NEDERLAND KRUIDENLAND Voorzichtig Den Haag werkt aan bezoek van Soeharto Muscat en Oman uit middeleeuwen ontwaakt Hevige onlusten in Belfast Groot aantal favorieten in Derby Farmaceutische industrie de grote slokop Paul Hoekstra in halve finale ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1970 LEIDSE COURANT PAGINA 7 BELFAST (Reuter-AP) In de Noordlerse hoofdstad Belfast zün gister avond laat opnieuw onlusten uitgebro ken. In de New Lodgebuurt gooiden katholieke betogers een dubbeldeksbus omver om die te gebruiken als barrica de tegen oprukkende Britse troepen, die met stenen en flessen werden beko geld. De militairen vuurden braakgasgra- naten af op de menigte van ongeveer driehonderd betogers. In dezelfde buurt ls gisterochtend vroeg een jongen die een benzinebom had gegooid, door een militair doodgeschoten. Voor het eerst sinds het uitbreken van de onlusten gebruikten oproerlingen van nacht pijl-en-boog. Nadat de Britse troe pen ook nieuwe wapens in de strijd had den geworpen speciaal uit West-Duits- land ingevoerde waterkanonnen kwa men aan de tegenovergestelde kant boog schutters in actie. Een legerwoord- voerde verklaarde dat de pijlen dodelijke wapens vormden, en dat er heel moeilijk iets tegen te ondernemen was, doordat riet na te gaan viel waar ze vandaan kwamen. Slachtoffers schijnen ze echter niet gemaakt tc hebben. Wel werden verscheidene militairen licht gewond door stenen en flessen. Nadat bulldozers van het leger de bar ricaden in de omgeving van New Lodge Road hadden weggeschoven, 'openden vanochtend vroeg sluipschutters het vuur op Britse militairen, die een menigte in het beruchte district Crumlin Road wil den verspreiden. De schoten werden gelost bij een demarcatielijn die katholieken en protes tanten gescheiden moet houden. Er werden ook benzinebommen naar de militairen gegooid, en een scherpschutter kreeg vervolgens opdracht iedereen neer te schieten die zich daar nog eens schul dig aan maakte. Ondanks de rationalisatie op allerlei gebied, is de waas van geheimzinnigheid rondom kruiden en de geneeskrachtige werking daarvan, gebleven. Vroegere kruidendokters schreven wonderbaarlijke werking toe aan hun produkten, het mystieke kruidenvrouwtje sprak tot aller verbeelding. In onderontwikkelde landen is het kruid-als-gcneesmiddel gebleven. De huidige medische wetenschap heeft lange tijd de schouders opgehaald. Maar de farmaceutische industrie is geleidelijk aan weer een grote afnemer geworden van kruiden. Ook al omdat gebleken is. dat hartpatiënten baat kunnen vinden bij geneesmiddelen, waarin extracten van in dit geval hel vingerhoedskruid is verwerkt. Zo is de Verenigde Nederlandse Kruidencoöperatic (VNK) in Oostendorp ontstaan. Niet alleen de handel in kruiden-voor-dc-farmacie is gestegen, ook de verwerking van aromatische keuken kruiden heeft de laatste jaren een belangrijke vlucht genomen. (Van onze paardesportmedewerker) WASSENAAR Het grote gebeuren In het leven van een renpaard of draver is in vrijwel alle landen waar men iets om deze King of Sports geeft de Derby. De wedstrijd die een paard maar eens in zün leven kan winnen in een land wel te verstaan de krachtmeting die de eigenaar de meeste lauweren brengt. Morgen is het voor de I-jaargang bü dc i dravers de grote dag. De driejarigen ko men dan met zestien van dc sterkste produkten en ditmaal zonder een huize- hoge favoriet van het kaliber Henri Bui tenzorg. Twee van de. groten; gim «r niet bij: Indien en Ingrid Hanover. Beide zouden zü in staat zün geweest de prognose nog veel moeilüker te maken dan h'ü al is. Hcnri Buitcnzorgprüs (2000 m, auto star!, met trio): Ida S - Hanover Shoe - Impie Hanover. Outsider: Hardy Regina. Elisabeth Ilollandiaprüs (1600 m, auto start): rijder Wagenaar jr. (Edelscott Six of Helene Hanover) - Faola Hollandia - Arnoldus Fernandelprüs (2000 m. autostart, met trio): Hannibal - Full Time - Hyacint. Outsider: Henriette Signal. Dit is Digitalis Purpurea, dat v drongen is door het Digitalis Law (vingerhoedskruid), tract vooral gebruikt wor middelen voor hartpatiëi EL.BURG, Rond het V.N.K.