Indrukwekkende
vertoning van
Boris Godounov
t\ vT rv
V'" •lUn 1
Joop Scholten
kwartet in
theater PePijn
toekomstige bruidsjapon antenne
Ombudsman
b. p. Kortland bij
omroep benoemd
Pluriforme omroep
beste keus voor KRO
La guerre
des boutons
Geen
constante
luister
dichtheid voor
H'sum I en II
Hilversum oneens over horizontale toer op III
.gay,:.-
LEIDSE COURANT MAANDAG 24 AUGUSTUS 1910
Boris Godounov. tsaar van Ruslar
Nicolai Chiuselev, bas.
Feodor, zijn zoontje Renl Penko\
nik. zich uitgevend voor Prins Dimltrl,
Ljubomla Bodurov, tenor.
Marina Mnisjek, dochter van de
Wojewode van Sandomir, Julia Wle-
ordanka Dlmtcheva,
Door Staatsopera van Bulgarije
Neen, met uit- en opvoeringen
van Moessorgskys opera Boris Go
dounov heeft men ons sinds april
1921, toen Toonkunst Rotterdam
onder leiding van A. B. H. Verhey
de Nederlandse première bracht,
bepaald niet verwend. Natuurlijk
zette de Wagnervereniging dit
werk op har programma, waardoor
zij de grote verdienste verwierf
muziekliefhebbers de illustere,
thans legendarische Feodor Tsjal-
japine te presenteren, wat in janu
ari 1932 gebeurde.
Maar daarnaOuderen onder ons
herinneren zich nog, dat, in april 1936,
het Genootschap Diligentia 't aandurfde
het Russisch Operagezelschap uit Parijs,
met het Residentie-Orkest onder leiding
van dirigent Emil Cooper in Kunsten en
Wetenschappen Moessorgsky's meester
werk te doen opvoeren, jongeren onder
ons weten u le vertellen van het ver
schijnen van het Kroatisch Nationaal
Theater Zagreb in het Holland Festival
1964.
Doch hiermee is de historie van .Boris
in Nederland", wanneer men althans de
uitvoeringen in concertvorm het
Residentiekoor verzorgde er een! uit
zondert, vrijwel geschreven.
Is het daarom, te verwonderen, dat op
de komst van de Staatsopera van
Bulgarije 235 medewerkenden
zaterdagavond in het Congresgebouw
slechts 1100 mensen reageerden
Slechts 1100....? Het kwantum vlei
ons, eerlijk gezegd, nog mee: op het
gebied van de muziekdramatische kunst
kan men, althans wanneer zulks niet het
„Italiaanse Bel Canto" geldt, ons land
met een gerust hart tot de „onderont
wikkelde gebieden" rekenen.
Hoe het ook zij; deze 1100 belang
stellenden werden, geduldig vier uur
lang kijkend en luisterend, dank zij een
uitmuntende \-ertoning, 1100 enthou
siasten, die na afloop hun gevoelens van
bewondering en erkentelijkheid ont
laadden in een ovationeel applaus.
En daarvoor was alle reden, want de
Bulgaren brachten een Boris, die diepe
ontroering heeft verwekt.
Primair was hiervoor de regisseur
dr. Dragan Kardijev verantwoordelijk:
hij zorgde voor een presentatie, die van
een bewonderenswaardige discipline ge
tuigde, waarbij een hypernauwkeuriqq
zorg'voor het detail de grote Ujn echtéï
allerminst uitsloot. it
volk, dat al zijn emoties, zijn leed, zijn
paniek, zijn excessen tot uiting bracht,
tot uiting moest brengen in de meest
afwisselende bewegingen. Een massa, tot
alles in staat, levend op de meest
huiveringwekkende instincten.
Die bewegingen, ze vonden haar na
tuurlijke voortzetting in de schier on
eindige reeks gezangen vrouwenkoren,
mannenkoren, gemengde koren die,
Ingestudeerd door Luben Pintey, een
prins Dimitri, Grigori Ofrepieu optrad.
