MARZINE'
Hoogheemraadschap
Rijnland voert een
zware strijd tegen
de watervervuiling.1
NADENKEN EN
PLANNING BASIS
VAN SUCCES
CIJFERTIPS
EEN VETTE, BRUINE DRAB...
Er zal een
dag komen dat
én Katwijkers
én toeristen
het vertikken
om nog in zee
te zwemmen
DE MAN
EN ZIJN FABRIEK
Wernink geen angst
voor „overvallen"
70 ZATERDAG 16 MEI 1970 LEIDSE COURANT PAGINA 3
met een luchtige laag schuim erop. Hier en daar een rot
appeltje en andere onsmakelijkheden die mensen door de w.c.
plegen te spoelen. Een lucht die je iedere trek in eten op slag
ontneemt. Dat is rioolwater. Je kunt het zien ais het een rioolwater
zuiveringsinstallatie binnenkomt. Je kunt ook bedenken, dat som
mige dorpen, die niet in het rijke bezit van een dergelijke instal
latie zijn, het zó in het open water lozen, vanwaaruit het in zee
verdwijnt. Nou ja, verdwijnt Dat is het zeewater, waarin
's zomers miljoenen mensen een verkwikkende duik nemen. Het
water waarin je enkele tientallen jaren geleden nog vissen kon
zien zwemmen als je erin zeilde. Die vissen zijn er nog steeds,
maar ze zouden eigenlijk mistlampen moeten dragen, zo troebel
is dat water nu geworden.
De rioolwaterzuiveringsinstallatie in Noordwyk-Binnen, die
het Inwonertal
(Van een onzer verslaggevers)
WAT wordt er in het gebied van Hoogheemraadschap Rynland aan water
zuivering gedaan? Natuurlijk is het vuile water uit dit gebied, dat zich
uitstrekt van het Wassenaarse strand tot aan IJmuiden, van Gouda tot en met
Schiphol, maar een klein gedeelte van al het vuil dat in de Noordzee wordt
geloosd. De bewoners van dit gebied hebben echter veel te maken met de ver
vuiling van binnenwater en zee. Katwijk bijvoorbeeld, een dorp met ongeveer
37.000 inwoners, een getal dat 's zomers met enkele tienduizenden toeristen toe
neemt, heeft geen rioolwaterzuiveringsinstallatie. Evenmin als enkele andere
plaatsen uit die omgeving: Bynsburg en Valkenburg en een gedeelte van Leiden.
Katwyk beschikt wèl over een van de vier gemalen in het gebied van Rynland.
Het ongezuiverde rioolwater wordt daar zo in zee gepompt. Hoe lang kan dat nog
duren. Er zal een dag komen dat èn de Katwykers èn de toeristen het verder
vertikken om nog in zee te zwemmen. Zal men voor die tijd een oplossing hebben
gevonden
stallatie aan Rijnland. Bijna alle
daarvoor in aanmerking komende ge
meenten, ongeveer veertig, besloten de
zuiveringstaak aan Rijnland over te
dragen.
Programma
Uit een gesprek met de heer H. A.
Meijerscheikundig ingenieur van
Hoogheemraadschap Rijnland blijkt
dat. men hard werkt aan de oplossing
van het watervervuilingsprobleem.
„We wiUen binnen enkele tientallen
jaren al onze plannen verwezenlijkt
zien, maar je moet in die tijd dat vuile
water toch ergens laten. Je kunt het
moeilijk omhoog sturen!"
Het hoogheemraadschap voert een
zware strijd tegen de watervervuiling.
Met alle mogelijke middelen wil men
het probleem zo snel mogelijk de we
reld uithelpen. Om dat doel te bereiken
is het nodig, het aantal lozingen van
ongezuiverd water op de boezemwa-
I teren terug te dringen tot het mini-
1 mum. Het water moet eerst een riool
waterzuiveringsinstallatie zijn doorge
gaan. Als het daar gezuiverd is kan
ttion het In de boezem lozen.
