V
a
DE
ROZE
OGELS
VAN
ADAM
EN
EVA
Flamingo's in Pekelmeer
worden bedreigd
EN
A
3TUS
plorn;
j|
Wilko A G. M. Bergmans,
breekt in dit artikel een lans
voor de in hun bestaan
bedreigde flamingo's, wier
laatste broedplaatsen op de
kruimel in de Caraïbische Zee
Bonaire en op de uit
gedroogde zoutmeren van
Zuidwest-Afrika, in ernstig
gevaar verkeren.
„De roze vogels van Adam en
Eva", zoals de sierlijke krom
snavels op hun ranke poten
door de Westindiërs worden
genoemd, moeten kunnen
voortvliegen en zich voortplan
ten, anders verdwijnt met hen
het laatste restant van het
paradijs der eerste mensen.
En dat verlies is onvoorstel
baar groot. Onze reporter
kroop met zijn camera door
het zilte slik der zoutmeren
van Bonaire en hij was
present bij de hulpactie, die
vanuit Windhoek in Zuidwest-
Afrika werd ondernomen om
de roze kuikens te redden van
een wisse ondergang.
Het nest en de jonge flamingo
B
SI
'**r
- - "V
-'j.-. "V*- 'T-'
-r./
mm
„Zie je die roze vlekken op het water.
Dat zijn ze De flamingo's. We zullen
proberen dichterbij te komen. Vanaf nu
geen woord meer We zullen moeten
kruipen en ik hoop, dat je geen wondje
aan je body hebt, want het puur zoute
water bijt overal doorheen. Eén voor
deel het desinfecteert tevens
Bonaire zwierf, borg zijn verrekijker op in de
tas en legde het instrument op een dikke kei.
Dieven zijn er op Bonaire niet en we konden
onze kleren rustig achterlaten. Bovendien was
er in geen velden of wegen een levende ziel
te bekennen. Met half dichtgeknepen ogen
vanwege de verblindende zon en de schitte
ring der zoutkristallen, worstelden we ons
voort door het zilte slik als aansluipende
soldaten in de aanval. Ik had mijn camera's
op de nag gebonden en zo begonnen Keefer
en ik onze expeditie naar de schuwste, waak
zaamste maar ook fraaiste vogels ter we
reld.
Meter voor meter elleboogden we voort. De
zon brandde als een sierspeld aan de hemel
en ik betreurde het. dat ik geen zakdoek bij
me had om mijn schedel te beschermen.
„We hebben gelukfluisterde Keefer toen
we op een afstand van een halve kilometer
waren genaderd. „Het huwelijksfeest is be
gonnen. Mannetjes en vrouwtjes zijn elkaar
het hof aan het maken. Zij slaan elkaar met
de wijde vleugels en dat is voor flamingo's als
liefkozing bedoeld".
We kropen voort. De vogels hadden
zij op het geringste seintje van de wac
weg zouden vleugelen in een roze wolk.
Een betere gids dan deze flamingokenne:
Chicago had ik mij niet kunnen wensen,
hadden elkaar in hotel Flamingo Beach
Bonaire ontmoet en we waren allebei
hetzelfde doel naar dit eiland var
gekomen. De noodkreet der flamingo's
het eiland had ons bereikt. De vogels uit
aardse paradijs zouden immers plaats mc
ruimen voor de geldzucht der mensen.
kees hadden het Pekelmeer opgekocht
wilden er een zoutwinningsfabriek gaan r
go's weg met dit gigantische stukje
tuur.wèg met de eeuwige wijde cirkels
Opmars i
ar water en voedsel.
en de organische stoffen worden met de tong
vastgehouden. Het keelgat van de flamingo is
klein, zodat slechts voedsel van maximaal één
centimeter doorsnede kan worden genuttigd.
Het zout heeft zich in de vorm van kristallen
vastgezet op mijn haar en is diep mijn oren
en neusgaten ingedrong
daai
gebied. Bonaire had al
komt de flamingo voor op drie plaatsen op
het eilandje. Aan de lage westkust, het Goto-
meer, dat op tien kilometer van de hoofdstad-
in-de-zon Kralendijk verwijderd ligt. In het
water rond de zoutpannen van Slagbaai en op
de wijde delta van het Pekelmeer, waar vier
complete dorpen met driehonderd nesten wa
ren gebouwd.
>rde. Met hun
een. Het hele
:ca een halve n
had een door-
De bovenzijde
midden prijkte
jn gehemelte. Keefer weet
raad op en geeft mij een slok whiskey u
flesje, dat hij om de hals had geh;
Ineens zijn we ontdektde flamingo's
den als door een onzichtbare hand
en alleen de kuikens en eieren blijven een
zaam achter. Snel maak ik enkele foto's en
dan verwijderen we ons met grote passen
door het slijk wadend.
