METEEN
MISSIE
X
PIETER JELLE TROELSTRA
Senaatsbesluit moet
Nixon de ogen openen
Stangl klaagt over
gestoorde nachtrust
OPENSTAAN VOOR
RIJKDOMMEN VAN
ANDERE KERKEN
SENATOR J. W. FULBRIGHT:
President
is altijd
geïsoleerd
TREBLINKA-
GOMMANDANT
WERD ONWEL
Rome over oecumene
Nederland
model voor
richtlijnen
omwenteling in de Nederlandse politiek
WEEK VOOR DE
NEDERLANDSE
MISSIONARIS
Ulbricht-Stoph
onverwacht bij
Sovjetleiders
is &ATERDAG 16 MEI 1970
LEEDSE COURANT
PAGINA 7
Onder de tegenstanders van het Amerikaanse oorlogsbeleid zijn
er weinigen, wier stem van zoveel belang is als J. W. Fulbright,
senator voor Arkansas, voorzitter van de senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen. Alle kwesties die de Amerikaanse
betrekkingen met het buitenland betreffen komen pas voor de
senaat nadat zijn commissie ze heeft laten passeren. In onder
staand exclusief interview bespreekt Fulbright de Amerikaanse
verwikkelingen in Zuid-Oost-Azië en wat naar zijn verwachting de
senaat zal doen.
(Van een speciale verslaggever van
AP, Carl P. Leubsdorf)
WASHINGTON Senator W. L. Ful
bright meent dat de meerderheid van
de senaat thans tegen de Vietnamese
oorlog is en de fondsen hiervoor zal
beperken. Fulbright meent dat zelfs
als het huis van afgevaardigden zich
hierbij niet aansluit, zulk een beslis
sing van de senaat president Nixon
ertoe zou brengen naar de conferen
tietafel te gaan en de oorlog te rege
len. „Stellig zal hij dan het gevoel
hebben dat het tijd is dat hij zijn
politiek herziet", aldus Fulbright.
Vraag: In wat voor soort constitutio
nele crisis meent u dat we ons berin-
Antwoord: Het is een diep verschil
van mening tussen de uitvoerende en
de wetgevende macht. Het spruit
voort uit de vroegere regeringen en
uit de resolutie van 1964 inzake de
Golf van Tonkin, welke op zichzelf
een zeer twijfelachtige constitutionele
procedure was. Ik geloof, en enkele
anderen met mij, dat die resolutie
door misleiding werd aangenomen. Als
president Johnson ons in 1964 om een
oorlogsverklaring had gevraagd en die
had gekregen, dan zou dat een enorm
verschil hebben gemaakt wat de con
stitutionele verhouding betreft. De
procedure die toen werd gevolgd, was
constitutioneel niet juist en ik voel
me voor een groot deel verantwoorde
lijk omdat ik dat toen niet heb onder
kend. Het is heel duidelijk dat de
senaat in normale tijden zo'n resolutie
nooit zou aannemen. In normale tij
den zou er geen aanleiding voor zijn.
Maar het was verkeerd. En dit was
het begin van wat zich naar mijn
mening ontwikkeld heeft tot een con
stitutionele crisis.
pleegd
oost-Azië?
•VS,
Antwoord: Ja. zo moet het gezien
worden. Ik noem het namelijk geen
overleg als het geen openharige uit
eenzetting was van de beslissingen
die genomen zijn. We bespraken de
kwestie van het verzoek om hulp. We
bespraken niet onze troepenbeweging
in Cambodja. Bij de gevoelens die met
(Tan onze speciale verslaggever
Piert Tummers)
DÜSSELDORF. Franz Stangl, ét
i-commandant van het vernietiging! -
ip Treblinka, heeft klachten over zijn
t 1 ^handeling in de gevangenis van Duis-
Hjj zit daar om elk mogelijk
wntact te vermijden met andere ver
dachten uit het afgelopen Treblinka-
proces, die in de gevangenis van Düssel-
dorf wachten op de behandeling van hun
uak in hoger beroep. Elk uur van de
nacht, klaagt Stangl, wordt in zijn cel
het licht aangedraaid. Bewakers contro
leren telkens hoe hij het maakt. Iemand
die in 1944 en in 1946 een hartinfarct
heeft gehad, kan daar niet goed tegen.
