Waarschuwing
van Sovjet-Unie
aan Pnom Penh
Eerste maritieme encyclopedie bron van kennis
58ct
Cambodja
moet
neutraliteit
handhaven
Bejaarden zo
lang mogelijk
in eigen huis
Eerste van zes delen
voor prinses Margriet
Beroep
Ouwe Nol
verworpen
Wajang
in-t-kuipje.
Zes solisten
besloten
Bach-Handel-
cyclus
Prof. dr. Kolff
commandeur
Oranje Nassau
DINSDAG 26 MEI 1970
LEIDSE COURANT
MOSKOU (RTR-AFP) Dp Sovjet
['nie heeft Cambodja gewaarschuwd
Toor het aangaan van een bondgenoot-
ichap met Washington en Saigon, en
[ezegd dat het land een langdurige
mrgeroorlog te wachten staat wanneer
niet de terugtrekking wordt bewerk
stelligd van de Amerikaanse en Zuid-
ietnamese troepen. De waarschuwing
ru vervat in een scherpe nota, die
londag al door de Russiche ambassa
deur in Pnom Penh was overhandigd,
en maandag in het regcringsblad Izves-
li» werd gepubliceerd. De Sovjet Unie
raarschuwde ook, dat Saigon uit wac
op annexatie van een deel van Cgm-
>odja.
De Russen vermeden zorgvuldig, het
luidige Cambodjaanse bewind als rege-
an te merken. De nota was ge-
aan „de autoriteiten in Pnom
>enh". De bedoeling van het Kremlin
eek, duidelijk te maken dat Moskou
ou overgaan tot erkenning van de
egering in ballingschap van het afge-
lette staatshoofd prins Norodom Siha-
ïoek, wanneer Pnom Penh geen neu-
ralistischer koers ging varen. De Sov-
et Unie heeft het duidelijk moeilijk
net de huidige situatie. Haar grote
deologische rivaal China, waar Siha-
loek onderdak heeft gevonden, heeft in
egenstelling tot Moskou wel de diplo-
natieke betrekkingen met het bewind
an generaal Lon Nol verbroken. Het
Witte Huis heeft met het oog op berich-
K.V.P.-WERKGROEPEN
F (Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG ©ver het hele land
irspreide werkgroepen van de KVP
in er in meerderheid voorstander van
it bejaarden zo lang mogelijk in hun
igen woning zelfstandig moeten blijven
)m op deze manier zichzelf te
zijn. Op deze wijze kunnen de
fjaarden hun eigen leefgewoonten
louden. Volgens bijna alle werkgroepen
noeten er daarom vooral meer bejaar-
lenwoningen gebouwd worden, hoewel
en de bouw van bejaardentehuizen
iet moet afremmen.
Dit blijkt uit het verslag van het
tVP-partijbureau, waarin de meningen
an de werkgroepen zijn verzameld. De
•erkgroepen hebben gediscussieerd aan
e hand van een werkstuk over de
lejaardenproblematiek. Werkstuk en
erslag zullen zaterdag aanstaande be-
proken worden op een KVP-studiedag
bejaarden en de gemeente.
Protest schrijvers
tegen arrestatie
Russische auteur
DEN HAAG (ANP) Tweeëntachtig
Nederlandse schrijvers hebben maan
dagmiddag bij de Russische ambassade
Den Haag geprobeerd een petitie af
geven. Daarin zeggen ze met grote
'erontrusting en niet zonder -bitterheid
hebben vernomen, dat de schrijver
Indrej Amalrik in de Sowjet-Unie is
learresteerd „op grond waarvan, bij
oortgelijke omstandigheden in Neder-
len groot deel van de onderteke-
al lang gevangen zou zitten of
'trbannen zou zijn naar
Suriname".
Het verontrust de Nederlandse schrij-
ers in hoge mate, „dat een zo groot
ind als de Sowjet-Unie met een zo
vote geschiedenis en een zo grote lite-
atuur, tijdens het „Lenin-jaar", tussen
iet afschieten van ruimtevaartuigen
nog de animo heeft op een derge-
ijke kleinsteedse manier te chicaneren
?gen die schrijvers die op hun manier
i hun leefruimte zichzelf willen zijn".
>e schrijvers vragen in hun protest-
ief daarom om de onmiddellijke vrij-
tmg van Amalrik en zien met grote
«langstelling niéuw werk van hem te-
emoet. Namens de ondertekenaars, on-
wie dr. Victor van Vriesland als
•president van de internationale
en prof. dr. Garmt Stuiveling als
oorzitter van de vereniging van letter-
undigen, was Nico Scheepmaker naar
Ie Russische ambassade gegaan om de
•rief te overhandigen. De derde ambas-
adesecretaris, de heer A. N. Burlakov,
ving de heer Scheepmaker en wei
de de brief in ontvangst te nemen.
