling geplaatst tegenover een- nieuwe verkapte algemepe loonstijging van gemiddeld drie procent de .spiraal van.lonen .en.' psijzen sneller ziet gaan draaien en, min of meer gedwongen, gebruik gaat maken van het omstreden artikel in de loonwet- Roolvink? Op wat voor staïtdpunt van de vak beweging valt er te rekenen, zo in bedrijfstakken economisch een extra uitkering zonder prijsverhoging onhaal baar is, er bij een weigering van de werkgevers om het maximum te geven stakingen uitbreken? We vrezen, dat de loonstrijd voor 1971 alleen maar vervroegd op vele fronten uitbreken zal. Wie wilde kon gisteren een excellente t.v.-avond beleven. Want behalve ka merdebatten, die men rechtstreeks dan wel in samenvatting kon volgen, met vier ministeriële woordvoerders over het gebeuren in Wassenaar, kwam in Brandpunt minister Klompé de CRM-bemoeiingen met de Ambo nezen toelichten en AVRO's Televizier had zelfs twee excellenties te gast: de ministers Luns en Udink. Was het daags tevoren vooral impro viseren geweest voor Hier en Nu en Achter het Nieuws, gisteren bleek dat de t.v. met een 24 uurs-aanloop goed werk kan leveren. Boeiendst vonden we het relaas van de ex-gijzelaars in Brandpunt, al leverden andere sprekers betere nieuwsachtergronden. Dit gold voor de ministers die erg openhartig waren, alsook voor prof. dr. J. (mijnheer Ontwikkelingshulp- zelf) Tinbergen, die sprak over die hulp aan Indonesië. Hij vond dat in de huidige omstandigheden welbesteed geld omdat de economie van dat land er aantoonbaar mee tot goede ontwik keling kan worden gebracht. Zo'n uitspraak lijkt ons veel belang rijker dan alle gepraat van een bon te groep mensen die allerlei uiteenlo pende redenen tegen staatsiebezoek en zelfs tegen elke cent ontwikkelings hulp zijn. Mensen bovendien die on zindelijk denken, omdat zij dit bezoek, dat alleen dient ter onderstreping van de beter geworden betrekkingen tus sen beide landen, willen aangrijpen om het bezoekende staatshoofd te ka pittelen over de manier waarop zijn land geregeerd wordt. Onzindelijk, want neo-kolonialistisch van het zui verste water De voorzichtige restrictie die Aad v.d. Heuvel plaatste bij het begin van zijn reportage over corruptie in Indonesië was dan ook alleszins op zijn plaats. Die reportage, gesprek met de be faamde journalist Mochtar .Loebis, toonde in elk geval aan dat die cor ruptie in Indonesië onderkend wordt en dat ageren er tegen bepaald moge lijk is. In die zin dus een andere situatie als bij de kolonellen in Griekenland. Poli ticus Diamantopoulus, pas vrij uit de gevangenis, deed er een moedig boek je over open in Brandpunt. Moedig, want zoiets betekent" in dat land on geveer zelf de enkele reis naar nieu we gevangenschap betalen. Voor zowel Brandpunt als Televizier ons compliment. Zij belichtten het grote nieuws van deze dagen uitvoerig en goed en zagen dat de cholera- cpidemie die verontrustende vormen begint aan te nemen en een nogal curieus commentaar van mr. GBJ over de jongste ontwikkelingen in de krantenwereld. GBJ zag daar een hoopvolle kant aan en adstrueerde dat aan voorbeelden uit het buitenland, waar kwaliteitskranten zo'n goed be staan leiden. Dat die kranten toevallig worden gedrukt in talen die ze voor een groot "kwaliteitsplubliek" en gro te „kwaliteitsadvertcerders" aantrek kelijk maakt zag hij gemakshalve over liet hoofd. Na het Nederlandse aandeel in Gro ningen van Spel zonder grenzen, het internationale televisiespel, waaraan zeven Europese landen meedoen, komt vanavond het programma uit West- Berlijn, waar de Duitse televisie gast vrouw is. Nederland wordt hier verte genwoordigd door de ploeg uit Alphen aan den Rijn, winnar van Dubbelzes- kamp 19691970. Het Nederlands commentaar wordt, zoals gewoonlijk, weergegeven door Barend