£tangl staat president dr. Heinz Meven
'chter nog wel even toe om verder te
xean, als deze welwillend informeert of
hij zich in staat acht een verhoor te
todergaan.
Dat verhoor aal precies een uur duren.
Dan, als Stangls gezicht bleek wegtrekt,
nadat de president en de openbare aan-
clager hem hebben gewezen op tegen
spraken iin zijn verklaringen, wordt de
zitting voor twee unen geschorst. In deze
wee uren stelt Oberregaerungsmediziinal-
at dr. Fh. Hindrünger, de gevangenis-
irts, vast, dat Stangl een bloeddruk van
220 heeft. Hij vindt dat rijkelijk hoog.
.Ik heb er begrip voor dat potentiële
relfmoordenaans in hun oei voortdurend
onder controle staan", aldus de gevan-
arts. „Zo'n maatregel is echter niet
voor iemand als deze verdachte".
Ook vindt dr. Hindringer het niet goed
dat Stangl telkens per auto wordt over
bracht van Duisburg naar Düsseldorf
raar hij onder behandling van een
andere dokter komt. Die beschikt niet
zes soorten medicamenten van
ijn Duisburgse collega.
De president zegt welwillend toe te
iullen prdberen, of de heren uit het
«fgelopen Trëblinkaproces elders kunnen
orden overgebracht, zodat Stangl een
'laats je in de Düsseldorf er strafgevan-
knis kan krijgen. Daarmee wordt het
Toces-Stangl geschorst tot woensdag.
Toch is er vrijdag in dat ene uur enige
'•ooruitgang geboekt. Dr. Meven wil nog
"?ns precies weten of Stangl al vanaf
oktober 1936, dus toen Oostenrijk nog
-R zelfstandige staat was, lid was van
Ie Duitse nazipartij. „Nee", zegt Stangl,
jk ben pas in 1939 actief lid geworden.
jaar na de Anschlusz". Hij voegt er
'og aan toe dat hij nooit met de justitie
aanraking is geweest en op 20-jarige
leeftijd, toen hij nog in de textiel zat.
jongste Betriebsmeister van heel
Oostenrijk was. Dr. Meven laat hem niet
°s: ,,Er zijn toch stukken waaruit blijkt,
dat u al in 1936 lid van de nazipartij
*as".
Stangl hangt dan een heel verhaal op,
daaruit moet blijken dat hij vóór de
Ouitse inval tegen de nazi's in Oosten-
ijk is opgetreden. Omdat dit hem zijn
wantje had kunnen kosten, zou hij na
fc Anschlusz van twee superieuren een
Papiertje hebben losgepraat, waaruit ge-
Bewakingsdienst
woildt duurder
EN HAAG (ANP) In de staats
krant van 15 mei 1970 is de prijzen-
tesehikking bewakingsdiensten 1970 ge
publiceerd, waarmee wordt toegestaan
dat de tarieven van bewakingsdiensten
waaronder begrepen nachtveilig-
ieidsdiensten worden verhoogd met
H procent.
fihgeerd zou blijken, dat hij een nazi
van het eerste uur is geweest.
De vinnige vertegenwoordiger van de
nabestaanden, dr. R. Piek, herinnert
Stangl eraan, dat hij kort na de ineen
storting van het Derde Rijk in 1945,
tegenover de Amerikanen heeft gezwe
gen over jsjjn activiteiten in Hartheim
<*n de kampen Sobibor en Treblinka.
Toen hem tijdens de vorige zitting ge
vraagd werd waarom hij zioh in Bra
zilië veilig voelde voor ir. Wiesenthal
antwoordde hij dat hij niets op zijn
geweten heeft. „Waarom hebt u dat ook
niet tegen de Amerikanen gezegd en bent
u toch naar Damascus verhuisd?", wil
dr. Piek weten.
Stangl mompelt dat hij geen vertrou
wen iin de Amerikanen had.
