Ontdekkingstocht van een week
naar je eigen mogelijkheden
MIDDELBURG,
stad met charme
Leidse schouwburg doet er
alles aan om „in te worden
„Wereld, lichaam en geest in beweging
TIP VOOR
TRIP (II)
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1970
PAGINA 5
(Van een medewerkster)
OEGSTGEEST De wereld doet wat koud,
kil en onwerkelijk aan na die week vakantie.
Je zit met een verhaal, dat je soms aan iemand
wilt vertellen, maar dat niemand begrijpt en
als je bedenkt dat je het op papier moet zetten
word je moedeloos. Je kunt een week naar de
Middellandse Zee gaan en thuis vertellen hoe
stralend het zonnetje was, hoe bruin de men
sen en hoe blauw de zee. Je kunt op een
Nederlandse camping gaan zitten, mopperen
op de regen en je voornemen Jan en Truus
van de tent naast je in het najaar op te zoeken
om samen de dia's te bekijken, terwijl je weet
dat daar toch niets van terechtkomt, Je hebt
in ieder geval een concreet verhaal te vertellen
over dat soort vakanties. Wat doe je als je
een week van je vakantie hebt besteed aan
vormingswerk, een cursus mime en yoga. Een
week lang wereld, lichaam en geest in be
wezing zetten? Iets dat veel invloed op je
heeft gehad maar dat je niet onder woorden
kunt brengen?
Je bent een mens vol vooroordelen, iets waar
van je je pijnlijk bewust wordt in die week op
Oud-Poelgeest, Je krijgt een programma thuis-
De eerst dag
zit je daar met
je vooroordeeljes
Op e<?n kille zaterdagmiddag kom Je In
een akelig grote zaal. Je gaat stille
tjes zitten en kijkt eens naar al die
andere, vreemde mensen. Je kent ze
niet en toch plaats je ze direct. Je
hebt je vooroordeeltje al weer klaar
om jezelf te wapenen, dat heb je zo
geleerd. Hoeveel verschilt dat eerste
kijken wel niet van het kjjken dat we
enkele dagen later op de grote zolder
doen? Nu zie je mensen en oordeelt,
later kijk je alleen.
Dat later is in het midden van de
week. Als eerste moet ik met m'n rug
naar de vijf-en-twintig anderen, die in
een lange rij op de grond zitten, gaan
staan en me concentreren. Plotseling
draai ik me om en kijk, van zo'n meter
of zes afstand, ieder gezicht, ieder paar
ogen aan. En nog eens. Dan loop ik
naar voren en bekijk de mensen, ge
zicht voor gezicht.
Je hebt in die dagen de mensen leren
accepteren, je hoeft niet te oordelen en
probeert alleen je op de mens voor je
te concentreren, hem beter te kennen.
Gezichten zeggen zoveel als hun mon
den niet praten.
Sommige mensen kruipen de eerste
dag stilletjes weg, anderen praten en
lachen luid. De ware kennismaking be
gint bij handjesschudden. Er worden
die week maar weinig handjes geschud.
Het is zo'n leeg gebaar. De kennisma
king gebeurt door het schilderen van
je eigen wereldbeeld.
Symbolen
Je gebruikt kleuren, symbolen. Je bent
druk bezig met je eigen ververijtje,
pas als je het afhebt kijk je op. Je
merkt dat veel mensen hetzelfde beeld
van de wereld hebben als jijzelf, al
uiten ze dat wat anders. Je zoekt wat
mensen op, aarzelend, „ik geloof dat
die kleur van jou wel past bij dat
lichtpaars van mijn tekening, en kijk,
eigenlijk heb je ook het isolement van
de mens uitgebeeld". Een stil breek
baar meisje staat met de tekening in
de handen en kijkt alleen maar. Je
roept haar erbij, later heb je de pest
aan jezelf, omdat je altijd zo nodig
iets moet regelen.
Jan. een zetter die eerder een creatie
ve week meemaakte, is die vierde die
met ons een schilderij zal maken. We
praten over wat we zullen maken.
Doordat we alles zo uitgepraat hebben
en toch niet weten wat het moet wor
den mislukt het een beetje. De grote
lap papier zit vol symbolen, dat wel,
maar hoeveel geef je van jezelf in een
symbool. Het enige gemak dat je er
van hebt is dat je het gemakkelijk
kunt uitleggen.
