frank zappa
londense
knopen-
konintfin
de avonturen van
Bronzen knopen: de herdersidylle is 18e eeuws, de twee ruitertjes 20e eeuws en de rest uit het
tijdperk.
Frank Zappa is de leider
de Mothers of Invention, be
rucht in Amerika en ii« Euro
pa geëerd als de groep die
groteske rock and rollmuziek
op een fijne manier brengt.
Zappa was de eerste musicus
dTe 'èW aubbel "album nraak.e
met een doorlopend thema
(voor de Beatles en Bi
Dylan) met Freak Out dat
1965 opgenomen werd. Zijn
nieuwe werk. 200 motels .is
onlangs in Los Angeles met
Zubin Mehta gerepeteerd en
zal door de VPRO-televisie
Worden opgenomen in decem
ber. Ik heb Zappa de afgelo
pen twee jaar verscheidene
keren gesproken. Het is
duidelijk geworden dat hij t
voortreffelijk waarnemer
van extreme en absurde din
gen die men in Amerika kan
„Wat het meest absurde is dat
me ooit overkomen is? O. be-
slist toen rk gepakt werd van
wege een poging om pornogra
fie te bedrijven en vanwege
liederlijk en wellustig gedrag
Hebt u dat verh a! nooit ge-1
hoord?" en hij vertelt het ver
haal en dit verhaal, zoals hij
i de muziek die hij
de afgelopen vijf jaar met de
Mothers of Invention gemaakt
heeft.
Iemand heeft eens gezegd dat
de beste analyse van een be
schaving in de asbak gevonden
kan worden. Dat was waar
schijnlijk een archeoloog,
want dat is het werkterrein
van archeologen Ook van
Frank Zappa. Maar hij hoeft
de binnenplaatsen van Ameri
ka niet af te gaan om de
vuilnisbakken te vinden. Ze
zijn overal hoog opgestapeld,
en in 1963 zat hij inderdaad
op 22-jarige leeftijd in Cuca-
monga, Californië, in een vuil
nisbak.
Cucamonga oestond uit een
garage, ijzerwinkel, drankwin
kel, een bank, café, school,
kerk en de opnamestudio van
Paul Buff op Archibald Ave
nue 8040. Paus was failliet en
Frank, die 1500 dollar aan een
film had overgehouden, had dc
zaak opgekocht. Hij had ook
wat decors gekocht van de
Rochette Studios die failliet
waren gegaan. Voor 50 dollar
kocht hij dingen die 5000 dol-
tijd gebonden, omdat hii zijn
eigen studio had. Negen
maanden lang at hij uit geld
nood pindakaas, aardappelpu
ree, koffie en honing. ..Che
misch was ik beslist veran
derd". zegt Frank. De aardap
pelen en de koffie werden ge
stolen ui* een vrachtigen
van de bloedbank die voorbij
kwam. (De vrachtwagen van
de bloedbank? „Yeah", zegt
Frank).
Omdat hij hard geld nodig
had formeerde Frank een trio:
gitaar, bas en drums. Meesten
tijds speelden ze blues en
traden regelmatig op in een
club „The Saints and the Sin
ners" in een stad vlakbij. Dit
was de landstreek waar de
druiven geplukt werden. „Stel
je voor", zegt Frank, „we
speelden „In the midnight
hour" voor een gehoor dat uit
Mexicaanse werklieden be
stond. met als verder amuse
ment vier gogodanseressen in
zwarte netkousen" en gadege
slagen door een politicagent,
op zaterdag wee. omdat cr
dan moeilijkheden verwacht
werden.
Op een goeie dag deed een
van de politieagenten in de
club een serieus verzoek. Zou
"ink geïnteresseerd zijn in
het maken van trainingsfilms
voor het San Bernadino poli
tiekorps? Frank had in totaal
tachtig uur film met opnamen
van vrienden, homo's, handels
reizigers. ambtenaren en kan-
j toormeisjes, en dacht dat hij
I met deze opnamen de politie
kon laten zien met wat voor
mensen ze in het werkelijke
leven te doen zouden krijgen.
