MUZIEK UIT
ZIEL EN HART
VERWATERT
save our
souls
rufus harley
stan
kenton
clark
terry
johan cruyff
buck
owens
ALS
DE DOMINEE
HET WIST,
DRAAIDE HIJ
ZICH OM
IN ZIJN GRAF
BIRD-pruiken vliegen de deur uit
doorbreek
oesuïï
dezelfde
thee...
mor9eneensa^r -
mmtfiip'
Er bestaat nog steeds een for
se begripsverwarring rond het
woord „Soul" en die moeten
we nu maar eens een keer uit
de weg ruimen. Soul betekent
„ziel" en in de muziek „met
hart en ziel zingen", maar er
komt nog veel meer bij kij
ken, zo leert ons de muziekge
schiedenis. De oorsprong van
de soul ligt dicht bij de wortel
van bijna alle huidige muziek
soorten: de blues-achtigc songs
van de Amerikaanse negers
Ook binnen de kerkmuren lie
ten de gelovige negers hun
muzikale enthousiasme de
vrije teugel en zo ontstonden
de gospel-songs. Die gospel
songs werden gezongen door
een voorzanger, die gesteund
werd door een koor. dat ge
deelten mee-of nazong of een
tegenmelodie liet horen. Dat
ging zo opzwepend, dat de ge
lovigen niet op hun harde
kerkbanken konden blijven
zitten, mee gingen deinen en
kreten van bijval lieten bo-
Soulmuziek is eenvoudig de
wereldse versie van zo'n op
windende kerkdienst. Het gaat
niet meer over „God" en het
..geloof' maar over het meisje
en over „liefde", de soulzangei
en-zangeressen krijgen, vocale
hulp van een koortje van
meestal drie meisjes en het
kerkvolk heeft plaats gemaakl
voor een publiek van dansende
en klappende jongeren, die op
gezweept worden door de pro
vocerende kreten als „do you
feel it?" en „do you like it?"
Jarenlang had echter de Ame
rikaanse showbusiness geen
boodschap aan deze pure en
eerlijke vorm van muziek,
omdat het niet soepel en com
mercieel. maar stotend en wild
klonk. Iets van de mentaliteit
van de gospel-soul komt pas
naar voren in de jazz van hel
begin der jaren vijftig. In ro
kerige kelders toonden jazz
muzikanten dezelfde bezeten
heid en intensiteit, improvi
seerden ze ter plekke tot het
zweet in dikke druppels "over
hun gezichten kroop en het is
daarom niet toevallig.dat de
jazz-pianist-arrangeur John
Lewis het woord „soul" voor
het eerst in deze betekenis ge
bruikte. Aan het eind van die
jaren vijftig kwam in Ameri
ka de platenmaatschappij At
lantic van de grond, die platen
van Ray Charles en de Drif-
ters distribueerde. De
van de grote Charles bezat in
die dagen echt wel „ziel" en
ook de prille rhythm and blues-
produkten van de Drifters
en deCoasters hadden wel
iets met „soul' te maken. Ook
in de goede oude rock en roll
zaten gospel-elementen (Little
Richard heeft zelfs een tijdje
pure Religieuze liederen opge
nomen), maai' het begon pas
allemaal menens te worden,
toen Atlantic Stax-records in
Memphis opkocht.
Zo kreeg Otis Redding einde
lijk kans op grotere versprei
ding en ontstond een lopende
bandproduktie van echte soul-
schijven met behalve Otis.
Aretha Franklin, Sam and Da
ve, Eddy Floyd. Carla Thomas
en later Arthur Conley. A1
deze beroemdheden werden in
de Stax-Volt-studio's begeleid
door een orkest, waarin stee
vast Booker T. and the Mg's de
(blanke) gitarist Steve Cropper
en de tenorsaxofonist King
Curtis te vinden waren.