Relatie
Met verf beginnen we een intensieve
relatie op te bouwen tussen dertig
mensen. Tussen cursisten onderling,
tussen cursisten en leiders. Jan en
Sjanny Lambrechts zullen ons mime
leren. Ze staan niet buiten of boven de
groep. Ze worden erin opgenomen.
Soms lijkt het wel of ook zij met span
ning uitkijken naar wat er nu weer
wel zal gebeuren.
Het begin van een mime- en yogaweek.
De eerste waarin yoga zo'n belangrijke
rol speelt, die Theo de Bont en Trudy
Lindeboom, cursusleiders op Oud-Poel
geest. hebben georganiseerd in het ka
der van het vormingswerk.
Wat is vormingswerk? Theo en Trudv
zeggen er het volgende van: „Die
vraag ls al zo oud als het werk zelf.
Steeds weer zijn er mensen die een
nieuw en genuanceerder antwoord ge
ven. De laatste tijd hoor je de volgen
de omschrijving nogal vaak: vormings
werk Is veranderingswerk. Misschien
Is dat al erg verduidelijkend, toch blijf
dan nog de vraag: wie en wat moei
veranderen en hoe?
Wie ben ik?
macht en gezag, techniek en maatschap
pij, jezelf worden in relatie met elkaar,
of leefbaarheid, een oproep zijn om te
komen tot bewustwording van de eigen
mogelijkheden.
Posii'iebepa Iing
Soepel
Vormingswerk wil de gerichtheid van
houding van de persoon en structuren
van de maatschappij veranderend en
soepel houden, wil zoeken naar wat
vast staat en wat steeds moet veran
deren. Het gaat erom dat een cursist
in groepsverband (en internaatsver-
band) leert ontdekken waar in zijn le
ven de belangrijke mogelijkheden lig
gen. Daarvoor moet hij of zij een be
paalde weg volgen, die in de opvoe
ding, opleiding en kerk misschien niet
zo expliciet wordt gesteld.
In een vormingsinstituut kunnen men
sen van boven de zestien jaar steeds
proberen de weg naar zichzelf in deze
maatschappij te leren zien. Vragen als:
welke krachten leven in mezelf, in de
groep waarin ik leef en welke mach
ten spelen in onze maatschappij een
grote rol, zullen aan de orde komen.
Bij vorming gaat het erom dat er
voortdurend iets valt te veranderen,
omdat wij steeds worden uitgedaagd
meer mens te worden. Daarom zal
ieder programma, of het nu als thema
heeft: vrijheid, verantwoordelijkheid,
In een heel programma gaat het om
de positiebepaling: kan de cursist met
de informatie die hem wordt geboden
zélf verder komen. En kan hij de groep
waarin hij leeft vanuit zijn eigen ont
dekkingen behulpzaam zijn bij zijn
ontplooiining? Dat is een soort proces,
dat zich in de groep, onder andere
door onderling, overleg en onderlinge
correctie, afspeelt. Zo gezien is iedere
vormingsperiode een ontdekkingstocht.
Maar het is ook meer: een oefenter
rein. Oefenen in consequenties van
nieuwe meningen en standpunten. Hier
raken we ook een ander punt, name
lijk. heeft vorming ook te maken met
aktie. Vorming is aan de ene kant een
bewustmakingsproces, aan de andere
kant vraagt het om verandering van
het doen en laten van de persoon zelf
in zijn relatie tot anderen.
Vorming Is pogen vorm te geven aan
eikaars en eigen leven en zo bljjven
zoeken naar de mogelijkheden voor
een leefbare wereld. Vorming is zoeken
naar de kern van oihs bestaan, de zin
voor de mens en zyn geschiedenis.
I reennl
Mooi, informatie, maar dat weet je
allemaal nog niet, die eerste dag. Je
hebt het gevoel dat er iets vreemds
met je gaat gebeuren. De sfeer is
's avonds al wat meer ontspannen. Er
wordt uitgelegd wat de schilderijen
betekenen die de mensen in groepjes
van 4 4 6 hebben geschilderd. Je hoort
iedereen even praten, hoort iets over
het werk dat hij of zij doet, je verbaast
je soms, omdat je mensen een andere
werkkring had toegedacht.
Jan en Sjannie Lambregts zijn mime
kunstenaars, onze „leraren". Ze voe
gen zich helemaal in het patroon van
cle groep en weten ons. door vrijwel
elke dag met ons te oefenen en te spe
len, gevoel voor mime, en mime-tech-
nieken bij te brengen.
