TH: BURCHT VOL RIDDERS... EN TE
WEINIG VROUWELIJK SCHOON
TH DELFT:
175 MEISJES
TH EINDHOVEN:
47 MEISJES
TH TWENTE:
40 MEISJES
*3*
Drie technische hogescholen
in Nederland. Ondanks alle
activiteiten tot slechting van
de barrières, die de vrouw
verhinderen naast de man te
komen in de maatschappij,
toch nog burchten vol manne
lijke ridders, die ten opzichte
van hun vrouwelijke mede
studenten soms meer in har
nassen zien dan in galante
rieën. Het aantal vrouwelijke
studenten aan de technische
hogescholen is maar klein
naar verhouding. Toch is er
een groei, die de hogescholen
zelf nog proberen te stimu
leren door het organiseren
van voorlichtingsdagen. In
bijgaande artikelen wordt ge
tracht een idee te geven van
de situatie van de meisjes
studenten aan de drie tech
nische hogescholen in Neder
land.
Disussie rond de tekentafel. Bouwkunde is een studierichting die
meisje bijzonder aanspreekt omdat bij het „bouwen" de mens zelf zo
sterk betrokken is.
DELFT Van de 9600 studenten aan de technische hoge
school van Delft zijn er slechts 175 meisjes. „Dat is veel te
weinig", zegt een van de decanen, „en er is geen enkele
aanleiding voor. Per slot van zaken zijn er nu eenmaal net
zo veel jongens als meisjes*". Er bestaat nog een groot maat
schappelijk verzet tegen de technische studie door meisjes.
Nog te veel wordt dat „technische" geïdentificeerd met
„baggermolen, fabriek, ruw mannenwerk". Toch is de
wetenschapsbeoefening, het hersenwérk, iets wat een vrouw
net zo goed kan doen. „Omdat een vrouw andere denk
beelden heeft dan een man, zou zij een belangrijke inbreng
kunnen hebben in de technische studie".
meisjeshuizen en in groepjes bij elkaar.
De rest woont verspreid over de stad
en omgeving. In een studentenhuis, dat
tot voor kort alleen mannelijke
inwoners telde, 16 men nu bezig met
'n officieel experiment. Eén verdieping
kent thans een gemengde bevolking,
omdat er enkele meisjes zijn
„ingestemd". Maar als een van de
jongens bezwaar maakt, is 't afgelopen.
Elk jaar studeren er aan de Delftse
t.h. ongeveer vijf meisjes af. Wat doen
zij daarna? Het blijkt dat de
maatschappij nogal afwerend staat
tegenover de vrouwelijke ingenieur. De
bereidheid van vele bedrijven om hen
aan te nemen, is alleen maar een
facade. „Ze houden de arbeiders van
het werk, ze krijgen kinderen, er is
altijd wat mee". In Nederland zijn 275
vrouwelijke ingenieurs werkzaam. De
meeste van hen werken bij het
onderwijs, universiteiten en middelbaar
onderwijs, en bij overheidsorganen. Dat
zij bij vele instanties niet van harte
aanvaard worden, ligt in de lijn van
het algemene proces van de werkende
(gehuwde) vrouw.
Veel meisjesstudenten trouwen tijdens
him studieperiode. Zij die na hun studie
trouwen, blijven wel werken, al is het
maar voor halve (lagen. „Je hebt
Hetaantal vrouwelijke studenten, dat
zich aanmeldt voor een technische
stuce wordt ieder jaar groter.
De drie technische hogescholen
houen gezamenlijk de jaarlijkse
vooüchtingsdagen, beurtelings in Delft,
Einhoven of Twente. Tevens worden
er egen gehouden voor decanen van
midelbare scholen. Zodoende kunnen
steds meer meisjes een juist beeld
krijen van die technische studie.
