Vluchtelingen uit
Tibet vinden
hun bestemming
NA TIEN JAAR INDIA
Enorme chaos op
Franse wegen
Aanklacht tegen ondoordringbare
muur die medische stand omringt
Vrachtauto s
Balans
van een
actie
versperren
alle verkeer
VERBIJSTEREND BOEK VAN RADELOZE VADER
ZATERDAG 21 MAART 1970
DE LBIDSE COURANT
PAGINA 6
(Van onze speciale verslaggever)
'EW DELHI De Tibetanen, die men in de hoofdstad van India ziet, <-'11 namens tien donorlanden belast met
lebben het goed. De kleine, pezige mannen, vrouwen en kinderen met ?e c°orc*in«ll€ op he< ,geb!ed van
tun opvallende ronde gezicht en hun Indiaans aandoende gelaatskleur en hei benod^de"geld V'bumen^'want met
gen drijven bij de ingang van enkele grote hotels een levendige handel deze 33 miljoen gulden kan voor een
n souvenirs, die, vooral bij buitenlanders, erg in trek zijn. Het hout- ^tale oplossing werden gezorgd. Op
nijwerk, dat zij te koop aanbieden, de sieraden met zilverbeslag, of de j
;operen, met maanstenen bezette doosjes worden als huisvlijt vervaardigd.
eel gezinnen verdienen
Troosteloze
werkkampen
bestaan
niet meer
goed belegde boterham
hebben reeds 17.000 Tibe-
bestemming gevonden;
medio 1972 hopen we met alle vluch
telingen rond te zijn. Geen cent gaat er
over de balk, geen cent wordt verspild
aan projecten, die dubieus zijn, of die
vveimig of niets met de directe hulpver
lening te maken hebben. Er wordt vol
gens vaste, in Europa goedgekeurde plan
nen en schema's gewenkt. En de gelden,
die naar India worden overgemaakt, zijn
voor nauwkeurig omlijnde doelen be-
in New Delhi verblijvende
ibetanen behoren in 't algemeen tot de
ie van ontheemden, die op eigen
racht een nieuwe bestemming vonden.
e. vaak na een barre tocht door
et ruige bergland van de Himalaya,
idia bereikten, hadden ze slechts weinig
jd nodig om zich van de materiële ge-
olgen van hun vlucht te herstellen.
Niet alle Tibetaanse vluchtelingen
3 voorspoedig gegaan. De hand
erkers, de handelaars en ook de sol-
aten (het Indiase leger nam er meer
7000 op!) konden zich wel redden,
r de agrariërs, die grond nodig had-
om zich te kunnen bedruipen, raak-
in het slop. Van de ruim 50.000
ibetanen, die in de vijftiger en zestiger
laar India uitweken de thans
jn wereldlijke macht ontheven
alai Lama verkreeg in 1959 politiek
verdwaalden er 30.000 op het in
Matschappelijk opzicht toch al zo
obleemvolle Indiase erf.
In de vorm van voedsel en medicijnen
New Delhi aanvankelijk wel enige
hulp, doch daar bleef het bij. De
ntrale regering had haar eigen v\Iuch-
blingenvraagstukken en voelde er wei-
lig-voor prioriteiten aan buitenlanders
e verlenen. Het meest betwiste punt was
iet afstaan van grond. Miljoenen arme
jjidiërs maken hier eveneens aanspraak
Toen het Chinese leger naar de
idiase grens oprukte, werd de hoop dat
Tibetanen ooit nog eens naar hun
nd zouden terugkeren voor goed de
idem ingeslagen. Ook alle officiële hulp-
innen droogden op. New Delhi zag de
de Himalaya gelegerde Chinese troe-
als een militaire bedreiging en begon
jn defensieapparaat in het noorden in
■tempo uit te bouwen. Dat vergde alle
•schikbare middelen; voor de ont
hemden kon er geen cent meer af.
Het gros van de Tibetanen geraakte
erdoor in een afschuwelijke dwang -
«sitie. Meer dan 20.000 volgelingen van
Dalai Lama kwamen in troosteloze
egwerkerskampen terecht de enige
ogelijkheid om te kunnen blijven leven.
elen hadden slechts een rafelige tent t
t dak. terwijl er op elk gebied gebrek
erd geleden.