Bt| het begin van de bouw van riool
waterzuiveringsinstallaties in Alphen
en Llsse op 8 april, vertelde de dijk
graaf van Rijnland, mr,- F. M. A.
Schokking, iets over de geschiedenis
van het hoogheemraadschap.
Waterbezwaar
„Oorspronkelijk was het Rijnlands
hoofdtaak er door bemaling voor te
zorgen, dat er geen waterbezwaar zou
ontstaan. Toen bleek, dat de vervui
ling van de boezemwateren hier en
daar moeilijkheden veroorzaakte,
kwam de gedachte op om met ge
bruikmaking van de bestaande gema
len niet alleen overtollig water te ver
wijderen, maar ook om door middel
van inlating van schoon water en uit-
maling van vuil water de boezemwa
teren te verversen. Deze gedachte
werd in daden omgezet. De bemalings
installaties werden gemoderniseerd en
aan de nieuwe behoefte aangepast. De
verversingsbemalingen hadden een be
vredigend resultaat en op 5 oktober
1927 besloot men tot regelmatige boe
zemverversing over te gaan.
Langzamerhand werden de resultaten
geringer. De vervuiling nam toe en het
werd duidelijk dat verversingsbemalin
gen alleen niet voldoende waren om de
vervulling tegen te gaan. Andere
maatregelen dan de bemalingen, het
terugdringen van ongezuiverde lozin
gen en de druk die men op de gemeen
ten uitoefende om te komen tot 'n effi
ciënte riolering en zuivering van het
water vóór lozing op het, boezemwa
ter, werden dringend noodzakelijk".
Op 1 juli 1965 trad een nieuwe regle
mentswijziging in werking, die Rijn
land onder andere in staat stelde zelf
zuiveringsinstallaties te bouwen en te
exploiteren. Er kwam een heffings
verordening tot stand, die Rijnland
het geld verschafte om de gemeente,
die al installaties hadden, exploitatie
vergoedingen te verlenen in afwach
ting van de overdracht van de in-
Het hoogheemraadschap heeft dus alle
installaties onder haar hoede genomen
en heeft nog heel wat plaatsen op het
programma staan, waar binnenkort
een zuiveringsinstallatie moet worden
gebouwd. Éodegraven, Gouda, Haar
lem, Badhoevedorp, Hoofddorp, Rijsen-
hout, Zioanenburg, Leiderdorp, Nieuxo-
koop, Nieuwveen, Rijnsaterwoude,
Langeraar, Voorhout, Warmond, Zoe-
terwoude en Zevenhoven. Al deze
plaatsen zullen binnen afzienbare tijd
gezuiverd water in de boezem kunnen
lozen. Katwijk komt niet op deze lijst
voor. Toch is ook daar een installatie
hard nodig. Wat gaat daar gebeuren
De heer J. H. A. van Walraven, inge
nieur op de afdeling projekten van het
Hoogheemraadschap Rijnland kan er
nog weinig over zeggen, omdat men
nog overleg moet plegen met de ge
meenten. Er is echter een plan om voor
Katwijk, Rijnsburg, Valkenburg en een
gedeelte van Leiden één installatie te
bouwen. Zodra de gemeenteraden hun
toestemming geven kunnen de plan
nen worden uitgewerkt.
De heer G. Boerma is klaarmeester op
de rioolwaterzuiveringsinstallatie in
Noordwijk-binnen. Hij zegt over het in
openbaar water spuien: „Dat is gewoon
een verschuiving van het probleem, of
het vuil nu hier drijft of daar." De in
stallatie in Noordwijk (20.000 inwo
ners) heeft een capaciteit van 55.000.
Daarbij is gelet op de verdubbeling van
het inwonertal 's zomers en bevolkings
groei m de toekomst.
len. Je staat wel eens verbaasd, als
je ziet wat de mensen er allemaal in
gooien. We hebben eens zes jonge
hondjes, voor het apparaat gehad. Die
waren kennelyk door de w.c. gespoeld.