Dit was het moment waarop hij bleek
wegtrok. Met alle voorkomendheid van
de huidige Duitse rechtspraak, werd de
zitting geschorst tot woensdag.
de Golf van Tonkin begonnen kwam
intussen nog de frustratie van een
groeiend aantal senatoren dat hun ad
vies zelfs niet welkom was en zeker
niet werd gerespecteerd. Maar in alle
eerlijkheid gezegd, het lijkt mij dui
delijk dat gedurende die periode de
meerderheid van beide huizen van het
congres de gevolgde politiek wel
steunde. Ik ben van mening dat een
meerderheid van het huis van afge
vaardigden nog steeds de oorlog in
Vietnam steunt, maar ik geloof niet
dat een meerderheid van de senaat dit
doet. Maar dit is slechts een mening,
want we hebben nog geen duidelijke
Antwoord: Dat zal niet gemakkelijk
kunnen. Een aantal senatoren heeft
amendementen ingediend op de mach
tigingswetten. "Dit om de uitgaven
voor de oorlog te beperken. Er zijn
verschillende benaderingen. Een
amendement van Church en Cooper
wil de uitgaven voor de operaties in
Cambodja beperken. Vorig jaar heb
ben we een beperking toegevoegd aan
de toewijzingswet ten behoeve van de
troepen voor Laos en Thailand. Toen
hebben we eenvoudig Cambodja, een
neutraal land, over het hoofd ge-
Antwoord: Ik zou willen zeggen dat
het eenvoudig een eerste stap is van
de pogingen om de president ervan te
overtuigen dat de senaat zijn politiek
niet steunt, en dat het gevolg van
deze overreding zal zijn hem ertoe te
brengen naar de conferentietafel te
gaan en de oorlog te regelen, zoals de
Fransen dat in 1954 hebben gedaan.
Ik erken dat we de president niet
kunnen dwingen. Ik weet zelfs niet
hoe er gestemd zal worden. Maar ik
weet dat er in de Senaat een zeer
sterke afwijzing bestaat van de bui
tenlandse politiek van de president in
Vietnam. Wij hopen dat we de presi
dent ervan kunnen overtuigen dat
voortzetting van de oorlog in Zuidoost-
Azië niet in het belang is van de
natie, en dat dit hem als verantwoor
delijk dienaar van het openbaar be
lang ertoe kan brengen zijn opvattin
gen en zijn methode om een eind aan
de oorlog te maken te herzien.
Vraag: Waarom denkt u dat goedkeu
ring van het amendement alleen door
de Senaat ttan inuloed zal zijn op de
regering?
Antwoord: De president is zelf senator
geweest. Een besluit van de Senaat is
een van de dingen die niet kunnen
worden genegeerd, en niet voor ver
keerde interpretatie vatbaar zijn. Laat
ons aannemen dat 60 procent van de
senatoren stemmen voor beperking
van de oorlog, en laat ons aannemen
dat zij 60 procent vertegenwoordigen
van de bevolking. De president zou
dan stellig tot de overtuiging moeten
komen dat het tijd is om zijn politiek
te herzien. Maar natuurlijk kan elke
president, ondanks de op hem uitgeoe-
(Van onze redacteur geestelijk teven)
DEN HAAG Voor een beter functioneren van het universele en apostolische
karakter van de katholieke Kerk dienen de katholieken zich volledig open te stellen
voor de rijkdommen die in andere Kerken aanwezig zijn. Oecumene mag in He
theologie niet langer een apart vak blijven; het oecumenisch denken zal de hele
theologische vorming en opleiding moeten doordringen. Het gaat er echter niet
om. dat de rijkdommen van de andere Kerken alleen bestudeerd worden, zij zullen
ook praktisch beleefd moeten worden.
Senator J. W. Fulbright
fende druk, voortgaan met zijn poli
tiek zolang het leger hem gehoor
zaamt. En ook als de Senaat geen
enkel voorstel aanneemt, dan betekent
dit niet noodzakelijkerwijs, dat de Se
naat de oorlog steunt.
Vraag: Wat 2al er gebeuren in het
land als de politiek van de president
hoofdzakelijk ongewijzigd blijft?
