n
1? «I
N.-Vietnam in sfeer van ,na de oorlog
BONN
TWEE
ONDERHANDELEN
VERWACHT
DRIE JAAR
rï
t
Veertien Amerikaanse
officieren beschuldigd
Noordvietnamezen
rukken op in Laos
Hanoi: wij hebben situatie in handen
Verenigd
Vietnam
uiteindelijk
doel
Hoogleraren
in Praag
ontslagen
Verstegen en
Tetley weg bij
Dans Theater
Gewaarborgd
maandloon
in België
dit is
rivella met
zTi
tweeën
WOENSDAG 18 MAART 1970
DE LETOSE COURANT
Staatssecretaris Grosheide verwacht
t het enige jaren zal duren voordat de
lieuwe wet op het basisonderwijs kan
ngaan. Reacties op het nieuwe plan
vorden tot oktober op het ministerie in-
[ewacht. Daarna begint men met de
ipstelling van de tekst voor het defini
te wetsontwerp en de overgangsbe-
talingen.
Medio volgend jaar zou dan het wets-
mtwerp in het parlement aan de orde
komen. Gezien de behandeling
de Kamer van vorige ingrijpende wet-
op onderwijsgebied, houdt mr. Gros-
'e er rekening mee dat de parlemen-
behandeling van de nieuwe wet op
basisonderwijs enkele jaren in be-
Volgens de jongste cijfers van het
komt het zittenblijven op de lagere
looi vooral voor in de eerste klas:
|l procent van de jongens en 9 procent
de meisjes. In hogere klassen liggen
cijfers aanmerkelijk lager. Staats-
jetaris Grosheide 'concludeert hier-
"t dat veel kinderen die voor het eerst-
de lagere school gaan, bij het onder-
benaderd worden op een manier
waarvoor zij nog nietrrijp zijn. De over-
ang van kleuterschool naar lagere
:hool moet daarom vloeiender zijn,
Irosheide wees daarbij op het belang
an elementaire taalvorming en rekenen
ip de kleuterschool. Het is bekend dat
■ooral kinderen uit sociaal zwakkere
lilieus er moeite mee hebben het eer
van de lagere school goed aan
Ie slag te komen.
Erkenning is
vooralsnog niet
waarschijnlijk
Oost-Duitsland internationaal waar
schijnlijk doet stijgen en de mogelijk
heid van erkenning door Bonn groter
(Van o
»r respondent)
eks
lei
BONN Socialistische kringen in
Bonn geloven niet, dat kanselier Brandt
Oost-Duitsland internationaal zal erken
nen, tijdens zijn ontmoeting met de
Oostduitse premier Stoph morgen In Er-
fort. De Oostduitsers willen dat deze
erkenning het uitgangspunt van de ont
moeting wordt..
culair zal zijn: er zal waarschijnlijk niet
veel meer geschieden dan een uitwisse
ling van de meningen en een afspraak
om elkaar nog eens te ontmoeten, maar
dan ergens in West-Duitsland.
Men vermoedt dat de Oostduitsers er
op rekenen, dat de onderhandelingen op
lager niveau zich twee of drie jaar
zullen voortslepen, omdat permanent con
tact, gedurende zo lange tijd, tussen
de beide Duitse staten de reputatie van
Massamoord Song My
Directeur van
West Point
neemt ontslag
WASHINGTON (DPA-Reuter-AFP)
let Pantagon, het Amerikaanse minis
erie van Defensie, heeft ccertien offi
cieren, onder wie twee generaals, be-
chuldigd van achterhouding van gege-
ens over de beweerde massamoord in
iet Zuidviëtnamese dorp Song My.
Tijdens een persconferentie in het
ninisteijie verklaarde dinsdag minister
Defensie Stanley Resor, dat de offi-
•n ervan worden beschuldigd het in-
lident niet gemeld en ook niet onder-
ocht te hebben. In de formele acte van
leschuldiging wordt de officieren „ver-
nachtzaming van hun plicht" en „nala-
igheid bij de naleving van wettelijke
'oorschriften" verweten.