- gebouw in het Gelderse Oosten dorp, vlak bij Elburg, wordt de neus geprikkeld door een weeë. zoetige, aromatische geur. Alles zins vanzelfsprekend, want de V.N.K. doet in kruiden: genees krachtige kruiden en keuken kruiden. De teelt van kruiden heeft de laatste jaren in Neder land een stevige vlucht genomen. Zelfs verwacht men bij de V.N.K. (Verenigde Nederlandse Kruiden coöperatie) dat ons land het kruidenland van de wereld gaat worden. Die verwachting wordt uitgesproken tegen de achter grond van de farmaceutische industrie, die een nog grotere slokop van kruiden gaat worden, terwijl de huisvrouw ook steeds meer „kruidige" gerechten gaat serveren. Zes- tot zevenhonderd Nederlandse kruidentelers moe ten aan die steeds stijgende vraag voldoen. Hoewelook het buitenland zit niet stil. Maar. hoe gek het ook klinkt, klimato logisch heeft Nederland alles om hét kruidenland bij uitstek te worden. Waar de huidige welvaart steeds meer mensen gaat opleveren, die somber naar hun gewicht kijken, daar floreert de kruidenindustrie. Want hartpatiën ten een gevolg van onder meer te veel en te vet eten vinden baat bij kruidenextracten. Daarom wordt in Nederland op grote schaal digitalis lanata geteeld. Tn Oostendorp wordt Easter Moonprü's (ren, 1900 m. met trio): Red Pepper - Touch Toes - Cam- brousard Outsider: Astrologer. het verpakt, gedroogd en na keuring door het uitvoercontrolcbureau in Den Haag naar Oostenrijk, Duitsland. En geland en Amerika, om maar een paar landen te noemen, geëxporteerd. Anti-roken Digitalis lanata, beter bekend als vin gerhoedskruid is niet de enige krui densoort die wordt geteeld, al neemt het we] de belangrijkste plaats in. Lobelia is een ander kruid. Het ex tract wordt gebruikt in preparaten, die rokers slikken wanneer ze willen stoppen. Bij de VNK zegt men dal wanneer b.v. in Amerika een anti rookcampagne start, het in Oostendorp storm loopt om lobelia te krijgen Daarentegen wordt stramonium ge bruikt voor een bepaald soort sigaret ten waar een astmapatiënt baat bij vindt. De rijkdom van moeder natuur op het gebied van kruiden is groot. Valeriaan (het extract uit de wortel) werkt ze- nuwkalmerend en angelica wordt ge bruikt voor likeuren en parfums. De huidige milieuverontreiniging heeft ei toe bijgedragen dat het kruid-in-het- wild in sterk geïndustrialiseerde lan den minder voorkomt dan voorheen. Het kruidenvrouwtje is al lang ge schiedenis geworden. Daarvoor in de plaats is het akkerbouwbedrijf geko men, waar kruiden zowel in de volle grond als onder glas worden gezaaid. Het oogsten geschiedt momenteel veelal machinaal, want de ontwikke ling van de techniek staat ook hier niet stil. Overigens werken de Neder landse kruidentelers nauw samen met het Instituut voor Veredeling van Tuinbouwgcwassen in Wageningen IJsselmeerpolders. maar IJsselmuiden bleef toch het kruidencentrum van de VNK. Alhoewel plaatsen als Vasse, Lattrop en Tilligte allemaal in Twente ook naam beginnen te maken op het gebied van kruiden teelt. De interesse om kruiden te gaan telen is een gevolg van de grotere oogstze- kerheid en de aantrekkelijke prijzen. Vroeger moest de VNK vergaderingen uitschrijven om een bepaald areaal kruiden