Antwoord: Ik ben geen profeet. Als de
president volhardt en de oorlog gaat
door, dan zullen, meen ik, de protes
ten voortduren. Als de orde bewaard
blijft en er niet teveel geweld wordt
gepleegd, kan dit een lange tijd zo
doorgaan. Maar als de geweldpleging
door wetteloze elementen
kan natuurlijk de noodzaak v
staat van beleg ontstaan. Dit
andere landen ook zo geweest.
Vraag: Denkt
log kent?
Antwoord: Nee. ik denk dat zij het
verkeerd ziet. Haar eigen rapporten
wijzen daarop. Die zeggen dat de tele
fonische polls tien tegen een in haar
voordeel zijn. Ik geloof dat zij het
fout hebben. Ik ben het eens met de
opmerking dat presidenten, niet be
paald deze president maar ook zijn
voorgangers, zo omringd worden door
wat de paleiswacht genoemd kan
worden, het koninklijke hof, dat zij
geïsoleerd worden van de realiteit. Zij
hebben geen toegang tot de werkelij
ke mening in het land, en dat is een
droeve zaak. Het nieuws dat hun ge
geven wordt, gaat door de zeef van
anderen, door de handen van mensen
die hun eigen voorkeuren hebben.
Vraag: zullen de gebeurtenissen van
de afgelopen weken ertoe bijdragen
hun te overtuigen.
Antwoord: Dat is wel de bedoeling, en
ik vermoed dat ze effect zullen heb-
negeren, hoewel presidenten daarvoor
ben. Ik zie niet hoe ze deze kunnen
manieren hebben. President Nixon
Dit zegt het tweede deel van de
richtlijnen voor de oecumene, die giste
ren door kardinaal Willebrands van het
secretariaat voor de eenheid in Rome
zijn vrijgegeven. Het eerste deel, in
1967 gepubliceerd, handelde over alge
mene principes en over kwesties als
doop en intercommunie. Het nu ver
schenen tweede deel gaat over oecume
ne en wetenschap.
Het document biedt voor ons land
heeft vier huiden. Hij kan vertrekken niets nieuws, eerder lijkt het erop dat
en zich isoleren van studenten en Nederland model heeft gestaan voor de
anderen. Ik probeer hier niet klein- wijze waarop oecumene in de weten-
geestig over te doen, maar alle presi- schap geïntegreerd dient te worden,
denten zijn geïsoleerd. Voor landen echter als Duitsland. Scan
dinavië, Engeland en de Verenigde Sta-
Vraag: Hebt u de indruk dat de rege- ten biedt het ruimere perspectieven.
ring even geïsoleerd is in het steunen In de richtlijnen word. er op gewe-
van de regering-Lon Nol van Cam- zen. dat de studie van de andere chris-
bodja als in het beschermen van de telijke stromingen niet alleen tot een
Amerikaanse troepen? beter inzicht in de eigen waarden leidt,
maar ook in staat stelt, vermeende van
Antwoord: Ja, ik geloof niet dat de werkelijke tegenstellingen te onder
invasie van Cambodja bedoeld was om scheiden. De werkelijk oecumenische
de levens van Amerikaanse troepen te mentaliteit in de theologie erkent de
beschermen. Integendeel, zij worden wettige verscheidenheid van denken en
tradities, maar tegelijk wenst zij trouw
te blijven aan wat de apostelen en
kerkvaders hebben overgeleverd en
door de katholiek beleden is en
Hierbij zal men gevoel véor de hiër
archie van waarden moeten hebben,
want niet iedere waarheid staat even
centraal, aldus het document en het
voegt er aan toe: er moet goed onder
scheid worden gemaakt tussen geopen
baarde waarheden en theologische opi
nies, tussen tradities die op de apostelen
terug gaan en louter kerkelijke tradi
ties, tussen de authentieke openbarin
gen en haar formulering en tenslotte
tussen het wezenlijke geloofsgoed en de
verschillende wijzen waarop dit tot uit
drukking wordt gebracht.
Eenheid in veelvormigheid is de
grondgedachte achter dit tweede deel
van de oecumenische richtlijnen, die
aanraden niet te blijven stilstaan bij
ouderwetse meningsverschillen, maar in
de theologische vorming de volle aan
dacht te besteden aan de hoofdkwesties
die momenteel bij alle kerken leven.