Behalve de mannen en vrouwen j
oesten ook de bejaarden en de kin-
;ren werken. Wie niets presteerde, kreeg i
ren eten. In de meeste kampen bestond
>n streng strafregime, terwijl ziekten
i ongelukken (de bergwegen in het hoge
Dorden van India moesten boven diepe
wijnen worden uitgehouwen) een hoge
r zich opeisten.
ehrijnend beeld
Het ellendige bestaan van de Ti.be-
lanse vluchtelingen werd door Jan
'iegel op een indringende wijze yast-
hlegd. Hij maakte de ook in Nederland
u-toonde film „Seven Years of Courage",
ie schrijnende beelden te zien gaf van
de nood der verpauperde ontheemden.
Er ontstond een reportage, die tientallen
miljoenen televisiekijkers in Europa en
de Verenigde Staten diép schokte.
Wiegels film werd als trekker gebruikt
tijdens de in 1966 gehouden Europese
Vliuchitelingenactie, waarvan de totale
opbrengst 65 miljoen gulden bedroeg.
Het Nederlandse volk, dat zich speciaal
de Tibetaanse ontheemden inspan- j op een heel plezierige wijze samen-
de. bracht hiervan 9 miljoen gulden op j gewerkt. Er zijn talloze uitnemende
(later aangevuld door de regering tot Indiase experts ter beschikking gesteld.
11 miljoen). Na 1966 kon voor het Financieel dragen de Indiërs trouwens
lenigen van de nood onder de Tibetanen ook bet nodige bij m het geheel van
22 miljoen gulden worden aan- j alle projecten zo n 10 miljoen gulden",
getrokken, voornamelijk uit ontwikke- Mr. Brouwer, die in verband met zijn
„Ik
n", zo vervolgt hij,
- 5000 Tibetanen aan
maar die verschrik-
een paar jaar ge-
Lingshulpgeld, dat door andere landen
bijeen werd gebracht, en voor een klein
deel (5 procent) uit fondsen, welke dooi
de hoge commissaris der Verenigde
Naties voor vluchtelingen, beschikbaar
waren gesteld.
„Een zeer gunstige ontwikkeling", al
dus mi'. C. Brouwer, vertegenwoordiger
in Nederland van de 'hoge commissaris
der Verenigde Naties voor vluchtelingen.
bijzondere opdracht dikwijls in India
verblijft, voegt eraan toe dat de hulp,
die tot nog toe werd verleend, in twee
hoofddelen uiteenvalt. Noord-India,
voornamelijk in de staat Himachal
Pradesh, werden een tiental industriële
nederzettingen gesticht met in totaal
5.500 bewoners. In Zuid-Indüa, m de
staat Mysore, gaat hot om enkele grote
agrarische nederzettingen, waarin thans
..dat er nog on gevet
do wegen werken,
kelijke kampen wem
leden bestaan niet meer. De mensen, die
in werkelijk erbarmelijke omstandig
heden verkeerden, zijn het eerst gehol-
Idealc oplossing
Vooral de oplossing, waaraan in het
zuiden wordt gewerkt, acht mr. Brouwer
bijna ideaal. Van de hulpverlening daar
straalt veel uit naar de Indiase bevol-
In de nieuwe nederzettingen komt
het leven weer op gang met alle
oude gebruiken.
king. De nieuwe hospitalen, de land
bouwtrekkerstations en ae aangeboorde
waterputten dienen de hele streek, ter
wijl de bouw van de nederzettingen een
rijke bron van inkomsten is voor hon
derden Indiërs.
De buitenlandse investeringen in de
staat Mysore strekken overigens niet
alleen tot hulp aan de Tibetaanse vluch
telingen. Bij Mundgod bijvoorbeeld
wordt een irrigatiedarn gebouwd, terwijl
ook geld uitgetrokken is voor hulp aan
Indiase agrariërs, die geen grond bezit
ten. Het gaat hierbij om zogenaamd
concessiegeld, dat door de staat wordt
geëist voor o a. het afstaan van vrucht
bare gebieden. Van de tot nog toe ge
dane investeringen bedraagt dit con
cessiegeld ongeveer 30 procent.
