John Wayne kreeg Oscar pa dertig jaar
Roman van de zee
S)eÊöidóe0ou^cmt
Orkest van Birmingham
gast in de Doelenzaal
Arsenal-Ajax:
ton goedkoper!
Radio Nordsee
vanavond weer
in de ether
Wiekslagen
zwarte adelaar
FILM VAN VANA VONÜ:
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
WOENSDAG 8 APRIL 1970
Gevraagd: nat
temporiseren
"V'AMENS de NKV-bedrijfsgioep van
het spoorwegpersoneel heeft voorzit
ter Schroër een op het eerste gezicht
wat merkwaardige alarmkreet laten ho
ren: temporiseer bij de Nederlandse
Spoorwegen de reorganisatie, die qua
efficiency en economisch belang nood
zakelijk is.
Natuurlijk slaakt de heer Schroër deze
kreet niet zonder reden: hij constateert
hoe bij de Spoorwegen de op zichzelf
wenselijke wijzigingen elkaar zo snel
opvolgen, dat het personeel het tempo
niet meer bij kan houden en zich ge
frustreerd gaat voelen.
Daarbij komt nog. volgens de vak
bondsbestuurder. dat het personeels
bestand te klein is om alles wat de di
rectie aan produktieuitbreiding begeert,
zonder ernstige spannigen waar te kun
nen maken. Vooral in het westen van Ne
derland vloeien hieruit allerlei verve
lende gevolgen van onderbezetting voort.
De heer Schroër hoopt dat de op 23 april
bij de Spoorwegen te kiezen onderne
mingsraad voor meer „tegendruk" gaat
zorgen, maar pleit daarenboven nog voor
wat temporisering bij de reorganisatie-
en regionale centralisatieplannen.
Tussen de regels van zijn pleidooi kan
men het advies lezen, dat in het belang
van het personeel de Spoorwegendirectie
de eerstkomende tijd dan maar een wat
groter nadelig saldo op haar dienst voor
lief moet nemen.
Keerzijde
MET de nodige variaties doet het ver-
schijnsel, waarvan de heer Schroër
gewag maakt, zich bij talrijke reorgani
saties in ons bedrijfsleven en maat
schappelijk bestel voor.
Wanneer firma's fuseren of nauw
gaan samenwerken, gaat dit meestal ten
■Mte van de belangen van sommige
werknemers. En dan echt niet alleen bij
kapitalistisch ingestelde ondernemingen;
denk bijvoorbeeld maar aan de ontslagen
die gepaard zijn gegaan aan de reorgani
satie van de Arbeiderspers,
Wanneer pedagogen en politici in Ne
derland aandringen op drastische wijzi
gingen bij het onderwijs, vertellen zij er
maar zelden bij dat wat zij vragen ge
paard kan gaan met behoorlijke taakver
zwaringen voor een deel van het onder-
wij zend personeel, casu quo aan ernstige
inkrimping van de werkgelegenheid in
bepaalde vaksectoren.
Ook buiten het materiële vlak heeft
de modernisering en democratisering niet
zelden een keerzijde, waaraan soms te
gemakkelijk wordt voorbij gegaan. De
felste studentenacties bijvoorbeeld bren
gen nog al eens onnodige en onverdiende
gevoelens van frustatie en. spanning te
weeg bij wetenschapsmensen, van wie
geen oog hebben voor de maatschappe-
eeen oog hebben voor de maatschappe
lijke ontwikkeling.
Radicaal
CAMENV ATTEND zouden we willen
opmerken, dat bij vernieuwingen en
reorganisaties de voorstanders dikwijls in
hun radicalisme geen oog meer hebben
voor de gerechtvaardigde belangen'van
anderen en zelfs niet voor de humani
teit, waarop zij zich bij andere gelegen
heden zo laten voorstaan.
Wanneer het bedrijfsleven reorgani
seert, staan de burgers in grote getale
gereed om met stenen te werpen; niet
altijd ten onrechte. Maar buiten d^ sec
tor van het directe materiële gewin, zet
ten dezelfde burgers dan graag oogklep
pen op. Behalve wanneer hun eigen be
langen in het geding komen.