Hij beschikte over een bijna Italiaans
lyrisch timbre, die ons plotseling weer
deed denken aan de bewondering, die
de Russischemeester had voor Verdi,
met name aan diens „Forza del Destino",
door de laatste in den jare 1862 te Sint-
Petersburg gedirigeerd
Maar vocaal was er nog veel meer te
genieten, geconstateerd de prestaties van
de bas Dimltar Petkov als Varlaam, de
bedelmonnik: de sopraan Mathy Pinka
als Xenia, de dochter van Boris; de
tenor Milen Paunoy als prins Sjuiski,
zanger met meer dan uitnemende acteer-
kwaliteiten; de mezzo Mathy Pinkas, die
als „kindermeisje" met haar fraai,
donker geluid bewees, hoe goed ver
zorgd deze opvoering tot in de details
Zij en vrijwel al haar collega's slaagden
erin door spel en klank de eenheid te
bewaren in een stuk, dat steeds riskeert
uiteen te vallen in een aantal, zij het
nog zo aantrekkelijke, tableaux-vivants.
Maar hiermee raken we de bouw van
het stuk, dat Boris Godounov heet. Wat
werd ons geboden? Een integrale schep
ping van Modest Petrovitsj Moessorgsky?
Allerminst: één van de vijf versies, die
van deze opera bestaan, zijnde van
Rimsky Korsakov. Wat schreef niemand
minder dan Stravinsky hieromtrent? Hij
veroordeelde ze, ze karakteriserend als
„une meyerbeerisation". Doch wanneer
hij, kort daarna, zelf gevraagd wordt
een opera van Moessorgsky voor de
praktijk in te richten, blijkt ook hij
realist te zijn en aanvaardt hij de op
dracht: het leven is nu eenmaal sterker
dan de leer
Dat deed ook de regisseur Dr. Dragan
Kardijev. En we hebben hem bewonderd
dere draaikolk voor het eiland Sicilië,
terechtgekomen is.
Daarbij ons echter wel afvragend, hoe
het publiek zou gereageerd hebben, als
Boris' dood niet in de laatste scene was
gevallen, doch het de vertwijfeling, de
wanhoop van de massa, in een chaotische
situatie verkerend, had geboden.
Dragans regie schonk daartoe alle
aanleiding. En niet alleen de regie: bij
een realisering van deze opzet had hij
daarbij op één van de versies van
Moessorgsky zelf kunnen steunen
B. R.
t 2k 4 4
Nicola Chiuselev in de titelrol.
waarlijk onuitwisbare Indruk maakten.
Dit alles kwam voortreffelijk de zaal
in; jammer slechts, dat de plastiek ten
tonele haar voortzetting niet vond in de
orkestbak, waar de chef-dirigent van
de Nationale Opera uit Sofia, Assen
Naidenov, de scepter zwaaide: hier klonk
alles te tam, te weinig geprofileerd.
Kardljevs regie, zo gelukkig begrepen
en overgenomen door koorleider Luben
Pintev en choreografe Nina Kiradjieva,
maakte het de verschillende acteurs en
actrices niet gemakkelijk: het reëel ge
vaar bestond, dat hun individueel spel
zou leiden tot scenes, die te los van de
„massabetogingen" zouden komen te
In het algemeen werd dit gevaar be
zworen en kwam men tot een vloeiend
geheel, waarin de persoonlijkheid va
grote schare individuele zangeressen en
zangers zich behoorlijk kon uitleven.
Hier bleek Boris Godounov, de bas
Nicolai Chiuselev, de favoriet; doch het
moet ons van het hart: we bewonderden
hem meer als acteur dan als zanger
zijn geluid hadden we volumineuzer en
daardoor indrukwekkender gewenst.
Fascinerend door zijn stem vonden we
de tenor Ljubomir Bodurov, die als de
gewezen monnik zich uitgevend voor
DEN HAAG Dat het jazzidioom en
de ritmiek der popmuziek elkaar won
derwel verdragen, hebben wU gister
middag in theater PePijn kunnen con
stateren. Hier concerteerde het kwartet
van gitarist Joop Scholten, met Rob
Franken aan het hammondorgel, op bas
gitaar Piet Hein Veening en Louis Debye
achter de drums. Beide muzikale genres
werden vertolkt met een en dezelfde
basis: swing. Want dit laatste ingre
diënt bleek steeds aanwezig, soms in zeer
sterke mate. Hierdoor ontstond een
enerverende muziek, die elk leeftqds-
verschil bij het publiek wist te overbrug
gen.
