De onweerstaanbare
trek naar Duindigt
CHIEL
VAN DER
TOGT
BERTUS
RIEM
Transfermarkt
WASSENAAR De bekende
jockey John Webb is in dienst ge
treden van stal Schoonheim, die
hierdoor het verlies hoopt goed
te maken van Peter Perkins cn
Robert Wetemans. Perkins werkt
momenteel nog voor eigenaar
trainer Smolders, maar de ver
wachting is dat hij Duindigt zal
verlaten. Wetemans heeft de ge
lederen versterkt van het entrai-
nement Joep Dekkers.
WASSENAAR Woensdag 11 maart 1970: opening van
het draf- en renseizoen op Duindigt. De aankondiging
staat zo simpel vermeld. Voor de paardesportliefhebbers
echter een magische klank. Duindigt is een begrip in de
Nederlandse draf- en renwereld. zoals het Stadion
Feüenoord immer mysterieuze aantrekkingskracht uit
oefent op het voetbalvolk. Vanwaar toch die koorts
achtige tinteling wanneer de naam Duindigt in het
geding i«? Vanwaar die onweerstaanbare trek naar
Duiyrfigt waarvan de illustere bezoeker (edelman èn
bedelman) met geen tien paarden is tegen te houden?
De heer C(ees) Berg reeds meer dan vijfentwintig jaar
met hart en ziel paardesportbelangen behartigende
publiciteitsmanager van de stichting Nederlandse Draf-
en Rensport strekt de geopende rechterhand schuin-
hoog richting landschap waar Duindigt opdoemt en
constateert: „Duindigt is een baan van internationale
allure. De mensen ervaren dat reeds bij binnenkomst.
Dat grootse, dat wjjdse".
Duindigt maakt zich gereed het paardevolk te ont
vangen. De niet-geïnteresseerde, toevallige passant die
tijdens zijn wandeling op de Waalsdorpeiiaan een snij
dende oostenwind in het gelaat voelt, merkt ter hoogte
van de inrit naar Duindigt slechts enige wegwerkers
op, die karrevrachten zand aanvoeren. Ogenschijnlijk
niets bijzonders. Werkzaamheden die voor de Neder
landse burger een vertrouwd, alledaags straatbeeld
vormen waaraan nauwelijks aandacht wordt geschon
ken. Maar de ingewijde zal worden getroffen als door
een zweepslag. De wegwerkers zijn wegbereiders naar
een te vernieuwen, te moderniseren Duindigt»
Ook de paarden zelf kijken reikhalzend uit naar het moment waarop zij op Duindigt in actie kunnen
komen. Ongedurig bewegen zij zich voort in hun box, zachtjes trappelvoetend en slechts bereid hun
ongeduld te bedwingen „vqpr een oppame van Simon E. Smit.
Arbeidsintensiviteit zowel ten gerieve van de toe
schouwer als degenen die op Duindigt hun dagelijks
brood verdienen. Cees Berg tijdens een „sight seeing"
langs de diverse entrainements: „Je hoort de mensen
zo vaak zeggen: ze doen .nooit iets. Maar dat is niet
waar. Een groot aantal veranderingen is veelal niet in
het directe belang van de toeschouwers. Maar dat
houdt niet in dat er niets gebeurt, de veranderingen,
de verbeteringen die plaatsvinden zijn niet altijd visu
eel. Er worden voorzieningen getroffen op het gebied
van baanverbetering, er vinden enorme investeringen
plaats op het gebied van boxenbouw. Het nieuwe Duin
digt van vijf, zes jaar geleden, ja, dat was spectacu-
Nochthans ook in déze periode luttele dagen voor
de opening van het nieuwe seizoen op Duindigt in
grijpende veranderingen op de Wassenaarse koersbaan.
Noodzakelijke „bijkwasting" van de accommodatie, of
schoon geen opwindend gebeuren voor de bezoeker die
dit terecht overigens als zeer normaal aanvaardt.
Maar ook de installatie van een gesloten t.v.-circuit, die
naar verwachting eind juni zal zijn verwezenlijkt. Cees
Berg: „Dat circuit is een unicum voor Nederland. Iedere
koers wordt op de film vastgelegd. Niet alleen belang
rijk voor de toeschouwers, maar ook wanneer van de
zijde van de pikeurs of jockeys tegen het verloop van
een koers protest wordt aangetekend. We kunnen dan
gemakkelijk vaststellen waar zich een bepaalde onre
gelmatigheid heeft voorgedaan. Het essentiële verschil
met het televisie-circuit dat zich sinds vorig seizoen in
het Hilversumse Sportpark bevindt is dat het daar uit
sluitend wordt gebruikt voor het doen van mededelin
gen ten behoeve van het publiek met betrekking tot
het uitbetalen van de coate".