geteeld te krijgen. Thans stromen dc aanmeldingen vanzelf bin nen. De VNK ontwerpt een teeltplan. geeft prijzenindicaties, waarna de drie bij hen aangesloten coöperaties (in Doornspijk, Ommen en Veghel) beslui ten welke kruiden in hun gebied zul len worden ..uitgezet Er zijn enige boeren in Nederland, die op eigen houtje kruiden gaan telen. En de kruidenzoekerij in bossen, landerijen en duinen, is tot een minimale bezig heid ingekrompen Tuinkruiden ceutische industrie, dc tuinkruiden, die in de keuken terechtkomen, wor- den op eigen risico geteeld verkocht aan de binnenlandse groot handel. die ze in flesjes en potjes stopt. Op dit ogenblik beloopt de Nederlandse produktie van aromatisch kruiden zo'n vijftig ton per jaar. Aan geneeskrach tige kruiden wordt jaarlijks zo'n 950 ton geteeld, waarvoor de VNK vaste prijzen afsluit met de farmaceutische industrie. Behalve dat de VNK alles wal kruid is verkoopt, gaat de belangstelling ook uit naar Afrikaantjes. Het gedroogde bloemblad levert een middel des tijds ontwikkeld door de Duitse Wehr- macht tegen nachtblindheid. Maar omdat de oogst zeer arbeidsintensief is. kan de VNK niet aan dc vraag voldoen. Thijm en basilicum worden weinig geteeld, omdat deze tegen fancy-prijzen uit Marokko en Spanje I komen. Wat wel een belangrijke markt lijkt te worden zijn de kruiden, die de seksuele potentie vergroten. Waar de sexboetieks als paddestoelen uit de grond rijden, is de handel in venus- k ruiden een lucratieve zaak gewor- W.K. KANOVAREN KOPENHAGEN Onder ideale weers omstandigheden is de strijd om de we reldtitels kanovaren op het idyllische Bagsvaerdmeer ten noorden van de Deense hoofdstad Kopenhagen begon nen. Die omstandigheden hebben de deelnemers echter allerminst geïnspi reerd. Een groot aantal inschrijvingen werd niet gestand gedaan, waardoor In een aantal series slechts twee of drie dcelneiViers startten Aangezien de snel ste drie in elke manche overgingen naar de volgende ronde stond vaak bij voor baat vast dat de kanovaarders hun 500 meter maar behoefden uit te varen om zich te plaatsen voor de halve finales. Dat was bijvoorbeeld het geval in de derde serie van de K-l klasse 500 meter heren, waarin Paul Hoekstra van start ging. De Nederlander slaagde erin zijn serie in de beste tijd te winnen (1 min. 53.06 -l 500 meter: I. Mleke Jaaptcs (Ned.) .42; 2. Roussevc (Buig.) 2.14.30; 3. Haupt- -i (Noorw.l 2.17.03; i/Simtocenco (Roem.) 3.36.4»; 2 Tsilingul- Voetsjkov (Buig.) 3.37.05. 3. Helder Ommezwaai Na de Tweede Wereldoorlog is de J kruidenteelt in Nederland onder meer mei behulp van Marshallgelden. ge- start. Het ministerie van Landbouw I hield toentertijd nog een oogje in het zeil. maar sinds 1952 opereert de kruidenhandel zelfstandig. Aanvanke lijk waren het groentetelers die het kruidige goedje gingen telen, maar allengs trad er een tendens op. waar bij. do luuidonteelt ovei-gehevcld werd napr akkerbouwÊedrijven, zoals in dc Prins Charles ontsnapt aan ongeluk De Brit Greville Wynne, die in verband met zijn activiteiten voor de Britse geheime dienst jarenlang in Rusland gevangen heeft gezeten, is gisteren in Londen getrouwd met de Nederlandse tolk en secretaresse Johanna van Buren. De 51-jarige Wynne is voor zijn huwelijk met de 27-jarige Johanna van Buren al eerder getrouwd geweest geworden, donderdag bü een oefenvlucht in een RAF-vliegtuig met zün vader, 1 Prins Philip, aan een ongeluk ontsnapt. Volgens een bekendmaking van- het Britse ministerie van Defensie was de 21-jarige Charles net opgestegen van de' basis Tangmere in Zuid-Engeland. toen een tweemotorig passagiersvliegtuigje zijn baan kruiste. De prins