Deze combo manifesteert reeds enige
tijd in dezelfde bezetting, waardoor een
afgerond geheel is ontstaan. Vooral het
begeleiden van soli klonk zeer verzorgd
en muzikaal, een aspect dat nogal eens
verwaarloosd wordt. Opvallend bleek de
welddadige rust, waarmee werd gemusi
ceerd in het jazzidioom, terwijl in de
popachtige stukken een aanstekelijk
enthousiasme werd geopenbaard. Gitarist
Joop Scholten toonde zowel in single als
in het accoord een gave techniek en de
monstreerde een muzikaal improvisatie
vermogen. Telkenmale wist hij zijn soli
op te bouwen met fraaie frazeringen en
interessante accoordenreeksen, zodat men
met genoegen zijn verrichtingen volgde.
Evenzo musiceerde organist Rob Fran
ken, al moet hier worden opgemerkt, dat
een wat bredere opzet qua melodielijn
geen overbodige weelde zou zijn. Wij
hebben gistermiddag de indruk opge
daan. dat hier een absoluut talent in
de ballad solieerde hij zeer fraai aan
het werk was dat gedeeltelijk nog wat
rijpen moet. Een pluspunt achten wij
het sobere registergebruik. waardoor
zijn spel de zo noodzakelijke rust be
houdt. Een voor ons nieuw gezicht was
basgitarist Piet Hein Veening:. Ondanks
zijn jonge jaren bleek hij zijn instru
ment goed te beheersen, hetgeen in zijn
soli door middel van een beweeglijke
speltrant tot uiting kwam. Onze grootste
waardering viel echter drummer Louis
Debye ten deel. Wat deze man aan ener
verende ritmen en interessante figuren
op zijn drums ten beste gaf bleek rond
uit fonnidabel. Vooral wanneer het pop
achtige genre werd vertolkt, vielde deze
„trommelvelridder" zich als een vis in
het water. Gesteund door hoog opge
voerde techniek creëerde hij een immer
enerverende ritmebasis, zodat hij een
1 zeer groot aandeel had in het succes-
volle optreden van dit kwartet. v. R.
Deze vooruitstrevende bruidsjapon
wordt gedragen door mannequin Cecile
van der Jagt, die vorige week trouwde.
De creatie, een cadeau van couturier
Frans Molenaar, bestaat uit een
jumpsuit van handgeweven Thailand-
zijde met bijpassende futuristische
Na een afwezigheid van enkele maan
den beginnen de regelmatige uitzen
dingen van de VARA-Ombudsman drs.
Marcel van Dam, weer. In diit pro
gramma zal de ombudsman aandacht
besteden aan de problematiek van be
jaardentehuizen. Nog steeds woont 'n
te groot aantal bejaarden in tehuizen
onder omstandigheden die nauwelijks
bijdragen tot de gelukkige oude dag".
Marcel van Dain hoopt dat door deze
uitzending bejaarden en mensen die
bij de bejaardenzorg betrokken zijn,
zullen reageren, opdat in de openbaar
heid komt wat al te lan,g verborgen
is gebleven.
Maandag, VARA Nederland I, 21.20 u.
MET DE
MUZIEK MEE
Het veertiendaagse amusementspro
gramma „Met de muziek mee" komt
vanavond uit de Diekmanhal in En
schede. Gastheer Jan Blaaser ontvangt
in deze rechtstreekse uitzending de be
kende zanger Vico Torriani, het trio
The Shepherds, de variété-artiesten Les
Akimoto en natuurlijk het VARA-dans-
orkest onder leiding van Charlie Ne-
derpelt.
Maandag VARA, Ned. I, 20.20 uur.
HILVERSUM Met ingang van deze
maand is de heer B. P. Kortland te
Hilversum benoemd tot waarnemend
adjunct-regeringscommissaris voor de
omroep. De minister van CRM, dr.
M. A. M. Klompé heeft daarbij bepaald
dat hem alle bevoegdheden worden toe
gekend, welke voor de adjunct-rege
ringscommissaris zijn vastgesteld. Dit
besluit was noodzakelijk in verband
met de zeer langdurige ziekte van de
heer J. Kooy, die reeds vele jaren
adjunct-regeringscommissaris is.
