RADENKOYIC
DE JONG
de koning
der doelverdedigers
rijdt rallye der verschrikkingen
Van Londen naar Mexico: 25.000 km
ZATERDAG 18 APRIL 1970
(Van
sportredactie)
MüNCHEN In 1958 stapte Petar Radenkovic, toen 23, in Belgrado
in de trein op weg naar een onzekere toekomst in West-Duitsland.
HU droeg een versleten broek en een handkoffertje met wat toilet
artikelen. Op het perron stonden twee oudjes met tranen in hun ogen
hem na te wuiven. Het waren zjjn grootouders, die hem hadden opge
voed toen zijn vader en moeder kort voor het uitbreken van de
tweede wereldoorlog naar Amerika uitweken en de kleine Petar
achterlieten. De oudjes hadden zich het eten uit de mond gespaard
om Petar een goede opvoeding te geven. Ze hadden hem naar het
gymnasium gestuurd en Petar had zelfs een paar jaar op de univer
siteit van Belgrado kunstgeschiedenis en Duits gestudeerd. Maar
z(jn grote liefde was voetballen. En als doelman genoot hü toen al
in Joego-Slavië een zekere faam. Drie keer had hij het doel van het
nationale elftal verdedigd. Maar het was armoe troef. Van applaus
kun je immers niet eten. Dus stapte Petar in de trein op weg naar
het „Wirtschafswunder" waar een goede doelman wellicht met een
beter gevulde portemonnee door het leven kon stappen. In de trein
beving hem een gevoel van onzekerheid. Niemand wist dat hy komen
zou, niemand had gezegd dat hij een proeftraining zou kunnen
maken.
König", waarvan een kwartmiljoen
exemplaren werden verkocht. Hij ging
in zaken en had ook daar succes.
Hoewel hij al 35 is, dacht niemand aan
zijn afscheid. Totdat Radenkovic een
paar weken geleden onverwacht aan
kondigde, dat hij aan het eind van dit
seizoen zal stoppen. En men vroeg zich
af wat de achtergronden van dit be
sluit wel konden zijn. „Der Radi" ver
dedigde zijn doel immers nog altijd
zonder dat een spoortje van sleet merk-
Twee redenen
Bij een confrontatie blijkt Radenkovic
een vriendelijk en bedachtzaam man te
zijn. Hij doet niet idioot zoals sommige
kranten hem weieens hebben afgeschil
derd, hij is niet arrogant. Tien jaar
topvoetbal en een gewonnen fortuin
hebben kennelijk weinig invloed op
hem gehad. Radenkovic blijkt een ge
voelig man. Zijn bruine ogen lachen
bijna voortdurend. Alleen als zijn aan
staande afscheid ter sprake komt wijkt
de glimlach. Waarom verlaat hij voor
tijdig zijn doel?
De vorm is er nog altijd. Onlangs in
de wedstrijd tegen Hertha BSC stopte
hij zelfs nog twee strafschoppen. Ra
denkovic zegt: „Ik zou best nog twee
jaar mee kunnen. Lichamelijk, wel te
verstaan. Maar er zijn twee redenen
waarom ik stop. Ten eerste krijg ik een
zeldzaam goede kans in het zakenleven.
Ik word alleenvertegenwoordiger voor
West-Duitsland van een Zwitserse tex
tielfirma en dat is een geweldige baan.
Ten tweede ben ik doodmoe van het
Radenkovic reisde door naar Nürnberg
waar een landgenoot in een fabriek
werkte. Het was daar dat hij de eerste
poging deed in contact te komen met
het Westduitse voetbal. In die dagen
was de Oostenrijker Franz Winter (58)
oefenmeester van FC Nürnberg.
Winter vertelt: „Op een dag tijdens»
mijn training kwam een wat slungel
achtige jongen naar me toe en hij
stelde zich voor als Petar Radenkovic,
doelman van het Joego-Slavische elf
tal. Ik zei: zo. dus jij kunt goed
keepen. Hij knikte heftig: ja. Nou was
ik wel te vinden voor een lolletje dat
mijn spelers wat afleiding bezorgde.