Barendse. De tot nu toe hoogst geklasseerde ploeg in Spel zonder grenzen is Aal ten, dat in Groningen 39 punten wist te verzamelen. Deze week wordt be slist welke ploeg Nederland op de finale in Verona gaat vertegenwoordi gen. NCttV Ned. II 21.05 uur Louis Borel volgt Rien van Nunen als burgemeester op (Van onze omroepcorrespondent) HILVERSUM. De acteur Louis Borel is door de NCRV-televisie gecontrac teerd voor de rol van burgemeester in een nieuwe serie avonturen over de sympathieke zwerver Swiebertje. Enige weken geleden is Rien van Nunen, die tien jaar lang deze rol speelde, door de NCRV schriftelijk van deze be slissing op de hoogte gesteld. Hij ver klaarde zich akkoord met de financiële regeling die voor hem is getroffen. De rolwijziging was volgens de NCRV noodzakelijk, omdat de schrijver van deze populaire t.v.-serie, de heer John Uytenbogaard, een nieuwe conceptie had gegeven aan de autoriteit van de burgemeester. Louis Borel wordt straks een eerste burger, die een strak regime moet handhaven. NOS 18.00 uur: Kamerdebat over Amsterdam 18.45 uur: Pipo de clown •18.55 uur: Journaal IKOR •19.04 uur: Kenmerk 20.00 uur: Journaal 20.20 uur: Pol. uitzending D '66 NOS 20.30 uur: NEDERLAND I NOS 10.45 uur: Schooltelevisie 18.45 uur: Pipo de clown •18.55 uur: Journaal TROS Het kleine reebokje 19.49 uur: Respekt. jazzfilm •20.00 uur: Journaal •20.20 uur: Zie zo zomer Socutera 20.35 uur: Gaslight, film 22.25 uur: Studio Sport •22.50 uur: Journaal NOT 22.55 uur: Schooltelevisie NEDERLAND II NOS 18.45 uur: Pipo de clown 18.55 uur: Journaal NCRV •21.20 uur: De kampioenen, 22.10 uur: Muziek Mick Micheyl •22.35 uur: Journaal NEDERLAND II NOS 18.45 uur: Pipo de clown 18.55 uur: Journaal 19.04 uur: Van gewest tot gewest 19.04 uur: Scheepsjongens van Bontekoe 19.13 uur: Koeboe de koe 19.33 uur: Stadtmuzikanten •20.00 uur: Journaal •20.20 uur: Lang leve de operette •21.05 uur: Spel zonder grenzen 22.20 uur: Dagsluiting •22.25 uur: Journaal 19.49 uur: Toeristische tips •20.00 uur: Journaal VPRO 20.20 uur: Berichten uit de zomer •20.45 uur: Zizi Jeanmarie-show •21.45 uur: Amerikaans muzikaal reisverslag HILVERSUM I 402 M. 18.00 Nieuws. 18.11 Actualiteiten. 18.20 Uit zending van de Katholieke Volkspartij. 18.30 De zangeres Annet Hesterman, vlak voor haar vertrek naar Suriname, waar zij veertien dagen in de hoofd stad Paramaribo zal optreden. klas- BRUSSEL (NED.) 324 n HILVERSUM II 298 5V HILVERSUM (ANP) Gedurende de laatste drie tot vier jaar is een aan merkelijke verjonging van het leden bestand van de VPRO ontstaan. Drie jaar geleden was een kwart van de lezerskring van „Vrije Geluiden" (het programmablad van deze omroep) jon ger dan 34 jaar, thans is dat 30 pro cent. In 1967 was daarentegen 48 pro cent van de Vrije-Geluidenlezers vijftig jaar of ouder, terwijl dit percentage thans 33 bedraagt. Dit blijkt uit een onderzoek, dat de VPRO heeft doen in stellen naar de samenstelling van haar ledenbestand. Volgens het rapport mag overigens uit deze cijfers niet worden geconcludeerd, 'dat de VPRÖ thans een opvallend jonge' aanhang heeft. Veeleer was enkele ja ren geleden sprake van een vergrijsde VPRO. De leeftijdsverdeling van het huidige leden- en abonneebestand stemt nu ongeveer overeen met de landelijke leeftijdsverdeling. Ongeveer zeventig procent van de leden heeft een middel bare of hogere opleiding gevolgd. In 1967 was dat nog slechts 36 procent. De VPRO heeft de laatste jaren veel aan hangers in de lagere opleidingsgroepen verloren. Negenenvijftig pet. rekent zich niet tot een kerkelijke groepering. Protest van Dick Verkijk tegen uitwijzing HILVERSUM (A.N.P.). De NOS- medewerker Dick Verkijk, die enkele dagen vóór de herdenking van de Rus sische inval in Tsjecho-Slowaküe werd gearresteerd en zes dagen later