Zitten
Leren dat zitten een kunst is. Onze
eerste oefeningen. Zomaar rechtop zit
ten en je erop concentreren dat je
je vanuit de middenrif moet bewegen.
Nergens anders aan denken. Je voelt
je stijf en houterig terwijl iedereen
thuis zei dat je best wel lenig was.
Sjanny doet de oefeningen voor, een
voudig zitten, ademhalen, voorover la
ten vallen en weer terug.
„Je ligt op de grond, zoveel mogelijk
ontspannen.
Je ligt in een heel klein kamertje
waar het aardedonker is." De stem
van Jan dirigeert je in een klein don
ker hok. Je voelt de wanden, je voelt
het plafond naar beneden komen, wat
je tracht te voorkomen door hard terug
te duwen. Als het eindelijk terugwijkt
ben je doodmoe. Tovenarij Welnee,
je leeft je alleen zó in in een dehk-
beeldige situatie dat je spontaan mee
speelt. Je laat in jezelf twee krachten
met elkaar vechten en dat is ver
moeiend.
Blind
Ken morgen blindwandelen op de grote
zolder, waar het zonlicht In vier kleine
vierkantjes op de stoffige grond valt.
Ogen dicht en rondjes lopen. Niet
stiekem kijken. Af en toe wankel je,
je voelt je onzeker. De anderen zitten
doodstil te kijken. Soms hoor je iets,
maar je kunt de richting ervan niet
bepalen. Je bent werkelijk helemaal al
leen op dat ogenblik. Als je de anderen
ziet rondschuifelen valt je op hoe eer
lijk ze eruit zien als ze daar zo alleen
zijn. Op dat moment kunnen zij zich
niet verbergen achter grapjesmakerij
of een afgewende blik.
Een middag komt schilder Herman
Hij werpt een stroom van ideeën óver
ons heen, spreekt over beweeglijkheid
en versteendheid in het menselijk le
ven, in de wereld om ons heen en In
ons. Hij vertelt over maatschappij en
over de vooroordelen van die maat
schappij die ons zo beïnvloeden in ons
doen en denken. „Als ik aan iemand
vraag teken een portret dan zegt hij,
dat kan ik niet. Waanzin! Iedereen
kan een portret tekenen. Maar als die
man een portret wil tekenen, dan
denkt hij dat het zo moet zijn dat het
volgens de mensen „mooi" is. Het
portret moet lijken. Onzin. Doe je
ogen maar 'eens dicht en denkt aan
iemand van wie je houdt. Gegaran
deerd dat je hem met je ogen dicht
zo natekent. Je hebt dan geen last
van de vooroordelen die over je schou
der meekijken."
Er zijn mensen die hem tegenspreken
en hij daagt direkt iedereen uit dan
maar te bewijzen dat het niet waar is
Iedereen begint te tekenen. Aarzelend
komen er aanduidingen van gezichten
op het papier. Of Herman inderdaad
gelijk heeft kan iedereen voor zichzelf
uitmaken.
Fantastisch
Iemand van buitenaf is ook Chris
Stuur, die een middag en avond mee
doet. 's Middags op het grasveld mqcl
gestuurd waarin wat vage dingen staan. Twee
woorden met aantrekkingskracht: mime en
yoga. Wat ze precies inhouden weet je op
dat ogenblik niet, maar ze klinken veelbe
lovend. Je gaat, evenals vijf-en-twintig andere
mensen. Waarom komen 25 mensen op de
week „wereld, lichaam en geest in beweging"
af? Ze kunnen het niet zeggen. Sommigen
hebben al eerder met mime en yoga te maken
gehad en wilden ermee doorgaan. De meesten
kennen het echter niet, zijn op de vage woor
den afgekomen. Willen eens iets anders dan
de traditionale reisvakanties.
ieder een stukje van een fantastisch
verhaal vertellen. Bij de kleine stuk
jes die later worden „opgevoerd" in
groepjes van vijf of zes, doet ook hij
mee. Hij speelt bij het oefenen lekker
mee, maar vlak voor we het .zullen
„opvoeren" neemt hij de leiding, geeft
aanwijzingen en dat wordt niet ge
pruimd. De anderen worden koppig
en doen niet wat hij wil, terwijl ieder
een toekijkt. Er komt een vreemde
spanning uit voort die sommigen van
de mensen die kijken onaangenaam
aandoet.