Behalve aan de inbouw van de oecu
menische mentaliteit binnen de theolo
gie besteden de richtlijnen ook aan
dacht aan de plaats van de oecumene
in het wijsgerig onderricht, de histori
sche en culturele vorming. Zij zijn be
doeld als achtergrondgedachten voor in
stellingen van hoger onderwijs in het
algemeen.
n grotere verliezen blootgesteld.
(ADVERTENTIE)
de
beste
hekken
komen uit Best1
B G levert
gegarandeerd roestvrije
hekwerken door
geheel Nederland tegen
.de scherpste prijzen.
Aan de bisschoppenconferenties wordt
gevraagd, ze toe te passen op de eigen
situatie, terwijl de leiders van de we
tenschappelijke instellingen dringend
aanbevolen wordt, de praktische uit
werking er van te volvoeren in overleg
met studentenvertegenwoordigingen.
Hierbij zal ook bezien moeten worden,
in hoeverre de oecumene buiten de
wetenschappelijke activiteiten een rol
kan spelen in gespreksgroepen, studie
dagen en sociale activiteiten. De stu
dentenpastores zullen er zorg voor moe
ten dragen dat de oecumenische menta
liteit de instellingen van wetenschappe
lijk onderwijs geheel doordringt.
Tenslotte besteden de richtlijnen aan
dacht aan georganiseerde vormen van
samenwerking tussen katholieken en
andere christenen op het gebied van
het hoger onderwijs. Behalve naar con
tacten, wordt ook geadviseerd te stre
ven naar het gemeenschappelijk boe
kenbezit, gemeenschappelijke hooglera
ren en gemeenschappelijke gebouwen.
Waar federatieve samenwerking van
theologische instellingen maar enigszins
mogelijk is, wordt zij dringend aanbe-
(ADVERTENT1E)
DEN HAAG Met alle respect voor de
heren Den Uyl en Vondeling, maar mochten
zelfs zij eens het tijdelijke met het eeuwige
verwisselen, dan zal er toch niet die
schok door Nederland gaan die nu alweer
veertig jaar geleden door het heengaan
van mr. P. J. Troelstra werd verwekt. De
onbetwiste leider van de toenmalige SDAP
en een van haar stichters, had de 20ste april
van het jaar 1930 nog zijn zeventigste
verjaardag gevierd. Een ziek man, al
geruime tijd verlamd. Weinig weken na
die laatste verjaardag, waarop hem nog eens
gebleken was hoe groot en algemeen nog
steeds de verering van zijn volgelingen was.
stierf de zeventigjarige in zijn woning aan
de Leuvensestraat te Scheveningen aan een
nieuwe aanval en aan volslagen uitputting.
Op 12 mei 1930.
Hem is vier dagen later een
uitvaart ten deel gevallen als
van een vorst. Slechts eenmaal
had de begrafenis van een an
der vooraanstaand socialist
Domela Nieuwenhuis even
veel volk op de been gebracht
als op die 16de mei 1930, toen
tienduizenden hun voorganger
bij diens gang naar zijn laat
ste rustplaats begeleidden.
Wie zich na de begrafenis in
het Haagse gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen een
plaats kon verzekeren, was
daar getuige van een indruk
wekkende herdenkingsplech
tigheid, met als hoogtepunt
een rede van de toenmalige
voorzitter der S.D.A P.. de ook
internationaal bekende Jan
Oudegeest.
Aan de woorden van deze
man, die in jongere jaren het
„eens komt de schone, klare
dag.." had gedicht, kon men
de retoriek niet ontzeggen, die
ons nu vreemd aandoet, maar
die toen, in die rouwdienst,
ieder ontroerde. Oudegeest
prees de gestorvene als „pries
ter der mensheid, hogepriester
van het socialisme, fakkeldra
ger van de nieuwe tijd, dich
ter, ziener en profeet".