Ook deze bejaarde boer heeft i
i eigen huisdeur.
NEW DELHI Drieëncenhall
jaar geleden, om precies te zyn:
op 24 oktober 1966. greep het
Nederlandse volk naar zyn beurs
om de nood van dc in India ver
blijvende Tibetaanse vluchtelingen
te helpen verlichten. Via een goed
georganiseerde bliksemactie werd
een bedrag van liefst 9 miljoen
gulden bijeengebracht. Van re
geringswege toegewezen ontwikke
lingshulp bracht de totale Neder
landse pot voor de Tibetanen ten-
siottc op 11 miljoen gulden.
Wat is er met dit fonds gebeurd,
in feite met alle andere gelden, die
voor hetzelfde doel werden be
stemd? Hoe profiteerden de Tibe
taanse ontheemden ervan? Wan
neer zullen alle vluchtelingen, die
door Chinees geweld gedwongen
werden „het dak van de wereld"
te ontvluchten, een nieuwe be
slemming hebben gevonden?
Deze en andere vragen zullen in
twee artikelen beantwoord wor
den door onze verslaggever, die
voor de tweede maal de Tibetaanse
vluchtelingen in India bezocht.
Hii reisde mee met prins Bern-
hard. die nauw betrokken is by de
indertyd gehouden Europese
Vluchtelingenactie. en die zyn
goodwillreis naar Indonesië onder
brak om verschillende Tibetaanse
nederzettingen te bezoeken.
(Van onze correspondent L. Kleyn)
PARIJS Nederlanders die mei de
paasdagen naar Frankrijk zouden willen
komen, doen beter thuis te blyven en de
Franse wegen te mijden want zy lopen
een grote kans onderweg te blijven ste
ken en een nacht zo niet langer in dc
auto te moeten slapen of langs de kant
van de weg. Overal in heel Frankrijk zyn
de driftige vrachtrijders een protestactie
begonnen die het verkeer op dc wegen
Dat geldt niet alleen voor de auto
routes naar het noorden, het westen en
het zuiden, maar ook voor de zijwegen.
Het leek allemaal zo mooi en eenvoudig
op papier. De regering wilde het aantal
slachtoffers van verkeersongelukken tot
een minimum terugbrengen wat wel
nodig was. Want verleden jaar vielen op
de Franse wegen 15.000 doden en 300.000
gewonden. Met ingang van' de zaterdag
voor Pasen werd op de voornaams!e na
tionale wegen voor de duur van een half
jaar de snelheid beperkt tot 110 km per
uur. Tijdens dc drukste weekends moch
ten de vrachtrijders zich op die wegen
niet vertonen.
De vrachtrijders voelen zich al lang in
hun broodwinning aangetast. Nof maar
pas een week geleden mochten zij niet
door twee steden bü Lyon rijden, omdat
door het lawaai de bewoners 's nachts
niet konden slapen. Zij werden gedwon
gen de autoroute te nemen, maar daar
werd tolgeld geheven. Meer tolgeld voor
de vrachtrijders dan voor de particuliere
automobilisten. Bij wijze van protest
werden de wegen ten noorden en ten
zuiden van Lyon geblokkeerd. Daarna
kwam het besluit om vandaag en morgen
de vornaamste nationale wegen voor de
vrachtrijders te verbieden. De vrachtrij
ders werden bijzonder boos. Iedere dag
die zij niet mogen rijden, kost hun geld.
Wie in dienst is bij een onderneming
krijgt verblijfkosten van zijn baas terug,
maar wie voor eigen rekening rijdt, moet
de gedwongen rust zelf betalen. De pro
testbeweging begon donderdagavond op
de autoroute naar het noordén. Vracht
rijders zetten hun wagen midden op de
autoroute en op de buitenboulevard neer
en lieten ze daar staan. Binnen een paar
minuten was het gehele verkeer verlamd.
Deze actie heeft de gehele nacht geduurd.
De Parijse politie liet zich niet zien. Haar
plaats werd ingenomen door de C.R-S.