De meisjes, die aan de t.h.
gaa studeren, doen dit duidelijk
gerotlveerd. Zij hebben de goede
worden van huisgenoten en kennissen,
om toch niet zoiets onvrouwelijks te
doe, kunnen weerstaan. Bovendien
wollen zij dan nog geconfronteerd met
de ïogelijkheid het enige meisje op een
afdling te zijn. Ze zijn daarom
va&esloten hun studie af te maken.
Wi niet sterk in de schoenen staat,
gat niet naar de t.h.
Va1 de jongens in Delft maakt
onpveer zestig procent de studie af.
Da dit getal voor de meisjes lager is
(vüendertig tot veertig procent) komt
ordat velen tijdens hun studie
trawen.
Bnwkunde voorkeur
Va de meisjes ln Delft studeert
vi'enzestig procent bouwkunde. Een
kHn aantal doet natuur- en
sceikunde, terwijl op nagenoeg alle
adere afdelingen wel een of en-
kle meisjes studeren. Alleen op
mnbouwkunde zijn geen meisjes,
ordat daarvoor ondergronds praktisch
wrk gedaan moet worden en in
Nderland mogen vrouwen niet onder
di grond werken. De voorkeur voor
buwkunde is te verklaren uit de
wlnige wiskunde die daar in Delft bij
ndig is. Tevens worden de meisjes
angetrckken door de artistieke
ei sociologische aspecten van de
buwkundestudie. Mogelijk drukt de
raatschappij hier toch ook een
simpel op. Natuurkunde klinkt
n eenmaal wat vrouwelijker dan
eèktrotechniek. Overigens waren bijna
de meisjesstudenten van voor
<i oorlog te vinden op de
sfieikundeafdeling. Bouwkunde deed
ten niemand.
Ie vrouwelijke studenten in Delft
jjn bijna allen georganiseerd in
e Delftse Vrouwelijke" Studenten
'ereniging. De vereniging fungeert als
pvangcentrum voor de eerstejaars en
is de plaats waar de meisjes
jezelligheid kunnen vinden. De meeste
indere studentenverenigingen zijn wel
jpen voor de vrouwelijke studenten,
maar daar wordt weinig gebruik van
gemaakt. Ook al weer vanwege die
ongunstige verhouding jongens-meisjes.
Via de vrouwelijke studentenvereniging
nemen de meisjes evenwel deel aan
bijna alle activiteiten, zoals toneel en
sport. Ook in alle commissies zijn de
meisjes vertegenwoordigd.
Huisvesting moeilijk
Over de huisvesting zijn ze nog niet
erg tevreden. Vooral voor gehuwde
studenten is het m°eiüjk een woning De vrouwelijke technische student! Niet meer lang gerokt zoals rond
zesenveertig procent in een aantal 1900, qok niet altijd in een langt broek, mpr gewoon een mei*je VAD
tenslotte niet voor niets zeven jaar
gestudeerd". Ook als er kinderen
komen, willen ze toch niet geheel
uitgeschakeld worden, om daarmee het
wetenschappelijk contact niet te
verliezen. Bij de vrouw is het
carrière-maken niet zo belangrijk. Zij
voelt zich wat meer tot de mensen
aangetrokken en kijkt niet in de eerste
plaats naar geld. Overigens wordt de
gehuwde student een steeds meer
aanvaard verschijnsel. Binnen enkele
jaren zal vijfentwintig procent van de
studenten getrouwd zijn.
Academisch gevormd
Volgens de statistieken komen er naar
verhouding veel meisjes (zevenenvijftig
procent) uit academisch gevormde
gezinnen. Veelal zijn een vader, een
oom of een goede kennis, die aan de
t.h. werken of gestudeerd hebben, of
die werkzaam zijn in de wereld van de
techniek, de aanleiding geweest dat
een meisje naar de t.h. ging. De meeste
meisjes, die besloten hebben tot een
technische richting, komen naar Delft
omdat deze t.h. het dichtst bij hun
woonplaats ligt en omdat enkele
studierichtingen alleen in Delft te
volgen zijn.
