G.S.: SELECTIEF BELEID BIJ INDUSTRIEVESTIGINGEN Woning bouw is primair Frisdranken blijven markt beïnvloeden „STEEDS MEER EN STEEDS BETER" ZEGGEN FABRIKANT EN CONSUMENT -lËi Nieuwe woonvormen ontwikkelen, industrie moet naar het zuiden GUYANA 25 Zuid-Holland en zijn komende structuur Provincie verdelen in vier grote gebieden WOENSDAG 25 MAART 1970 DE T.FÏÏDSE COURANT PAGINA T en onzer verslaggevers) DEN HAAG De drankge woonten in ons land ztfn voor U'st de frisdranken betreft aan veranderingen onderhevig. De frisdranken worden nog steeds populair, dat is zeker. Bedroeg het verbruik per hoofd van de bevolking van [alle mogelijke limonadesoor- i in 1956 nog slechts 10 li- in het afgelopen jaar wam dit uit op 50 liter. In afgelopen zes a zeven jaar ïs zelfs een verdubbeling van het verbruik opgetreden. De- *e stijging is sterker dan die van bier. Het is zoals een fabrikant van frisdranken het zegt: „Vroeger kregen de kinderen als ze dorstig thuiskwamen een koud glas water. Dat Veranderde toen moeder met enkele flessen limonade thuis kwam. Ook hiermee kan de dorst gelest worden. Boven dien is het smakelijker dan water en gezonder.'' Dit was het begin. Want al spoedig kwamen er variëtei ten. Was er een jaar of tien geleden het flesje cola de populaire frisdrank, dit is het allang niet meer. Dit van oor sprong Amerikaanse produkt genoot over de gehele wereld grote bekendheid. Het gezeg de, dat het zelfs in de Sahara mogelijk is zo'n flesje te be machtigen, illustreert de faam van deze drank. Toch is de jnarkt voor dit artikel in de laatste vijf jaar aanzien lijk teruggelopen. Een jaar of vijf geleden had dit produkt nog een aandeel op de markt van circa 20 tot 22 procent. Thans bedraagt dit 15 procent een duidelijke indicatie Waarom de consumptie van deze drank is verminderd, is niet zo gemakkelijk te zeggen. De fabrikanten hebben er gens de indruk, dat de huis vrouwen hun kinderen er voor behoeden cola te drin ken, omdat het cocaïne bevat. Bovendien is in de laatste 5 jaar de mogelijkheid om op andere dranksoorten over te gaan. enoim vergroot. De mo nopoliepositie waarin de cola industrie enigszins verkeerde, is teloor gegaan. Er zijn te veel alternatieven gekomen. Het zijn vooral de zogenaam de up-soorten, die bij het publiek bijzonder in de smaak zijn gevallen. Daarnaast ook j de verschillende sinaasappel- smaken. Vooral in het hoogseizoen lukt het de fabrikanten nauwelijks om aan de vraag te voldoen. De kwaliteit van de „ups" is ook sterk verbeterd. De fa brikanten noemen deze limo nade een fijn produkt. Er wordt niet meer met kleur stoffen e.d. gewerkt. De limo nade- en up-dranken zijn ook verbeterd als gevolg van de felle concurrentie. De concurrentie is hevig. Vooral uit de goedkope sector. De goedkopere dranken merkartikelen die thuis horen in de zogenaamde b- sector. vinden ook gretig af trek. Toch begint ook hier een kentering op te treden. Het gaat er meer en meer op lijken, dat men toch de duur dere frisdranken prefereert boven gazeuses e.d.. die ook in de b-sector thuishoren. De fabrikanten geloven, dat het publiek zich wat gaat afkeren van de limonadegazeuses, die door de fabrikanten ronduit slecht worden genoemd. „Bovendien", zo zeggen zij, „moet men wel met duurdere minder „cola", steeds op zoek naar andere soorten frisdranken. dranken komen. Wil men een bepaald image blijven op houden, dan dient men geen goedkope gazeuses te serve ren. Het publiek heeft dit ook door." Verwacht wordt, dat over nauwelijks vijf jaar de consumptie per hoofd van de bevolking reeds 75 liter zal bedragen. De ontwikkeling is duidelijk. De dranken met een sinaas appel-, citroen- of up-smaak bezitten in ons land reeds meer dan 60 procent van de markt. De groei van de