Dus zei ik tegen mijn spelers: jongens,
we hebben hier een doelman van
klasse. We zullen hem eens op de proef
stellen. En tegen Radenkovic: ga maar
in het doel staan. Hij trok bedaard zijn
jasje uit en ik sprak met de spelers af
zo hard mogelijk te schieten. Maar het
lachen verging ons spoedig, hij hield
de meeste ballen op fameuze wijze".
„De spelers zeiden: trainer, die moeten
we nemen, dat is een goeie. Dat vond
ik zelf ook. En 's avonds stapte ik
het bestuur om te vragen of Radenko
vic een contract kon krijgen. Maar
het vervelende was dat ik bij "mijn
komst in Nürnberg met het bestuur
contractueel had afgesDroken geen
enkele aankoop te doen en alleen met
eigen kweek te werken.
Toch pleitte ik voor Radenkovic die
grote indruk op mij gemaakt had. Ik
zei: heren, hij kost slechts 3000 Mark,
dat geld is toch nooit weggegooid.
Miinchen 1860
neemt
aan eind
van seizoen
afscheid
van Radi
Maar de heren hielden het .been stijf
en ik moest hem laten gaan.
Radenkovic was inmiddels één seizoen
door de Joego-Slavische voetbalbond
geschorst, omdat hij op illegale wijze
het land verlaten had. Maar na dat
jaar kreeg hij bij Wormatia in Worms
toch een conti actjc".
„Die Joego-Slaaf"
Winter vervolgt: „Op een dag ontmoet
te ik Max Merkel die juist trainer van
Müuchen 18fi0 was geworden. Hü
vroeg aan mij: Franz, ik zoek een goe
de doelman, weet jij niemand? Ik her
innerde me Radenkovic en adviseerde
hem: die Jocgo-Slaaf van Wormatia
moet je nemen. Dat heeft hü toen ook
En vanaf dat moment begon de droom-
carrière van de doelman, wiens popu
lariteit ongekende vormen aannam en
die nu. twaalf jaar nadat hij in Bel
grado zo arm als een kerkrat op de
trein stapte, miljonair is. Het werd een
carrière "waarvan honderdduizenden
jongens dromen. Radenkovic bouwde
dag en nacht aan een image die hem
tenslotte ook in de showbusiness
bracht. Nog vers in het geheugen ligt
zijn grammofoonplaat „Bin i Radi, bin i
Petar Radenkovic: „Ik ben
doodmoe van het voetbal. Tien
jaar lang heb ik vrijwel geen dag
vakantie gehad. Stel je dat eens
1 oktober begin ik in mijn nieuwe func
tie. Ik wil wel bekennen dat ik met
pijn in het hart afscheid neem. Maar
het is immers in het leven zeldzaam
als men alles tegelijk kan hebben. Dat
bestaat niet. Dus ik heb mezelf erop
voorbereid voortaan als toeschouwer
het voetbal te volgen. Misschien dat ik
nog zo nu en dan in een am&teurclubje
voor mijn plezier onder de lat ga staan.
Maar meer kan ik echt niet meer op
brengen".
In mei eindigt dus het voetballeven van
een doelman die in West-Duitsland,
maar ook in andere landen zo populair
werd, dat zelfs een Uwe Seeler er ja
loers op kon zijn. Hoe kwam „der Radi"
zo ver. Was het alleen zijn feeling om
ballen uit het doel te houden, of was er
meer voor nodig? Wat denkt hij er zelf
Radenkovic geeft een ongewoon nuch
tere uitleg. „Ten eerste ben ik gewoon
een betrouwbare keeper. Ten tweede
voelde ik het publiek als geen ander
aan. Als een wedstrijd oervervelend
was. keek ik naar de tribunes. Dan
zag ik de mensen geeuwen en voor
tijdig naar huis gaan. Als ik*daar niet
snel iets aan doe. komen ze niet meer,
dacht ik dan. Bij de eerste de beste bal
die ik kreeg verliet ik vervolgens m'ijn
doel, omspeelde een aantal spelers en
ging mee ten aanval met onze voor
hoede. Opeens was het ingedutte pu
bliek klaar wakker. Er ontstond opwin
ding. Ze juichten en joelden, er was
weer spanning en sensatie. Dat vonden
de mensen fijn en ook dat heeft na
tuurlijk tot mijn populariteit bijge
dragen".