NEDERLAND I
NOS:
18.45 uur:
Pipo de Clown
18.55 uur:
Journaal
VARA:
19.04 uur:
Coronationstreet
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Met de muziek mee
21.20 uur:
Ombudsman
21.50 uur:
D zet na schaakmat,
23.00 uur:
Journaal
23.05 uur:
Schooltelevisie
NEDERLAND II
NOS:
18.45 uur:
Pipo de Clown
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
Agrarisch nieuws
NCRV:
19.30 uur:
Scheepsjongens
van Bontekoe
19.40 uur:
De wetten
van de wildernis
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Transworld Top Team
20.45 uur:
Please Sir
21.10 uur:
De kleine burgeroorlog,
film
22.30 uur:
Hier enu nu
22.55 uur:
Een hemel op aarde
23.05 uur:
Journaal
NEDERLAND I
NOS
18.45 uur:
Pipo de clown
18.55 uur:
Journaal
AVRO
•10.04 uur:
Vaders tegen wil en
19.30 uur:
Wat nu mr. Deeds?
20.20 uur:
Peyton Place
•21.05 uur:
Nana, t.v.-spel
21.50 uur:
Televizier
22.40 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur:
Pipo de clown
18.55 uur:
Journaal
Kunstsignalering
KRO
19.30 uur:
Muziek in vrije tijd
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Brandpunt
21.00 uur:
Andy Williams
21.50 uur:
Naakt door de hel, 6.
22.55 uur:
Journaal
Er was een hemelsbreed verschil tus
sen het sympathick-stuntelige stunt
werk waarmee Studio Sport vorige
week mini-verslagen gaf van negen
voetbalwedstrijden en de vier gave
reportages die gisteravond werden ge
boden. Vorige week was het duidelijk
„vrije nieuwsgaring" in de journalis
tieke sfeer, gisteren even duidelijk
een „amusementsprogramma" voor
voetballiefhebbers.
Ligt daarmee het gelijk in het conflict
aan KNVB-zijde? We geloven van
niet. Omdat bijvoorbeelddat stunt
werk van vorige weelf al te haastig
geïmproviseerd moest worden, waar
door soms technisch knoeiwerk gele
verd werd. Bij goed-voorbereide „vrije
nieuwsgaring" zouden de vier-minu-
ten-reportages kwalitatief veel beter
kunnen uityallen.
Toch was het verschil dusdanig dat de
j-^delijkheid van een vergoeding door
de NOS aan de KNVB er duidelijk
door onderstreept werd. De NOS heeft
die redelijkheid erkend en ervoor be
taald. De KNVB heeft de afgelopen
week met schade en schande geleerd
dat overvragen dodelijk zou kunnen
*iin. Reden om er gerust op te zijn dat
de komende onderhandelingen tot een
bevredigend resultaat zullen voeren.
Zaterdag zond de AVRO het laatste
„Drieluik" uit. Toch wel een attractief
zomerprogramma. Nieuwe Oogst werd
een beetje geforceerd afgedaan; er
was te veel geknipt. Zo werd over het
mondharmonica-ensemble het Rhythm
Quintet na hun optreden geen woord
gerept. Gezien de prestaties van dit
vijftal een beetje oneerlijke zaak.
Winnares van Nieuwe-Oogsl-1970
werd Ellis de Liefde. Tegen onze ver
wachting in, want zij had een nogal
vulgair liedje nogal onbevredigend ge
zongen. Maar de jury calculeerde bij
die bekroning het feit in dat haar
halve-finalebqdrage (die wij niet
kennen) zoveel beter was en bena
drukte dat Nieuwe Oogst beoogt „ta
lent te spotten op het moment dat het
nog niet rijp is".
Die jury kan daarmee gelijk hebben.
Ellis mankeert veel aan vocale trai
ning en ook aan affiniteit voor reper
toire-keuze. Maar ze lijkt wel thea-
terbloed te hebben. Met de bekroning
verwerft de AVRO zich de morele
opdracht om aan Elli's rijping een
stevige bijdrage te verlenen.
Nieuwe Oogst leverde verder het be-
wüs dat Willem (jury-lid) Duys een
vis in t.v.-water wordt zodra liij zich
bemoeit met muzikale prestaties. Dan
weet hij moeiteloos tot snelle, scherp-
gcformuleerde oordelen te komen; dan
schiet hij geen bokken: dan is hij op
eigen terrein. Jammer dat zo'n bril
jant improvisator elke veertien dagen
de kans loopt de t.v.-mist in te gaan
omdat hij over Vuistigheden moet
praten die te vaak zijn interesse niet
hebben.