Een helemaal nieuw verschijnsel is
dit niet. Afgestudeerden handelden en
dachten ook vroeger, zelfs een paar jaar
nadat ze de studentenwereld verlaten
hadden, bij herhaling heel anders dan in
de tijd toen ze zelf de rol van oppositie
speelden; een voorwerker en een perso
neelschef leren in een minimum van tijd
de zaken heel anders te zien dan de ..ge
wone" werknemers in wier geleden ze
eenmaal hebben gestaan en mede kriti-
De voornaamste oorzaak van dit alles?
Naar onze smaak de neiging om onder
het mom van maatschappelijk belang te
vechten voor iets wat men in de eerste
plaats-voor het eigen prestige of mate
rieel gewin begeert. Dit gevoegd bij de
te sterke accenten, die we in onze tijd
vaak op efficiency, produktiviteit en per
soonlijke con ten tering leggen, maakt dat
te gemakkelijk besloten wordt niet de
weg van de temporisering te kiezen,
maar radicaal te streven r.aar het volle
En dan vergeten we weer met zijn al
len, dat de tijd waarin iedereen alleen
maar voor zichzelf probeerde te zorgen
en naar eigen inzichten placht te hande
len, onze wereld zo veel misère heeft
gebracht.
Louis Fremaux
motorisch gericht
orkestleider
AH „sakenwaarnemer" voor het in
.Amerika rondreizende Rotterdams Phil-
harmonlsch Orkest concerteerde dinsdag
bi de Doelensaal het City of Birming
ham Symphony Orchestra. Het orkest
dat In *tfn gonden Jubileumjaar het
werd ln 1920 definitief opgericht
onder leiding staat van de Franse diri
gent Louis Frémaux..
Het orkest uit Birmingham sir
Adrian Boult is rijn meeet bekende
leidsman geweest heeft de omvang
van een groot symfonie-orkest met op
merkelijk veel dames in zijn gelederen
(van viool via contrabas tot slagwerk)
en zo te zien weinig met Europeanen.
Het is een ensemble met kwaliteiten,
maar ook met tekortkomingen; de klank
van de blazers is met hélder, de strijkers
klinken vooral in open opmaten dikwijls
heterogeen.
Deze lacunes op het gebied van de
klankvorming kunnen een gevolg zijn
van de directietrant van Louis Frémaux;
hü is ln zijn dirigeren uiterlijk sterk
motorisch ingesteld; de rechterhand
geeft onvermoeid en stuwend het ritme
aan en als de assistentie van de linker
hand Ingeroepen wordt, ls het meestal
om een climax op te bonwen. niet om
de klank te nuanceren.
Zodoende miste de als openingsnum
mer gebrachte Rossim-ouverture „La
gazza ladra" raffinement. Zodoende
kwamen later Roussel en César Franck
in lyriek te kort. Maar waai* Frémaux
wél naar hartelust rijn voorkeur kon
uitleven, dat was de ééndelige (maar
toch drieledige) symfonie van Richard
Rodney Bennett, die dirt werk twee jaar
gëleden voor de New York PhdUharmonia
van Bernstein componeerde.
Volgens de programtoeliichtiing behoort
Bennett in Engeland tot de „nouvelle
vague", maar wat klankvondsten betreft
zullen Peter Schat en Jan van Vlijmen
hem wél liever bij „de oude doos" rang-
scshikken. Want qua harmonie gaat
Bennett niet veel verder dan het punt
waar bijvoorbeeld Roussel eindigde.
Ritmisch is het een leuk werk met uit
gebreide mogelijkheden voor het slag
werk. De inzet van Frémaux cn orkest
leek ons hier het meest geslaagd van
de avond.
Franck - Roussel
Om zijn eigen afkomst niet te ver
loochenen wijdde Frémaux vijftig pro
cent van zijn program aan de gallische
muze: de tweede suite van Roussel bij
het ballet ,3acchus en Ariadne" en de
symfonie van César Franck.