(de marechaussee) die verscheen met volle
wapenuitrusting: met helmen, schilden,
gummistokken en de traangasbommen
aan de gordel- Maar wat doet men tegen
600 zware vrachtwagens midden op de
weg zonder een chauffeur achter het
stuur 7 De chauffeurs maakten het zich
gemakkelijk en waar mar even ruimte
was. richtten zij een voetbalveld in om
de tijd te korten. Automobilisten die tus
sen de vrachtwagens opgesloten zaten,
proberden te slapen in de wagen.
Inmiddels had de protestbeweging zich
uitgebreid tot de autoroutes naar het zui
den en westen. Autocars van Air France
onderweg met passagiers naar het vlieg
veld Orly, zaten op de autoroutes naar
het zuiden zo vast als een muur. Op de
autoroute naar het westen en op de na
tionale 13 was het zo mogelijk nog er
ger. Vrachtrijders lieten hun wagens in
de steek omdat er toch niet meer te rij
den viel en gingen op hun gemak eten
in een restaurant als er een in de buurt
was. Of zij aten langs d<* kant van de
weg. want het was gisteren goed voor
jaarsweer.
Op de autoroute naar hetwesten en de
nationale 13 werd tegen twee uur gis
teren het compromis van de regering be
kend: Vrachtrijders mochten zaterdag en
zondag rijden. Er begon in de onafzien
bare stoet van vrachtwagens langzaam
beweging te komen, maar voor de bon
derden vrachtwagens weer op gang kwa
men. duurde dat uren en uien-
Het ergste scheen in de middaguren
voorbij te zijn. Toen het andermaal op de
autoroute naar het noorden begon- Gis
teravond viel op deze route in het geheel
niet meer te rijden. Evenmin op de zij
wegen. Hel verkeer van Parijs naar de
noordelijke departementen lag volstrekt
stil. Ook in omgekeerde richting. Geen
auto kon Partis mer in. geen auto kon
er meer uit. De vrachtrijders die voor
een deel hun zin hadden gekregen, wil
den hun overwinning voor de volle hon
derd procent Zij willen rijden waar en
wanneer zij willen.
Niemand weet hoe het wegverkeer zich
vandaag en morgen ontwikkelt. De rege
ring die toch al de handen vol heert met
de boeren, de middenstanders en de uni
versiteiten, ziet zich plotseling geplaatst
tegenover een slaking op de wegen waar
van het einde niet te zien valt. Een vro
lijke Pasen wordt het dit jaar zeker niet-
Eris maar een lichtpunt: als er op de we
gen niet mer gereden wordt, vallen er
ook geen slachtoffers.
DEN HAAG. Wat is er aan
e hand met de medische stand?
fVat speelt zich af in de verborgen-
eid, die wordt opgeroepen door
at deel van de ambtseed, dat de
rts verplicht „de vakbroeder
ïgen de buitenwereld te bescher-
ïen"? Is het juist dat de medische
tand gemaakte fouten „regelt"
nder de strikste geheimhouding?
het juist, dat de buitenwereld
lijft geloven in het „wat de dokter
oet is welgedaan", wat hij ook
oet? Of zou het nog juister zijn,
'anneer de buitenwereld ver
bouwd raakte met het idee, dat
rtsen mensen zijn, wier vakbe
kwaamheid gerespecteerd wordt
en aanvaard, evenals hun mense
lijke beperkingen. Maar wier inte
griteit evenzeer ter discussie kan
staan als die van rechters, politie
agenten, politici, §ocale werkers,
journalisten of werkgevers, die
zich tot taak hebben gesteld
andere belangen van de mens dan
zijn zuiver lichamelijk-zijn te
dienen.
Vragen, die je jezelf stelt, wanneer
je het boek hebt gelezen, dat de vader
van Mia Versluis heeft geschreven en
dat nu is verschenen. Mia Versluis, nu
bijna 25 jaar oud, werd op 14 april 1966
in het ziekenhuis Ziekenzorg te Ensche
de geopereeerd, zij had knobbels aan
haar voet, die zij wilde laten weghalen.