wel vaart is ook te merken in de verandering van de drankge woonten. De koopkracht is toegenomen. Dit bleek niet alleen uit een stijging van de omzet, maar ook uit het ver langen van de consument naar andere en betere soorten frisdranken. Ze zijn er ge komen. Ook al moet er meer geld voor worden uitgegeven. Het mag niet deren. NIEUWE POSTZEGELS De Algerijnse PTT geeft op 50 maart een serie van vier :egels uit met afbeeldingen ■an zeedieren. De in helio- 'ragure gedrukte zegels dra ten als voorstellingen: 0.30 „Aristeomorpha follia- i", 0.40 Fr. „Pinna nobi- 0.75 Fr. „Retepora cel- ulosa" en 1.00 Fr. „Coral- ium rubrium". iet op 23 februari republiek teworden Guyana heeft op .4 maart een serie paasze- tels uitgegeven. Op de vier egels zijn afgebeeld twee childerijen van Petrus Paul lubens (1577-1640), namelijk .Christus aan het kruis" (6 en 25 cent) 'n „De kruisafneming" (5 en 15 cent). De PTT van Jamaica heeft op 11 maart ■ijf zegels uitgegeven met portretten :an mannen die een belangrijke rol ïebben gespeeld bij de strijd om de ^afhankelijkheid van dit Caraïbische •iland. Afgebeeld zijn: 1 c, George William Gordon; 3 c, Sir Alexander ïustamente; 5 c. Norman Washington Hanley; 10 c. Marcus Mosiah Garvev; Paul Boglie. De PTT van de Afrikaanse staat Leso- - tot 4 oktober 1966 het Britse irotectoraat Basutoland heefi op 11 naart twee herdenkingszegels van res- lectievelijk 2"i en 25 cent uitgegeven ijd aan het in 1870 overleden hoof de Bakwenastam, Mosjoesjoe I ^an 24 maart tot 6 april wordt in he' Miner Park in Johannesburg (Zuid- \frika) een grote landbouwtentoonstel ing gehouden. Ter gelegenheid hiervir teeft Malawi, dat ook aan deze expos deelneemt, op 18 maart de koersci ie zegel van 1 sh 6d uit. it. Lucia, een van de Britse boven vindse eilanden, heeft op 7 maart i le vorm van een triptiek drie paar :egels uitgegeven. De afbeeldingen zi; ifkomstig van het in 1755—1756 de William Hogarth geschilderde altf Irieluik in de kerk van St. Mary F in Bristol. Ter gelegenheid van het 20-jarig Haan van een regelmatige luchtdu »eeft de PTT van het Caraïbische eila >t. Vincent op 13 maart een ser 'ier zegels uitgegeven. Afgebeel- fijn5 c, een DC-6 Twin Otter var de „Leeward Islands A'~ Transports. »n Grummai Goose -an Ie Guya na Airways Corporation"; 10 c. een Hawker Siddely 748 van de Liat; 25 c. een Douglas DC-3 van de „British West Indies Airways". Op 24 maart heeft de' PTT van de Afrikaanse republiek Kameroen een serie van vier zegels met afbeeldingen van lianen uitgegeven. De PTT van Madagascar zal op 29 maart in de wapenserie een zegel van 80 Fr. uitgeven met het wapen van Tamatave. Ook verschijnt een eerste- dagenveloppe Op 27 maart zal de Turkse PTT twee Expo-zegels van respectievelijk 50 en 100 kurus uitgegeven. Op 2 mei ver schijnen vier zegels van respectievelijk 50, 60, 100 en 130 kurus ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Turk se carthografie. De PTT van Noord-Vietnam heeft op 3 februari ter gelegenheid van het 40- jarig bestaan van de Vietnamese com- fhunistische partij vijf zegels van elk 12 xu uitgegeven. Twee zegels tonen portretten van wijlen president Ho Tsji- Minh. Op de andere zegels komen por tretten voor an de partijleiders Tran Phoe. Le Hong Phong en Ngoeven Van Coe. Het provinciaal bestuur van Zuid-Holland wil komen tot een totaal structuurplan voor geheel Zuid-Holland. In voorbereiding daarop hebben G.S. van deze provincie een studie afgesloten over de vraag, aan welke eisen en richtlijnen een dergelijk structuurplan moet voldoen. De neerslag van deze studie is vastgelegd in een nota geheten „Ruimtelijke structuren voor Zuid- Iiolland. Deze nota is de leden van provinciale staten toegezonden met het verzoek met de be