Windhoek
Bonaire is gewaarschuwd. Als de dagen der
flamingo's zijn geteld, ziet het er slecht uit
met onze wereld; maar gelukkig de mens is
wakker geworden. De technocraten kunnen
We a
lijkende nes
samengesteld. d
vlakbij.
Soms zelfs wordt het broedende
verjaagd van het nest en installeert
netje een andere vogel op het wa
op dertig meter
fluistert Keefer
mijn klikkende camera gaat verloren in het
getierelief der vogels, die met hun grote
snavels aan het diner zijn begonnen. Krabbe
tjes schelpjes garnalen plankton en
algen. Het overtollige water sijpelt uit de bek
de expeditie op Bonaire mogen
een heel ander deel van de
west-Afrika, ongeveer vierhon-
Windhoek vandaan aan de
n der grootste vogelreddings-
touw werd gezet, toen een
zelf hardvochtig opgetreden
tegen de vogels. Drie jaar was er in deze
uithoek van Afrika geen druppel regen geval
len en de zoutmeren in Omvamboland waren
totaal opgedroogd door de verzengende zon.
Een gebied van 6000 vierkante kilometer was
totaal verschrompeld, met het gevolg, dat de
kolonies flamingo's, die hier sinds mensenheu
genis broedden en kuikens leerden vliegen
geen voedsel meer konden vinden en opeens
was de roze wolk opgestegen in de richting
Angola, uit welk land zij niet meer terugkeer
den. De tienduizenden kAikens begonnen ver
twijfeld aan hun laatste mare. Zij konden nog
niet vliegen en trippelden naar een verre
bron, waar zij uitgeput aankwamen. Een le
ger van mensen stond gereed de dieren op te
vangen en ik was er getuige van hoe de
donzige vogeltjes die door hun ouders in de
steek waren gelaten, met zorgzame handen
werden omringd en geringd. Grote slachtin
gen onder de vogels werden aangericht door
jakhalzen en arenden, die de kuikens bij
duizenden opvraten in hun vlucht naar water
en voedsel. Gelukkig konden vele honderden
flamingo's worden gered en overgebracht
naar een zoutmeer, het zgn. Fisher's Pan,
waar zij de strijd om het bestaan verder
moesten voeren. De operatie Flamingo was ten
dele gelukt. Vogelliefhebbers op onze overvol
le aardbol waren opgelucht...maar de waak
zaamheid mag geen moment meer verslappen.
We moeten verschrikkelijk zuinig zijn op de
roze vogels van Adam en Eva, die niet ten
offer mogen vallen aan de „race" om geld.
goederen, eer en politiek.
Het paradijs is in gevaar!
e vlei
Zo zag de toe*komst er uit. En waar moesten
le kuikens der flamingo's worden groot ge
bracht? Een der laatste oaseplekjes op onze
jachtende wereldbol was door de technocraten
?n moneymakers ontdekt. James Keefer en ik
aadden vlak voor onze expeditie nog de sla
venhutten uit vroeger eeuwen bekeken aan
ie rand van het Pekelmeer Kleine bouwsels,
waarin de zwarte geïmporteerde mannen on-
ier de verschrikkelijke hitte zout verzamel
den voor de Hollandse meesters, voor wie zout
als goud was in de dagen van vergeten roem
ier Westindische compagnie. Ook toen waren
de vogels er en van het handjevol slaven
badden zij niets te duchten. Maar nu., nu
waren de plannen „groots" opgezethet hele
Pekelmeer zou worden herschapen in een
geweldig industrieterrein, want zout was
weer belangrijk geworden en het lag hier
immers maar voor het opscheppen?
Het droevige nieuws bracht in heel de wereld
opschudding onder de ornithologen. Keefer had
verteld en iedereen in zijn buurt was stil
geweest. „Er zijn vijf soorten flamingo's maar
geen soort is zo groot en mooi als op Bonaire.
Wist je, dat de roze vogels al in 1681 werden
gesignaleerd door een Franse vlootkapitein.
die vers water kwam bunkeren in Bonaire?
Deze man schreef in zijn logboek hoe hij de
flamingo's op de nesten had zien zitten broe
den. Net als een mens op een stoel zit Met de
poten voor het nest. Maar die knaap had
waarschijnlijk geen beste verrekijker, want
een flamingo zit net als een kip met dubbel
gevouwen poten op zijn eieren. Wie gaat er
mee morgen kijken? Wie durft de hitte van
de dag met mij te trotseren en kruipend gaan
rijfnat.
Rust., ruimte en geen lawaai; dat
drie voorwaarden, die de flamingo
zijn broedplaats. Bovendien moeten ze
De zoutwoestijn van Bonaire is een