Chris geeft 's avonds een yogalës. Hij
leert ons „volkomen tot het nulpunt
te raken". Dat houdt in dat iedereen
op de grond gaat liggen bewust ieder
spiertje van zijn lichaam ontspant. Je
blijft je bewust van je omgeving, maar
je reageert er nauwelijks op. Opstaan
kost, na een half uurtje liggen, vrese
lijk veel moeite.
Totaal-theater
Een avondje totaaltheater. Jan Lam
brechts zet spotlights neer en dan
maar afwachten, 's Middags zijn we de
straat opgeweest, hebben realities van
mensen uitgelokt. „Probeer je in de
plaats van die mensen te denken."
Een vage aanduiding van een onder
werp. Een groepje begint ermee, trekt
wat mensen uit de kring en plotseling
zonder dat die groep er zelf erg in
heeft beginnen Wijntje en Theo te
spelen. Spelen kun je het nauwelijks
noemen. Ze doen en iedereen volgt
hun bewegingen gespannen. Af en toe
kruipt een van de anderen spontaan
de kring in en speelt even mee. Bijna
twee uur lang blijft die geladen span
ning, dan breekt Jan hem af door om
een biertje te vragen.
Breekbaar
In de giroep ontstaat in de loop van
de week een uiterst breekbare sfeer.
De mensen voelen elkaar heel sterk
aan. Is er iets mis met iemand, dan
wordt hij of z|j onmiddellijk opgevan
gen door de anderen. Wat voor eigen
schappen iemand ook heeft, hjj wordt
geaccepteerd.
Sommigen genieten intens van de
sfeer. Zo is er de belgische non Greta,
die deze week, na de wat beklemmen
de sfeer in haar klooster, als het ware
als een bevrijding doormaakt.
Ze geeft les aan kinderen en wil hen
dit bewustzijn van jezelf overdragen.
Donderdagavond, de avond voor de
laatste dag. komt de heer J. Bloemsma,
een kleine, gebogen man van ongeveer
75 jaar. Volgens het programma zal
hij met ons de balans van de afge
lopen dagen gaan opmaken. Er wordt
ons verteld dat hij Boedhist is. We
verwachten een soort lezing over het
Boedhisme en de vraag „Wat hebben
jullie hier nu eigenlijk de hele week
zitten uitvoeren." valt vrij hard. Som
migen reageren, maar hij kapt de
vragen af. vertelt over „creative mind"
en „reactive mind." „Jullie dachten
toch niet dat jullie deze week ook
maar een minuutje kreatlef zijn ge
weest?" Een „creative mind" is iemand
die helemaal van binnenuit handelt,
niet reageert op impulsen van buiten
af (zoals de „reaktive mind" uitslui
tend doet). „Misschien heeft maar één
op de honderdduizend mensen een
„creative mind", daar horen jullie niet
bij. Maar je kunt eraan werken." Hij
praat over de ontwikkeling van het
„derde oog", dét gedeelte van de her-
Na de wat mysterieuze lessen van
Chris en de lessen van de zachtmoedige
Bert Willemsen. die met zijn rustige
stem, zijn duidelijke aanwijzingen pre
cies aangaf hoe wél en hoe niet adem
te halen, zjjn de lessen van de breed-
lachende René weer heel apders. Ieder
heeft zo zijn eigen methode van les-
René praat over de yoga, geeft een
inleiding en intussen ook aanwijzingen,
maar heel weinig. „Yoga-oefeningen
zijn niet alleen lichamelijk. Sommigen
zien het als gymnastiek, dan kun je
het geen yoga meer noemen, 't Gaat
erom geestelijk je lichaam te bekijken.
Je eigen bewegingen te observeren. Of
je kunt staan, en hoe jc kunt staan en
welke spieren je gebruikt en welke
niet. Yoga is geen geïsoleerd gebeuren,
omdat je met jezelf bezig bent. Je
vormt zelf een deel van de maat
schappij, dus ben je met de maat
schappij, dat is hier de groep, bezig.
Direct
Je blijft bij jezelf, kijkt hoever je kunt
gaan, observeer jezelf. Je kunt zo de
dingen direkt ervaren. Op die manier
is het drinken van een kopje thee een
even grote belevenis als het uitstijgen
boven jezelf. Je moet geen muur om
je heen bouwen, dat belemmert je in
je contact met de anderen. Gebruik
de yoga niet als mode-gril, daarmee
bouw je ook een muur om jezelf. Laat
de dingen, de mensen op je af komen.