werd uitgewezen, heeft bU de Tsjechische autoriteiten tegen zyn aanhouding en arrestatie beroep aangetekend. Volgens een officiële verklaring uit Praag heeft Verkijk misbruik gemaakt van zijn journalistieke faciliteiten, heeft hij vijandelijke activiteiten be dreven, valse voorlichting gegeven, gebruik gemaakt van een onderduik adres en ongeoorloofde inlichtingen diensten verricht. Verkijk stelt in zijn beroepschrift, dat hij geen ongeoor loofde journalistieke activiteiten heeft bedreven. Naar zijn mening verbiedt de Tsjechische wet ook niet het op nemen op de band van gesprekken' met Tsjechische staatsburgers, zoals hij heeft gedaan. Verkijk is van oordeel, ook in ander opzicht niet in strijd te hebben gehandeld met de Tsjechische (Van onze omroepcorrespondent) HILVERSUM Men behoeft geen wetenschappelijk geschoold enquêteur te zijn om tot de conclusie te komen, dat het Teleacprogramma slechts door een zeer klein publiek bekeken wordt. De belangrijkste reden is het ontbre ken van interesse en behoefte om in de vrije tijd iets van de tv te leren. Ook het late uitzenduur bevordert de ze belangstelling bepaald niet., Uit een Intomartonderzoek is geble ken, dat meer dan de helft van de ondervraagden educatieve program ma's best geschikt voor zichzelf vindt, „als ze je maar interesseren" ofwel „als ze maar van praktisch belang voor je zijn". De heer A. A. Sterman, directeur van Teleac, verklaarde desgevraagd op een persconferentie, dat men wel tot een bredere programma-opbouw zou wil len overgaan. Maar vele onderwerpen, die men beoogt uit te zenden, bewe gen zich op een terrein (fotografie, tuinieren, belastingvoorlichting etc.) waarvan de omroepen menen dat ze tot haar informatieve taak behoren. Bovendien is er nog steeds geen dui delijke uitspraak van het parlement en de overheid over de positie van Teleac in dit scale van zendgemach tigden. Tenslotte moet Teleac werken met zeer beperkte financiële middelen, welke bestaan uit een toekenning van 1V4 miljoen uit de luister- en kijkbij- dragen. Met een staf van circa 50 personen, van wie de regisseurs door de NOS worden betaald, dient hier mee een pakket van 90 zenduren te worden gerealiseerd, waarvoor Teleac vijfduizend gulden per zenduur ont vangt, terwijl de omroepen hiervoor dertienduizend gulden per uur krijgen toegewezen. Desondanks is het Teleac gelukt om voor het nieuwe seizoen tal van cur sussen voor te bereiden. Na het succes met de schaakcursus volgen er thans onder leiding van de internationale grootmeester Ton Si j brands 18 lessen over het damspel. Onder de titel „De zeven sleutels" wordt in samenwer king met de NOS vijf uitzendingen gewijd aan een spannend Engels ver haal over een erfeniskwestie. Het is geen volledige Engelse leergang, maar interessant leermateriaal voor hen die reeds iets van deze taal kennen. Kees Bertels vertelt in twaalf lessen de geïnteresseerden iets over het model begrip in wetenschap en techniek. Een cursus van zes lessen onder de titel „Biovisie" is gewijd aan het ontstaan van. het leven op aarde, de evolutie en de mogelijkheid van leven elders in het heelal. De oorspronkelijke versie van deze BRT-cursus zijn door Gerton van Wageningen bewerkt. Vervolgens noemen wij nog cursussen in verga der- en gesprekstechniek, de land bouw en het maatschappijprobleem, een cursus Frans voor beginners. THBO, sterrekunde, bouwen en wonen en verkeersonderwijs. (12.26 Mededelingen t.b.v. land- Lichte grammofoonmuziek. <8.30-8.33 De sieke kamermuziek (opm) 9.35 V» de kleuters. 10.10 Arbel' ïrsberichten). 12.30 Modern platteland. .10 Arbeidsvitaminen: ten). 12.30 Modern platte" JClavecfmbelre°citalYemode toon: informatie over nieuwe langspeel- schrljven. (16.00-16.02 Nieuws.) 