In de loop van 1966 en 1967
begon de soul populair te wor
den en sommigen zoeken de
oorzaak daarvan in de op
komst van de beat. Soul is de
hartekreet van de onderdrukte
neger en sprak als zodanig de
naar bevrijding zoekende beat-
tiener zeer aan. Wilson Pickett
kwam met Land of thou
sand dances en Mustang Sally.
James Brown schreeuwde It's
a mans world naar de top en
koning Otis Redding zong met
Carla Thomas het duetje
Tramp. Dominee Franklin zag
zijn drie dochters Carolyn.
Earma en Aretha, die de
mooiste stemmen van zijn
kerkkoor hadden, de showwe
reld intrekken Aretha werd
zelfs de koningin van de soul
en brak in ons land door met
Respect.
In 1967 trokken kolossale
soul-shows over de wereld.
Overal bonkten de hese stem
men van Sam en Dave of Wil
son Pickett, maakten de blazers
in schitterende glitterpakken
losjes afgemeten pasjes naar
links en rechts en klonken op
de achtergrond de zuivere res-
ponde-stemmen van bijvoor
beeld de Sweet Inspirations
(bij Aretha), de Ikettes en de
Raylattes.
Maar eind 1967 kwam de gro
te schok toen Otis en enkele
leden van zijn Bar-key's bij
een vliegtuigongeluk om het
leven kwamen. Nog even
kwam er een opleving. Otis'
Sam en Dave
MYSTIEKE KLANKEN VAN
Vreemde geluiden, indringende muziek, die doen denken aan
bovenaardse machten, klanken, die gedachten doen vibreren, ont
staan in totaal onbekende sferen: dat is de muziek van Rufus
Harley. Een oeroude muziek, omschreven met jazz, niet thuis te
brenger, klanken, gerangschikt onder exotische muziek En dat
gebeurt allemaal met eveneens bijzonder oude instrumenten- Rufus
Harley speelt namelijk doedelzak (en niet alleen de Schotten, die
het Instrument verhieven tot nationaal symbool, hebben het alleen
recht dat gekke instrument te bespelen). Rufus Harley paste het
instrument in de muziek van vandaag.
Naast die specifieke zak met pijpen klinken or andere
instrumenten, die moeilijk of niet thuis te brengen zijn: de
mamalukembia en de Madagascarharp. De mamalukembia is een
instrument, ontstaan uit enige puur Afrikaanse muziekdingen: de
Sulu Imbiri. de Ghanese Lapren pren swa en de Nigeriaanse
Lukembi. Het. heeft een bereik van achtenveertig noten. Ook de
doedelzak is een instrument, dat geboren werd vóór Christus
Het werd gerangschikt onder de oudst bekende instrumenten. Bij
het openbreken van piramides in Egypte en het openen van
tombes van farao's werden op doedelzak gelijkende instrumenten
gevonden. Ze worden nog steeds gebruikt in India en Afrika
Harley gebruikt de doedelzak met drie pijpen (de Schotse heeft
er één en de Ierse twee). Hij weet er weg mee. Rufus' erg typische
muziek, die, ondanks dat er een doedelzak In het spel Is, fijn
aandoet. De doedelzak kan ook anders gebruikt worden als alleen
In tamelijk monotone schrille toestanden
Speciaal de nummers „King" en „Queens" (de plaat kreeg dr
titels van deze nummers mee) (Atlantic SD 1539) vragen om
doodse stilte. In de stiltes poneert Rufus Harley zijn ideeën,
waarin muziek gaat leven, een eigen leven leidt, en de mens bij
de gratie van het geluid .mag meewerken. De God van Rufus is
de muziek en hij neemt dat bijzonder serieus, daarvan geven
„King" en „Queens" duidelijk blijk. Bijzonder vreemd is hel
daarom ook, dat Rijf us een commercieel nummer als „Love is
blue" en „Moon river" meeneemt op diezelfde elpee, die verder een
van de betere is, die de laatste tijd verschenen zijn.
nagelaten opnamen vlogen de
winkels uit en Aretha Frank
lin en Sam and Dave kregen
het hele Amsterdamse Con
certgebouw op de knieën. Het
was echter gedaan met de
hoogtijden. Booker T and the
MG's gingen liever de lucra
tieve commerciële kant op met
Green onions en andere soepe
le orgelwerkjes. Aretha kreeg
„big piano-lady"-neigingen.