Daarna wordt eerst het zand eruit ge
spoeld, want door zand slijten de pom
pen." Hij wijst alles aan, de slinger-
goten, de pompen, de voorbezinking-
tanks. „Hier zinken de zwevende stof
fen. Het vuil valt in een trechter, het
water loopt over en komt in een goot
terecht." Een belangrijke zaak bij de
zuivering zijn de bacteriën. Twee grote
bassins zijn helemaal gevuld met lava.
Twee-en-eenhalve meter hoog. In die
lava leven de bacteriën, die het door de
lava sijpelende water eten. Door hun
afscheiding en de afstervende bacteriën
ontstaan grotere vlokken vuil, die in de
nabezinktank klonteren en op de bodem
vallen. Een draaiende brug met rubber
flappen, die over de bodem schuiven,
vegen het vuil weg.
Het water wordt verder gezuiverd, het
vuil gaat naar de gistingstank. In die
tank zorgen de bacteriën er weer voor.
dat een gisttingsproces plaats heeft.
Later gaat het bezinksel, dat inmiddels
vrijwel niet meer stinkt, naar de droog-
bedden, waar het tot mest wordt ge
droogd. Uit het bezinksel wordt in de
gistingstank metaangas gehaald, in een
zo grote hoeveelheid, dat de hele instal
latie erop kan draaien. Als het water,
na nog enkele schakels in het reini-
gingssproces te hebben doorlopen, ten
slotte in de boezcT'.wateren wordt ge
loosd, is het voor ruim 95 gereinigd.
Schoner
Katwyk heeft géén rioolzuiveringsinstallatie. Het beschikt wel over één van de vier gemalen in het gebied
Hondjes
Met een noordelyk accent vertelt de
heer Boerma, die de installatie met een
assistent draaiende houdt, hoe het wa
ter wordt gezuiverd. „Het rioolwater
gaat eerst door een versny-apparaat
daar worden de grote dingen verma-
Iedere keer als een installatie in ge-
bruik wordt genomen, Is het water inHI
deze contreien weer een beetje schoner.
De mensen moeten er Belasting voor
betalen; ze weten echter, dat hun mi
lieu wordt schoongehouden. Het zal
nog wel wat jaartjes duren voor ieder
dorp zyn eigen installatie heeft, maar
als ledereen van het belang ervan is
overtuigd, dan komen ze er. De bewo
ners van dit gebied kunnen dan verze
kerd zyn van schoon water in hun om
geving.
SAN MARINO/LEIDEN Zes
endertig jaar geleden zei de toen
27-jarige Richard Stalton Avery
tegen zijn verloofde, zijn latere
vrouw: „Ik wil gaan studeren,
maar niet op de zak van m'n
ouwelui. Ik heb 'n idee, leen me
honderd dollar en ik ga met m'n
broer Perry een drukkerijtje be
ginnen."
Het was in 1934 en in het zuiden van
de Verenigde Staten, in Los Angeles
begon de industrie weer te restellen
van de enorme beurskrach van Wall-
strcet, die vijf jaar eerder een crisis
te weeg bracht in de gehele wereld.
Stan Avery had geluk. Al experi
menterend in zyn drukkerijtje deed
hij een geweldige ontdekking. Hij
knoeide wat met lijm en papier en
produceerde als eerste zelfklevend
papier. De eenvoudige, hardwerkende
predikantenzoon Stan Avery had de
basis gelegd voor een wereldconcern.
Het beginkapitaal, de honderd dollar
van toen, groeide en groeide en vorig
jaar overschreed de omzet van Avery
Products Corporation de honderd
miljoen dollar. Naar schatting komt
daar dit jaar nog eens twintig pro
cent bovenop. En voor de eerst ko
mende jaren wordt eenzelfde stijging
verwacht.