Us reden hiervoor gaf de Russische
liplomaat op, dat men op de ambassade
Ie kwestie Amalrik niet kende. Het
irgument, dat de ambassadeur kennis
emen van de gevoelens var
Nederlandse schrijvers, werd door de
Burlakov van de hand gewezen.
•<bcrt Besuijen exposeert zijn gouaches
in Galerie Centre de l'Art samen
Loes Uit den Bogaard, een pottebak-
ster, die haar laatste werken in deze
galerie zal tonen. De opening vindt op
fi juni plaats en tot 30 juni kan men
deze collectie bezichtigen.
ten dat Cambodja om een langer ver
blijf van Amerikaanse troepen in Cam
bodja wil vragen, verklaard dat „al het
Amerikaanse personeel op 30 junt Cam
bodja zal hebben verlaten". Noord-Viet-
nam neemt evenwel zonder meer aan
dat er ook na 30 juni, de door president
Nixon gestelde uiterste termijn voor
terugtrekking, Amerikaanse troepen in
Cambodja zullen blijven. Dit was het
commentaar van de Noordvietnamese
delegatie naar de Parijse vredesbespre
kingen op de eerder maandag door de
Cambodjaanse minister van Buitenland
se Zaken Sambaoer gedane mededeling
dat zijn land president Nixon zou wa
gen de Amerikaanse troepen in Cam
bodja te houden tot de communisten
zijn verslagen. „De heer Sambaoer
hoeft dat niet eens te vragen. Wij gaan
er zonder meer vanuit en de Cam-
bodjanen ook dat de Amerikaanse
troepen daar zullen blijven".
VAN A TOT Z ALLES OVER „KEILEN EN ZEILEN" VAN DE SCHEEPVAART
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG De wereld van de zee, de zeeman en het schip draagt een
oceaan van geheimen met zich mee, die slechts door de meestingewijden
ontsluierd kunnen worden. Koopvaardij, Koninklijke Marine, de visserij,
de zeilsport leiden ieder voor zich een eigen bestaan in de ontelbare
binnenwateren en op de zeven zeeën van deze aarde. Toch hebben ze allen
dit gemeen, dat zij zich bewegen in een totaal eigen' taal, met een totaal
eigen begripsbepaling. De zeeman, de visser, de zeiler begrijpen elkaar
met voor de leek soms de merkwaardigste begrippen en uitdrukkingen.
De lezer van een boek over de scheepvaart, over de geheimen van zee en
rivieren, moet wel van goede huize komen, wanneer hij alle begrippen,
alle uitdrukkingen, alle woorden weet te vertalen in de taal van de
landbewoner.
Katih. en Ohr. Werkgevers:
Lonen mogen niet
sterker stijgen dan
produktiviteit
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Ned. Christ.
Werkgeversverbond maakt sioh ernstige
zorgen over de inflatie. In zijn jaarver
slag over 1969 wordt er dan ook nog
eens op gewezen, dat de produktiviteit
per jaar gemiddeld met eirca 3,5 pro
cent stijgt en realisering van de vele
verlangens persoonlijke welvaarts
toeneming. woningbouw, collectieve
voorzieningen, oudedagsvoorzieningen,
werktijdverkorting uit dat percenta
ge moeten komen. Het N.C.W. waar
schuwt ervoor dat we door bestedings
inflatie achtervolgd zullen blijven als
men meer realiseert dan het door de
produktietoeneming bepaald tempo toe
laat.
„Het zal waarschijnlijk moeite kosten
om van het hoge niveau van inkomens
stijgingen van dit moment terug te
keren, maar het zal het volk toch dui
delijk gemaakt moeten worden, dat het
voor de reële verhoudingen niet uit
maakt als lonen en prijzen beide wor
den teruggedrukt tot een lager ni-
Met betrekking tot de oudedagsvoor
ziening zegt het verbond zich met een
wettelijk voor te schrijven minimum-
pensioenregelirjg te kunnen verenigen.
Gedacht wordt aan een ouderdomspen
sioen van circa 70 procent van het
laatstgenoten salaris tot circa 23.000
gulden, waardevast en ingaande de 65e
verjaardag. Het weduwenpensioen zou
circa 50 procent en het wezenpensioen
circa 50 procent en het wezenpensioen
10 procent van het laatstgenoten salaris
kunnen bedragen.
