hongersnood
m Arabische
graanschuur
Ulbricht vraagt
erkenning
Hulp van
religieuzen
gevraagd
ionder regen
iiekere dood
/oor 2 miljoen
JEMEN EET BOOMBAST EN BLADEREN
„Wereldkerk
vraagt steun
van episcopaat
Reeks etalages
leeggehaald
Vervuiling
bedreigt
Wildpark
bij Nairobi
AiDAC 10 AUGUSTUS 1970
PAGINA 5
- i|
Koeienmarkt in
„Aan de hongersnood in Jemen zullen
meer mensen sterven dan bij de jong
ste aardbevingen in Peru, dat staat nu
al vast. Ondanks de nu op gang geko-
Imen hulpacties lijdt het geen twijfel,,
dat in grote gebieden de bejaarden en
de zieken het niet zullen redden. Vol
gens een opgave van de Jemenitische
regering wordt meer dan een miljoen
TH mensen direct door deze hongersnood
S&e -getroffen, twintig procent van de tota
le bevolking. Een onvoorstelbaar dra
ma". Joseph J. Harnett, directeur van
het distriet Europa/Midden-Oosten
van de Catholic Relief Services,
maakte kortgeleden een rondreis door
dit smalle land ten oosten van de
Rode Zee, ooit de graanschuur van de
Arabische landen en een notoir kof
fieproducent, en nu plotseling op
leven en dood aangewezen op acute
hulpverleningen uit de hele wereld.
In verband met de acute hongersnood
die 20 procent van de bevolking van
Jemen onmiddellijk bedreigt, had onze
redacteur Jan Derix in Rome een ge
sprek met mgr. Jos. J. Harnett, direc
teur van de Catholic Relief Services.
Het interview vindt u in bijgaand
artikel. Binnenkort zal ook in de KRO-
rubriek Brandpunt een reportage over
de toestand in Jemen worden uit
gezonden.
De stichting „Mensen in nood" in Den
Bosch heeft besloten een bliksemactie
voor de aankoop van voedsel en medi
camenten voor het getroffen land te
voeren Giften kan men storten op giro
1111222 (viermaal 1. driemaal2 met
vermelding „Jemen"-
De In-
misten
ïadden
De CRS-<iirecteur, met wie ik in zijn
hoofdkantoor aan de Via Boezio in
Rome deze week een onderhoud had.
■ervolgde: „Het is werkelijk bijna
niet te geloven, hoe erg de toestand is.
Samen met minister-president Mohsin
al Aini heb ik de zwaarst getroffen
streken bezocht, de hoogvlakten in het
binnenland en het kustgebied, dat is
ongeveer tweederde van het hele land.
Tn een dorpje van het Zabi-district
zag ik veertien mensen sterven van
de honger. Niemand weet, hoeveel er
al bezweken zijn. want Jemen is in
alle opzichten een primitieve maat-
srderij schappij. Er zijn nauwelijks verbin
dingen, er is noojt een volkstelling
gehouden. Je waant je drieduizend
jaar terug in de geschiedenis".
Burgeroorlog
Hoe is het mogelijk, dat berichten
omtrent deze hongersnood eerst nu
pas op enige schaal tot de buitenwe
reld beginnen door te dringen?
Hamett: „Op de eerste plaats heeft dit
land acht jaar burgeroorlog achter de
rug. Da af op is veel aandacht gecon-
fantreerd geweest, uit de hele politie-
9b wereld. In april van dit jaar werd
ie vrede getekend, toen Mohsin al
Aini enkele royalisten in zijn kabinet
opnam. Hij moest, wat de economie en
staatshuishouding betreft, praktisch op
het nulpunt beginnen. Veel boeren
hadden als soldaten meegevochten, ze
waren door de sheiks betaald, hun
bedrijven hadden ze verwaarloosd.
Maar ik zou zeggen, dat deze burger
oorlog sléchts zijdelings van invloed
is geweest op de noodtoestand van dit
moment. Hoofdoorzaak is het wegblij
ven van de moessoen; het heeft in
Jemen al vier jaar niet meer gere
gend. Werkelijk, zo goed als het hele
land lijkt een dorre woestijn. Het is
om wanhopig van te worden".