ginselen akkoord te gaan. Hoewel nog niets concreets vastgelegd is, adviseren G.S. de Staten leden met de volgende gedachten in te stemmen: de gebieden van Den Haag en Rotterdam moeten ieder metropolen worden van ander half a twee miljoen mensen. Tot de metro pool Den Haag behoren dan de agglomeraties Den Haag. Delft en Zoetermeer; beperkingen dienen opgelegd te worden aan ongewenste uitgröfei van Zuidhollandse dor pen: landbouwgronden dienen dienstbaar gemaakt te worden aan de recreatie. Waar landbouw overblijft, dienen bedrijven zich te vergroten tot veehouderijen van 70 a 80 melkkoeien (nu 15 a 40) en akkerbouwbedrijven een opper vlakte te hebben van 100 a 200 hectare. Uil- gegaan wordt van de EEG-gedachte dat de huidige inkomens per landbouwbedrijf veel te laag zijn; een tweetal daarvoor geëigende instituten dient een gedegen onderzoek in te stellen naar de verdere toekomst van de bollen streek, mede ook door de minder gunstige bedrijfsontwikkelingen aldaar; de lange afstandspendel naar de werkgele genheden dient beperkt te worden door een juiste situering van de bedrijven: het openbaar vervoer dient uitermate be vorderd te worden (liefst vrije banen); daar naast dient er voldoende wegenaanleg te komen voor het particuliere vervoer; in Zuid-Holland dient 'n zeer selectief beleid gevoerd te worden ten aanzien van industrie vestigingen; gebleken is de laatste tientallen jaren, dat prognoese over bevolkingsaanwas of bevol kingsverdunning niet uitkomen. Men kan veel „plannen" en „bereke nen" maar over het bevolkingsaantal in de toekomst is weinig te zeggen. Tot die conclusie is ook het provinciaal be stuur van Zuid-Holland gekomen. Bij een streekplan in 1965 (streekplan Rijn streek-West) ging men van een inwo nertal voor Nederland in 2000 uit van 21 miljoen personen; bij het streekplan Rijn en Gouwe in het jaar 1966 ging men er van uit. dat Nederland in 2000 ongeveer 20 miljoen zielen zou tellen, maar bij het streekplan Alblasserwaard en Vijfheerenlanden in 1969 was de be rekening 18 miljoen mensen in het jaar 2000. Verrassingen Maar ook de loop van de bevolking in de provincie zelf geeft aanleiding tot verrassingen. In het ene deel van Zuid- Holland loopt het aantal terug maar in andere delen stijgt het. Men kan alleen naar oorzaken en mogelijkheden zoeken en deze zouden dan kunnen zijn: de uiteenlopende ontwikkeling van de werkgelegenheid, het achterblijven van de woningbouw in sommige delen en een royalere woningbouw in andere gebieden, de uiteenlopende koop- en huurprijzen, het leefmilieu, de plaats waar ouderen graag hun laatste levens jaren doorbrengen en dergelijke. Voor Rotterdam en Den Haag geldt een te rugloop van jorfgere gezinnen. Wil men tot een prognose voor Zuid-Holland ko men, dan menen G.S., dat in het jaar 2000 bij een totale bevolkingsaanwas in Nederland van achttien miljoen zie len Zuid-Holland er 3.75 miljoen bin nen zijn grenzen zal hebben. Bij ze ventien miljoen inwoners zouden het er evenwel 3.54 miljoen zijn (thans on geveer 2.950.000). Doelstellingen De strucuutschets, die G.S. zich voor stellen. mag eigenlijk geen plan zijn maar een maatschappelijke toekomst visie, zo staat in de aangeboden nota. Belangrijk zal zijn wat er dient te ge beuren met de groen gebieden tussen de steden Amsterdam, Den Haag Rot terdam en Utrecht en waar de indus- eengezinswoningen, maar dan trieën moeten komen maar ook waar zij beslist moeten wegblijven. De provincie zou dan willen uitgaan van een viertal doelstellingen a. een veilig en gezond leefklimaat; b. een hoogwaardig woon-, werk- en vrijetijdsmilieu; c. goed gesitueerde en gedifferentieeV- de voorzieningen en d. bevordering van een kwantitatief en kwalitatief op de bevolking afge- gestemde