Hij draaide sommige films
Nog een man kwam naar de
I Archibald Avenue. Hij vertel-
de dat hij wat „zwoele ban
den" wilde oor een feestje1
met handelaren in gebruikte
auto's K^n Frank hem voor
100 dollar helpen0 Zeker, ze:
Frank, waarom niet? Dus hij
ging met 'n vriendin de studio
in en kreunde en steunde voor I
een microfoon en daarna i
knipte Frank er het gelach I
uit
De man kwam na enige tijd
terug en vroeg of de banden
klaar waren? Ja. zei Frank.
Fotografen en politieagenten
dromden in de studio samen
Handen omhoog, tegen de
i muur enz.. Frank werd met
geboeide handen* naar buiten
geleid. Toen hij in de gevan
genis het proces afwachtte
kwam er iemand op bezoek
i die hem vertelde dat hem 20
i jaar in een inrichting te
wachten stond. ..Dat vond ik
zo leuk niet", zegt Frank
I Het bleek dal die persoon het
codenummer van de tenlaste
legging verkeerd overgenomen
j had: „Liederlijk en wellustig
gedrag" staat een sub-para
graafje verder dan ..aanran
ding. van een kind onder de 14
jaar". Dit bleek later.
Frank kreeg tenslotte een
proeftijd van drie jaar en een
vmi de voorwaarden was dat
hij niet samen mocht zijn met
i een ongehuwd meisje onder de
i 21. behalve in de aanwezig
heid van een „competente vol-
Er gaan zeven jaar voorbij en
we bevinden ons in het Hilton
Hotel in Rome. Frank' is hét
boek ..The Confessions" van
Aleister. Crowley aan het le
zen. Ik sla het boek op blz.
223 open. Crowley schrijft:
I ..Californië werkte op mijn 7,e-
nuwenal enige tijd liep ik
i met het idee rond een lyrisch
gedicht te schrijven, waarin
I alles in de wereld in detail
gevierd zou worden". Dat
komt heel dicht bij wat Zappa
met zijn nieuwe werk. 200
motels, wilde doen
Hij nam het voor mij door.
speelde op zijn Gibson elektri
sche gitaar Het is een docu
mentaire over het leven van
een rock and rollster die
vier meter hoog en iedereen
dacht dat die niet verplaatst
konden worden
Frank heeft ze naar Cucamon
ga gesleept. „Voor de mensen
die daar woonden moet het
wel geweest zijn of er mars
mannetjes aankwamen", zegt
Frank Grinnikt sardonisch
Men begon te 'werken aan de
enige film dfe er gemaakt kon
worden, waarbij logischerwijs
de rare decors geb. uikt moes
ten worden: „Captair. Beefheart
versus the Grunt People (het
zit logisch in elkaar, geloof
mij maar op mijn woord, want
je hebt een half uur nodig om
het uit te leggen) Dus Frank
Zappa werd de filmkoning van
Cucamonga.
De opnamen waren aan geen
De vrouw die dit vertelt, heeft bij—
tijds. nog vóór Carnaby enig
symptoom van verloop te zien gaf, de
straat en de buurt verlaten Zeis
gegloeid en heeft haar zaakje overge
plant naar een lief pleintje in een
nette buurt: The Button Queen, uit
sluitend in oude knopen en nog wat
aanverwante snuisterijen zoals gespen
en coats of arms.
„De markt, dat is een leerschool. Bij
na twintig jaar heb ik geleerd waar
naar ik zoeken moet en waar ik het
kan vinden. Verkopen is geen kunst.
Maar aan de spullen komen, dat
wordt hoe langer hoe moeilijker.
Want de vraag naar antiek is enorm
en de verzamelwoede houdt alles vast
Ook knopen0
„En of. Victoriaanse zittgn vast in
verzamelingen. Oudere bestaan bijna
niet meer. zijn verloren gegaan of
omgewerkt. Mijn oudste zijn ruim 200
jaar. Ik peuter nog wel eens wat los
vooral van Amerikanen. Er zijn daar
echte buttonclubs. Ze specialiseren
zich alweer in catagorieën, in bepaal
de perioden of materialen, technieken,
afbeeldingen. Ze specialiseren zich als
postzegelaars. Ik heb een klant, een
vrouw in Texas, die heeft een verza
meling van 10.000 knopen"
Het is- niet moeilijk in Tonv de Queen
een marktvrouw te herkennen. Ze
heeft brutale ogen. neemt geen blad
voor de mond en ook geen servet
terwijl ze haar sandwich in de mond
propt en doorpraat Maar ze heeft
verstand van haar waar en dus ook
-Knopen zijn nu eenmaal kleine dinge
tjes. zelfs de grootste. De etalage van
het winkeltje is dan ook niet indruk
wekkend, behalve Voor de turende
kenner Het interieur valt me zelfs
een beetie tegen: kastjes met laadjes.