Oost-Duitsland
vraagt toelating
tot Ver. Naties
BERLIJN (AFP) De Oostduitse re
gering heeft in een officieel communi
qué om toelating van Oost- en West-
Duitsland tot de VN op basis van ge-
lijkheid verzocht. In het communiqué
verklaart Oost-Duitsland zich bovendien
bereid de besprekingen tussen beide j
Duitslanden op het niveau van rege
ringsleiders voort te zetten, zodra West-
Duitsland „een realistische houding laat
blijken" ten aanzien van het fundamen
tele vraagstuk van betrekkingen op
grond van het internationale recht.
De wereld van de zee, de zeeman
het schip is in de loop der eeu
echter een zo ingewikkeld geheel
zeemanschap, techniek,
recht en wet geworden, dat zelfs deze
wereld voor de zeeman af en toe
teveel dreigt te worden. Geen wonder,
dat men in Nederland en tegelijk ook
in België al tientallen jaren gedacht
heeft aan een verzamelwerk over al
les wat met zee, zeeman en schip te
maken heeft. Een maritieme encyclo
pedie dus, die van A tot Z alles over
de saheepvaai-t, in welke vorm dan
ook en beladen met welke begrippen
ook, tracht duidelijk te maken in
encyclopedische korte uiteenzettin-
Deze maritieme encyclopedie is er nu,
althans deel I van een zesdelig kost
baar naslagwerk, dat om zijn inhoud
en zijn uitvoering een begerenswaar
dig verzamelwerk zal worden. „Ge
tracht is het gehele maritieme com
plex in zes delen vast te leggen",
aldus de samenstellers: een keur van
maritieme schrijvers en deskudigen.
Het eerste deel van dit door de uitge
verij C. de Boer jr., Bussem (de be
kende maritieme uitgeverij) uit te ge
ven zesdelig verzamelwerk is thans
verschenen. De vijf overige delen zul
len op korte termijn volgen na een
denk- en studiewerk van jaren. Het is
daarom te betreuren dat de hoofdre
dacteur de heer W. P. L. Spruit de
maritieme schrijver Willem de Geus
overleden is, voordat dit eerste deel
verscheen. Het zou een bekroning
voor zijn welbestede loopbaan geweest
Men kan op voorhand moeilijk beoor
delen of de encyclopedie volledig zal
zijn in zijn verklaringen. Zelfs de
samenstellers durven dit niet. want
„de verstrekte informatie is niet com
pleet, niet uitputtend. Zij kan dit ook
niet zijn. Het zeewezen is daarvoor
een te ruime, te levende, te dynami
sche een zich vaak en te snel wijzi
gende materie. - De wereld van de
zee, de zeeman, het schip kent geen
einde. Gelukkig niet. zouden wij
met vele anderen willen herhalen.
Want juist daarin leeft nog steeds het
avontuur van de verre horizonten, van
misschien nog onbekende landen, van
In ieder geval is thans eindelijk deze
Belgisch-Nederlandse encyclopedie
(per deel 70 gulden, bij voor-inschrij
ving goedkoper, voor leden van vere
nigingen van zeelieden, marineperso
neel enz. nog goedkoper) bijna volle
dig gereed. Zij zal, dat mag men
zonder overdrijving stellen geen „bak
zeil" halen. Zij ligt met deel I volledig
"bezeild" voor gebruik gereed, om
maar enkele toepasselijke woorden uit
dit deel bij het verschijnen aan te
Een driemastbark.
(ADVERTENTIE)
natuurzuivere pepermunt v,
Een moderne
(Van t
verslaggevers)
AMSTERDAM De Maritieme Encyclopedie, het zesdelig Belgisch-Nederlands
naslagwerk over dc zee. de zeeman en bet schip nadert haar voltooiing: In 1963
ontworpen verscheen gisteren het eerste deel met ruim 300 pagina's en (wee
koloms druk per pagina. Prinses Margriet, petekind van de Nederlandse koop
vaardij, ontving als eerste dit deel I van het kostbare werk, dat in 1972 geheel
voltooid zal zijn.
Negen jaar redactionele en grafische
werkzaamheden (uitgegeven door C. de
Boer jr. Hilversum, vroeger Den Helder)
is in feite een betrekkelijk korte tijd.
Zeker wanneer men bedenkt dat het
totale werk zo'n vierduizend kolom
tekst bevat, met van a tot z alles over
de boeiende wereld van zee, zeeman
ei> schip.