Oók in Drieluik: André van Duin,
Nieuwe-Oogstwinnaar van 1964. De
man die destijds voornamelijk steunde
op het succes van anderen is, via een
knappe act in de Snip en Snaprevue,
uitgegroeid tot een komisch zanger
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM In het Jaarbeurscongrescentrum te Utrecht zal het
KRO-personeel deze week een tweede gespreksronde houden over de
koers, welke de KRO zou kunnen volgen in de komende jaren. Dit overleg
geschiedt op basis van een neerslag uit de talloze suggesties, welke vorig
jaar door het KRO-personeel werden gedaan tijdens de twee bijeenkomsten
in de RAI te Amsterdam.,
i het
i of 1
het
genre houdt onbetwist talent.
Over-enthousiaste Karei Prior van
destijds blijkt het toch bij het rechte
eind gehad te hebben.
Sir Kenneth Clark verwijlde in „Civi
lisatie" gisteren in de 17de eeuw. Met
name ook in het Nederlandse aandeel
van de beschaving in die tijd. Tijd die
wij menen te kennen, reden om juist
deze aflevering graag kritisch te be
kijken. Gegeven het feit dat „Civilisa
tie" met zevenmijlslaarzen moet gaan.
vonden we het oen voortreffelijke af
levering. Omdat Sir Kenneth met
weinig woorden een voortreffelijke
kenschets gaf van de Nederlanders in
het algemeen en van onze 17de-ecuw-
se voorouders in het bijzonder.
Van coördinatiestandpunt uit is het
natuurlijk onzinnig dat als tegenhan
ger van Civilisatie op „I" Rimsky'
Korsakovs opera „De bruid van de
Tsaar" stond: typisch programma's die
gelijke „culturele minderheden" als
consument hadden. Maar het feit dat
de Hilversumse t.v.-goden volslagen
minachting aan de dag leggen voor
het verlangen van de t.v.-consument
die vrij wil kiezen tussen de verschil
lende programmatypes is apert Te
weinig boze kijkers protesteren ken
nelijk bij NOS of eigen omroep. Vg.
Ontmanteling
van
gezagsstructuur
Een werkcommissie, onder voorzitter
schap van drs. H. Hoekstra O. Carm
heeft zich de afgelopen maanden beij
verd met het ordenen van de vele
opvattingen, welke tijdens dit RAI-
beraad bleken te bestaan over de be
tekenis van de K. 'van de KRO. Men
kwam tot het opstellen van een zestal
ontwerpen onder de titels: de KRO als
verbrede RKK; de onduidelijke K
welke leidt tot een B of C-omroep; de
KRO als een pluriforme-katholieke A-
omroep; de K van KRO vertaald als
een algemeen menselijk-chrislelijke
omroep; de K van KRO in een nieuwe
omroepstructuur; de K van een KRO
mét uitsluitend goede programma's.
Het meest voor de hand liggende ont
werp neemt als uitgangspunt een A-
omroep met een duidelijk herkenbare
K. Deze omroep zal per definitie plu-
riform-katholiek moeten zijn. Dit uit
gangspunt berust niet alleen op een
bedrijfsmatig motief (garantie voor de
werkgelegenheid) of een professioneel
motief om als massacommunicatiemid
del de huidige ontwikkelingen in we
reld en Kerk te volgen, maar aller
eerst op het ideële motief een K te
willen uitdragen. De herkenbaarheid
dient te liggen in het stimuleren van
een pluriformiteit, dat wil zeggen, de
herkenning van een eenheid, waar
binnen verschillende respectabele
standpunten aanwezig, mogelijk en
noodzakelijk zijn.
Het katholieke van een omroep in
deze visie dient uiteraard niet zo zeer
verstaan te worden als afspiegeling
van de „leer" en van de kerkorganisa
tie, maar eerder als een feitelijke
existentiële in het katholieke
volksdeel aanwezige verbondenheid.
Pluriformiteit als beleidsmotief zal
niet leiden tot vaagheid en onduide
lijkheid, maar tot een dialoog op basis
van duidelijke standpunten, die als
zodanig een heroriëntatie vormt op de
evangelische opdracht van de „katho
liek" in een zeer onvolmaakte wereld.
Deze KRO betekent de erkenning, dat
het zinloos is te streven naar één
mening, omdat dit streven ten koste
zal gaan van de „ander". De KRO zal
een permanent discussiecentrum zijn
(ook ten opzichte van zichzelf).