wat tabletten met knoopjes aan de
wand, open etui's en gespen in kleine
Achter de winkel een kamertje met
het grote bureau waaraan we. een
maal wat aan elkaar gewend, tegeno
ver elkaar gaan zitten
„Je kunt van knopen geschiedenis af
lezen. Kijk hier. allemaal legerknopen
uit Spanje, oude en oudere De aller
eerste knopen? Ik geloof dat de oudst
bekende in Denemarken gevonden
zijn. twee stuks van amber. 4000 jaar
Bij wijde lange kleren hoorde altijd
de grote versierde spang. In de late
middeleeuwen werd in model geknipte
kleding mode en het was van beslis-
sénde betekenis dat het westen op
kruistochten de knoop leerde kennen
van Turken en Mongolen. Knopen met
lusjes, pas later met knoopsgaten.
Tony zegt: „Bij draperieën horen geen
knopen. Maar op jackets wel. "En 'zo
kun je in de kostuumhistorie zien
wanneer de knoop interessant wordt...
En dan komt de industrie en de ma
chinaal gemaakte knoop en het goed
kope materiaal! Ik heb nog handge-
werkte zilveren knoopjes uit 1905
Dan is het afgelopen De oorlog heeft
het laatste restje belangstelling van
de baan geveegd. Vanaf die tijd is de
knoop alleen maar utiliteit. Er komt
nu weer wat belangstelling voor ju
welen knoopjes".
Langzaamaan begint Tony laden
aan haar kant van het bureau open te
trekken. Ze wordt zachter van bewe
ging en kijkt met liefde naar haar
schatten.
Eerst krijg ik wat grapjes te zien.
Manchetknopen van rond de eeuwwis
seling met piepkleine kiekjes op cellu
loid. van smachtende dames en heren
zoals op oude prentbriefkaarten. Maar
ook met de portretjes van beroemde
actrices en van het koningspaar in
kleur! Ze gaan voor goed geld gemak
kelijk, van de hand. Niet zo snel gaan
de kostbaarder stukken zoals haar
Wedgwood knopen. 25 pond per stuk.
Het setje van fi emailknoopjes. niet
groter dan een dubbeltje, alle precies
gelijk gedecoreerd in Jugendstilmotief
(dus ook niet ouder dan onze eeuw
oud is) moet. 50 pond opbrengen.
Zelden was een knoop bedoeld als
solitair: meestal hoorde hij thuis in
een rij en daarom is de complete set
vele malen duurder dan een gelijk
aantal even móóie knoopjes dat niet
bij elkaar hoort
Ze laat fluwelen tabletten zien met
sets in brons, bij elkaar horend maar
onderling toch verschillend: vliegjes,
kevertjes, cherubijntjes, jagers, rui
ters, romantische paren.
Van achter slot en grendel komen de
etui's te voorschijn. Verzameling. Niet
te koop. Zegt ze. Maac ze weet dat ik
geen koopster ben... Vlaamse land-
Als zijlijntje heeft Tony de wapen
schilden die op rijtuigportieren wer
den geklonken. En horlogekettingen
met breloques.
Schoengespen
Een artikel in opkomst zijn de
schoengespen, zij signaleerde de mode
bij het eerste ontluiken. Met echte
juwelen beslaan ze niet meer: omge
werkt tot ceintuurs of broches voor dr
vrouwen van een volgende generatie!
Maar zilver met bervl cn bergkristal
Schoengespen, slechts gedeel:
lijk van zilver: bovenste rij v
links naar rechts, met kristallen i
de tijd van Louis Philippe, een kle
ne gesp uit het empire, een grote:
Napoleon III. Onderste rij, empi
cn Jugendstil.
ihouwd
én
ands-In