16.15 Meer minder op de voorgrond treden.8 NCRV: 17.45 Hier en Nu: Sportactualiteiten. Hilversum III 240 M. en F.M. Kanalen NCRV: 9.00 Neiuws. 9.02 Terug van weg ren; III. Instrumentaal ensemble: klassieke muziek. 14.30 't xIs historisch: program ma, over geschiedenis. 15.00 Voor de zieken. 16.00- Nieuws. 16.02 Land der Muzen: kunst kroniek. 17.00 Birth: licht platenprogramma. 17.30 0, een rondje radio. 17.55 Mededelingen. HILVERSUM II 298 m. KRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Het levende 7.16 Stereo: Badinerle: klassieke n (gr.) (7.30 Nieuws; 7.32 Actualiteiten Schotse liede- de koffie. (11.00 Nieuws.) NOS: 12.00 Nie try. (15.00-15.02 Nieuws.) 16.00 lORRRrrrpop-magazine. 17.0218.00 Draaijijofdraaiik: BRUSSEL (NED.) 324M. dat kind?: pedagogische kroniek. 10.20 St reo: Muziek uit de Barok. KRO: 11. Nieuws. 11.03 Voor de zieken. 11.55 Meded lingen. NCRV: 12.00 Los-Vast, gevarieerd delingen. 17.15 Ja; lands persoverzicht. 13.00 Nieuw richt, beursberichten, en dagklapper, ij.zo Tafelmuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Symfonische muziek. 15.00 Nieuws. 15.03 Casinomuziek. 16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09 Lichte orkestmuziek. 16.15 Voor oudere luis- 17.00 Nieuws, weerbericht en mede- Kleuren-t.v. 9 cm minder diep EINDHOVEN. Gelijktijdig met de introductie op de Funkaustellung in Duitsland kondigt Philips ook in Nederland een kleurentelevisieapparaat met een 110 graden kleurenbeeldbuis aan. Dank zij de toepassing van deze beeldbuis, is het nieuwe apparaat ten opzichte van vergelijkbare typen met een 90-gradenbuis negen centimeter diep, terwijl de hoogte en de breedte ook enkele centimeters verminderd In de Vaart, Vaartweg 163 Hilversum, is van 11-19 september een tentoon stelling ingericht van grafische parti turen. Zulks ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Gaudeamus, centrum voor hedendaagse muziek. In het Haags Gemeentemuseum wordt zondagmiddag 6 september het 3de „Instuif concert" gegeven. Dick Visser speelt op een Franse gitaar uit de eerste helft van de 19de eeuw en Jaap Spigt zal een tafelpiano van Broadwood uit 1829 tot klinken bren gen. De toegang is gratis. (ADVERTENTIE) Elke dag komen er nieuwe hapjes bij om nit het handje te eten. Dat is best leuk allemaal, maar 'kaas uit het vuistje' denkt niet aan verandering. Sinds 1236, toen Egidius van Gouda als eerste 's avonds naai de keuken ging om met zijn ponjaard een forse plak af te snijden, is er niets nieuws verzonnen. Hoeft ook niet. Casimir Vreedenburgh zei het in 1628 al zo mooi: 'De caes uyt den vuyst jen vraagt genen cock, men neme syn mes en snyde enen broek.' Zoishet.Zoblijfthet. (Van onze omroepcorrespondent) HILVERSUM De vraag wat onder instructieve radio en televisie moet worden verstaan behoeft helderheid. Met name ook het vaak in dit ver band gebruikte begrip „educatieve uitzendingen" heeft tot grote misyer- standen en daardoor tot nodeloze con troverses geleid. Educatieve uitzendin gen bestrijken nl. een zeer ruim ge bied (o.a. culturele, informatieve en documentaire uitzendingen) en die be horen mede tot de opdracht, welke aan de omroepen uitdrukkelijk in de wet wordt gegeven. naar aanleiding van het onlangs ge reedgekomen rapport „Instructieve ra dio en televisie". Voor goed begrip melden wij, dat drie jaar geleden de besturen van NRU en NTS besloten over te gaan tot instel ling van een commissie voor instructie ve radio en tv. Deze commissie had lot opdracht de mogelijke samenwer king te bestuderen tussen de NOS en de stichtingen Teleac, NOT, (Neder landse onderwijstelevisie) en ACRO (Academische radio-omroep) en in een uitgewerkt standpunt de bestuurlijke programmatische financiële en techni sche aspecten van deze samenwerking vast te leggen. Ten aanzien van de financiering merkt het