De technische hogeschool van Delft
dateert van 1842. De vrouwelijke
studentenvereniging werd opgericht in
1900. Het aantal vrouwelijke studenten
was in de twintiger jaren even hoog
als nu. Toen studeerden de meisjes
echter nagenoeg alleen scheikunde en
Tederheid
en ridderlijkheid
ten
opzichte
van blauwkousen
en
vlindertjes vrij
onbekend
als zij na hun studie trouwden, stopten
ze met hun werk.
De verhouding jongens-meisjes laat
nog wel het een en ander te wensen
over. Een van de meisjes zegt: „Ze
laten de bank naast je open, ze kijken
naar je, soms gaat er een zelfs weg als
je naast hem gaat zitten. Zolang de
verhouding zo idioot blijft, voel je je
vaak een eenling en moet je sterk in
Je schoenen staan. De meeste meisjes
veranderen er door. Ze worden of
Op de afdeling bouwkunde van
de Delftse t.h. is de verhouding
jongens-meisjes zonder meer goed
te noemen omdat daar het aantal
vrouwelijke studenten vrij groot is
(10%). Op de afdelingen waar ech
ter maar een meisje student is, zijn
de ervaringen soms heel anders.
stiller, of gehaaider. Alleen op de
afdeling bouwkunde is de situatie een
beetje normaal, omdat daar tien
procent meisjes is".
Een studentendecaan: „Het is hier een
mannengemeenschap. Begrippen als
tederheid en ridderlijkheid zijn vrij
onbekend. Die gemeenschap verruwt.
Een betere verhouding man-vrouw en
een beter omgaan met de seksualiteit
zijn alleen mogelijk in een beter
gemengde gemeenschap.
Wat voor meisjes zijn het, die aan de
t.h. studeren? Ze zeggen zelf: „Iedereen
denkt dat het vreselijk geleerd is, dat
het loodzwaar is, dat wij altijd met een
broek aan lopen, dat we een soort
Kenaus zijn".
De waarfieid is anders. Het zijn
gewone meisjes, hardwerkend,
actief, willen overal aan mee
doen. Gewone meisjes, met uiter
sten naar alle kanten. Zoweil
vlindertjes als blauwkousen.
WILLIBRORD RUIGROK
EINDHOVEN Aan de Eindhovense t.h. studeren nu 47
dames; anderhalf procent van het totale aantal studenten.
De campagne van de drie Nederlandse technische hoge
scholen om meer meisjesstudenten te krijgen is in 1968
begonnen. Ze wordt zoals bekend gezamenlijk gevoerd.
Vooral da algemene studievoorlichting krijgt daarbij aan
dacht. De commissie richt zich tot de meisjes die in de op
Ma os hoogst» klassen van de middelbars scholen zitten.
In 1968 het eerste actiejaar kreeg vooral de Delftse
th. aandacht. In 1969 was de t.h. in Enschede het centrale
object van de voorlichting en van vrijdag 20 tot en met
zondag 22 maart concentreert de actie zich op de th. in
Eindhoven. Er worden dan gerichte coUeges gegeven, er
zijn teach-ins en er wordt in uitgebreide zin voorlichting
gegeven over de studie aan een t.h. en de mogelijkheden
voor vrouwen in die studie. In Eindhoven rekent men op
zeker driehonderd deelneemsters.
Het is duidelijk dat er vele taboes moeten worden over
wonnen door vrouwen, die technisch hoger onderwijs willen
gaan volgen. Anderhalf procent van het aantal studenten
aan onze technische hogescholen is vrouwen. In de Sovjet-
Unie echter is de groep vrouwelijke studenten op die hoge
scholen ongeveer even groot als de groep mannelijke stu
denten. Mogelijk Is daar het „klimaat" gewoon beter en
worden vrouwen gestimuleerd zich technisch tot in het
hoogste niveau beroepsbekwaambeden eigen te maken.
Reeds voor de eeuwwisseling
waren er vrouwelijke technische
studenten. Hier enkele van hen heel
degelijk op een foto uit 1904 in een
scheikundelaboratorium.