verrichte ge uitwijkmanoeuvre, maar zijn ook in het toestel zittende instructeur meldde de basis onmiddellijk, dat er bijna een botsing had plaatsgevonden. Fir wordt een onderzoek ingesteld. Met het be wuste passagiersvliegtuigje werd een gezelschap naar' een naburige renbaan vervoerd. Prins Charles haalde in maart j.l. zijn vliegbrevet, en volgt nu een aanvullende opeiaing bij de RAF Uitgebreide organisatie voor veiligheid (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het bezoek van de Indonesische president Soeharto aan Nederland begin september stelt de Ne derlandse autoriteiten voor enorme taken op het gebied van de beveiliging. Vooral nadat dc jongerenorganisatie van Zuidmolukkers gedreigd heeft dit bezoek le zullen saboteren, breekt men zich in Den Haag het hoofd over de nodige maat regelen om het bezoek zo vlekkeloos DRAGEN VAN EEN BRIL WAS VERBODEN (Van onze correspondent Michael La ke) De 60-jarige ex-sultan Said Ibn Taimur van Muscat en Oman ligt ergens in Engeland in een ziekenhuis en wordt daar omringd door vier sla ven. „volgelingen" zoals ze in officiële mededelingen heten. Hij is herstellen de van kogehvonden die hij heeft opgelopen tijdens zijn onvrijwillige troonafstand afgelopen donderdaga- Zijn zoon, nu sultan Qabus Ibn Said, die voor een staatsgreep een uitste kende opleiding had gehad (Oxford en .Sandhurst), heeft in Salala verklaard van plan te zijn zo spoedig mogelijk een moderne cn krachtige regering te vormen die de beperkende maatrege len moet opheffen waaronder het volk al zo lang geleden heeft. Het schijnt dat in eèn klap de gehei men van de middeleeuwse Muscat en Oman eindelijk openbaar gemaakt zullen worden; dat de kleine maai uiterst nare oorlog in het sultanaat eindelijk tot een einde komt; en dat de vooruitzichten beter zijn geworden •rugtrekking uit de voor de Bi Golf. Het Engelse ministerie voor Buiten landse Zaken en dat voor Gemenebest Zaken riepen luid „hoera" toen ze het nieuws vernamen. Niemand zou zich erover verbazen als bekend werd dat de Britten de 28-jarige zoon geholpen hebben zijn vader te verstoten. Ten slotte waren het ook de Britten die de plannen gesmeed hadden voor de coup van 1966 waarbij sjeik Shakhbut van Abu Dhabi opgevolgd werd door zijn zoon sjeik Zaid. Maar het was nog noodzakelijker in Muscat en Oman politieke verande ringen te weeg te brengen De sultan die al oud werd. was eens de steunpi laar van Engeland in Arabië. maar de laatste tijd was hij steeds meer als een kluizenaar gaan leven. Al vier jaar was hij niet meer in het open baar verschenen. Journalisten kregen geen visa. Er was geen radio, elektri citeit, geen pers. vrouwen moesten nog steeds de sluier dragen, en roken, het dragen van een broek en een bril was in het openbaar nog steeds verbo- Verder weigerde de sultan de inkom sten uit olieconcessies aan Shell. West-Duitsland cn Amerika te gebrui ken. hoewel die inkomsten jaarlijks 250 miljoen gulden beliqpen; eveneens weigerde hij sociale veranderingen toe te staan en faciliteiten te kweken die zelfs in de staten langs de Golf nor maal geacht worden Onder deze omstandigheden wps hi.i het natuurlijke doelwit van de strijd krachten van het volksfront; deze on derhouden contact met Beiroet en worden gesteund door Chinese com munisten in Aden, en zij hoopten al lang een revolutie teweeg te kunnen brengen. De sultan was, zoals elke Britse amb tenaar in dat gebied zou erkennen, een gevaarlijk anachronisme, wiens voortdurende koppigheid tegenover politieke en sociale veranderingen een gevaar vormde voor de toekomstige stabiliteit in het hele gebied Toch hebben de Britten de binnen landse