„Als profeet geselde Troelstra
de lafheid, de moedeloosheid,
de baatzucht, de vrees, de har
teloosheid, de gemakzucht, de
verdeeldheid, de ontrouw. En
met de schorpioenen van zijn
haat tegen alles wat laag en
onedel was, kastijdde hij de
duisterlingen. Als zijn woor
den klonken tot de duizenden
en nogmaals duizenden, dan
werden vurige tongen ontsto
ken in de harten van die allen
dan ontwaakten de ziello
zen en stonden op en kregen
nieuwe kracht".
En dan, Da ook nog de staats
man te hebben geprezen, de
„bouwer aan de kathedraal
der toekomst, die oprijst op de
hechte en brede fundamenten
der democratie", gewaagde
.Oudegeest van de levens
vreugde, „die tallozen aan
Troelstra te danken hadden:
„Want hij heeft gemaakt dat
de hongerigen gespijzigd, de
naakten gekleed worden, dat
de geketenden de vrijheid is
gegeven". Waarden van bij
kans bijbelse allure, en een
lofzang, door anderen allicht
uitsluitend aan de Messias
voorbehouden. Doch zij klon
ken, daar in die rouwdienst,
niet vals. Zij verwoordden een
realiteit.
Vergelijkingen v
Wanneer men aan de bijna
feestelijke droefheid van die
meidag in 1930 terugdenkt,
gaat men onwillekeurig tussen
toen en nu vergelijkingen ma
ken. Waaraan dankte een man
als Troelstra* nu eigenlijk de
unieke en voor heden vrij
wel ondenkbare plaats die
hij niet slechts in het politieke
leven, maaE ook en vooral in
de harten van zijn volgelingen
innam?
Het antwoord dient allereerst
in de omstandigheden gezocht,
dat politici als Troelstra, Kuy-
per, Nolens toenmaals k» hun
DEN UYL EN
VONDELING
KUNNEN NA
40 JAAR NOG
STEEDS VAN GROTE
VOORGANGER
LEREN
opkomende partijen een pio
niersfunctie bekleedden. Zoiets
smeedt banden van hechtere
solidariteit dan het veel lossere
verband tussen leden en lei
ders, van gevestigde partijen.
Op Troelstra toegespitst was
er daarnaast de bijzondere
omstandigheid, dat hier een
..charismatische" persoonlijk
heid een groot aantal talenten
en kwaliteiten in zich vere
nigde. Rouwredenaar Oude
geest besefte dit, toen hij op
verheven toon de gestorven
Troelstra In velerlei hoedanig
heid eerde: als priester, fak
keldrager, dichter, ziener, pro
feet, staatsman. Nuchterder
gezegd: Troelstra dankte zijn
invloed aan nijn veelzijdig
heid.
Van de volksvertegenwoordi
ger Troelsta is de uitlating dat
het parlement weliswaar zijn
eerste, maar niet zijn laatste
liefde was. Men doet er ver
keerd aan wanneer men die
uitlating kenmerkend acht
voor de niet helemaal „be
trouwbare" Janus met de twee
aangezichten, zoals Troclstra
zo vaak werd afgeschilderd:
overtuigd democraat en tege
lijkertijd sceptisch-democraat,
reformist en tegelijktijd revo
lutionair, parlementariër en
tegelijkertijd van buitenparle
mentaire actie niet afkerig.
Zeker, dit was er ook, maar
er was bovenal het steeds stel
liger inzicht dat het met de
verovering van het algemeen
kiesrecht niet gedaan was en
dat het parlementair stelsel
van een aantal veel te makke
lijk aanvaarde gedachten uit
ging. Het werd reeds in 1907
door Troelstra in een eerste
ontwerp voor een eigen poli
tiek systeem van de sociaal
democratie aldus gesteld. Het
parlementaire stelsel gaal vol
gens hem van de gedachte uit
als zouden de weinige volks
vertegenwoordigers op grond
van hun mandaat in staat zijn
niet slechts de politieke maar
ook de maatschappelijke en
economische vraagstukken op
te lossen, die aan het parle
ment ter oplossing worden
voorgelegd.
Parlementariërs, gekozen vol
gens een vormloos, individua
listisch kiesrecht, missen daar
toe wel niet de formele be
voegdheid, maar wel het prak
tisch vermogen. Ondeskundig,
moeten zij het reële werk, de
wezenlijke beslissingen, op
economisch gebied vooral
overlaten aan de departements
ambtenaren. Daarheen ver
plaatst zich de macht in de
staat: Naar de bureaucratie.