Het werk zal zeker ingang vinden bij
het Nederlandstalig publiek, ook al
schijnt de aandacht voor de scheepvaart
aldus de schrijver, Anthony van Kam
pen, iets teruggelopen te zijn. Des
ondanks wees deze maritieme auteur er
gisteren in het Havenrestaurant te Am
sterdam prinses Margriet, vice-admiraal
J. B M. J. Maas, bevelhebber der Zee-
strijdkrachten, en vele genodigden op,
dat Nederland toch altijd nog 570 rede
rijen telt en dat deze scheepvaart zorgt
voor ruim 6 van het bruto nationaal
inkomen.
Aan het standaardwerk hebben 88 Ne
derlanders én Belgen meegewerkt; van
de marine, de koopvaardij, van diverse
juristen en maritieme schrijvers. Zij
hebben maar liefst meer dan 70 onder
werpen op maritiem gebied behandeld,
variërend van zee en verzekering,
havenverkeer, kunst, kustvaart, ont
dekkingsreizen tot seinen, scheepsbouw,
takeling, toerisme, visgronden, zee-
biologie, zeezeilen en zeilvaart. Onder
werpen die volgens de auteur Anthony
van Kampen, tevens medewerker van
uitgeverij De Bier, niet alleen de
beroeps- en sportzeeman boeien. Zij
boeien zeker ook de minnaar van schip
en water, die de avonturen van zee.
zeeman en schip, meestal alleen maar
vanuit het boek kan volgen.
Boomstam-kano op de Nijl.
DEN HAAG (ANP) De Hoge Raad
der Nederlanden heeft vandaag het
beroep in cassatie van de 77-jarige
A. J. R., alias OuWe Nol, conmorf de
conclusie van de advocaat-generaal, ver-
Ouwe Nol was op 4 december vorig
jaar door het Gerechtshof in Amsterdam
veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf
en ter beschikkingstelling van de regering
wegens uitlokking van moord, meerdere
malen gepleegd, wegens uitlokking van
diefstal met geweld en wegens heling.
Het Hof had wettig en overtuigend be-
?n geacht, dat Ouwe Nol de moorden
uitlokte, die Hans van Z. pleegde op de
feestartikelenhandelaar J. Donse uit
Utrecht, en op de landbouwer Rijer de
Bruyn uit Heeswijk, alsmede dat Ouwe
Nol de beroving van mevrouw Woort-
meijer-Nickel uit Utrecht, eveneens door
Hans van Z. gepleegd, had uitgelokt.
(ADVERTENTIE)
Wajang blijft ook
gewoon verkrijgbaar
in het bekende
gouden pakje.
Altijd smeerbaar, ook zo uit de koelkast.
Het is maar goed dat de Prins Willem
Alexander-zaal van het Congresgebouw
weldra grondig onderhanden wordt ge
nomen. want gisteravond kwam onder
het balkon een gedeelte van hel plafond
naar beneden, gelukkig voornamelijk in
een looppad zodat maar weinig mensen
behoefden te gaan verzitten. De uitwer
king van het incident bleef zo beperkt
dat het intogen spel van het Nederlands
Kamerorkest onder Szymon Goldberg er
niet door werd verstoord. Men had het
laatste programma van zijn Bach-
Handel-cyclus juist ingezet met de ou
verture van II Pastor Fido, de eerste
opera die lliindel componeerde nadat
hij zich definitief in Londen had geves
tigd.
Deze ouverture-suite, niet uitgevoerd
in de gebruikelijke versie van 1733
maar in de oorspronkelijke lezing van
1712. is een uitvoerig, ruim twintig
minuien durend stuk, dat het pendant
vorir an de veel bekendere tweede
ouv uite van Bach, waarmee het
pro i werd besloten. Beide stuk
ken i .ten een Franse ouverture en
een reeks gestyleerde hofdansen, maar
hoe verschillend zijn juist die stylerin-
gen! Bij Bach overheerst de strakke
zeggingskracht van het contrapunt, bij
Handel de welluidende samenklank.
In de uitvoeringen kwam dat wezen
lijke onderscheid niet helemaal tot uit
drukking. De klank in Handel had wel
wat voller, rijker en weelderiger mogen
zijn, Bach had strakker en exacter ge
speeld moeten worden, al kon men voor
fluitist Adriaan Bonsel in de domine
rende obligaatpartij veel waardering
hebben.
Er werkten aan dit slotprogramma
intussen nog vijf andere solisten mee.