veiligheid in hel bergachtige gebied van de sultan steeds verdedigd Muscat en Oman is een soeverein, onafhankelijk land waaraan Engeland geen verplichtingen heeft. Toch bevin den er zich nog 40 officieren van het Britse leger, luchtmacht en marine die de gewapende krachten in het sultanaat helpen. Ook zijn er twee RAF-bases in Salala en Masira van waaruit aanvallen zijn gedaan op re bellen en dorpen. In verband met de geplande terug trekking van dc Britten uit de Golf. een terugtrekking die volgend jaar moet plaatsvinden, komt de crisis in Muscat en Oman waarbij Britse sol daten zo nauw betrokken zijn. op een wel erg ongunstig tijdstip Steeds meer hebben adviseurs er bij het mi nisterie van Buitenlandse Zaken op aangedrongen dat Engeland zich zo spoedig mogelijk zou terugtrekken als men niet weer betrokken zou willen raken bij een tweede Aden. Men. zou dan weer de onmogelijke taak op zich moeten nemen om een feodale theo cratie tegenover een overmacht te verdedigen. Het is nu belangrijk dat de nieuwe sultan die waarschijnlijk kan steu nen op het advies dat het voorname lijk Britse kabinet van zijn vader gegeven heeft vlug genoeg vol doende politieke en sociale verande ringen aankondigt om tegemoet tc ko men aan dc rebellen van het volks front of om hun acties te ondermij- In een verklaring heeft hij plechtig beloofd dat met Gods hulp Muscat en Oman de plaats in de Arabische we reld zal innemen waar het recht op heeft en dat hij van plan was spoedig mei zijn buren in onderhandeling te treden over de toekomst van het ge bied. Dit betekent zeker dat' er onder handeld zal worden met de Golfstaten, met Koeweit en Bahrain, en mogelijk met Iran. Iran, Koeweit en vele inwo ners van Bahrain zijn tegen een her stel van de Britse militaire aanwezig heid. omdat dit strijdig is met hun gevoelens van onafhankelijkheid, en in het geval van Koeweit en Bahrain met hun gevoel van Arabisme Het is daarom mogelijk dat men de Britten zal vragen ook Muscat en Oman te verlaten als ze zich uit de Golf terug trekken. Het is ook mogelijk dat de nieuwe sultan zal proberen betere betrekkin gen te gaan onderhouden omdat hij ook te maken heeft met het revolutio naire Zuid-Jemen. De broer van dc oude sultan. Saved Tareq Ibn Taimui die naar men verwacht eerste minis ter gemaakt zal worden, is al 10 jaai lang in ballingschap en heeft, zoals bekend, linkse sympathieën. Zelfs ko ning Faisal van Saoedi Arabië die betere betrekkingen mei Iran en de vfcRORAG! I. STATEN 4 N»<»ah.» v.., fiNoi „^Adan MASK ATE mogelük te laten verlopen. Er wordt thans minutieus onderzocht op welke wüze president Soeharto tüdens zün be zoek van minuut tot minuut het beste beveiligd kan worden. In Nederland zijn nogal wat personen en groeperingen die om uiteenlopende redenen fel tegen president Soeharto en diens bewind gekant zijn. Dc commu nisten verwijten hem de moord op tien duizenden Indonesische communisten na de mislukte communistische machtsgreep onder de toenmalige president Soekarno. De Zuidmolukkers (Ambonezen) verwij len hem de executie van mr. dr, Chris Soumokil, hun president en verzetsleider, j De Zuidmolukkers streven zoals bekend naar een vrij Ambon, waarnaar zij eens I nog hopen te kunnen terugkeren. De in ons land woonachtige Papoea's stellet1) Soeharto verantwoordelijk voor de Indo nesische terreur op voormalig Nederlands I Nieuw-Guinea. Ook zij streven naar een van Indonesië onafhankelijk Nieuw- Guinea. De kans dat er onder deze groeperin gen personen zijn die op eigen houtje tot drieste daden zouden kunnen komen, mag bij dit bezoek niet verwaarloosd worden. Vandaar dat nu koortsachtig gewerkt wordt