Richard Stalton Avery bleef een ge
wone jongen. Hij begreep, dat er ge
noeg kapers op de zelfklevende markt
waren, die met zij vinding zwaan-
kleef-aan wilden gaan uithangen. In
Europa werden al pogingen gedaan
en om de concurrentie bij voorbaat
een slag voor te zijn stak Stan Avery
ln het begin van de vijftiger jaren
de Atlantische Oceaan over en be
keek de mogelijkheden van vesti
gingen in tal van Europese landen.
Zo ook in Nederland. Eerst in Vlaar-
R. Stanton Avery, de uitvinder van
het zelfklevende papier.
dingen en later in Leiden. In 1957
startte^ de Europese dochter Fasson
een vestiging in Leiden; een fabriek
met behoorlijke omvang, die echter
binnen tien jaar te klein was. Van
daar dat er in 1968 in Hazerswoude
een fabriek by kwam, waar nu de
grootste beiymingsmachine ter we
reld staat.
Afgelopen week was Stalton Avery
in Leiden om een directeuren- en
commissarissenvergadering voor te
zitten. Ieder jaar gebeurt dat in een
andere vestigingsplaats. Dit jaar niet
bij toeval Leiden. Want toevallig is
R. Stalton Avery ook nog eens een
keer een regelrechte nazaat van een
van de Pilgrim Fathers, die drie-
honderdvyftig jaar geleden vanuit
Leiden via Delftshaven met de May
flower richting Amerika voeren.
De betrekkingen tussen de Avery's
en The Pilgrims is geboekstaafd in
een twee delen dik geneologisch boek,
The Groton Avery Clan. Kaptein
R. Stanton Avery,
nazaat Pilgrim Father's
en stichter van Fasson
voorkomt reisziekte
bij apotheek en drogist
Christopher Avery en zijn zoon James
emigreerden in 1630 uit Engeland.
Zij vestigden zich in Connecticut en
afstammelingen van de familie trouw
den met directe nazaten van Elder
Brewster, de man onder wiens lei
ding de Pilgrim Fathers richting
Amerika voeren. „Ai dragen we de
naam Brewster niet, zijn bloed
stroomt wel door onze aderen,"
schrijft Stan Avery trots in het april
nummer van Holland Herald. Gis
teren spraken we hem.
„Wat is de basis van uw succes,
meneer Avery," vroegen we, „geluk
of hard werken?"
Verrassend kwam als antwoord:
„Diep, zeer diep nadenken en vooral
ook veed planning," zei de man, die
niet vergeten is hoe het in de crisis
tijd was. zyn eerste drukpersje op
zijn hoofdkantoor in San Marino ge
tuigt daarvan.
Voor de toekomst ziet hy nog enorme
expansiemogeiykheden voor zijn be
drijven. De Europese dochter Fasson
neemt nu al een derde deel van de
omzet voor haar rekening van de
gehele Avery Corporation. De mo-
geiykheid wordt zelfs niet uitgesloten
dat Fasson in de toekomst zelfs gro
ter wordt dan de moeder in de Unted
States. Drs. J. C. Smit. die het bedryf-
in Nederland leidt is van de week
al benoemd tot eerste Europese vice-
presiden* ras de A/recg Pnxtect*
Corporation, waarvan de .president
commissaris Stan Avery geen directe
politieke voorkeur heeft.
,.In mijn hart ben ik demoraat, ma^r
als goed bussiness-man moet ik wel
voor de Republikeinen stemmen."
Over de oorlog in Vietnam zegt hij
slechts: ,,Het is jammer dat de toe
stand zich daar zo ontwikkeld."
Stan Avery is nu 63, maar hij peinst
er nog niet over de zaak die hij heeft
opgebouwd te laten voor wat het is.
Als de big-boss moet hij zich met alle
facetten van het bedrijf bezighouden,
al kan hy de financieel-economische
met een gerust hart overlaten aan
H. Russel Smith, een man die van
begin af aan mede-oprichter is ge
weest van de Corporation en als een
van de top-experts van Wallstreet
wordt beschouwd.