Zou Frémaux geiVeten hebben dat de
vaste „bespeler" van de Doelenzaal, Jean
Fournet, een vermaard Rousselvertol'ker
is? Zo ja, dan begrijpen we zijn keuze
wel. Want de vergelijking viel duidelijk
in het nadeel van de te onstuimig en te
weinig soepel spelende musici van het
Birminghamse orkest uit. César Franck
ging beter, maar zoals reeds gezegd
de dynamiek kreeg bij Frémaux te veel.
de lyriek te weinig. Pas in het laatste
deel voelden we ons echt in Franoks
dreven thuis. G. v-
LOUIS FRéMAUX
Krün Giczen en Hannes Postma zullen
hun werken tentoonstellen in Galerie
Nouvelles Images (Westeinde 22, Den
Haag) van 10 t.m. 30 april. Beide
kunstenaars hebben al een reeks van
buitenlandse exposities op him naam
„Jood ln Nederland", Marga Kerklaana
documentaire over de assimilatie van
de Nederlandse joden, die gisteren door
de KRO werd uitgezonden, vonden we
een erg goed programma. Dit niet
het minst omdat de samenstelster zich
strak aan haar stor hield en nuchter,
zonder sentimentaliteit, de feiten op
tafel legde.
Die nuchterheid zal met name ook
joodse kijkers deugd heben gedaan.
Sinds de afschuwelijke nazimisdaad
tijdens de laatste oorlog zijn we ge
wend geraakt de joden met een zekere
meewarigheid te benaderen. Een der
woordvoerders in het programma sprak
van het gevoel een „marmotje met een
lam pootje" te zijn. Meewarigheid is
niet altijd een deugd
De documentaire schetste hort histori
sche feiten, liet zien dat vóór 1940 de
assimilatie al zo ver gevorderd was
dat ze volledig dreigde te gaan worden,
en toonde de huidige stand van zaken
in meningen van gezaghebbende woord
voerders. De conclusie luidde ongeveer:
echte toekomst voor de joden ortho
dox of ongelovig Ujkt uitsluitend te
liggen in Israël. Daarbuiten zal de as
similatie zich zo snel voortzetten, dat
het diaspora-jodendom tot verdwijnen
gedoemd lijkt.
Het was een feiten-, dus woorden-
zware, documentaire. Dooi de knappe
montage en ook door het inlassen van
bijvoorbeeld dat charmante naspelen
van het Mozesverhaal op een joods
schooltje, heeft ze ons toch hevig ge
boeid.
De KRO gaf in Verslag op dinsdag
amateur-cineasten weer ruim baan;
ze maakten geen ernstige brokken dit
maal. Vele brokken werden gemaakt
in De wrekers, maar die zijn in deze
plezierige KRO-aankoop altijdvan
luchtig gehalte.
AVRO's Televizier bracht goede achter-
grondfeiten terzake de moord op de
Duitse ambassadeur in Guatemala. Voor
het overige kwamen gekochte en eigen
zaken aan de orde. de laatste categorie
in de oppervlakkige benadering die het
AVRO-magazine kenmerkt. Televizier
liet overigens zien hoe men een sex-
film (Allemaal naar bed) met nagenoeg
„kuise" beelden kan behandelen. Voor
sommige kijkers op dit late uur wel
licht een teleurstelling! Vg.
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM De NOS-televisie zendt
hedenavond van 19.29 tot 21.15 uur zo
als bekend via Nederland 1 een recht
streekse reportage uit van de voetbal
wedstrijd ArsenalAjax. Het betreft
hier de eerste wedstrijd in de halve
finale van het toernooi om de Jaar-
beurss tedei ibekeidiie in Londen wordt
gespeeld.
Deze t.v.-reportage is niet zo kostbaar
als wij abusievelijk vorige week meld
den. De kosten der uitzending bedra
gen n.1. niet anderhalve, maar een
halve ton. We stellen er prijs op dit
berioht te reotificeren, aangezien anders
de clubbesturen in de vertekling zullen
geraken om nog hogere uitzendrechten
van de NOS te vragen.
ZURICH (AP) De directeuren van de
piratenzender Radio Nordsee Interna
tional hebben bekendgemaakt dat de
zender woensdagavond weer in de
lucht komt op een nieuwe golflengte in
de middengolf.