Tijdens de operatie traden complicaties
op. Door zuurstofgebrek werden zodani
ge beschadigingen aan haar hersenen
aangericht, dat zij werd „gedecelebreerd"
onthersend.
Zij bleef in leven, maar slechts als ve
geterend lichaam het bewustzijn was
verdwenen, ze moet kunstmatig in leven
worden gehouden. Ze haalt adem door
middel van een buisje door mond en
luchtpijp. Ze is niet in staat zelf haar
speeksel door te slikken zou het buis-
I je verwijderd worden, dan zouden haar
longen vollopen met speeksel, waarna
ze zou stikken.
Veroordeling
Haar vader heeft twee jaar lang ge-
I v ochten om zijn .recht te krijgen. Reent,
waaronder hij verstaat: veroordeling
van de man, die door een onjuiste behan
deling de toestand van zijn dochter heeft
veroorzaakt. Toch is nog steeds geen de
finitieve uitspraak over de arts gekomen.
De Hoge Raad, die de eis tenslotte be
handelde verwees de zaak terug naar 't
Rotterdams gerechtshof.
De aanklacht van vader Versluis tegen
de leiding van het ziekenhuis Ziekenzorg
over de onvoldoende verzorging werd niet
in behandeling genomen. Officieel,
dat een onderzoek door de officier
justitie had aangetoond, dat er geen
bare feiten waren gepleegd. Een onder
zoek, waarbij vader Versluis niet \va:
gehooid, waarbij niemand van de justi
tie de toestand van Mia Versluis zelf ha
onderzocht: er is nooit iemand bij haa.
geweest.
De vader heeft dour het vechten oi.
recht allerlei harde en lichamelijke ei
geestelijke klappen gekregen. Hij is oi
alle fronten verslagen door een machtii
apparaat, dat geheel legaal dwarslig
gers de nek kan breken. Want zelfs he
voorstel van de narcotiseur om he
tuchtbuisje bij Mia weg te halen om z.
een eind aan haar leven te maken, were
door het Amsterdamse gerechtshof, da
de zaak opnieuw behandeld heeft, niei
verwerpelijk of strafbaar geacht. „Hi
heeft met dit voorstel de grens van hel
oirbare niet overschreden", aldus hel
hof. Een verregaande uitspraak, zeker
wanneer datzelfde hof tegelijkertijd er
kent, dat het hier gaat om een „uiterst
moeilijke problematiek, die zich in e«n
bittere tragedie. Wie maakte de fout?
stadium van ontwikkeling bevindt en nog
allerminst is uitgekristalliseerd".
Wie het boek van vader Versluis leest,
houdt een bittere nasmaak in de mond.
De lezer heeft niet alleen kennis geno
men van het relaas van de vader, hij
lieert ook de reprodukties gezien van de
dreigbrieven die de advocaat van de
narcotiseur schreef, topn deze had ver
nomen dat er een boek zou komen.
Rechtlijnig;
Ook al erkent men met kille rationa
liteit, dat het boek niet best is geschre
ven. dat vader Versluis soms doet den
ken aan Shylock, die ten koste van alles
hel pond vlees van zijn slachtoffer wil.
Dat hij soms bijna irritant rechtlijnig
eist wat hij als recht ziet, maar dan
nog blijft er een document over, dat ie
huiverend doet vragen of al die zieken-
huisverhalen over slechte behandeling,
raadselachtige sterfgevallen, vreemde
„ongelukjes" misschien :och niet zo
onzindelijk waren als je ulti.id had ver
ondersteld, omdat ze afkomstig waren
van domme buitenstaande:-. Buiten
staanders tegen wie de artsen elkaar
dienen te beschermen.
Wellicht, dat dit boek over deze spec
taculaire affaire, die enige jaren lang
de gemoederen van velen heeft bezig
gehouden, er toe bijdraagt, da; df ideolo
gen van de medische stand niet uitslui
tend filosoferen over de juistheid van
euthanasin maar zich ook eens bezin
nen op de plaats van de medische stand
in de gemeenschap. Een gemeenschap,
die niet ten onrechte openheid en dui
delijkheid eist.
HANS LUTZ
„Mia Versluis", door vader Versluis.
Uitgeverij het medium Epe.