Langzamerhand had de com
mercie de soul gegrepen en
juist voor muziek waarbij het
om spontaniteit en emotionali
teit recht uit het hart gaat. is
dat dodelijk. Soul werd uit
sluitend dansmuziek en overal
verschenen mensen met gebro
ken stemmen, die clichénum
mertjes afwerkten. Voor de
tieners was het een fijne gele
genheid zich in schaars, maar
smaakvol ingerichte dansten
ten met eindeloze dansvloeren
en opgewonden disc-jockey's
lichamelijk uit te leien. Alles
EN
ER IS EEN NIEUW
OPWINDEND
JAZZTIJDPERK
OP KOMST
De jazz-groten Stan Kenton
en Clark Terry geloven, dal
de jonge musici die op de
Amerikaanse middelbare scho
len en colleges experimenteren
met big-band jazz een nieuw
opwindend jazz-tijdperk inlui
den. Het is fantastisch, zei
Terry, vijftien jaar geleden
waren er op de scholen zo'n
150 experimentele en andere
bands, nu zo'n 21.000.
Kenton zei dat vroeger de
schoolbands nummers van
Woodv Herman, Duke Elling
ton, Kenton en andere „grote
namen" speelden. Nu spelen
zij hun eigen muznk. Zij ont
wikkelen een bijzonder talent
in het componeren en arran
geren en wat zij spelen is
dikwijls fascinerend. Kenton is
al meer dan 25 jaar pianist,
componist, arrangeur en band
leider. Terry heeft gespeeld bij
Ellington. Charlie Barnet en
Lionel Hampton. De school
bands tellen als regel van 10
tot 20 mannelijke en vrouwe
lijke musici. Ze spelen heel
wat anders dan de rock-mu-
en nog wat werd en wordt soul
genoemd. En hoewel 'n absolu
te afperking van het „soul-
gebied" natuurlijk niet be
staat. valt toch te constateren,
dat het begrip „soul" door de
massadistributie aan grote
devaluatie onderhevig is.
Door die commerciële mani
pulaties is het verband tussen
soul en de strijd van de Ame
rikaanse negers voor gelijke
burgerrechten lang niet altijd
geloofwaardig meer. James
Brown kan dan wel luidkeels
zingen Say it loud, I'm black
and I'm proud, maar hij is
toch in de eerste plaats zaken
man (eigenaar van platen
maatschappijen, horecabedrij
ven enz.) Tegen deze maniei
van soul bedrijven hebben
Country Joe en de Bonzo Dog
Band door middel vah paro
dieën geprotesteerd met res
pectievelijk Rock and Soul
music en Trouser Press
Maar ook deze dancing-soul
schijnt de laatste tijd terrein
te verliezen en kenners voor-
PEN
VRIENDEN
GEVRAAGD
Voor jongelui, die behoorlijk
met de Engelse taal overweg
kunnen en graag met een bui
tenlandse. in dit geval Japan
se. penvriend of vriendin zou
den willen corresponderen, is
hel hieronder gepubliceerde
briefje beslist interess_nt.
Schrijf eens naar P.O. Box 5.
Akabane. Tokyo. Japan.
We are looking for pen friends
on behalf of young people all
The aim of International
Friendship Club established in
1950 has been to contribute
to the peace of the world by
increasing knowledge and un
derstanding of the customs
and way of life of different
countries of the world throtfgh
correspondence
We are not related to any
specific political party, ideo
logy nor religion. We are
proud of our activity as the
.most representative correspon
dence club of Japan.