Stan Avery zei nu 36 jaar geleden
tegen zyn toenmalige verloofde „Leen
me honderd dollar." Vanmorgen steeg
een vliegtuig op van Schiphol met
aan boord R. Stalton Avery. Verder
Europa In. Op zoek naar gunstige
vestigingsplaatsen voor nog meer
fabrieken. Op naar de miljard dollar
omzet- En het begon allemaal met
een plakplaatje.
MX LEUKE.
In de fabriek i
LEIDEN Slechts acht aandeelhou
ders, vertegenwoordigend 178 aandelen,
waren aanwezig op de jaarlykse ver
gadering van aandeelhouders van Wer-
nink's Beton en Aannemlngmy., gister
middag in „De Doelen" oder presidium
va drs. J. F. Posthuma gehoude.
By de behadeling van het jaarverslag
werd door een der aanwezigen gevraagd
wat de procedure Is by de winstbereke-
ning bij bouwwerken in uitvoering. Di
recteur, Ir. A. Sitsen, antwoordde dat de
waardering van de werken als gebruike
lijk geschiedde tegen de daaraan bestede
kosten, met dien verstande evenwel, dat
thans by een langlopend werk een winst
opslag in aanmerking wordt genomen.
Dit heeft natuurlijk wel enige fiscale
gevolgen, doch deze komen daarna weer
gunstiger uit.
Eerste klasse B.
De Musschen-Roodenburg 1
UVS-Papendrecht 1
Tweede klasse A.
Alblasserdam-Lugdunum 3
Alphen-ODB 3
LFC-Blauw Zwart 3
Derde klasse A.
Spel. Lisse-VEP1
GSV-Van Nispen 1
Texas-Teylingen 3
vcs-sjc a
Derde klasse B.
Celeritas-RKAW 2
Vierde klasse A.
VTL-DOCOS s
BGC. Floreant-Warmunda 2
Concordia-Foreholte 1
Rypwetering-Quick St1
De Oolevaars-SJZ 1
Vierde klasse B.
Wassenaar-ASC 8
Vierde klasse O.
N ieuwerkerk-RKN S V 1
Bodegraven-Unio 3
Groeneweg-AIphia 1
Geslaagden voor
ziekenverzorging A
LEIDEN In het St.-Elisabeth Zieken
huis te Leiden zijn de volgende zusters
geslaagd voor het diploma Ziekenver
zorging A: J. M. M. Beekman, M. A. J.
Caron, M. A. van der Krogt, L. H. P.
G. van der Lans, W. A. M. Nahon, J.
M. A. Regeer, C. J. M. Schllte, M. Th.
Verbey, T. E. M. Vergeer, A J. Vermeu
len en W. J. M. van Wissen.
Nadat ook t.a.v. de voorziening van
latente belastingverplichting een toe
lichting was gegeven, werd het dividend
bepaald overeenkomstig het voorstel van
commissarissen en directie op 8%.
Drs. J. Posthuma werd by acclamatie
herkozen als commissaris, waarna een
der aandeelhouders by de rondvraag erop
wees, dat vroegere jaren enkele keren
11% dividend was uitgekeerd, waarom
hy vroeg of dit ook volgende jaren weer
mogelijk zou kunnen zijn. De voorzitter
wees erop, dat dit Inderdaad niet on
mogelijk kon zijn, waarna de directeur
van mening zei te zyn, dat het beter zou
zyn een belangrijk deel ,van de goede
resultaten in het bedryf te houden door
dotaties aan de reserves toe te voegen.
Op 'n vraag, of het bedryf geen „over
vallen" te vrduren heeft tot samengaan
of naasting met andere bedryven, ant
woordde de voorzitter dat hierby steeds
met grote zorg op de belangen vau
aandeelhouders zal worden gelet.