ENSCHEDE De technische hoge
school Twente rekent erop, dit jaar
zeker vijftien meisjes als studenten te
kunnen inschrijven. De nog maar zes
jaar oude Twentse hogeschool zal daar
door tegen het eind van dit jaar bezig
zijn een kleine veertig jonge vrouwen
in te wijden in de wetenschappelijke
geheimen van de techniek. En daar is
T.H.T. blij mee, want niet ieder meisje
anno 1970 deelt de opvattingen van de
actie „Dolle Mina" volledig. De begrip
pen „vrouw zijn" en „techniek stude
ren" hebben voor een grote groep nog
te weinig met elkaar te maken. De
hogescholen willen echter wel anders.
In hun voorlichtingsdagen willen zq
duidelijk maken dat een technisch
wetenschappelijke opleiding voor vrou
wen heus nog zo gek niet is. En ze
schrikken niet terug voor een stuntje,
als hun dat in dit kader publiciteit be
zorgt.
Verleden jaar kwamen 215 vrouwelijke
middelbare scholieren uit het hele land
in het kader van die voorlichtingsactie
naar Twente. Ze arriveerden per trein
ln Hengelo, werden opgewacht door
rector-magnificus prof. dr. ir. J. C.
Vlugter en fietsten met. hem op van de
politie geleende vehikels de acht
kilometer naar de fraai beboste
terreinen van de hogeschool. Onder die
215 meisjes werd tijdens deze
voorlichtingsdagen van verleden jaar
een enquête gehouden. Van deze
bezoeksters kwamen er 115 naar de
oriëntatiedagen, omdat ze belangstelling
hadden voor 'n natuurwetenschappelijke
studie. Een veertigtal ging nog verder
en sprak zelfs van belangstelling voor
een studie aan een technische
hogeschool. Zeven meisjes waren
eigenlijk al vap plan om aan de
t.h.-Twen te te gaan studeren. Ze
hadden daarmee gekozen voor een
'studie aan een campushogeschool, de
enige in Nederland. Bij toelating
betekent dat ten minste twee jaar
verplicht wonen in de studentenflats op
het terrein van de hogeschool.
In hun geval: wonen in speciale
meisjesstudentenflats klein eiland
ln een mannengemeenschap van ruim
1450 collega's. De vijftien eerstejaars
van dit jaar zullen straks drieëntwintig
ouderejaarsstudentes tegenkomen. Een
groot aantal van hen studeert
chemische technologie. En dat is wel
begrijpelijk. Deze studierichting immers
spreekt vrouwen nu eenmaal meer
aan dan werktuigbouwkunde of
elektrotechniek.
Als de voortekenen niet bedriegen
gaat dat trouwens veranderen. De
laatste aanmeldingen spreken van een
meer gespreide belangstelling en
moedige voorspellers noemen dat
een emancipatiesucces. Van de
studentes in de chemische technologie
hebben er inmiddels twee het in
Nederland nog steeds vrij unieke
baccalaureaatsdiploma behaald. En wat
niet in de statistieken staat: de meeste
THT-studentes zijn verloofd. Met
THT-studenten.
Om nog even op die enquête terug te
komen: zeventien meisjes bleven
afwijzend tegenover een technische
studie staan, maar 130 vonden het na
de voorlichtingsdagen toch allemaal
wel interessant en vierenveertig
scholieren waren nu vast van plan aan
een t.h. te gaan studeren. De enquête
heeft ook geprobeerd te ontdekken
welke t.h. de meeste voorkeur genoot
en dat won Delft nog steeds glansrijk.
Delft is nu eenmaal Delft, zoals
Leiden, Leiden is. Wat de Twentse
blijdschap om de vijftien nieuwelingen
van dit jaar niet minder maakt.
Meisjesstudenten blijken actievelingen
in het verenigingsleven op de Campus.
HENK OSSEWAARDB