The World Expo will be held
in Japan inviting 77 countries
of the world, and we believe
this is a good chance to invite
voung people of the world to
become pen friends of Japane
se youth We wish those
young people who want to
correspond with Japanese
youth will .write to us indicat
ing their name, address, sex
and age. to the following ad
dress: P .O Box 5. Akabane.
Tokyo. Japan
International Friendship
Club.
Sincerely yours.
Yuzo Inoue. President
■■■■■■■■■I
spellen dit jaar een geruisloze
machtsovername door de ska.
oftewel regae oftewel blue beat.
Natuurlijk is het niet met
de opwinding* tijdens de live
optredens van „hart en ziel-
artiesten" gedaan. We hoeven
alleen maar te denken aan de
wervelende shows van Ike en
de tijgerachtige Tina Turner
die eigenlijk Ann Bullock
heet, en de door jenever ge
barsten stem van Janis Joplin
(blanke soul) zal nog wel een
paar jaar blijven klinken.
Want perfecte en eerlijke soul
is niet aan tijd en mode ge-
Ray Charles
..DIT IS MIJN LEVEN" OP DE PLAAT
ziek
de i
de jongeren
..Waarschijnlijk gaan we naai
een van de fascinerendste tijd
perken toe die de jazz ooi'
heeft gekend", zei Kenton
Toen het hele elftal van
Feijenoord met redelijk succes
de eigen roem op de zwarte
schijf ging bezingen kon een
tegenactie van Ajax niet uit
blijven. Het is Johan Cruyff.
die het in z'n eentje tegen de
Feijenoord-elf opneemt rnet
..Ik, Cruyffie". Het is kennel'jk
een handige sportjournalist
geweest, die de bandopname
Ajacied aan de platenmaat
schappij ,,Dureco" ter beschik
king heeft gesteld. Het 5 mi
nuten en 23 seconden durende
praatje van Johan wordt aan
gekondigd als ..het levensver
haal van Johan Cruuff.
Dat is wel 'n beetje te veel
gezegd. De sportjournalist
heeft het beste van het inter-
uieu' beslist voor zijn eigen
krant bewaard. De kwaliteit
van de opname laat trouwens
nogal te wensen over. Dat
zouden we best op de koop toe
hebben willen nemen als Jo
han werkelijk zijn levensver
haal verteld- zou hebben. Op
de achterkant zingen Leo Bal en
het Ajaxlegioen ..Johan
Cruyff. ga niet weg!" Met de
strekking van dit supporters
lied kunnen we het gemakke
lijk
uijfelen echt of ,,het grc
•eld"
i als hei
Ajaxlegioen wordt genoemd,
wel voldoende Ajaxharten zal
breken. Voor ons neutrale toe
schouwers heeft Feijenoord de
platenwedstrijd in zijn voor
deel beslist.
EN ANDERE
C W GROOTHEDEN
IN AMSTERDAM
Voor de Country en Wes-
ternliefhebbers is er bijzondei
goed nieuws. Niet alleen
treedt op 25 april in het Con
certgebouw te Amsterdam de
C'apitol Country Package op.
op het Capitollabel verscheen
ook zeer onlangs een serie var
-zes platen „The Stars ol
Country music" met bijna al
le grootheden in de Country-
sfeer. Eigentijdse muziek
(vooral op de zesde plaat) van
eigentijdse in hun genre
knappe vertolkers.
Je moet er van houden, het
Buck Owen*
renland, de stadjes van „Cow
boy's, goktenten, knokpartijen,
drankfestijnen, rodeo's" enz.