„Maar er was meer. Een firma be
steedde anderhalf miljoen gulden aan
reclame door in grote advertenties mijn
gezicht bij haar produkten af te beel
den. En dan was er natuurlijk de show
business. Ik heb als quizmaster gefun
geerd, ik speel piano en viool. En ik
heb gezongen voor de televisie. Ik werd
zo bekend dat ik overal in Duitsland op
straat herkend werd".
Heeft Radenkovic nooit heimwee naar
zijn vaderland gehad? „Nee", luidt het
antwoord, „ik wipte regelmatig even
over, hoewel ik er geen familie meer
heb. Mijn ouders leven nog steeds in
Amerika en ik ben van hen vervreemd.
En München is een heerlijke stad, een
tweede Parijs Er wonen veel kunste
naars en voorname mensen. Men heeft
alles in die stad. Voor de rest van
Duitsland voel ik niets, maar München
is geweldig. Er is een goed nachtleven,
er zijn goede restaurants. De Italianen
hebben er goede muziek gebracht. Het
is een stad die buiten Parijs zijn weer
ga niet vindt".
Geen recept
Hoe is Radenkovic erin geslaagd met
beide benen op de grond te blijven?
Als men uit het niets tot iets komt,
valt dat wel eens moeilijk. Radenkovic:
„Ik ben natuurlijk trots op hetgeen ik
bereikt heb, maar om jezelf te blijven,
daarvoor is geen recept. Ieder straalt
zijn eigen persoonlijkheid uit. Ik heb
een tijdje in de wolken geleefd, maar
ik was spoedig weer od de aarde terug.
Natuurlijk is dë verleiding groot. De
drank, de vrouwen. Je kent dat. Ik ben
in mijn dromen wel eens fout geweest,
maar als ik wakker werd nooit. Na
tuurlijk heb ik ook mijn fouten. Gok
ken bijvoorbeeld. Ik ga weieens naar
een speelbank. Daar heb ik weieens
2000 Mark gewonnen, maar er ook op
een avond 3500 verloren".
Radenkovic is getrouwd en heeft een
dochtertje, Petra van vier. Hij rijdt een
Mercedes 280 SL met veel extra's.
Kostprijs. 32.000 DM. Hij is gelovig,
orthodox En hij bewoont een groot
landhuis in een villawijk van München,
zeven km buiten het centrum.
Tegen Ajux
Vooi het Westduitse voetbal heeft hij
echter niet zoveel bewondering. „Ze
spelen allemaal volgens een sjabloon.
En de training is veel te hard. Ze trai
nen hier zo hard dat ze zaterdags soms
niet meer kunnen. Ik vind dat een
ernstige fout. Deze krachttraining
houdt geen enkele speler op den duur
vol".
Zien we hem voor zijn afscheid nog in
Nederland? Radenkovic: „Die kans is
groot, waarschijnlijk op 2 mei in Am
sterdam. Vasovic van Ajax heeft me
een brief geschreven waarin hij mij ge
vraagd heeft het doel te verdedigen in
een wedstrijd van het Joego-Slavische
elftal samengesteld uit spelers die in
het buitenland vertoeven, tegen Ajax.
De opbrengst is voor Banja Luka waar
een aardbeving is geweest. Ik heb al
geantwoord dat ik graag kom".
Twee maanden nog en dan neemt de
voetbalwereld afscheid van een ge
denkwaardige figuur. Een doelman die
qua stijl en temperament zijn gelijke
niet heeft en zijn afscheid valt op een
tijdstip dat de fenomenale reflexen in
het doel een stadion nog tot laaiend
enthousiasme brengen. Vaak heeft hij
in een overmoedige bui gezegd: „Ik ben
de beste doelman van de wereld". Dat
valt moeilijk te bewijzen.
Maar „der Radi" laat in elk geval
wel de herinnering na aan een man
die in zijn soort 'uniek was.
„Voetbal betekende voor mij een onge
looflijk offer. De trainingen, oefenkam
pen, de reizen, de wedstrijden. Jaar in.
jaar uit. De meeste voetballers krijgen
aan het eind van elk seizoen vakantie.