Remedie
Zijn remedie? Troelstra
dacht aan een gekozen ar
beidsraad, naast het parle
ment. Hij filosofeerde in dat
verband over een organische
opbouw van de maatschappij,
waarin de gesocialiseerde be-
drijfsschappen zichzelf zouden
beheren en regeren. Gedach
ten.' die heel ver afstonden
van het geijkte geloof aan een
alleenzaligmakend parlemen
tarisme. Gedachten, die merk
waardigerwijze veel overeen
stemming vertoonden met de
staatkundige speculaties van
de ook al „organisch" denken
de Kuyper! Gedachten die la
ter, omdat ze „ergens" aan het
communistische raden-socialis-
me grensden, nogal eens ver
dacht zouden worden gevon
den! Gedachten, tenslotte, die
in zekere zin gerealiseerd wer
den, toen de grondwet ook aan
andere dan de geijkte organen
verordenende bevoegdheid zou
toekennen, toen de „schappen"
hun intrede deden en toen de
SER het leven zag.
In zekere zin Troelstra
echter dacht verder en het zou
niet ongewenst zijn, wanneer
men dat heden ten dage, ge
steld tegenover een toespitsing
van de door hem in 1907 reeds
geprofeteerde bureaucratische
overmacht, ook zon doen: Ver
der denken.
JOH. WINKLER
(oud-secretaris Troel»tra)
hebben recht op een welverdiend
verlof. Maar als ze met een ver
wachtingsvol hart en een lege beurs
in het vaderland aankomen, staan
hun heel vaak nóg meer zorgen te
wachten dan op de missiepost.
Onder uw missionarissen, uitge
zonden door uw kerk, zijn er die
moeten schooien om aan kostgeld te
komen, die moeten werken om hun
verlofperiode een beetje draaglijk
te maken, die van alles moeten be
denken om het hier vijf maanden te
kunnen uitzingen!
Gaan zulke paters, broeders en
zusters hersteld en verfrist de vol
gende langdurige werkperiode in,
ginds op de missiepost?
Wilt u er alstublieft iets aan doen bij
de kerkkollekte vanavond of
morgen en anders via gironummer
676? U oogst er brieven mee als deze
(kortgeleden ontvangen van een
missionaris):
"...Ik had wel een gat in de lucht
willen springen toen ik vernam dat u
mij wilde helpen. Het klinkt mis
schien raar, maar voor het eerst
sedert ik met verlof ben, heb ik eens
rustig kunnen slapen. Wat heerlijk
dat ik die verschrikkelijke zorgen
kwijt ben..."
11-18 mei
Kerkkollekte met Pinksteren
IPostgiro 676,
LN A I t.n.v. Nederlandse
V~V V7 Missionaris -
\_-A—Den Haag.
MOSKOU (DPA-AFP) De Oostduitse
staats- en partijleider Walter Ulbricht en
zUn premier Stoph hebben in Moskou
molde Russische leiders Brezjnev, Kosy-
gin en Podgorny gesproken over verster
king van de onderlinge samenwerking
en over internatioale vraagstukken,
waaronder dat van de Europese veilig
heid, Het bezoek was niet tevoren in de
pers aangekondigd.
Aan de bijeenkomst nam ook minister
van Buitenlandse Zaken Gromiko deel,
die eerder op de dag zijn twaalfde ge
sprek met Brandts afgezant Egon Bahr
had gevoerd over de mogelijkheid van
een niet-aanvalsverdrag tussen Moskou
en Bonn. De Oostduitsers kregen zo in
lichtingen uit de eerste hand over het
verloop van de besprekingen met de
Bondsrepubliek.
In politieke kringen in Bonn is het be
richt over het bezoek van Ulbricht en
Stoph aan Moskou met grote belangstel
ling ontvangen. CDU-woordvoerder
Weiskirch meende dat er sprake was van
een onmiskenbare samenhang met de
tweede ontmoeting tussen bondskanselier
Brandt en premier Stoph, volgende week
kt Kassei.