Eerdere uitzendingen van de piraten
zender hebben m Engeland protesten
uitgelokt omdat zij de Britse scheep
vaartstations stoorden.
Daarop heett Nordsee verleden maand
haar uitzendingen op die golflengte ge-
Er zijn interessante mensen op de we
reld. Mensen die heel wat avonturen
achter de rug hebben. Maar slechts
weinigen van hen kunnen er boeiend
over vertellen. Hubert F. Julian, die
bekend staat als „de zwarte adelaar",
hij is 73 jaar, wapenhandelaar, show
man, avonturier etc., kan dat wel. KRO-
man Henk Neuman, die ons helaas ver
laten gaat, heeft hem zo ver weten te
krijgen dat hij in een apart program
ma zal optreden. En nu maar afwach
ten wat hij ons te vertellen heeft ook
buiten de wapenhandel om. wat voor
velen van ons geen uiterst zindelijk be
drijf is. Misschien horen we iets over
zijn ervariijgen als piloot die zijn vlieg
brevet haalde als., eerste neger! Hij
is ook militair gouverneur van keizer
Haile Selassie geweest en werd ver
liefd op diens dochter, hij had een
vernuft plan uitgedacht om Mussoli
ni uit de weg te ruimen en tijdens
de politionele actie in het voormalig
Nederlands-Indië heeft hij 'n rol ge-
Bovendien bracht hij miljoenen dollars
bijeen om Tsjombe vrij te kopen. Maar
misschien brengt hij dingen te berde
waarvan niemand weet dat hij ze uit
gehaald heeft.
Nederland II 21.15 uur.
Nationaal programma
op koninginnedag
(Van on/.e omroepcorrespondent)
HILVERSUM Het nationaal pro
gramma, dat op Koninginnedag (don
derdag 30 april a.s.) gedurende de ge
hele dag rechtstreeks dooi de NOS-
radiio via Hilversum 1 wordt uitgezon
den uit de gemeente Laren (N.-H.) zal
worden gepresenteerd door Joost de
Draaier, Wiliem Duys en Pim Jacobs.
Het programma zal onder meer bestaan
uit het optreden van een groot aantai
bekende Nederlandse artiesten in vier
verschillende zalen te Laren.
Ook dit keer zal aan het Koninginne
dagprogramma weer een nationaal
straatmuzikantenlestival worden ver
bonden, dat wordt georganiseerd door
de NOS. Deelnemers aan dat festival
worden die dag in Laren verwacht,
waar zij voor de NOS-radio zullen op
treden en waar tussen de uitzendingen
door ruime gelegenheid bestaat om te
„mansen" (collecteren). Deelneming
staat in principe open voor elke Neder
landse straatartiest. Opgaven en inlich
tingen zijn bij de NOS-radio, Postbus
10, Hilversum, te verkrijgen.
Het straatmuzikantenlestival zal des
avonds worden besloten met een groot
concert door de deelnemende straat
artiesten, dat wordt gehouden in de
Singerconcertzaal te Laren. Op dit con
cert zullen ook enkele buitenlandse
straatmuzikanten optreden onder wie
de bekende Londense ex-straatzanger
Don Partridge. Zowel de NOS-radio
als -televisie zullen een deel van het
concert rechtstreeks uitzenden.
Maggie Smith
zorgde voor
de grote
verrassing
HOLLYWOOD. John Wayne
heeft geheel volgens de verwach
tingen de Academy Award voor
de beste mannelijke hoofdrol in
de wacht gesleept. Weliswaar had
hij flinke concurrentie in de
„Midnight cowboys" Jon Voight
en Dustin Hoffman met als ook
niet kansloze outsiders Peter
OToole (Goodbye mr. Chips) en
Richard Burton (Anne of the
thousand days) maar het senti
ment overwon. Want iedereen
.wist, dat de Oscar niet. zo zeer
voor zijn rol in ..True grit" was.