U zegt zelf al, dat deze catastrofe niet
van de ene dag op de andere gekomen
is. Waarom heeft Jemen niet eerder
aan de bel getrokken?
Harnett: „Natuurlijk zat de burger
oorlog daartussen, men had andere
zorgen. En het kon wachten, omdat de
Jemenitische boeren al eeuwenlang de
gewoonte hebben om een deel van
hun oogst op te slaan voor droogtepe
rioden. De voorraden van 1966 zijn nu
opgebruikt. Op de dag, dat Jemen
weer vrede had, is Mohsin al Aini-
begonnen met dringende verzoeken
om hulp aan de wereld. Het is nor
maal, dat zoiets in eerste instantie
beperkt blijft tot contacten tussen re
geringen. Maar nu de nood dermate
acuut geworden is en de hulpverle
ning langs administratieve weg niet
snel genoeg verloopt, heeft Jemen ook
een appèl gedaan op particuliere en
charitatieve organisaties".
de bevolking de bladeren van de
struiken, de bast van de bomen. Ze
verkochten hun vee voor nog geen
dertig dollarcent per stuk. Broodma
gere koeien zonder vlees. Ik zag, hoe
zo'n dier werd geslacht. Het vel aten
de mensen op. In het district Sordud
is 80 pet. van alle vee op deze manier
verdwenen, het gehele bestand aan
ezels is al opgeruimd. Uit vele streken
is de bevolking weggetrokken, ze heb
ben zich verzameld langs de door
gaande wegen, in de hoop daardoor
eerder hulp te krijgen. Zieken en
ouden van dagen, die zich niet kun
nen verplaatsen, blijven in de dorpjes
achter. Zij sterven het eerst".
Dure zakken
CRS springt dus bij in het tekort van
54.000 ton. De beloofde buitenlandse
hulp, waar moet die vandaan ko-
Harnett: „Onze eerste opzet is, zes
maanden lang 200.000 mensen te voe-
verhoogd heeft van vijfduizend naar
vijfenzeventighonderd ton. Deze
vrachten kunnen eerst over drie
maanden aankomen".
Er zullen dus al ontelbaar veel slach
toffers zijn, voordat de eerste zendin
gen Jemen kunnen bereiken. Is onge
veer bekend hoevel er nodig is?
Hamett: „Ik kan u daar wel cijfers van
den. Dat vergt ongeveer elfduizend
ton. De regering van Jemen voorziet,
in afwachting van hulp, de bevolking
gratis van de allerlaatste reserve\ oor-
raden. Intussen hebben verschillende
landen al gereageerd, Communistisch
China stuurde bijvoorbeeld driedui
zend ton en Rusland tweeduizend. Ik
hoorde van de eerste minister van
Jemen, dat de EEG twintigduizend ton
in het vooruitzicht heeft gesteld. Die
belofte werd drie maanden geleden
gegeven, maar een bevestiging heeft
hij tot dusver niet ontvangen. Deze
EEG-zending zou geregeld worden
door Bonn, waarbij Italië voor zesdui
zend ton zou zorgen. Een der voor
waarden van deze transactie was, dat
Jemen een bedrag van zeventiendui
zend dollar betaalt voor de zakken,
waarin het Europese graan wordt
Is dat eigenlijk niet schandalig?
Hamett: „Ik vermoed, dat de zaak in
handen is gekomen van een ambte
naar, die er verder niet bij stilgestaan
heeft. In elk geval wordt hier van
Jemen iets gevraagd, wat het land
met zijn uiterst armzalige budget
riauwelijks kan opbrengen. Misschien
is dat de reden, waarom de zending
stagneert. Overigens heeft Jemen ook
in de Verenigde Staten zijn neus ge
stoten. Het land vroeg formeel om
tweehonderdduizend ton voedselgraan
en Washington berekende zestien dol
lar per ton. Wanneer contante beta
ling niet mogelijk was, kon Jemen
een lening sluiten tegen 7 3/8 procent
rente, af te lossen in drie jaar. Dat
zijn natuurlijk geen giften meer".