De hoogste in rang van de veertien is
leneraal-majoor Samuel W. Koster, die
het moment waarop de massamoord
hebben plaatsgevonden 16 maart
8 commandant was van de divisie
«aartde de eenheid behoorde die meer
rfan henderd moorden op Zuidvietname-
i burgers ten laste wordt gelegd.
Onder de beschuldigden is voorts Hos
iers tcenmalige plaatsvervanger, briga-
fiegentraal George H. Young.
Generaal Koster is thans directeur
in de bekende militaire academie in
West Point.
Direct nadat de beschuldigingen waren
tkendgemaakt legde generaal Koster
leze functie neer. Hij riep de 3.700 ka-
letten van de krijgsschool bijeen en
PRaAG (AFP) Zevenentwintig
tooglersai en van de faculteit der wijs-
5egeeite aan de Karei-universiteit in
Praag zijn onlangs ontslagen, zo is uit
betrouwbare bron in de Tsjechoslowaak-
e hoefdstad vernomen. Onder hen be-
iudt sich de bekende filosoof Karei Ko-
sik, dii op 31 mei van het vorig jaar uit
centrale partijcomité werd gestoten. I
deelde mee, dat hij verzocht had
van de leiding van het instituut te
worden ontheven. „Ik wil, dat u de eer
ste bent die ervan op de hoogte wordt
gesteld, dat ik West Point weldra zal ver
laten" zei hij.
Behalve de tegen de veertien officie
ren in het algemeen ingebrachte beschul
digingen is de commandant van de elfde
infanteriebrigade, overste Oran Hender
son, tevens „meineed" en het afleggen
van een „valse officiële verklaring" ten
laste gelegd.
De beschuldigingen zijn het resultaat
van een onderzoek, dat een commissie
van het Pentagon onder leiding van ge
neraal William Peers op 24 december
vorig jaar is begonnen. Dit onderzoek
hield zich niet met de gebeurtenissen in
Song My op zich bezig, het richtte zich
uitsluitend op de wijze, waarop de be
trokken instanties op berichten over de
massamoord hebben gereageerd.
De Oostduitse overheid heeft aan
verslaggevers van zeker twintig kran
ten, persbureaus en andere nieuwsme
dia geen toestemming gegeven donder
dag de conferentie bij te wonen. Er zijn
Amerikanen, Britten, Grieken, Zwitsers,
Nederlanders en Japanners bij.
In de afwijzing stond dat er door de
zeer grote belangstelling geen plaats
meer is. Overigens zullen honderden
journalisten uit de gehele wereld de his- bij.
torische ontmoeting verslaan. Alléén al
uit de Bondsrepubliek zullen er veertig Rantsoenering
De eerste Britse journalist die
toegelaten werd in Vietnam sinds
1965 in Richard Gott, die ge
durende vijf weken door het land
gereisd heeft voor The Guardian.
In zijn derde artikel beschrijft
Gott de oorlog die voorbij lijkt.
Vietnam is, dat men erg gemakkelijk
kan vergeten dat het een land is, dat
nog altijd in staat van oorlog verkeert.
Toen ik aankwam maakte ik ijverig
aantekeningen van alles wat erop kon
duiden dat de oorlog doorging de
schuilkelders tegen luchtaanvallen bij
't meer in Hanoi, de betonnen vlucht-
putten in de trottoirs, gecamoufleerde
helmen en uniformen, Russische jeeps
en af en toe een konvoo. .1, en de alom
tegenwoordige slogans, die het volk
aansporen tol grotere prestaties om
hun zuidelijke ..familie en kennissen"
te helpen.
Later, gewend geraakt aan deze sfeer,
voelde ik, dat in ieder geval in Hanoi,
het leven weer normaal verliep ze
ker zo normaal als het ooit verlopen
is in de laatste dertig jaar. Er wande
len soldaten rond, maar dat is tegen
woordig overal zo in een onderontwik
keld land. Hier zien ze eruit alsof ze
hun legeruniform aan hebben om hun
burgerkleding te sparen. Ik kon het on
mogelijk eens zijn met de bewering
van enkele diplomaten, dat je bijna
geen jongemannen in Vietnam ziet
dit is niet het geval in Hanoi, evenmin
op het platteland. De gezichten van de
Vietnamezen, tonen weinig spren van
ouderdom, ze hebben meestal rave-
zwart haar tot hun zestigste, en ik kon
nooit, zelfs niet bij benadering, de leef
tijd juist x-aden. Mijn indi-uk is, dat het
vei-lies in de Noordvietnamese gelede
ren enorm overdi'even is.