Ter voorbereiding van de uitvoering
van dit gemeenschappelijk gekozen
beleid zal de KRO een representatief
discussieplatform dienen te vormen,
waar de medewerkers zich voeden
vooraleer zij In vrijheid hun taken
gaan vervullen. Dit dï'sc'üssiëplatförm
zou tevens als bestuur van de KRO
moeten fungeren.
Bij de stukken voor het jaarbeursbe-
raad bevindt zich voorts een achter
grondvisie op de herziening van de
bedrijfsstructuur. Vanuit het KRO-be-
stuur zijn deze structuur vragen (die
van zeer ingrijpende aard zijn) reeds
aan de orde gesteld. Prof. Van Zuthem
kreeg al eerder de opdracht zijn visie
te geven op de structuur van de KRO
in het kader van de medezeggenschap.
Thans adviseert de werkcommissie-
Hoekstra dat het wenselijk zou zijn
als het KRO-personeel zich uitspreekt
over het al of niet op weg gaan naar
een herziening van de interne be
drijfsstructuur van de KRO. De be
staande gezagsstructuur wordt hier
mee ontmanteld. De KRO-medewer-
kers dienen bereid te zijn te delen in
een verantwoordelijkheid, die bedui
dend verder reikt dan die van zijn
beperkte taak van nu. Het bewust
zijn dient te gloeien van een geza
menlijk beleid.
De film van vanavond
Vanavond heeft de NCRV zendtijd in
geruimd voor de Franse speelfilm „La
guerre des boutans" „De kleine bur
geroorlog" is de Nederlandse titel
naar de roman van Louis Pergaud, die
in 1962 de Prix Jean Vigo behaalde.
Deze film laat zien hoe de „strijd" dde
al jarenlang bestaat tussen de school
jeugd van Longeveme en Velrans op
een dag tot uitbarsting komt. De be
langrijkste stoot hiertoe geeft de san-
voerder van de jongens in Longeverne
Lebrac, dde een idee heeft om de ge
vangen genomen „vijanden" diep te
vernederen. Zij worden ontdaan van
alle knopen, bretels en veters en zo
weer weggestuurd. Behalve deze ver
nedering krijgen de jongens van hun
ouders het nodige te horen over de
toestand van hun kleding. De tegen
partij, onder leiding van 1'Aztec, begint
dezelfde methode toe te passen en Le
brac zelf is één der slachtoffers.
Natuurlijk worden daarna nieuwe
en grovere middelen gezocht en ge
vonden. Het „spel" gaat door tot Le-
bracs vader er genoeg van heeft: als
Lebrac weer eens met gehavende kle
ding thuiskomt stuurt zijn vader hem
naar een kostschool. Daar ontmoet de
aanvoerder en grote strateeg van Lon
geverne een oude bekende
Maandag, NCRV, Ned. II, 21.10 uur.
0 Pizzicato: muzikaal middagmagazine. L
30 Nieuws). 17.00 Overheidsvoorlichting: I
uws uit de Nederlandse Antillen. Spre- I
Tf. L. Braam. 17.10 Voor de kinderen. I
5 Hall: jeugdprogramma.
JVERSUM III 2*0 M. EN F M - K A NA LE N I
iZikaal gesprek, 17.30 Tre
ibriek voor actuele zaker
HILVERSUM II 2
------ --
ïk. (7.21
3 De Eddy Becker
Nlei
vakantietips
schippers). 12.55 Buitenlands pe
jen, dagklapper 'en SOS-berichter
chippers. 13.20 Tafelmuziek. 14.00 I
4.03 Caslnomuziek. (15.00 Nieuws)
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM. De omroepen hebben
bü de jaarwisseling besloten tot een
omschakeling in het luisterdichtheids-
onderzoek teneinde geld vrü te maken
voor dieper gravende onderzoekingen
naar de omstandigheden, waaronder
naar de radio geluisterd wordt en de
behoefte voor speciale publieksgroepen.
De belangstelling voor Hilversum I en
II varieert, hetgeen nauw samenhangt
met de programmering van informatie
(nieuws en actualiteiten) en lichte mu
ziek, terwijl het verloop van interesse
voor Hilversum III en Veronica zeer
gelijkmatig blijft. Zo treft men tussen
7.00 en 9.00, 12.00 en 14.00 en 18-00 en
19.00 uur grote delen van het radio-
publiek op Hilversum I en II aan (60
tot 80 procent).