aan een beveiligings schema, dat alleen geëvenaard wordt door do maatregelen die zeven jaar ge leden tijdens het korte bezoek van de Franse president De Gaulle aan koningin Juliana op huis Ten Bosch in Den Haag genomen zijn. Toen had de beruchte O A S. het op het leven van de Franse president voorzien Over het programma van het bezoek I zelf wordt mede uit veilighcidsovcrwe- I gingen nog slechts summiere informatie I van overheidswege gegeven. Vast staat I wel dat men juist rond dit officiële be zoek nog niet wil gaan experimenteren met meer moderne vormen, waarbij tra ditionele vormen van protocollair en mi- litaire ceremoniële aard zouden komen I te vervallen. Enerzijds wil men de presi- dont zoveel mogelijk afschermen, ander zijds zou er van Nederlandse zijde geen bezwaar tegen bestaan indien president Soeharto hier een ontmoeting met „zijn oppositie" zou willen hebben. Zóals wij berichtten zijn uit Djakarta geluiden in die richting ontvangen. Van de zijde van de Indonesische ambassade heelt men ons echter desgevraagd verzekerd, dat dit toch niet de bedoeling is. Dc ambas sade verwacht wel binnenkort de aan komst van enige Indonesische autoritei ten die het bezoek van president Soehar to helpen voorbereiden. Golfstaten is gaan onderhouden han gende de Britse terugtrekking, heeft een betere vei standhouding met de repubiieke leiders van Zuid-Jemen tot stand weten te brengen Saoedi Arabië ligt aan de grenzen van Muscat en Gebeurtenissen in Arabië spelen zich of tergend langzaam of angstwekkend vlug af- Maar dingen zijn veranderd. I cn met de verandering in Muscat en Oman is het mogelijk te denken aan j een vreedzamer toekomst voor. het ge- I bied: misschien een toekomst zondei i bloedige revoluties. (Copyright The Guardian)1 Muizen teisteren drooggemalen Lauwerszee ZWAGERVEEN (ANP) Een groot aantal muizen teistert momenteel een kilometer brede strook rondom de voor malige Lauwerszee. waarbij reeds voor enkele tienduizenden guldens schade aan dc oogst is toegebracht. Volgens de gedupeerde landbouwers in dit gebied komen de muizen uit droog gevallen gebieden in de Lauwerszee. Een door het Landbouwschap benoemde com missie is nu bezig de schade vast te stel len. Het is echter nog een grote vraag wie de schade »&l moeten betalen De muizen hebben het vooral gemunt up graszaad, tarwe, gerst cn tulpenbol len. Volgens de rijksdienst IJsselmeer polders is er nog niet direct sprake van een plaag.. Dc dienst is echter wel bezig met het inschakelen van specialisten \uor het bestrijden van ongedierte. IBM-TOERNOOI Hartoch verloor afgebroken duel AMSTERDAM Rob Hartoch is er gisteren niet in geslaagd zün afgebroken partij uit de veertiende ronde van het IBM-schaaktoernooi in Arasterdam tegen de Rus Geiler tot winst tc brengen. De Rus behaalde het volle punt. Geiler bezet nu de vierde plaats met negen punten. Voor de vijftiende ronde werden twee partijen vooruitgespeeld. De ontmoetin gen Uhlmann (O.-Did.)Cirie (J.-Sl.j en Jongsma (Ned.)Tringov (Rus.) eindig den beide in remise. RONDE VAN SCHOTLAND Tsjech Holik won vierde rit DUMFRIES De Tsjech Alois Holik heeft gisteren de vierde etappe van de wielerronde van Schotland voor ama teurs gewonnen. Holik legde de 170 km van Largs naar Dimfries af in een tijd van 4.10.11. Tweede werd zijn landge noot Petr Hladik, derde de Nederlander Wim Bravenboer en vierde Ben Jan- broers allen in d veilde tijd als Holik. In liet algemeen klassement heeft de Pool Wo.ieiech Wnusiak nu do leiding met 16.05.41. Verdere stand: 2. Holik 16.07-03; 3 Janbroers 16.07.16; 4. Bra venboer: 16.07.52.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 7