werkgelegenheid. Bij het hoofdstuk „een veilig en ge zond leefklimaat" zeggen G.S. in hun nota, dat de mens moet worden be schermd tegen aantasting van zijn psy chische en fysieke welzijn. Het gaat hier onder meer om wateroverlast en overstromingsgeva- lucht-, water- en bodemverontreiniging; hinder door lawaai en stank; brand en explosiegevaar; gevaar voorstraling en vergiftiging en gevaren van verspreiding van ziekte kiemen door verstoring van het biologi sche evenwicht of door onvoldoende hy giënische omstandigheden. Van de grootste betekenis is de be scherming en zo mogelijk de re constructie van de biosfeer. Ver schraling van het biologische milieu betekent niet alleen een verarming van de natuurlijke omgeving maar kan ook een bedreiging inhouden van de con stitutie van de mens. Milieu Onder het hoofdstuk „hoogwaardig woon-, werk- en vrije tijdsmilieu" wordt gesteld, dat G.S. zich niet ver helen. dat de opheffing van de woning nood dc allerhoogste prioriteit moet hebben. Maar daarnaast is het duide lijk, dat de kwaliteit van het wonen, werken en het besteden van de vrije tijd verbeterd kan en moet worden. Over „goed gesitueerde en gedifferen tieerde voorzieningen" wordt gezegd, dat de cities van de steden zich uiter mate goed lenen voor tal van openba re en particuliere voorzieningen. G.S. willen de ontwikkeling op dit gebied van de grootste centra zoals Rotter dam en Den Haag krachtig bevorde ren. De bereikbaarheid naar die cities dient op velerlei bevorderd te worden onder meer door betere toegangswegen en door het openbaar vervoer. W erkgelegenheid De werkgelegenheid is een teer punt in de nota. Men is zich bewust van de noodzaak maar ook van de gevaren. In principe dient de werkgelegenheid gedifferentieerd te zijn in die zin, dat zijn aansluit op de wensen en de capa citeiten van de bevolking. Onderwijs en pendel zijn belangrijke aspecten. Een massale imigratie van buitenlandse ar beiders is evenals de lange afstands- pendel te beschouwen als ongewenst. G.S. voorzien een minder vergaande uitbreiding van dc Rotterdamse ha- ven- en industriegebieden dan door sommigen wordt voorgestaan. „On derhandelingsmarges" dienen opge steld te worden bij het aantrekken van ook buitenalndse bedrijven. Voornamelijk de meest hoogwaardige industrieën dienen in aanmerking te komen voor vestiging in Zuid-Holland. Industrieën, die grote terreinoppervlak ten vergen, dienen in het geheel niet toegelaten te worden met uitzondering dan van die. die beslist aan diep vaar water moeten liggen. Op de Maas vlakte is daarvoor nog enige gelegen- hied. Maar, zo zeggen G.S., steeds meer zal er toe moeten worden beslo ten gehele industrieën althans wat hun uitbreidingen betreft naar el ders te verwijzen. Om ongewenste ontwikkelingen te ke ren zullen voor dc tc saneren en nieuw te bouwen woongebieden in Zuid-Hol land een tweetal belangrijke maatrege len genomen moeten worden: Er moei worden „gesleuteld" aan de woonvor men en de scheef getrokken concur rentieverhoudingen dienen hersteld t« Wat de woonvormen betreft, zo schril ven G.S. in hun „Ruimtelijke Structu ren voor Zuid-Holland", moet tegemoe gekomen worden aan de wensei van de bevolking. Dit beteken! dat niet moet worden voortge borduurd op de tegenstellin; flat-ééngezinshuis. Nieuwe woon vormen dienen te worden ontwikkek zodat een aantal positieve punten var het traditionele ééngezinshuis kan wor den verenigd met een relatief grote dichtheid van de bebouwing. Deze woonvormen zullen speciaal reke ning moeten houden met de ontplooi ingsmogelijkheden van het gezin met kinderen. Van goede resultaten, die op dit gebeid in het buitenland reeds zijn bereikt, zal een dankbaar gebruik moeten worden gemaakt. Wat de huurverschillen