Ziekenhuizen
Hoe staat het met de medische voor
zieningen in Jemen? Ik neem aan, dat
daaraan juist als gevolg van deze
hongersnood extra-grote behoefte be-
kinderen hebben ziekteverschijnselen
door ondervoeding. Maar ook bier is
het een bijna wanhopige zaak. Intus
sen heeft premier Al Aini een drin
gend beroep gedaan op de Verenigde
Naties en daarbij met nadruk ge
vraagd om het sturen van religieuzen,
die zich met de gezondheidszorg in
Jemen willen belasten. Jemen is nooit
missie- of zendingsland geweest, de
bevolking bestaat geheel uit Mos
lims. U kunt daaruit afleiden, hoe
groot de nood is. Uit mijn waarne
mingen kan ik u zeggen, dat er zeker
veertig ziekenhuizen in het binnen
land leeg staan, bij gebrek aan dokto
ren, verplegend personeel en medicij
nen. Ze hebben allemaal rond de vijf
tig bedden. In een plaats als Turba
was twee jaar geleden een ziekenhuis
gebouwd, het is nooit in gebruik ge
weest. Het moest een gebied verzor
gen met een straal van bijna twee
honderd kilometer. Onze organisatie
gaat nu ook in deze sector iets onder
nemen. Volgende maand vertrekt van
uit New York een schip medicamen
ten".
Een land als Jemen, dat volgens u
zo'n drieduizend jaar achter ligt. heeft
uiteraard een bijzondér primitieve
landbouw. Is het daarom ook niet
urgent, structuur-verbeterende projec
ten op te zetten?
Hamett: „Een ding moet u niet verge-
zinloos. De Jemenitische landbouw
was zo primitief niet of de boeren
hadden bijzonder vernuftige onder
grondse opslagplaatsen, waarin ze hun
oogsten meer dan drie jaar konden
bewaren. En het land staat bepaald
niet stil. Premier Al Aini is een voor
uitstrevend man, die voor alles de
doorbraak naar rlc moderne tijd
tracht te verwezenlijken. Hij was am
bassadeur in Rusland, in Washington
en bij de Verenigde Naties. Ik geloof,
dat hij het klaarspeelt".
Droge kanalen
Krijgt hij daarbij voldoende hulp?
Harnett: „Jemen vaart een strikt neu
trale koers. Rusland en China zijn
momenteel bezig met de uitvoering
van een wegenplan, er zijn ir. het
geheel geen asfaltwegen Oost-Duits-
land en de Verenigde Naties (FAO)
hebben grote kapitalen geïnvesteerd
in de aanleg van een kanalenstelsel,
dat het water uit de bergen naar de
landbouwgronden in het laagland aan
de kust moet brengen. Maar aange
zien het niet meer regent, staan de
kanalen leeg en droogt het laagland
uit. Men is begonnen met het boren
van putten. Het zal nog lange tijd
duren, voordat langs deze weg irriga
tie van de landerijen mogelijk is. Er
heeft zich nu een soort fatalisme van
de bevolking meester gemaakt. Ze
hokken lijdzaam langs de wegen,
wachtend op voedsel aan de horizon.
Of wachtend op hun dood. Overal
waar ik kwam, hoorde ik hetzelfde.
Ze hebben hun lot in handen van
Allah gelegd. Grote groepen hebben
Jemen verlaten om in de omringende
landen te overleven. Men schat hun
aantal op zeker een miljoen. Ze zijn
vooral naar Aden getrokken en naar
Saoedi-Arabië. En van daaruit sturen
ze geld naar hun families".
Een laatste vraag. Verwacht u, dat
Jemen nog lang op hulp van buiten,
het zij van regeringen, het zij van
charitatieve organisaties, aangewezen
zal blijven?
Harnett: „Ik wil u ronduit zeggen, dat
ik niet optimistisch ben. De thans
berekende behoefte reikt tot septem
ber. Als er dit seizoen de maanden
juli en augustus, opnieuw geen regen
valt, dreigen meer dan twee miljoen
mensen van honger om te komen.
Daar ziet het nu naar uit. En mocht
ook 1971 een droog jaar zijn, dan gaat
het hele Jemenitische volk eraan.
Nogmaals, het is een onvoorstelbaar
drama, dat de wereld plotseling over
valt. Ik kan alleen maar hopen, dat
men dit kleine land niet langs bu
reaucratische en politieke wegen tege-
moed zal treden. Dat zou de doodsteek
zijn. Deze ramp dreigt een tweede
Biafra te worden".