dan wel voor de dertig jaar waar
in Wayne steeds tot de sterren
behoorde, die het meeste geld in
het laatje brachten. Sedert. John
Fords „Stagecoach", waarin hij
de rol van Ringo Kid vervulde,
kreeg de thans 62-jarige acteur
vrijwel steeds „top billing",
Als compensatie werd „Midnight cow
boy" uitgeroepen tot de beste film van
19139 en kreeg John Sohlesinger de
Oscar voor de beste regie. Costa Ga-
vras" „Z". die zowel als beste film als
voor de regie op de nominatie voor een
Oscar stond, werd nu uitgeroepen tot
beste niet-Engels sprekende film-
De grote verrassing van de avond was
wel de Oscar, die de Engelse actrice
Maggie Smith veroverde voor de beste
vrouwelijke hoofdrol in „The prime of
miss Jean Brodie" Judy Garlands
dochter Liza Minelli („Pookie") en
Henry Fonda's dochter Jane l„Ttoey
shoot horses, don't they?") leken de
grote favorieten, maai- Maggie Smith
werd triomfator met haai vertolking
van een gefrustreerde Schotse kost-
••ahoolonderwijzeres. De film werd
destijds uitverkoren voor de Royal
Performance in Londen, maar haalde
in Den Haag slechts één week Byoul
De beste actrice op het tweede plan
was Goldae Hawn voor haar rol van
Toni in „Cactus flower". De beste
acteur van het tweede plan was Gig
Young voor zijn rol in „They shoot
horses, don't they?".
Veteraan John Wayne kreeg een dave
rende ovatie van het publiek in de
grote zaal van muziekcentrum. Sinds
lang wordt hij beschouwd als de grot»
held van de filmindustrie. Wayne zei,
na zijn parijs in ontvangst genomen
hebben, met tranen in de ogen, dat hij
zeer dankbaar was. Voor Maggie Smith
«eelt was de Oscar ook een grote ver
gassing. Zij was niet eens aanwezig bij
de uitreiking.
Burt BaCharach was een dubbele win
naar. De jonge componist kreeg een
Oscar voor de originele muziek bij
„Butdh Cassidy and the Sundance Kid"
«n een andere voor- het filmliedje
Raindrops keep fallin' on my head",
waarbij Had David de tekst heeft ge
schreven-
Qary Grant en George Jessel kregen
hijzonder populaire extra-Oscars. Frank
Sinatra zei, dat Grant „een briljant
acteur" was, ook al had hij in zün
lange carrière nog nooit een Oscar ge
wonnen. Hij kieeg een staande ovatie.
De 72 jaar oude Jessel kreeg een extra-
Oscar (de Jean Hensholt Humanitarian
Award voor toegewijdiheid aan prijzens
waardige zaken) voor zijn werk ten
behoeve van soldaten in een periode,
die loopt van de eerste wereldoorlog
tot aan Vietnam. Zijn prijs werd hem
uitgereikt door een vorige winnaar.
Bob Hope.
Er waren dit jaar geen films, die uit
zonderlijk veel Oscars kregen. „Butch
Cassidy and the Sundance Kid" kreeg
«aog de meeste: vier, met inbegrip van
Baaharachs muziek. William Goldman*
oorspronkelijk scenario en de cinema
tografie van Conrad Hall. Midnight
cowboy" en „Hello Dollly" kregen elk
drie Oscars. De beste korte documen
taire was „Tsjedho-Slowakije 1968".
En dat was het dan weer voor deze
keer. Hollywood kan weer een beetje
tot rust komen.
NEDERLAND I
•18.45 uur:
De fabeltjeskrant
18.55 nur:
Journaal
CVK/IKOR/RKK
19.04 uur:
Kenmerk
NOS
19.29 uur:
Reportage eerste helft
ArsenalAjax.
20.15 uur:
Zendtijd politieke
partijen
20.25 uur:
Reportage tweede helft
ArsenalAjax
voortgezet onderwijs
11.10 uur:
Notre ville (les)
11.35-12.00 uur:
De laatste bus (les)
14.00 uur:
Kijk als je tekent
zie je meer
14.25-14.50 uur:
Iet wiet wijt
de wereld (les)
NOS:
18.45 uur:
De fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
VPRO:
19.04 uur:
Waar zijn de negers
van vroeger?