Poets je eigen ik niet op, ook dat wordt
een belemmering in je contact met
je omgeving. Als je direkt bij jezelf
bent, dan voel je ook aan wat anderen
voelen." Ieder moet gaan staan, zit
ten, liggen zoals hij het zelf prettig
vindt, als hij er maar helemaal bij is.
De bewegingen helemaal op zich laten
's Middags is de groep lusteloos. Jan
en Sjannie hebben zich teruggetrok
ken, we kunnen de week een beetje
gaan verwerken. De avond zit vol
spanningen. Het vertrek is nabij, er
wordt wild gedanst op de vloer, waar
het totaal-theater moet plaatsgrijpen.
Van de cursisten heeft niemand meer
inspiratie om te spelen. Jan en Sjan
nie zorgen tenslotte voor een boeiend
schouwspel, spontaan hun gevoelens
uitspelend. Je voelt je er sterk bij
betrokken, terwijl je weet dat je er
niets mee te maken hebt.
Als je weer in het dagelijks leven stapt
loopt je echt nog wel een paar dagen
met je hoofd in een wolkje. Tot je je
een paar keer gevoelig stoot en je je
diep ellendig voelt. In je hoor je de
stemmen van de mensen met wie je die
week optrok, je ziet hun blije of on
gelukkige gezichten. Langzamerhand
vervagen ze. Jé vraagt je af hoe je
zal reageren als je iemand van hen
op straat tegenkomt. Je vertelt eens
hoe het geweest Is, althans, dat pro
beer je. De mensen kijken je met een
wat verbaasde blik aan.
Tja, wie gaat er nou een week in
de Nederlandse regen zitten, in
een kasteel met een groep men
sen en geen andere bezigheid
dan je zelf, de anderen, mime
en yoga? Zes-en-twintig mensen
deden het. De meesten voelden
zich prettig, die week, waren uit
hun sleur gebroken en leerden
kijken anar anderen en zichzelf.
Het was in ieder geval een va
kantie waarvan ze iets belang-
rijkers overhielden dan een serie
overbelichte dia's.
Inlichtingen over vormingswerk, mime
en yoga kan men krijgen bij vor
mingscentrum Oud-Poelgeest te Oegst-
geest en mime-centrum Nederland,
Haarlemmer Houttuinen 145 te Am
sterdam.
Yoga, mime en
totaal-t beater
dienen proces ran
bewustmaking
Middelburg, de hoofdstad van de nog
altijd het water bekempende provin
cie Zeeland, heeft het oude stede-
schoon als charme. Maar deze oude
koopmansstad, midden op het mooie
Walcheren gelegen, is niet louter een
openluchtmuseum met historische ge
bouwen, ook „binnen" is er veel te
zien. Zo is er het beroemde, onlangs
geheel gerestaureerde stadhuis aan
de Markt, waardoor regelmatig rond
leidingen zijn.
In de voormalige Vleeshal van dit
stadhuis is nu de tentoonstelling
letterlijk en figuurlijk ingericht. Als
u deze tentoonstelling bezoekt kunt
u op vertoon van van uw toegangs
bewijs gratis het oude stadhuis be
zichtigen en het in een 18e eeuws
patriciërshuis gevestigde Zeeuws Mu
seum. In dit museum kunt u een
collectie schilderijen, meubelen, Chi
nees porselein, Delfts aardewerk en
folklore bewonderen.
Verder kunt u een bezoek brengen
aan de oorspronkelijke Abdijkerken
(de Nieuwe en de Koorkerk) en aan
de Abdijtoren, de 85 meter hoge
„Lange Jan". Deze zijn op werkda
gen te bezichtigen.
Een wekelijks terugkerende attractie
van bijzondere allure is de donder-
dagmarkt. Onder de duizenden koop
lustigen en nieuwsgierigen zult u
dan diverse bezoekers uit Walcheren
en Zuid-Beveland ontwaren die nog
de oude klederdracht dragen. De
vrouwen zijn op marktdag op hun
mooist gekleed, met kanten, hagel
witte kappen en gouden hoofdver
sierselen op. met kleurige doeken en
vuurroode bloedkoralen om de hals.