In elk dorp informeerde ik hoe groot
het percentage was onder de jongeren
dat voor de dienst was opgeroepen. De
antwoorden varieerden van 40 procent
in de 18 tot 22-jai'ige groep in de dicht
bevolkte delta van de Rode Rivier tot
nauwelijks 20 procent in de bergachti
ge pi-ovincies. Dit is niet buitensporig
hoog vooral als men bedenkt dat
„dienst" ook betekent dat men in de
straatmakersgroep ingedeeld kan wor
den en zowel bij 't hoger onderwijs als
bij 't lager tei-echt kan komen. Et-
hangt absoluut zeker 'n sfeer van „na
de oorlog". De mensen spreken onver
anderd over 't begin van de oorlog in
1956, over de bombardementen, 't on
uitgesproken idee. dat de oorlog geëin
digd is met de stopzetting van die
bombardementen in 1968. De afwezig
heid ('an luchtaanvallen en de ruime-
rantsoenen dragen daar ook wel toe
steid en ze tonen het defensiesysteem
van Hanoi en hoe de Ham Rong-bi-ug
gered werd. Het is een indrukwekken
de uitstalling, waar ook raketten en
Mig-straaljagei-s buiten in de tuin te
bezichtigen zijn.
En hoewel ze het oorlogsmuseum ge
opend hebben nog voordat de oorlog
voorbij is vergeten de leiders van
Noord-Vietnam geen ogenblik, dat de
ze doorgaat in Zuid-Vietnam en in Laos.
De ouderen besturen het land en de par
tij en ze kunnen eenvoudigweg de oor
log niet vergeten. Ze kennen de oorlog
namelijk al gedui-ende hun hele leven.
Een partijsecretaris zei me: „Op het
ogenblik moeten we het beslissende pro
bleem oplossen - vechten tegen de Ame
rikanen - dus er blijft niet veel tijd
over voor ons om over andere politieke
zaken te denken". De oorlog neemt nog
altijd het grootste deel van hun gedach
ten en energie in beslag. De oorlog in
het zuiden is evenmin impopulair. Er
wordt luider geklapt voor de woordvoer
der van de vooi-lopige revolutionaire re-
gei-ing dan voor iemand andei-s. De be
lezenheid van de bevolking leverde de
nationalistische politiek van de regering
een groter publiek met meer waarde
ring op. Bovendien was ik nogal ge
troffen door het aantal zuiderlingen dat
ik ontmoette in het noorden. Een groot
deel van hen was van het partijkader,
en zij moesten de regering verder on
der druk zetten om de oorlog voort te
zetten. Ze hebben een oprecht heimwee
naar het zuiden.
De uiteindelijke indruk die ik kreeg,
was dat het belangrijkste doel voor de
regei-ing blijft wat het altijd is geweest
van de Amerikanen af zien te komen en
het land te herenigen onder een com
munistische leiding. De huidige leiding
voorlopig in handen van Le Duan, de
partijsecretaris, heeft de politiek ge
derfd van Ho Tsji Minh. Op dit basisstrc-
ven valt niet af te buigen. Toegeven op
dit punt zou neerkomen op de sugges
tie dat de communistische beweging,
die opgericht en geleid werd door Ho
Tsji Minh, niet de wettelijke regering
van Vietnam was en niet de eigenaam
van de Vietnamese nationalistische tra
ditie.
In handen
Afgezien van dit principiële doel, zijn
alle andere dingen te bespreken aan de
conferentietafel, ook het tijdschema
Tenslotte is de legering voor 't meren
deel naar de oude communistische
school onderwezen. Dogmatisch, maar
ook in hoge mate gedisciplineerd en ui
termate flexibel, in geen geval avon
tuurlijk, en meer realistisch dan ro
mantisch. De huidige politiek is er een
van afwachten. Er zal geen herhaling
komen van initiatieven als het Tétof-
fensief, tenzij er 'n nieuwe Amerikaan
se escalatie volgt.