JAN DERIX
Eerste schepen
Wat is er tot dusver gedaan?
Harnett: „Het gaat natuurlijk niet zo
snel, alles moet over water. Er zijn nu
twee schepen van CRS onderweg met
ruim 8400 ton tarwe, melkpoeder en
sorghum. Dat duurt al gauw dertig
dagen. Twee mensen van mijn staf
zijn in Jemen om samen met de
regering de voedseldistributie te rege-
bericht ontvangen, dat het wereld
voedselprogramma zijn voedselhulp
geven, maar het zijn slechts schattin
gen". Die cijfers gaan uit van een netto
tekort op dit moment van 217.000 ton.
Een hoeveelheid, die men n.b. heeft be
rekend met als basisgegeven de onwaar
schijnlijk lage behoefte van 100 kg
voedsel per inwoner "per jaar. Na aftrek
van beloofde buitenlandse hulp (68.000
ton) en particuliere invoer (70.000 ton,
maar wellicht onbetaalbaar duur voor
de verarmde bevolking) zal in september
1970 nog minstens 54.000 ton voedsel (in
hoofdzaak graan) tekort zijn. Mits
bovendien de oogst van dit jaar de lut
tele hieveelheid van 25.000 ton op
levert. Daar is weing kans op, want de
moesson van dit jaar dreigt opnieuw
uit te blijven. De catastrofe is niet te
In
streken die ik bezoebt heb. at Ergens langs
De dertienjarige Giinter Notthofj uit West-Berlijn is Duitsland» jongste
stuntman en stand-in in films van beroemde kindersterren Zijn ambities
gaan evenwel verder dan het tweede plan; hij wil een échte ster worden
zonder stand-in Het stunten zit in de familie; ook zijn rader is er een kei in.
Brandt gaat
woensdag
naar Moskou
BERLIJN (DPA-AP) Hot Oostduitse
persbureau ADN heeft bevestigd dat dc
Oostduitse partijleider Ulbricht „niet ge
bonden evenals tot de NAVO behorende
landen" heeft opgeroepen de DDR te er
kennen. Een dergelijk verzoek is gericht
tot o.a. Nederland, België, Denemarken,
Frankrijk, Italië en Canada.
Ulbricht doet zijn verzoek omdat de
laatste tijd in Europa en de Europese
politiek een zoal6 hij het noemt, ..nieuwe
situatie is ontstaan". De Oostduitse lei
der wijst bovendien op de „wettelijke
aanspraak" die de DDR kan maken op
„gerechtvaardigde deelname aan het werk
van de Verenigde Naties" en hij roept
de betreffende landen da'n ook op steun
te geven aan het VN-lidmaatschap van
de DDR.
Het verdrag tussen Moskou en Bonn
biedt Oost-Duitsland een grotere mate
DEN HAAG (KNP) Naar aanleiding
van de reis van kardinaal Alfrink naar
Rome en het communiqué dat de Neder
landse bisschoppen hierover hebben uit
gegeven. heeft de actiegroep Wereldkerk
steun aan het beleid der bisschoppen
toegezegd. Tegelijk echter vraagt zij ook
eindelijk wat bemoediging van die kant
De actiegroep staat zo wordt in een
verklaring gezegd volkomen achter de
politiek van de bisschoppen, die van plan
zijn het begonnen gesprek met Rome
voort te zetten. Zij blijft ook staan achter
het streven, om ontkoppeling van celi
baat en ambt tot stand te brengen en
dat niet alleen in die landen, waar een
duidelijk priestertekort voorkomt. Reke
ning moet ook worden gehouden met de
nood, die hier en elders heerst.
Daar de paus niet bereid is gehuwde
priesters in het ambt te herstellen, blijft
de enige mogelijkheid voor de Neder
landse priesters hieruit bestaan, dat ge
huwde priesters in bepaalde gevallen en
sommige functies gehandhaafd blijven.
De actiegroep vraagt een voorzichtige
medewerking van alle betrokkenen om
aan dit beleid mee te werken: bisschop
pen zelf. priesters maar ook gelovigen.
BREDA (A.N.P.) Uil de etalages van
vtff winkels in Breda. Rqsbergen. Zun-
dert en Ossendrccht zijn vrijdagnacht
radio's. televisietoestellen en band
recorders met een totale waarde van
tienduizend gulden gestolen.