Bedrijvigheid op Duindigt alom. Reeds in 1906 werden
de eerste boxen neergezet en ofschoon het stallen„park"
sindsdien geleidelijk werd uitgebreid doet zich bijna
vijfenzestig jaar later de behoefte tot afbraak en ver
nieuwing van die allereei'Ste boxen sterker gevoelen
dan ooit. In eendrachtige samenwerking tussen dc
Kon. Nederlandse Harddraverij- en Renvereniging,
de Paardesporttotalisator en de Stichting Nederlandse
Draf- en Rensport wordt momenteel hard gewerkt aan
een gi ootscheepse reorganisatie van het boxencomplex,
waarmee een investering van enige honderdduizenden
guldens is gemoeid. De heer Berg: „De oudste boxen
zullen verdwijnen. Er vindt trouwens niet alleen een
sanering plaats van het boxenbestand, maar ook een
uitbreiding. Het aantal paarden is de laatste jaren sterk
toegenomen. Op dit moment verkeren we in de eerste
faze. Het moet geleidelijk gebeuren, want een heel sim
pele box kost drieduizend gulden".
Een initiatief overigens dat door de trainers van harte
wordt toegejuicht. Aad Harmsen, voorzichtige-klop-op-
de-wand van zijn domein: „Eén klap en ik heb meteen
een kamer en suite. Het hele geval hier staat op
instorten. Alleen zullen straks de paarden wel wat
zenuwachtig zijn. Die zullen enige tijd nodig hebben
om aan hun nieuwe omgeving te wennen".
Inmiddels ploegen de wegwerkers aan de Waaldorper-
laan onvervaard voort. Want Duindigt hoe groots, hoe
wijds ook is slechts bereikbaar met groot gevaar voor
Cees Berg: „Duindigt
baan van allure. Dat grootse, dat weidse".
leven. De heer Berg: „Duindigt is een weergevoelige
baan. Normaal worden de draverijen en rennen bezocht
door elf- twaalfduizend toeschouwers. Maar als het
regent komt slechts de helft. Enerzijds glasdichte, ander
zijds grotere tribunes komen vanzelfsprekend op ons
verlanglijstje voor. De meest urgente voorziening betreft
echter niet de baan zelf, maar de vet schrikkelijk moei
lijke toegangsweg. Je kunt Duindigt slechts bereiken ten
koste van 'n levensgevaarlijke oversteek van de rijks
straatweg. Voor 't levensbestaan van Duindigt is 'n op
lossing daarvan het meest primair".
Niettemin: er is en wordt actie genomen om aan die
levensgevaarlijke situatie het hoofd te bieden. Verande
ringen ten aanzien van een minder rtsicovolle bereik
baarheid van Duindigt zijn opgenomen in de totale
wijziging van het wegenplan dat in deze omgeving is
gepland. Er zullen zeker nog wel enige jaren mee heen
gaan alvorens alle plannen metterdaad zullen zijn ver
wezenlijkt. Er komen zoals het een goede Nederlandse
organisatie betaamt ettelijke instanties op gemeente
lijk en provinciaal niveau aan te pas.
Gelukkig weet Cees Berg te melden: „Er zit wel muziek
in". Duindigt wacht af. Kijkt over de gevaarlijke over
steek reikhalzend uit naar de elfde maart.
Deze pagina werd samengesteld door Wim
Schild en Paul de Tombe. Foto's: Simon E.
Smit.
„Felix is de grootste"
Diep weggedoken achter de
kraag van zjjn jas, pet op met
klep, komt de pikeur op de sulky
voorbü. Hü heft de hand ten
teken van begroeting en koerst
naar de baan. Daar zet hjj zijn
paard aan tot draf, rijdt enkele
ronden, het tempo regelmatig
verhogend cn koerst terug naar
de stallen. Tegen het zwarte zan
derige pad, achter bU de stallen,
hangen aan 'n ijzeren pin boven
een van de boxen twee lauwer
kransen, aangetast door de
weersomstandigheden. Chiel van
der Togt spant in de Ijzige oos
tenwind zijn paard uit, wijst naar
de verdorde eerbewijzen en roept
„Die haal ik niet weg voordat
ik er nieuwe voor in de plaats
heb." Later, in een warmer en
rustiger omgeving dan het ook
in de wintermaanden van be
drijvigheid gonzende Duindigt:
„Ik heb een goed seizoen gehad,
vorig jaar 82.000 gulden gewon
nen, waarvan met Felix 38.000.
De kransen aan die spijker heb
ik gewonnen in het kampioen
schap van Nederland en in Hol
landBelgië. Met Felix ben :k
ook tweede geworden in het
kampioenschap van de vijfjari
gen, toen liep hjj ook geweldig.
Ik heb zestien paarden, maar Fe
lix is de grootste."