De Vietnamezen geloven van zichzelf
dat ze de situatie in handen hebben.
Hoewel enorm bedrukt door het idee,
dat een lange oorlog de enige strategie
is, voelen ze duidelijk dat ze 't hoofd
kunnen bieden aan elke terugslag in 't
zuiden, en dat hun „superieure basis
positie" 'n groot voordeel is op de Ame
rikanen als het op de tijd aankomt.
Noord-Vietnam is materieel zeer zwaar
gewond, maar hel heeft niet de gees
telijke klappen gekregen die de Verenig
de Staten hebben aangetast.
Mijn indruk is, dat er een paar mensen
zo optimistisch zijn te hopen op een
doorbraak binnen 'n kort tijdsbestek.
„We boeken successen op alle fronten",
legde een woordvoerder in Hanoi van
de voorlopige revolutionaire regering
in Zuid-Vietnam uit. „Maar de zaken
zijn erg ingewikkeld. We hebben ons
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG Zakelijk directielid
Aart Verstegen en artistiek directielid
Glen Tetley van het Nederlands Dans
Theater hebben gisteren hun verbintenis
met dit balletgezelschap opgezegd. De
heer Aart Verstegen heeft een benoe
ming aanvaard tot directeur van het
Scapinoballet.
Door het al eerder aangekondigde ver
trek van Hans van Manen, waarbij zich
nu het heengaan van de Amerikaan Tet
ley voegt, is het Ned. Dans Theater in
één keer zonder artistieke leiding komen
te zitten, al blijven beide heren tot
1 september hun functies waarnemen.
Zij hebben bij hun ontslag wel laten
weten, dat zij choreografisch werk wil
len blijven doen voor het Ned. Dans
Theater. Naar hun smaak is dit creatieve
werk echter niet te combineren met de
artistieke leiding.
Mr. J. W. Schut, vooizltter van het
stichtingsbestuur van dit balletgezel
schap, heeft laten weten in een moei
lijke situatie te verkeien. Er wordt uit
gezien naar nieuwe leiding, maar voor
alsnog is dit tasten in het duister. Het
Ned. Dans Theater wil naar zijn zeggen
echter vasthouden aan zijn oorspronke
lijke opzet, d.w.z. het blijft experimen
teren. Het Dans Theater wil een avant I
gardegezelschap blijven met eigen ge- i
zicht en eigen stijl Het zal zeker geen j
blijven. Het ri.istrantsoen is het af
gelopen jaar gestegen van 26 naai- 34
pond per maand. Zelfs voor 1965 waren
rijst, vlees en textiel alleen maar op
rantsoen te krijgen, zoals dat misschien
altijd het geval is in een arm land dat
vecht voor gelijkheid. In de tijd dat de
bommen ontploften waren suiker, eie
ren, en vismeel aan de rantsoenenlijst
toegevoegd. Zeep, vis; zout en sigaret
ten zijn vrij, terwijl boter, melk en
kaas praktisch niet te krijgen zijn. De
i-antsoenen hangen tot op zekere hoog
te van de aard van 't werk af. Hersen
werk vraagt om suiker en handenar
beid om vlees. Dat betekent varkens
vlees, want rund- of buffelvlees is zeld-
Toen ik in Hanoi was woonde ik de Tet-
feesten bij. Voedsel en amusement wa
ren voor deze gelegenheid overvloedig
aanwezig. Behalve de traditionele ca
kes en de droge rijst, kon men projec
tielen werpen naar 'n president Nixon.
die vervaardigd was van kokosbast
De regeringswaren huizen waren voller
dan gewoonlijk en kleine winkeltjes
waar men gebak en koffie verkocht,
waren overal voor dit festijn neergezet
Het is duidelijk, dat voor de meeste
mensen de heroïsche tijd van de oor
log voorbij is Op de grote niéuwe mili
taire tentoonstelling in Hanoi zijn de
wapenfeiten van de „tweede verzets-
oorlog" zoals hij heet, uitgestald en zo
wordt men er nog aan herinnerd. Gro
te werkende modellen zijn tentoonge-
voorbereid op een lange en harde oorlog
we zijn er altijd op voorbereid geweest
maar als de Amerikanen oeetje bij
beetje vertrekken, dan zal het tij ke
ien. Ze moeten veel troepen zenden als
ze de vroegere situatie willen herstellen
op zijn minst 800.000 man".