Maar München speelde in de vakantie
periode altijd veel vriendschappelijke
wedstrijden en de club hoefde nergens
te komen als Radenkovic er niet bij
was. Dat was de voorwaarde. Met Ra
denkovic of helemaal niet. Dus ging ik
overal 'mee. Non-stop voetballen was
dat. En langzaam groeide er bij mij een
weerstand. Ik ben nu moe, erg moe. Ik
heb niet veel aan mijn leven gehad, ik
wil wat meer gaan genieten. Af en toe
kon ik wel een paar dagen op vakantie-
gaan in Montenegro aan de kust dicht
bij de Albanese grens. Daar is het
erg rustig. Maar het waren altijd maar
een paar dagen. En dan begon het
jachten weer".
„Nog een paar weken en dan is het
voorbij, dan neem ik eerst vier maan
den vakaptie. Heerlijk lijkt me dat. En
„Maar het lachen verging ons
spoedig, hij hield de meeste ballen
op fameuze wijze
Bob dc Jong gaat morgen het
avontuur tegemoet. Met de
Belgische rijder Chris Tuer-
linx vormt de 27-jarige Rijs-
wijker één van de twee Ne
derlandse equipes die deelne
men aan de zwaarste rallye die
sinds de laatste decennia werd
georganiseerd: de Londen-
Mexico Rallye, uitgeschreven
door een Engels dagblad ter
gelegenheid van het toernooi
om het wereldkampioenschap
voetbal in Mexico. Die „World
Cup Rallye 1970", zoals hij
daarom wordt genoemd, zal de
Nederlands-Belgische combi
natie in hun Alfa ~Romeo 1600
Giulia Super vanaf de start
bü het Wcmblcystadion in
Londen waar Engeland vier
jaar geleden wereldkampioen
voetbal werd voeren door
West- en Oost-Europa en door
de landen van Zuid-Amerika.
De finish by het Aztekenstadion
in Mexico City, waar de
finale van het wereldkampi-
oenschapstoernooi wordt ge
speeld, moet op 27 mei worden
bereikt. Dat traject is zó lang
meer dan 25.000 kilometer
en vooralsnog zó onover
zichtelijk. dat niemand, zelfs
dc organisatie, het kan over
zien. „Ik ben deze week nog
in Londen geweest", zegt Bob
dc Jong. de dag voordat hij
vertrekt, „en ik kreeg het idee
dat de rallye nog als los zand
aan elkaar hangt. Er werden
een paar routewijzigingen op
gegeven, maar daarbij werd
verteld dat we pas vlak voor
de start de definitieve wijzi
gingen zullen horen".
Het startschot zal desondanks
onherroepelijk morgen vallen.
Dan storten Bob de Jong en
Chris Tuerlinx zich met 105
andere equipes (waaronder de
Nederlanders Rob Janssen en
19APRIL-27MEI AUTORALLV OMDEWERELD BEKER
^MEXICO aanl<omsf27(nei
ATLANTISCHE OCEAAN
Bob de Jong. die met de Belg Chris Tuerlinx een van de twee Nederlandse equipes
vormt die deelnemen aan de zwaarste rallye sinds vele jaren: de World Cup Rallye 1970.
Jaap Dik in een Datsun
1600 sss, waarmee de Fin
Rauno Alltonen in de Britse
Rac-rallye heeft gereden, cn
ene meneer Leenders, woon
achtig in Thailand die met
een Toyota Corella ten strijde
trekt) zich in het ongewisse,
ondanks htm ervaring in ral-
lyes. „Want", zegt Bob de Jong
„er zijn rijders geweest die
daar al eens een rallye hebben
gereden, een paar maanden
later nog eens teruggingen en
toen merkten dat 40 procent
van de aanduidingen was ver
anderd. De wegen in Zuid-
Amerika zijn zeer slecht. De
ene dag ligt er een stuk weg,
dat er de andere dag niet
meer is". Daarom voorspellen
de fabriekrijders die in de ge
legenheid waren het traject in
Zuid-Amerika te verkennen
dat niet meer dan een handvol
equipes de finish zal bereiken.