Albert de Klerk zette zich muzikaal en
vaardig in voor Handels orgelconcert
opus 7 no 3, dat Messias-concert wordt
genoemd omdat het thema van het eer
ste deel ontleend werd aan het beroem
de Hallelujakoor. Helaas waren klan
ken en mogelijkheden van het kleine,
verplaatsbare orgeltje uit de Haarlemse
concertzaal niet helemaal toereikend
om in de veel grotere Haagse-zaal het
werk van Handel recht te doen.
Vier klavecinisten, de Belgische Ma
ria Cogen en verder Marijke Smit Si-
binga en Rienk Jiskoot vergezelden hun
aller leermeesteres Janny van Wering
in de vertolking van het concert van
Bach, dat geen origineel werk van de
meester is maar een bewerking van een
concert voor vier violen van de Veneti-
aan Antonio Vivaldi. Bach zette diens
muziek overigens helemaal naar zijn
hand, niet alleen door haar te transpo
neren van b naar a klein maar vooral
door karakteristieke contrapuntische
toevoegsels.
Dirigent Goldberg en zijn musici
maakten zich gisteravond niet schuldig
aan opgewonden motoriek, zoals zij dat
vroeger wel deden, maar wij konden
ons niet onttrekken aan de indruk dat
men nu juist naar de andere kant
oversloeg en veelal wat al te ingetogen
speelde, met weinig spanning op toon
en ritme, en tamelijk mat van klank.
Niettemin waren do vertolkingen wel
zo zorgvuldig dat de heerlijke muziek,
die een waar staalbad is voor de geest,
voldoende tot de talrijke luisteraars kon
spreken. Al werd daarbij dit keer stel
lig niet het optimale effect bereikt.
Ks.
Kamerensemblc
„Rijnmond"
Het Kamerensemble „Rijnmond" heeft
kwaliteit genoeg om een goed kamer
orkest te worden. Mits dirigent en musici
erin slagen de handicap te overwinnen
waarop meestal ensembles stuiten die
j uit grote symfonieorkesten gerekruteerd
I zijn: te fors spelen en werken met te
globale fraseringen.
„Rijnmond", geschapen door de fusie
j van het kwintet soloblazers van het
Rotterdams Philharmonisch Orkest en
zeventien van hun „strijkende" collega's,
speelde maandag in de Kleine Doelen
zaal onder leiding van Heinz Friesen,
die als dirigent niet de hoge kwaliteil
demonstreert die hij als een van Neder-
I lands beste solohoboïsten bezit,
i Friesen heeft een reputatie als leider
van harmonieorkesten; wat hem (nog) met
zo best lukt is strijkers tot het juiste
volume te brengen en omdat „Rijn
mond" daardoor te luid speelt, mist het
klinkend resultaat van het Rotterdamse
kamerensemble elegance en distinctie
Honeggers „Pastorale d'été" was goed
geanalyseerd, maar klonk veel te weinig
Debussiaans, wat dit jonge werk van
Honegger toch moet; de kleine symfonie
van Haydns tijdgenoot Jiri Benda werd
wel vitaal gespeeld, maar weer net niet
voldoende sprankelend. Het best was
het orkestspel in de begeleiding van
Jo'han Huibregtsen, die een pianoconcert
van Johann Christian Bach speelde; de
begeleiding zat technisch goed en de
klankverhouding tussen „Rijnmond" en
solist eveneens. Omdat Huibregtsen het
tempo rustig hield, werd een en ander
waarschijnlijk vereenvoudigd.
Na de pauze kwam Jan van der Waart
ook een oude bekende van het Rot
terdams Philharmonisch op de „bok".
Voor een instructief program, speciaal
bedoeld voor jonge concertbezoekers. De
jeugd was gisteravond bij de ouderen
in de minderheid, maar wat .deerde dal
Want wie van muziek houdt, is nooit
te oud om iets van muziek te leren.
G.v.L.
GRONINGEN (ANP) De uitvinder
van de kunstnier, professor dr. W. J
Kolff is gisteren in Groningen onder
scheiden met het commandeurschap in
de orde van Oranje Nassau. De onder
scheiding werd hem opgespeld door do
staatssecretaris Kruisinga van Volks
gezondheid. Later op de dag ontving de
professor ook nog aan de Universiteit
van Groningen de Ubbo Emmius-pen-
ning. Professor Kolff. die enige laren
geleden het Amerikaans staatsburger
schap kreeg, ontwikkelde zoals bekend
tijdens de oorlog in het academisch
ziekenhuis van Groningen de eerste
kunstnicr.