21.15 uur:
Stichting Socutera
21.20 uur:
Hoofdfilm „Oproer
de Defiant"
22.55 uur:
Toonbeeld
23.25 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur:
De fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
KRO
19.04 uur:
Mik
19.20 uur:
Wereld op wielen
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Schrijvers en politiek
21.20 uur:
Dagboek van een
oproerkraaier (3)
22.po uur:
Schrijvers en politiek
(vervolg)
22.30 uur:
Journaal
TELE AC:
22.35 uur:
Bij leven en welzijn
NEDERLAND II
NOS:
18.45 uur:
De fabeltjeskrant
20-00 uur:
Journaal
•20.20 uur:
Bonanza
21.15 uur:
De zwarte adelaar
21.40 uur:
Zelf doen
22.20 uur:
Pastorale concilie
22 50 uur:
Jourdaal
TELEAC
22.50—23.30 uur:
Spaans voor beginners
(les 10).
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
Scala
19.30 uur:
Van gewest tot gewest
20.00 uur:
Journaal
TROS:
20.20 uur:
De dief vanWashington
21.10 uur:
Nina Simone
22.00 uur:
Vrouwen alleen
CVK-IKOR:
22.20 uur:
Tot onze
diep>e droefheid
22.50 uur:
Journaal
Met de film „Oproer op de Defiant" (1962) zitten we midden in de Napoleon
tische tijd. De H.M.S. „Defiant", onder bevel van kapitein Crawford, wordt nas
Corsica gezonden om er de Britse vloot te versterken. Maar eenmaal daar
aangekomen blijkt de vloot reeds vertrokken te zijn. Vele avonturen wachten
dit trotse schip van de Britse marine nog.
Voor het zover is echter gaat regisseur Lewis Gilbert uitvoerig in op de zo
verschillende karakters van kapitein Crawford en diens rechterhand de sadis
tische Scott Pagett.. Crawford ziet ronselen als eer
gekant tegen lijfstraffen. Pagett is een sadist, die
de bemanning en ook Crawford eventueel v
De karakters zijn wel erg zwart-wit getekend ei
Guinness en Dirk Bogarde kunnen niet verhinderen, dat het eerste deel van de
film een beetje al te mooi of al te slecht is om waar te schijnen. Ook te
romantisch om historisch te kunnen overtuigen.
De film komt eigenlijk pas in het tweede deel tot leven als de situatie zich
tijdens enkele spectaculaire zeeslagen toespitst als Pagett het commando van de
gewonde Crawford wil overnemen. Een verzorgd produkt, dat lijdt onder een
te lange aanloop met twee clichéfiguren, die voor de doorgewinterde filmkijker
niets nieuws te bieden hebben. (Nederland I - 21.20 uur)
i noodzakelijk kwaad maar is
er alleen maar op uit is om
ia diens zoon te breken.
3 zelfs de talenten van Alec
HILVERSUM II
7.16 Stereo: Badinerie: klassieke i
<7.30 Nieuws; 7.32 Aktualitelten7.50 Over
weging; 00-8.10 Nieuws.). 8.30 Nieuws. 8.32
Voor de huisvrouw. N
dat kind?, pedagogisch*
Muziek uit de Barok (opn.j. KRO:
Nieuws. 11.03 Voor de zieken. 11.54 Berlch
SUS-Aktie. 11.55 Mededelingen. NCRV: 12.01
324 m. (NEDERLAND^)
:erberlcht, mededelingen ei;
SOS-berichten voor schippers.) 12.55 Buiten
lands persoverzicht. 13.00 Nieuws, weerbe
richt, mededelingen, dagklappcr en SOS-
berichten voor schippers. 13.20 Tafelmuzlek.
14.00 Nieuws. 14.03 Symfoniemuziek. (15.00
Nieuws). 16.00 Nieuws. (Tussen 16.00 en 17.00
Wielrennen: flitsen uit Ronde van Belg it1).
16.03 Beursberichten. 16.09 Grammofoonmu-
zlek. 16.15 Programma voor oudere luiste
raars. 17.00 Nieuws, weerbericht en medede
lingen. 17.15 Jazzkroniek.