Dc politie gaat ervan ,uit dat liet in
alle gevallen dezelfde daders betreft. Het
zijn geen amateurs in het vak. Bij liet
onderzode, dat tot nog toe geen enkel
spoor heeft opgeleverd, wordt ook reke
ning gehouden met een reeks van soort
gelijke inbraken, die enkele maanden ge
leden Ln Oost-Brabant en Noord-Lim
burg werden gepleegd.
Vrijdagnacht zijn de daders telkens op
dezelfde manier te werk gegaan. Hun
auto stopte voor een winkel en terwijl
de chauffeur met draaiende motor wacht
te. sprongen een of meer helpers uit
j de wagen, sloegen een etalageruit in en
grepen de apparaten waarop zij het had-
den voorzien. De auto voerde groot licht
om mogelijke getuigen te verblinden en
I hen zo te beletten het
van Westduitsc erkenning dan ooit te
voren, maar de regering van Walter Ul
bricht zingt nog niet mee in het koor
van mensen die de overeenkomst toejui-
Officiële Oostduitse organen hebben
nog geen commentaar gegeven op het
verdrag waarin Bonn formeel de be
staande grenzen in Oost-Europa, met in
begrip van die van Oost-Duitsland, aan
vaardt. Dit is een aanwijzing over het
diepe wantrouwen in Pankow voor elke
overeenkomst van Bonn met een lid van
het communistische blok waarin het zelf
niet gekend wordt. Het verdrag bevat
niet het gehoopte doel van Ulbricht: vol
ledige diplomatieke erkenning door
Bondskanselier Willv Brandt zal zelf
het Duits-Russisch niet-aanvalsverdrag
ondertekenen. De ondertekening zal
woensdag in Moskou plaatshebben. Hij
zal daar ook een onderhoud hebben met
premier Kosygin. Brandt keert donder
dag weer naar Bonn terug
Oudprovinciaal
verlaat Jezuïten
DEN HAAG (KNP) De provinciaal
der Jezuïten, pater J. v. Deenen, heeft
alle ordeleden in Nederland laten weten,
dat pater J. Hermans, oud-provinciaal,
uit de sociëteit getreden is.
Pater Deenen spreekt zijn dank uit
jgens de uitgetredene voor diens inzet en
werk aan zijn medebroeders verleend.
Pater Hermans studeert psychologie in
Amsterdam.
(Van onze correspondent)
NAIROBI Luchtverontreini
ging bedreigt zelfs het leven van
de wilde dieren in Kenia's natio
nale park in Nairobi. Dat heeft
Richard Leakey, directeur van
het nationale museum van Kenia
althans gezegd. Volgens hem zal,
als er niet onmiddellijk maatre
gelen getroffen worden, het ze
ventig vierkante km grote park
in de toekomst veranderen in een
„dorre woestenij zonder enige
exotische flora en fauna".
In het park leven duizenden die
ren. De bezoekers kunnen zien
hoe leeuwen en luipaarden over
de vlakten op hun prooi «jagen. In
het oosten grenst het park aan
een van de bedrijvigste wijken
van Nairobi. Boven de zwervende
dieren vliegen de straalvliegtui
gen af en aan. Het Embakasi-
vliegveld ligt vlakbij. In Nairobi,
een stad die zich het hele jaar
door in zonneschijn baadt, rijden
ook zo'n 50.000 motorvoertuigen,
die koolmonoxyde in de lucht
spuiten. Op kilometers afstand
kun je al een deken van vuile
lucht over de stad zién hangen.
Volgens Leaky zijn de resultaten
van slechte industriële planning
in de meer ontwikkelde landen
duidelijk genoeg. „Toch lopen we
het gevaar die fouten hier op
nieuw te maken". Nairobi is niet
de enige plaats waar men met
vervuiling kampt. Geregeld wor
den ook Kenia's prachtige witte
stranden bedreigd door de olie
die passerende schepen in zee lo
zen. Daarnaast maakt men zich
grote zorgen over de vloed van
insecticiden en kunstmest, die in
het Nakoeroemeer terecht komt.
Dit meer wordt door twee mil-
toen flamir 's b.-woond