Daarentegen schommelt de belangstel
ling voor de zenders, die in de behoefte
aan lichte muziek voldoen vlak onder
of boven het gemiddelde. Ondanks deze
verschillen blijkt het publiek nog
tamelijk gelijkmatig verdeeld te zijn.
Zo luistert tussen 9.00 en 18.00 naar
Hilversum I (AVRO en VARA) 26 pro
cent, naar Hilversum II (KRO en
NCRV) 19 procent, dat Is tezamen 45
procent. Maar naar de lichte-muzlek-
zieniders Hilversum III 25 procent en
Veronica 28 procent; dat maakt teza
men 53 procent.
De lagere luisterdichtheid in de mid
daguren geldt vooral de KRO-NCRV-
zender. Oorzaak van de geringe be
luistering in de middag is wellicht het
vrijwel ontbreken van een werkelijk
populair programma. De ene zender
vormt te weinig contrast met de andere,
zoals in de ochtenduren.
Tegen de middag (tot 14.00 uur) wordt
Hilversum wat meer beluisterd dan
Veronica, waama ze één 'twee pro
cent zakt tot 17.00 uur. Veronica blijft
dan op hetzelfde niveau. Tussen 17.00
en 18.00 uur bereikt de luisterdichtheid
van Hilversum III met ruim 7 procent
de top. Veronica's minst beluisterde
programma valt 's morgens van 9.00
tot 10.00 uur (muziek terwijl u werkt).
„Hier en nu"
krijgt eigen
radiostudio
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Met ingang van het
winterseizoen op 5 oktober zal de
NCRV-radio als eerste omroep kunnen
beschikken over een eigen presentatie
studio voor het actualiteitenprogramma
„Ilici
i Nu".
Momenteel wordt deze rubriek1 ver
zorgd vanuit een krappe commentaars
cel. Straks krijgt de redactie de be
schikking over studio 3 waar tot nu toe
andere radioprogramma's werden opge-
Deze vrij grote ruimte, grenzend aan
een technische controlekamer, zal
plaatsbieden aan een presentatiedesk
vooi twee verslaggevers.
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Naar aanleiding van
een programma-experiment op de
zender Hilversum III, gedurende de
periode van de Tour de France 1970
een zogenaamde horizontale pro
grammering van maandag tot en met
zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur,
waarbij dagelijks op vaste uren vier
vaste disc-jockeys de programma's
presenteerden werd een onderzoek
ingesteld. De algemene conclusie, die
uit dit onderzoek kan worden getrok
ken. Is dal de programmering van
Hilversum III gedurende de periode van
dc Tour duidelijk een succes Is ge
weest. Daar is men in Hilversum nog
al van geschrokken. Men is het onder
ling nog sterk oneens.
In het onderzoek is een poging gedaan
om de rol van de verschillende ele
menten in een nieuwe programme
ring, te weten de Tourreportages, de
horizontale programmering en de spe
cifieke wijze waarop deze program
mering werd toegepast, afzonderlijk te
meten.
De resultaten wijzen er vrij duidelijk
op, dat het niet alleen de Tourrepor
tages zijn geweest, die tot een succes
van 't Hilversum-III-Tour de France
programma hebben bijgedragen.
Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit, dat
de extra-belangstelling voor Hilver
sum II tijdens de Tour dit jaar groter
was dan in vroegere jaren. Ook wordt
deze conclusie gesteund door de be
vinding, dat het programma ook door
degenen die weinig of geen belang
stelling voor de Tour de France had
den, overwegend positief werd beoor
deeld en vaker als een verbetering
dan als een verslechtering werd opge
vat.
Meer zekerheid met betrekking tot
het effect van de horizontale pro
grammering zou kunnen worden ver
kregen, wanneer deze voor Hilversum j
III nieuwe en door Veronica al jaren
lang met succes gehanteerde program
maformule nog eens over een langere
periode en zonder hulp van een at
tractief „buitengebeuren" wordt her
haald. Maar daarover zijn de Hilver
sumse zuilen het nog lang niet eens,
zoals we trouwens gewend zijn. Moge
lijk komt er per 1 januari 1971 nog
iets uit de bus.