Mochten deze zaken aan het
verdwijnen zijn. de Countrv-
/.angers en '-zangeressen, hou
den de folklore in ere. Grote
namen onder andere van Buck
Owens en zijn Buckaroos op
-Ike plaat minstens één keer
Verder, Glen Cambell, Merle
"Haggard. Wanda Jackson (een
Amerikaanse „Zangeres Zon
der Naam"), Wynn Stewart
Buddy Wayne, Sonny James
Billy Joe Spears, Ferlir
Husky, Tex Ritter. Bobbit
Gentry (natuurlijk met haai
wereldberoemde „Ode to Billi
Joe"), Jean Shepard, de Cha
poral Brothers. Charlie Louvii
en nog een boel anderen Vooi
mij is het zesde album hei
best, vooral het nummer „Gal
veston" van Glen Cambell doet
het opperbest en het „I take a
lot of pride in what I am'
van. natuurlijk Merle Hag
gard. Natuurlijk is het recht-
door-zeewerk van Buck
Owens ook «ven niet t« ver-
maden.
Het komt voor dat uitvindingen gedaan worden met
edelaardiger bedoelingen, dan hun toepassing zou
doen geloven. Wie de rokjes tot duizelingwekkende
hoogte zag optrekken en dientengevolge méér been
en meer kous bewonderde dan ooit fatsoenlijk is
gevonden, zal raar opkijken als hij hoort dat een
dominee de basis heeft gelegd voor de kousenindustrie,
die bi? de minimode zo buitengewoon veel belang
had!
Als hij het wist, draaide hjj zich om in zijn graf. En
h\j zou nog een poosje kunnen doorwentelen, want
van de zomer zullen er massa's blijven zweren bij de
korte rok en hun benen flatteren met modern
breisel. dat heel fijn kan zijn, met een strooimotief
versierd, of grover om onder een voorjaarstailleurtje
te dragen.
William Lee. die in de zestiende eeuw dominee was
in het Engelse graafschap Nottinghamshire had een
technische knobbel, die hem aan het denken zette
over een breimachine. Nog pas honderd jaar voor zijn
tijd kwamen gebreide kousen in zwang. Tevoren
kende men alleen maar kousen, die uit stukken stof
waren gesneden en daarna in elkaar gezet. De
gebreide kousen waren bijzonder duur. omdat ze
slechts met de hand gemaakt konden worden
Het brein van de dominee bracht negen verschillende
breimachines uit. Hij bouwde ze allemaal en
demonstreerde ze aan het hof in de hoop er patent op
te krijgen. Hij kreeg het patent niet. Boze tongen
beweerden dat het populair maken van gebreide
kousen, een vervagen van de standen zou veroorzaken.
Dit standsbewustzijn maakte de dominee des duivels
en hij stak met zijn negen machines over naar
Frankrijk in de hoop daar wél koninklijke
bescherming te krijgen. Maar het Franse hof was al
niet toeschietelijker. Lee stierf in 1610 te Parijs,
zonder ooit succes geproefd te hebben.
Dominees broer, die hem naar Parijs had vergezeld,
was veel meer op de wereld ingesteld. Hij keerde
naar Engeland terug met de acht rondbreimaehines,
die waren overgebleven en hij begon er in Londen
een zaakje mee. Zonder patent. Maar met succes. Na
vijftig jaar waren er in Londen vijfhonderd machines
in werking. Maar deze expansie hebben alleen de
nazaten van de Lees beleefd.
Dm te laten zien, dat heus niet allen de minirok laten zakken,
nedt Diors boutique kousen en panty's die het hele been
opeisen. Ragfijne dunne met een strooimotief van ruitjes dit
hier spartelend bewijzen: ik worstel en blijf boven; grover
handgebreide voor haar die de dans van de maxirok ontspringt
dragen Diors mannequins deze kousen ook
midirokken).
.Heur haar", het sieraad van de
rouw, moet buitengewoon zeldzaam
zijn, anders zou de pruik „die er uit
liet alsof hij geen pruik is",
mmogelijk zó populair kunnen
■oorden. Een bekwame kapper uit een
orovinciestad verkoopt er zo'n vijftig
oer week, waarvan het grootste deel
van synthetisch haar is gemaakt. De
fabrikant van de Birdpruiken
uitsluitend synthetischhaalt alleen
in ons land een maandomzet van één
miljoen gulden.