Op de Vismarkt kunt u donderdags
een kunstmarkt bezoeken, waarop
schilderijen, kuntvoorwerpen en re-
produkties te koop v. orden aangebo
den. Daar worden ook nog oude am
bachten gedemonstreerd. U mag ze
ker niet achterwege laten een be
zoek te brengen aan Miniatuur Wal
cheren, waar op een terein van 7000
vierkante meter een tot in de klein
ste details natuurgetrouwe kopie te
bewonderen is van de steden en dor
pen op Walcheren met hun voor
naamste gebouwen en bezienswaar
digheden. U kunt Miniatuur Walche
ren tot en met 31 augustus ook na
zonsondergang bezoeken. Dit zal
dan met duizenden lichtjes geïllumi
neerd worden.
Op uw tocht door Middelburg kunt u
verder nog een bezoek brengen aan
het Rijksarchief aan de Sint-Pieters-
straat, waar de tentoonstelling A is
een aapje gehouden wordt. Deze ex
positie geeft een beeld van het la
ger ondewijs in Zeeland zoals dat
anderhalve eeuw geleden was.
Toon Hermans 3 oktober in Leiden?
senen waarin o.a. de liefde voor de
medemensen ligt. „Probeer dat zoveel
mogelijk te ontwikkelen," raadt hij
Hardhandig
Reïncarnatie, de tijd in het menselijk
handelen, allerlei andere zaken uit het
boedhisme haalt hij aan. Hij wil dat
we vragen stellen, maar door zijn hard
handige manier van vragen beant
woorden klappen de meesten dicht.
Sommigen kunnen eerlijke vragen stel
len. vragen die niet worden gesteld
om hem aan te vallen in zijn ideeën.
Die beantwoordt hij. Spoedig vertrekt
hij. Hij is er niet in geslaagd een dis
cussie op gang te brengen, terwijl hij
er was. zodra hij weg is beginnen de
mensen te praten. Er ontstaat een
discussie die urenlang voortduurt. Mis
schien was dat zijn bedoeling.
Zijn plaats in deze week. die ik eerst
niet begreep, wordt ine later duidelijk.
Hij moet ons weer met beide benen
op de grond zetten. Velen vergeten,
dat ze straks weer terugmoeten naar
•Ie gewone maatschappij, waar niet
Iedereen van eikaar houdt, elkaar ac
cepteert en niet iedereen zichzelf is.
De laatste dag moeten we zelf het
lanstaande vertrek verwerken, 's Mor
gens geeft René Kres ons yoga-lessen.
LEIDEN Een gaaf voorbeeld on
der welke beroerde omstandigheden
nu nog In de Leidse Schouwburg
wordt gespeeld in wel, dat de direc
tie van het. Toneelmuseuni in Am
sterdam vorig jaar heeft gevraagd
of zij de lichtinstallatie mag hebben
als ze wordt afgedankt. De regen-
machine van de Ia-idse schouwburg
wordt al jaren in de zomermaand en
in de hoofdstad geëxposeerd. Schouw
burg-directeur Hans van Dam vindt
dat zeer triest.
De schouwburgbezoeker zal bij de
première van het toneelseizoen,
maandag 28 aeptemebr. toch verrast
zijn. Het voorportaal van de schouw -
burg ia grondig van aanzien ver
anderd. Weg is de oude kassa. We^
zijn de kale, sombere wanden. Een
leerling van de Haagss kunstacade
mie heeft zich enkele weken uitge
leefd niet als resultaat dat de gehele
entree is voorzien van de meest hip
pe kleuren. De oude toiletten zijn
verdwenen, in plaats daarvan is een
hoogspanningsruimte gekomen. Geen
paniek. Nieuwe toiletten zijn geko
men op dè 1ste en 2e etage. In de
zaal i» er weinig veranderd. Alleen
het standsverschil ls opgeheven. De
schotten turnen de bestuursloge eu
baignoire A zijn verdwenen. „Een
principiële zaak", vindt Hans van
Dam. Nieuw is ook Marjolein Wies-
senborg, een allerliefst meisje van
twintig jaar, dat gaat optreden als
telefoniste, buraliste, receptioniste,
directie-secretaresse en informatrice.
ja, ook informatrice. want de hal
van de schouwburg is verrijkt met
een informatie-stand, waar men vol
ledig geïnformeerd kan worden over
het Leidse toneelgebeuren.