betreft, zal een onderzoek ingesteld moeten worden naar de oorzaken, en naar de vraag welke correcties aangebracht dienen te worden. Een beroep op de centrale overheid zal daarvoor moeten worden gedaan. Zwart op wit hebben G.S. van Zuid- Holland thans gesteld, dal de indus triële ontwikkeling naar het zuiden eensgezinswoningen, dan als flat dient voortgezet te worden. Zij achten een ovcr-industrialisering van Zuid- Holland funest en menen, dat uitbrei ding in West-Brabant de meest juiste gang van zaken is. Dc industrie zal zich dan kunnen aansluiten bij het aan wezige industriegebied in West-Bra bant (b.v. Etten-Leur) en zich kunnen voortzetten naar België. Deze industrieën kunnen dan ook me< - profiteren van de havenstad Antwer pen. Dit laatste kan vooral belangrijk zijn wanneer de Europese integratie verder zal zijn voortgeschreden. Ex pansie naar het zuiden sluit tenslotte aan bij het in West-Brabant aan ezige arbeidsreservoiiOver de vraag hoe de industrieën in de zuidelijke gebie den kunnen of moeten „uitwaaieren" zeggen G.S. dat daarvoor een aantal mogelijkheden zijn, die nadere studie Zij spreken thans van enige „assen" zoals bijvoorbeeld een as Rotterdam- Antwerpen via Dordrecht en Moerdijk, een as Rotterdam-Antwerpen waarin dc Zoomweg centraal ligt; een as Rotter- dam-Gent-Antwerpen, die rechtstreeks aansluit op vaste oeververbinding bij Kruiningen en een as Rotterdam-Sloe- gebied-Gent. In al deze gevallen wordt er van uitgegaan, dat het Rotterdamse stadsgewest verder zal uitgroeien zo wel met woong.bieden als mei n^u.- trieterreinen ten behoe c van <m R.V- terdain betrokkken activiteiten. Als stu die-object is een luchthaven in de Hoek se Waard geprojecteerd. De mogelijk heid van 'n luchthaven in N.W. Noord- Brabant wordt daardoor evenwel niet uitgesloten. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland zien bij hun nieuwe visie Zuid-Holland onderverdeeld in een viertal grote ge bieden. Namelijk uit twee stedelijke gebieden zoals het stadsgewest Den Haag, dat zich „beweegt" van Delft tot en met de Leidse agglomeratie en het stadsgewest Rotterdam met de Drecht- gebieden, en Hoek van Holland. Voorts het plassen- en agrarisch gebied, om vattend het noordoostelijke plassenge- bied, dat één geheel vormt met de aan grenzende Noordhollandse en Utrechtse gebieden, de omgeving van.Woerden, de Reeuwijkse plassen, de Krimpe- nerwaard en tenslotte de Alblasser waard en de Vijfheerenlanden. Verder het gebied van Voorne-Putten, Goeree- Overflakee en de Hoekse Waard. Wat de bollenstreek betreft zou mogelijk nog van een vijfde deel of een subge- bied gesproken kunnen worden maar dan moet er eerst meer bekend zijn over een studie over dit gebied. Over de twee grote stadsgewesten zeg gen G.S dat steden als Leiden. Delft en Dordrecht -en nieuwe steden als Zoetermeer- een belangrijke rol zullen blijven spelen als secundaire centra. De verzorgingsgebieden van deze ste den zouden als subregio's kunnen wor den aangemerkt. Wel moet de ontwik keling hiervan in het kader worden ge zien van de twee grote stadsgewesten. Verder stellen G.S. grote betekenis toe te kennen aan plaatsen als Alphen aan de Rijn. Gouda en Gorinchem. In Zuid- Holland zo merken G.S. nog op is een overvleugeling door Den Haag merkbaar. Zo oriënteert zich het West- land in vroeger tijden verzorgings rayon van Delft reeds gedurende eni ge tientallen jaren ten aanzien van be paalde dienstverlenende activiteiten in toenemende mate op Den Haag. Mo menteel zijn er symptonen. die erop wijzen, dat dit proces zich tevens gaat oordoen voor gedeelten van de verzor gingsrayons van Leiden ten opzichte van Den Haag en van Dordrecht ten opzichte van Rotterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 7