De grootste. Chiel (M L.) van
der Togt is een grage prater als
het onderwerp Felix wordt aan
gesneden. Felix is het melkkoetje
onder de paarden die bij Van der
Togt in training zijn, Felix is de
grootste, want Felix wint rège -
matig prijzen. „Met de anderen
heb ik geen grote koersen ge
wonnen en je moet als trainer
wel voortdurend in de running
blijven, anders ben je gauw ver
geten. Als je een tijd niets hebt
verdiend, kan de eigenaar zo
maar naar een ander gaan. Het
is net als met voetballen, zó ben
je de ster, zo ben je de sul. Je
moet ook prijzen winnen om er
zelf „uit" tc kunnen komen.
Van die prijzen krijg je een
percentage. Dan kan je eruit
komen met de kosten. Je moet de
huur van de box betalen, de
mensen die voor je werken, het
hooi, het stro en de slijtage aan
je spullen, of de pensionprijs
(het bedrag dat de eigenaar aan
hoog."
Van der Togt. 28 jaar, gehuwd,
is trainer van 16 paarden („waar
van vier winterpaardjes. waar
mee ik ook in Hilversum rijd").
Hij heeft een uitgesproken me
ning over zijn beroep: „Een kei
hard beroep, nooit vakantie,
want je mensen willen graag
gulden schadevergoeding kan
eisen. Maar ook een mooi beroep.
Sinds de sluiting van Duindigt
vorig jaar hebben de paarden
rust, maar ze moeten wel iedere
dag uitgereden worden. Ieder
paard heeft een ander karakter.
Je moet met de één een uur,
met de ander maar een half uur
trainen. Er zijn ook bij, die je
achter de wagen moet trainen,
want dat is dan een drukte
maker. Die moet je erachter
houden. Met die paarden moet je
leder paard een ander karakter
dat je er zelf altijd bij bent.
Dat is zeven dagen in de week
keihard werken, want er zijn
zondags ook koersen. Een rot
beroep want als je een tijdlang
niets verdient kan de eigenaar
zijn paard zo bij een andere
trainer zetten. Dan is er alleen
een clausule waardoor je 250
bij
i koers ook laat de baan
Met het „uitrijden" van de
paarden vult Van der Togt zijn
dagtaak: „Op Duindigt staan de
paarden 23 van de 24 uur van de
dag binnen. Daarom is een van
mijn grote wensen een boerderij
tje met veel land er omheen.
Aan een ijzeren pin hangen
twee inmiddels verdorde lau
werkransen, vorig seizoen ge
wonnen door Felix. Chiel van
der Togt. „Die haal ik niet
weg voor ik nieuwe heb".
Als Ie zelf land hebt. kun Ie
ze lekker laten lopen. Dan blij
ven de spieren los en hebben
ze beweging."
Van der Togt. die op 7 maart
al startte in Wolvega „een
prachtige accommodatie hebben
ze daar, daar ls goed de kost
te verdienen. Het lijkt wel of de
mensen daar meer voor de paar-
desport over hebben" start
met Felix op de eerste koers van
Duindigt. Op 11 maart is het
zovei;. („Hij gaat zeker weer
goed meedraaien, ik heb er hoge
verwachtingen van.")
Vanaf die datum kan Van der
Togt proberen of hij de verdorde
lauwerkransen boven de box
kan vervangen door verse.
meer dan
vijftig jaar
ervaring in de
„paarden"
Een steenworp van Duindigt ver
wijderd ligt stal Groencndaal.
Een lange, groene stal naast een
woonhuis. Een paar meter ver
derop een afgepaalde ring. Alle
staldeuren aan de achterkant blij
ken dicht te zijn, alleen de hoofd
ingang tot de stal geeft mee. In
de stal werkt op dat moment de
trainer die vorig seizoen met zijn
paarden zo succesvol in de ren
nen is geweest. De heer S. J.
Riem, op Duindigt bekend als
Bertus Riem. een kleine schrale
man, sluit de staldeuren direct
weer. „De zomer komt nog niet
binnen".
Riem gniffelt nog na over de
stunt die hij vorig seizoen uit
haalde. „Ik heb Lester Piggeot,
(de wereldberoemde Engelse
jockey, wiens jaarlijkse verdien
ste in de tonnen loopt) naar
Duindigt gehaald. Dat was een
aardige stunt.
Op Willy heeft hij in de Derby
gereden. Dat heeft wel wat ge
kost, maar de eigenaar had het
ervoor over. Piggeot werd vierde
en de eigenaar was toen kenne
lijk zo gedesillusioneerd dat hij
Willy hier heeft weggehaald en
naar een andere trainer heeft ge
bracht. Maar inmiddels is Willy,
een aardige inlander, weer ver
kocht en sinds een dag of acht
heb ik hem weer terug. Zet er
vooral bij dat ik hem nog maar
pas een dag of acht heb. want
hij is moddervet en het zal nog
veel tijd in beslag nemen voor
het weer wat wordt".