Dat past precies in het kader van
de nieuwe lijn die met ingang van
het nieuwe toneelseizoen wordt inge
slagen. Alle voorstellingen worden
namelijk open. De hokjesgeest is uit
gebannen. Er komen geen aparte
K O-voorstellingen meer, geen
abonnementenhouders, niets daar-
specifieke avonden meer voor de
van. Heeft men zin in een avondje
schouwburg, dan kan men voortaan
gaan. Zelfs de voorstellingen van de
amateurgezelschappen zijn in hel
vervolg voor iedereen toegankelijk
„Daarmee willen we bereiken", al
dus Hans van Dam. ..dat voor alles
de loop naar de schouwburg gesti
muleerd wordt. De verkoop van
plaatsbewijzen wordt ook gecentra
liseerd in de schouwburg. De kassa
is elke werkdag geopend van .10 tot
3 uur. Bovendien kan men ook bij
een twintigtal Boerenleenbanken in
Leiden en omgeving kaarten bestel
len, zo ook bij alle WV-kanloren
alom in den lande. Een tip voor de
potentiële bezoeker: de 1ste rang,
parterre, baignoire en loge zijn wel
de duurste rangen, maar ook de
beste. De tweede rang is vooraan
ook nog wel goed. maar achteraan
stukken minder. Voor degenen niet
een kleine beurs is er voorts nog de
galerij.
De Leidse schouwburg is van plan
de komende tijd flink veel aan pu
bliciteit te doen. Elk half jaar komt
er een huis-aan-huis krant en elke
maand verschijnt er een maand-
agenda, waarin uitgebreide informa
tie over komende voorstellingen.
Voorts komen er in de stad meer
affiches te hangen dan voorheen het
geval was. De biljetten krijgen de
zelfde teksten als de advertenties
in de kranten.
Voor de echte uitgaanders onder het
schouwburgpubliek, zij die na opn
avondje Biecht, Arabal, Pinter, Wim
Kan, nog niet onder de wol willen,
komt in de oude koffiekamer een
bar. Van Dam heeft daarvoor een
wild plan. De eerste maand mag
ledereen 'n formulier invullen, waar
op hij zjjn eigen ideeën over de bar
kenbaar mag maken. Het is ook de
bedoeling dat de acteurs en actrices
na afloop van de voorstelling in de
bar wat naborrelen. Van Dam hoopt
zo op een integratie van kunstenaar
en schouwburgbezoeker. De jonge
schilders krijgen ook een kans zich
in de schouwburg te manifesteren.
Er komt een permanente tentoon
stellingsruimte. waar die schilders
mogen exposeren, die in een galerie
nog niet aan bod zijn gekomen.
Wilt u een avondje weg. maar durft
u uw kinderen niet alleen achter te
'laten. Ook daar is een oplossing voor
gevonden. Een telefoontje naar de
schouwburg en directeur Van Darn
versiert een baby-sit voor u. Voor
het luttele bedrag van één gulden
vijftig per uur.
De bibliotheek Reuvens zorgt ervoor
dat ze tijdig alle lectuur over de stuk
die in de schouwburg gespeeld gaan
worden tusen de planken heeft staan.
Zo ook van alle acteurs, actrices en
cabaretiers. Het aanstaande seizoen
belooft veel. Fons Jansen heeft vol
gens Van Dam al gevrjiagd of hij
met zijn boot voor de schouwburg
in de Oude Vest mag komen liggen.
„Zo gek zyn de theatermensen op
dat ouwe schouwburgje van ons",
zegt Van Dam, die verder nog weet
te vertellen dat de Leidse binnenstad
's avonds geen parkeerproblemen
kent. Binnen een afstand van vjjf
minuten lopen van de schouwburg
zijn er ruim 1000 parkeerplaatsen.
Tot slot enkele toppers van het ko
mende seizoen: de grote toneelgezel
schappen komen met al hun grote
produktie8. Zo is zeker dat bijvoor
beeld ook de Spaanse Hoer naar
Lelden komt. Het Nederland Dans
Theater komt, Wim Kan komt, Wim
Sonneveld komt, Seth Gaaikema
komt. Het theatercircuit van Micke-
ry uit Loenersloot met zijn keiharde
moderne stukken doet Leiden aan.
En misschien, heel misschien komt
Toon Hermans himself. De Grote
Toon wordt dan de topper van de
3-oktoherviering. Die datum heeft hij
namelijk nog in zijn boekje vrij.
Toon Hermans in Leiden. Leg er
al\nsl minstens 25 gulden voor weg.