NOS-bestuur op, dat de in het rapport omschreven instructieve radio en tv een volledig onderwijska- rakter draagt. De minister van On derwijs dient dan ook op zijn begro ting de financiële middelen daarvoor ter beschikking te stellen. Het NOS- bestuur vraagt zich voorts af of de overheid in de naaste toekomst een Schooltelevisie NOS/NOT zenden vanavond een voor lichtingsprogramma uit over de school televisieseries over ontwikkelingshulp en vredesvraagstukken. Dit programma is in het bijzonder bestemd voor de docenten van het rooms katholiek en protestants christelijk voortgezet onder wijs. NOS Ned. II 22.55 uur uitbreiding van de zendtijd voor in structieve radio en tv wenst, en hoe deze dan wettelijk (via wetswijziging) wordt gerealiseerd. Eerst daarna zou het mogelijk zijn tussen alle betrok kenen een organisatie-structuur uit te werken. Kamerdebatten op televisie HILVERSUM (ANP) De NOS-radio en -televisie gaven vandaag recht streekse uitzendingen van de debatten in de Tweede Kamer over de recente ongeregeldheden in Amsterdam. Van 18.00 tot 18.45 uur wordt via Neder land I een samenvatting gegeven. Mochten de debatten in de Kamer na zes uur nog voortduren, dan zal de samenvatting, worden uitgezonden aan het einde van het avondprogramma op Nederland I. HILVERSUM. Mies Bouwman, die al enige tijd met vage klachten loopt over haar gezondheid, is in het Sint-Jansziekenhuis te Laren voor observatie opgenomen. De artsen hebben de oorzaak van de klachten nog niet kunnen achterhalen. De „Eén van de acht"-uitzendingen voor 't komende winterseizoen, aan de voorbereiding waarvan wordt gewerkt, lopen volgens de VARA geen gevaar. Patrick Hamilton's toneelstuk „Gas light" leent zich voortreffelijk voor verfilming. Dat ontdekte als eerste Thorold Dickinson, een middelmatig Brits regisseur, die met Anton Wal- brook en Diana Wyniarü in de hoofd rollen tot voor hem ongekende presta ties kwam. Ongelukkig voor hem kocht Metro Goldweyn Mayer de rechten van het toneelstuk op nog voor Dickincons film in première was gegaan. Slechts enkelen hebben daar door de verfilming gezien van Dickin son, die Europa doorreisde om zijn werk nog voor filmliga's e.d. te verto nen. Zo kon men in het Haags Film museum destijds een vergelijking ma ken tussen de Amerikaanse versie van George Cukor en de Britse editie van Dickinson, een vergelijking die in het voordeel van de laatste uitviel wat betreft de Victoriaanse sfeer. „Gaslight" is het verhaal van een man (Charles Boyer) die zijn welgestelde vrouw wil suggereren, dat zij klemp- tomaan en gek is. Bij zijn nachtelijke escapades heeft hij licht nodig en telkens als hij zich in het belendende perceel bevindt, gaat bij hem thuis het gaslicht lager branden, wat zeer frus trerend voor het toch al aan zichzelf twijfelende vrouwtje werkt. George Cukor is een van Hollywoods meest bekende „vrouwenreg'isseuren". Elke grote actrice werkt graag met hem, de meeste acteurs zijn minder over hem te spreken omdat zij zich in zijn regie verwaarloosd voelen. Zo wist Clark Gable destijds te bewerkstelli gen, dat Cukor van de regie van „Gejaagd door de wind" ontheven werd, omdat het accent op de rollen van Scarlett en Melanie viel en niet op die van Rhett Butler. Het is te begrijpen, dat een actrice als Ingrid Bergman onder regie van een man als Cukor tot grootse prestaties komt en Charles Boyer niet het char- mant-sinistere kan bereiken dat in deze rol mogelijk is. De aankleding is zeer verzorgd, maar toch duidelijk het werk van een super-studio. Dickinsons sfeer was realistischer, minder gepo lijst. Toch zullen velen weer met ge noegen kijken naar deze ..Gaslicht" uit 1944, een van de favoriete thrillers uit de na-oorlogse jaren. NOS Ned. I 20.35 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 2