Hoewel ik net schreef. dat het uiteinde
lijke Hoel van de Noordvietnamezen een
Het meest curieuze aspect van Nooxd-
vexenigd communistisch Vietnam is, is
de situatie waarin de voorlopige revolu
tionaire regering verkeert. uiterst
moeilijk. „Het naoorlogse Zuid-Vietnam
zal niet in staat zijn om ineens alle ban
den met het westen door te snijden",
vertelde de woordvoerder. „Zijn gehe
le import komt uit het westen. Dat is de
reden waarom wij een totaal ander ge
zichtspunt hebben dan Nooi-d-Vietnam.
Wij zoeken relaties met alle landen
communistische, kapitalistische en die
van de „derde wereld". Het is even
eens waar, dat in de bevrijde gebieden
van Zuid-Vietnam een andei-e actiepo-
litiek door de voorlopige revolutionaire
regering wordt gevolgd dan in 't noor
den. Bijvoorbeeld de landvei-kavelingen
in het zuiden betekenen niet een volle
dige vei'beurdverklaring van het land.
De oude landlords mogen een paar hec
tare houden. Ik vroeg of dit problemen
schiep van vooi'tduring van de sociale
overheersing door de landlords een
vei-schijnsel dat vaak voorkomt bij ge
deeltelijke landhervormingen maar
men zei me dat de voorlopige revolutio
naire regering tevreden was over de re
sultaten van de landverdelingen.
Klasse-oorlog;
Een woordvoerder analyseerde ook de
prolemen bij het verschaffen van hulp
aan de steden. „In Zuid-Vietnam", ver
klaarde hij „hebben de Amerikanen ge
poogd een klasse op te bouwen die sterk
genoeg is om ons 't hoofd te bieden. Er
zijn op het ogenblik meer rijke mensen
in het zuiden dan vroger. Maar zij ver
dienen geen geld door industrie, maar
door de import. Ze zijn alleen maar
welvarend geworden ais resultaat van
de hulp van de Verenigde Staten. Met
n honderdduizend permanent gestatio
neerde Amerikaanse soldaten in Saigon
is de toevloed van dollars enorm. Afge
zien nog van hetgeen er in de rest van
het land uitgegeven wordt. Maar wan
neer de hulp afneemt, of als de oorlog
eindigt, zal deze rijke groep in elkaar
storten".
„Eigenlijk is er al een teken aan de
wand. De Amerikanen durven er geen
industricn op te richten, omdat zij we
ten dat de fabrieken vroeg of laat toch
in handen van de voorlopige revolutio
naire regering vallen. De rijken zijn
hun geld al aan "t overmaken op bui
tenlandse banken. Zij zijn bang bij het
vooruitzicht dat de Amerikanen ver
trekken. Zij redeneren, dat de Amerika
nen moeten vertrekken, vanwege hun
militaire mislukking en vanwege hun
eigen binnenlandse problemen. Als de
Amerikanen eenmaal weg zijn, zal er
niet zo veel geld meer beschikbaar zijn.
Daarom oefenen ze druk uit op de Ame
rikanen om te blijven".
Ik stelde hem ook vragen over de mo
gelijke massamoorden in 't zuiden, na
dat de Amerikanen vertrokken zouden
zijn. Het was een moeilijke vraag voor
zo'n beschaafde man, zoals we daar za
ten bij 'n kop thee, zeker na de gebeur
tenissen in Song My. Hij antwoordde
formeel: „Onze politiek is er een van
nationale verzoening. We hebben nooit
'represaillemaatregelen bedacht voor
degenen die de Amerikanen steunden".
Ik had waarschijnlijk weinig succes in
Noord-Vietnam, om de geheimen van
de militaire strategie te weten te komen
of om een idee te krijgen van de na
oorlogse plannen met betrekking tot het
leger. Zoals in de meeste delen van de
wereld vormt het leger een staat in n'
staat. Maar twee dingen springen in het
oog: op de eerste plaats de enorme effi
ciency waarmee de bruggen herbouwd
zijn en de bombardementen en die een
dens de bombardementen, en die een i-
idee geeft dat dezelfde prestatie her
haald kan worden in hef zuiden.