Bob de Jong, in het dagelijks
I leven accountant „Mijn
J baas betaalt mij door maar
j het moet niet te vaak gebeu
ren" kan zich al een beeld
vormen van de toestand van
de wegen in Zuid-Amerika.
De Belg De Stapelaere, die in
I Zuid-Amerika reed, hield hem
schriftelijk van zijn ervarin-
gen op de hoogte. Hij schreef:
I „sla maar een kruis als je
Santiago bereikt, want ik
denk dat er niet meer dan
tien equipes overblijven". Al
leen in Zuid-Amerika al kreeg
hij honderd lekke banden van
de cactuspunten en scherpe
stenen die op de weg lagen.
Boe zwaar het zal worden,
bewijzen ook andere inlichtin
gen. De Jong: „Van één auto
merk zijn tijdens de verken
ning vier wagens total loss
gereden, van een ander, op
tweederde van de route, al
twee". Toch stelde Alfa Romeo
een wagen ter beschikking
„om eens te kijken hoever een
auto komt die als breekbaar
bekend staat".
Modder
Maar wel een wagen waaraan
alle mogelijke voorzieningen
zijn getroffen, een speciaal
luchtveersysteem en een extra-
koeling, noodzakelijk voor de
hoge temperaturen die in
Zuid-Amerika plegen te heer
sen. De equipe De Jong en
Tuerlinx neemt ook allerlei
gereedschap mee zelfs een
draagbare lasapparatuur, om
op alles voorbereid te zijn,
zuurstofmaskers en stofbrillen.
„De wegen zijn daar zeer stof
fig. De Stapelaere schreef dat
ze per dag twintig jerrycans
water in de auto leeggooiden
om cr dan de modder uit te
kunnen scheppen. Dat is de
methode tegen het iele stof'.
De r'allye is een kostbare zaak
„ik schat dat het 80.000 tot
100.000 gulden gaat kosten:
daarbij zijn dan wel de auto
en de preparatie begrepen"
maar er zijn voldoende spon
sors gevonden.
Na de start in Londen wordt
koers gezet naar Boedapest.
Vandaar naar Lissabon om
scheep te gaan naar Rio de
Niet te halen
„De aanvangssnelheid in Euro
pa is gemiddeld 90-100 kilo
meter per uur, daarna 60-70
km en tijdens de klassements
proeven 80 km. Dat is niet te
halen. Er rijden dan ook veel
fabriekswagens mee om alleen
Lissabon te halen. Voor de pu
bliciteit". Want ook in Europa
wachten moeilijkheden. „Tij
dens de training waren we in
Hongarije. Daar liet de politic
ons stoppen en moesten we
onze paspoorten inleveren. We
hadden te hard gereden. Als
je daar met 40 km door een
stad gaat, is dat te hard. Zon
der pas werden we naar ons
hotel gestuurd. Maar we had
den helemaal geen hotel. Toen
heb ik alle mogelijke moeite
gedaan om die paspoorten te
rug te krijgen. Ik kon wel
tweemaal een mitrailleur in
mijn buik geduwd krijgen
maar dc paspoorten kreeg ik
neit. Dat lukte pas bij de
achtste instantie".
Slalom
I In Zuid-Amerika voert de
I route door Brazilië, Uruguay,
I Argentinië. Chili, Peru en Co
lumbia naar Mexico. Over die
route doen de wildste geruch
ten de ronde. „Het schijnt
dat we in Zuid-Amerika een
soort slalom zullen moeten rij
den om Indianen heen. Die
schijnen zo vaak door drugs
en alcohol verdoofd te zijn,
dat ze rustig op de weg gaan
zitten. Men heeft ons ook ver
teld dat vrachtwagens daar
's nachts met gedoofde lichten
midden op de weg staan. Hoe
het dan met het passeren
moet. zien we nog wel. In
bepaalde landen moet je daar
met binnen verlichting rijden,
omdat de politie anders auto
matisch het vuur kan openen.
De organisatoren hebben ons
aangeraden: Rijd door, anders
zien we jullie niet meer te
rug".
En dat zullen De Jong en Tuer
linx zeker doen. „We gaan
ervan uit dat we geen enkel
resultaat kunnen behalen".
„We willen de rallye alleen
uitrijden".
PAUL DE TOMB3