De Derby was niet alleen een
stunt van Bertus Riem, de Der
by bracht ook succes voor zijn
stal. Zijn schoonzoon en eerste
jockey Henk van der Kraats
„die werkt hier alweer 'n tijd en
ls toen met mijn enige dochter
getrouwd" werd met Joep
winnaar van de traditionele ra
ce voor 3-jarigen. „Maar", voor
spelt Riem, „Joep krijgt nu een
moeilijk seizoen. Juist door de
successen die hij in het vorige
seizoen heeft behaald. Hij heeft
te veel geld verdiend en dat
wordt te veel aangekeken. Dan
worden n te «waar belast ln de
handicaps general Cn toppaard
wordt in de handicap general
zwaarder belast, dat kan 'n be
lasting van 90 kilo zijn tegen een
niet-favoriet paard 40). Hij gaat
gewoon door. maar ik zou lie
ver een jaar overslaan.
De meeste Derbywinnaars ha
len de vijfjarige leeftijd niet.
In het buitenland gaan ze dan
ook direct naar de fokkerij. Nu is
hij aangewezen op de semi-klas-
stekers, waarin alle beste paar
den met gelijk gewicht tegen el
kaar uitkomen. Daarin worden
ze niet belast naar de prijzen
die ze gewonnen hebben".
Riem loopt langs de boren, kent
elk van de 26 paarden die bij
hem in pension zijn en weet de
capaciteiten: ..Het observeren
trainer een grote hoofdzaak".
Hij komt langs de box van As
trologe, een driejarige import
word je steeds gezocht". Belang
rijk punt voor een goede training
vindt de heer Riem dicht bij de
stal te wonen. „Dan kan je de
boel 's avonds nog eens helemaal
nalopen. Op Duindigt kan toch
's avonds van alles gebeuren".
Hij is nog niet uitgesproken of 't
bewijs van zijn woorden wordt
geleverd. In een van de boxen
wordt een paard onrustig en trapt
keihard tegen de deur. Riem is
er als de kippen bij, spreekt het
paard toe „niet zo brutaal jij,
houd je rustig" kijkt dan in
de box ernaast en ziet Astrologe
op de grond liggen met de benen
onder d? voerbak. Als ze weer
overeind is zegt Riem: „Dat kan
nou 's avonds op Duindigt gebeu-
Dat paard lag vast en dan kun
nen ze zich wel overeind wur
men, maar daarvan kunnen been
blessuren ontstaan, of een kapot-
Willy terug, Joep krijgt het moeilijk
uit Engeland, („die heeft 3 ren
nen gelopen, één gewonnen")
langs de box van Sir Edward
(„dat ls de hoop van de stal bij
de 3-jarigen") en vertelt onder
tussen wat een succesvol trainer
„Ik bezit 26 paarden. Ik heb zelf
veel successen behaald en dan
te heup. Ze kunnen zelfs ontheupt
opstaan".
In stal Groenendaal zijn dagelijks
zes mensen werkzaam. Bertus
Riem moet hard meewerken.
„En dat ls hartstikke nodig,
want we moeten leder vier paar
den rijden. Personeelstekort me
neer, Gisteren stond het nog
Bertus Riem kent elk van
de zesentwintig paarden en
weet hun capaciteiten: „Het
observeren van de pensiona
rissen is voor een trainer een
grote hoofdzaak".
met grote letters in de krant:
personeelstekort. Als ik vroeger
een stal had uitgemest, dacht ik
daarna, hèhè, gelukkig, nu kan
ik op het paard, dan kan ik ten
minste zelf eens even uitrusten.
Dat is er nu niet meer bij. Het
is toch te gek dat ik nog zelf
paarden moet rijden".
Hij korpt langs de box van Alex
ander („een grote") en langs de
broer van Alexander („die vind
ik eigenlijk nog beter"). En ver
volgens langs de box van Germa:
"Ik hoop dat zij dit jaar maiden
af wordt (De term maiden wordt
in de paardesport gebruikt voor
merries die nog nooit een eerste
prijs hebben gewonnen). Zij had
vorig jaar een startverbod om
dat ze in de ring en de baan on
handelbaar was. En moet je haar
nu eens zien staan. Een lief
paard, onbegrijpelijk".
Bertus Riem heeft meer dan vijf
tig jaar ervaring in de „paar
den". Met die ervaring kenschetst
hij een ander paard: „Moet Je
dat nou zien staan. Dat is nou een
muilezel. Zie Je die oren? Dat
noemen wij richtingaanwijzera."