Ten 2de: nergens en bij niemand kreeg
ik het gevoel dat zij de oorlog zagen als
iets onverdraagzaams. De Vietnamese
steun voor de Pathet Lao in Laos een
secundair oorlogsterrein duidt erop
dat 't zuiden absoluut niet alle energie
van het land opeist.
repertoire-ensemble worden. Het ont-
stond destijds uit piotest en die vlam I
wil men brandend houden. Mr. Schuit j
gaf toe. dat de klap van het vertrek van
de gehele artisieke directie erg hard I
aankomt. Hij zei echter te geloven in
een goede oplossing, ook al had hij er I
momenteel geen idee van hoe die uit
zal vallen.
4
x
lp
ADVERTENTIE
Basis Sam-Thong
gevallen
VIENTIANE (Reuler-AFP) Noord
vietnamese troepen hebben vandaag de
Noordatlantische basis Sam Thong bezet,
aldus berichten die in Vientiane zijn ont
vangen. Sam Thong ligt 150 km ten noor-
vredesoverleg in Parijs wil versterken en
dat Hanoi er niet op uit is, Laos geheel
onder de voet te lopen.
Het negatieve antwoord van de Russen
op de oproep van Nixon voor een inter
nationale actie voor eerbiediging van de
neutraliteit van Laos, noemde Rogers
Viei
Zuster Eleanor Niedwick uit Washington is behalve kloosterzuster ook politieagente. Iedere dag rijdt zij, met pistool
gewapend, in een patrouillewagen door de gevaarlijkste wijken van Washington. Na vier uur 's middags keert zij terug
na<ur het klooster.
I Militaire waarnemers in Vientiane
geloven niet. dat. nu eenmaal Sam Thong
1 gevallen is, de 10 km zuidelijker gelegen
basis Long Tsjeng Lang zal kunnen stand
houden.
Sam Thong is het hoofdkwartier
geweest van de Amerikaanse organisatie
voor hulp aan vluchtelingen in het noor
den van Laos. De laatste Amerikanen
verlieten gisteren de basis,
j Meer dan 2000 burgers ouden van
dagen, vrouwen en kinderen zijn reeds
uil de stad Sam Thong in Vientiane aan
gekomen.
I De Amerikaanse minister van Buiten-
j landse Zaken, William Rogers, heeft
verklaard dat de ontwikkeling van de
i situatie in Laos er toe kan leiden, dat de
V. S. terugkomen van hun besluit om
geen gevechtstroepen naar dat land te
i sturen. Hij deed dit in een vraaggesprek
De minister achtte het te vroeg om nu
te zeggen wat er achter de activiteit
(Van onze correspondent
BRUSSEL De Belgische arbeiders
krijgen binnenkort een gewaarborgd
maandloon, cn de bevoegdheden van de
ondernemingsraden In Belgische bedrij
ven zullen worden uitgebreid.
Dat zijn de twee belangrijkste punten
van het akkoord dat gisteren werd be
reikt op de sociaal economische topcon
ferentie in Brussel. Aan het overleg na
men topmensen uit de politiek, vakbon
den en bedrijfsleven deel
Het gewaarborgd maandloon voor ar- j
beiders is het belangrijkste punt uit het
akkoord: het betekent dat binnen zeer
afzienbare tijd arbeiders in geval van j
ziekte een volle maand lang een volledig
Noordvietnamese troepen in de Vlakte I loon zullen uitbetaald krijgen. Momen- j
der Kruiken steekt. Hij zei te hopen dat teel zijn ze al zeker van 80 pel- van hun
Noord-Vietnam alleen zijn positie bij het I maandloon.
Rivella: puur-netuurlfjke frisdrank,
helder-goudgeeJ, verkwikkend,
lékker! Zonder kleurstoffen of
conserveermiddelen, zo zuiver
als kristal.
Rood etiket: voor de liefhebbers
van een zachte, milde smaak.
Blauw etiket (zonder suiker): een
pittige drank voor iedereen die
„de slanke lijn" eerbiedigt.
altijd RIVELLA thuis,
op Üw gezondheid!