Curvy Bird, een kwiek kortharig
Carmenpruikje in vijftien kleuren
59,-) is sedert een goed jaar hier in
Nederland neergestreken op meer dan
honderdduizend hoofdjes (en enkele
hoofden, want ze staan een jongeman
lang niet gek).
Het model wordt eerstdaags aangevuld
met vijf gloednieuwe: korte ponypruik,
iets langere pagepruik, halflange naar
buiten gekrulde, schouderlange en tot
op de rug lange pruik, elk in minstens
twaalf kleuren (variërend in prijs van
59.- tot I 79,-). De totale collectie
bestaat uit tweeëntachtig stuks en het
komt de fabrikant niet onmogelijk
voor, dat een vrouw ze allemaal zou
willen hebben om tweeëntachtig keet
anders te kunnen zijn. Dit lijkt een
grapje. Maar géén grapje is het. dat
zij een plank in haar kast gaat
reserveren voor „enkele" pruikjes.
Op de komende Internationale
Huishoudbeurs wordt de nieuwe
Carmencollectie gelanceerd. Daarna
zullen ze te krijgen zijn in alle
Bijenkorven (waar speciale Carmen-
boetieks worden ingericht met ad
viserende meisjes in donkerrode
uniformen!), bij Gerzon in Amster
dam, maar voorts ook bij parfume
rieën. drogisten en kappers door het
he1 land.
Deze pruiken worden geipaakt in de
Carmennederzetting te Hongkong en
de lage lonen aldaar stellen ons in
staat de hand te leggen op zo'n goed
produkt voor zo weinig geld.
nr VAfl
drink 't
Si a« "fcen 9e*°ndër'
Het synthetisch haar is géén nylon,
maar een zeer natuurgetrouw on
brandbaar draad, dat uitgevonden
werd door een Japanse poppen-
fabrikant, die van mening was dat de
kindertjes gemakkelijker met het
poppehaar moesten kunnen manipu
leren. De haren worden geknoopt op
dat elk haar een
„Dreamy Bird" is de langste pruik
dubbele lengte heeft en geknoopt
wordt in het midden. Bij het bor
stelen met grof getande metaler
borstel (nóóit met een' synthetisch»
borstel, want dat maakt het haar
statisch) kan het haar
uitgetrokken worden. De pruik sluit
om het hoofd met een stretch onder-
net, dal bovendien voldoende venti
leert. Dit wil niet zeggen, dat men
Jag en nacht een pruik kan dragen
sonder het eigen haar te verstikken,
maar wel dat „vaak" dragen geenl
pnkel bezwaar oplevert. Het grot»!
voordeel van deze pruiken boven du
van echt haa. ligt natuurlijk
prijs. Bij die prijs moet men
berekenen, dat deze kapsels
gemodelleerd zijn, zelf mogen ge
wassen worden in koud shampoosopj»
en op kamertemperatuur (niet onder
de droogkap) In een half uur drooj
zijn. Chignons en toupets
haar worden niet voorgemodelleerd
maar op het hoofd geknipt,
de kapper gewassen en in model ge
bracht
Men moet de twee produkten ccW
en onecht, evenmin vergelijken
briljant en bergkristal. Wie geen geli
over heeft voor briljant kan ziel
buitengewoon flatleus tooien
bergkristallen en zonder spijt r
poosje de witte sieraden vergeten
voor smaragdgroene!
Met het komende badseizoen in hd
vooruitzicht blijkt de pruik
nieuwe taak beschoren: zó
water met piekhaar
uipperskopje!
Wie de Huishoudbeurs bezoekt,
niet aan de Carmenstand ontkomen,
want de aantrekkingskracht i
netisch. Wij hebben een vporproefj'
jehad en stelden vast, dat negen
de tien vrouwen branden van v
langen pruiken te passen. Als er
is voorgegaan blijft de rest n
achter: „Jofel, geinig, beeldig, idioot"
en „Wat ga jij erop vooruit",
van de lucht.
h*
