DE BIJENKORF
HONDERD JAAR
Betty uit „Peyton Place"
even op Schiphol te spreken
FBI arresteert elf
leiders Cosa Nostra
Discontoverlaging
onder Duitse druk
de leidse courant
PAGINA 7
Ruggegraal nog
niet gebroken
NEW YORK (Reu(er-DPA) De Ame
rikaanse federale recherche heeft mee
gedeeld dat zü elf mannen heeft gear
resteerd op beschuldiging van afperser^
en georganiseerd gokken. Vier van de elf
zijn politiefunctionarissen van de staat
New York. Een is een bekend Mafia-
leider, de 64-jarige Nicholas Ratteni.
De gokorganisatie hield zich bezig met
onwettelijke praktijken bij het wedden
op het gebied van sport en paardenren
nen in New York' en de voorsteden
Westchester en Rockland.
I De elf mannen zullen zo spoedig moge-
lijk worden berecht. Wanneer zij schul-
j dig worden bevondeh kunnen zij worden
I veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf,
j eventueel met nog eens een boete van
I 10.000 dollar daarbij.
Intussen is aan de georganiseerde on-
derwereld van New York en New Jersey
een zware slag toegebracht met de ver
oordeling van nog 5 Mafialeiders. Onder
degenen die .achter slot en grendel gezet
zijn bevinden zich twee bazen van de
beruchte gang "Vito Genovese, een van de
machtige vertakkingen van het federa
listische onderwereldsyndicaat in de V.S.
Cosanostrabaas Angelo Decarlo viel
in handen van de justitie omdat hij als
„financiële haai" een verzekerings
makelaar had geruïneerd. De 67 jaar oude
Decarlo is onlangs, samen met een com
pagnon, tot twaalf jaar gevangenisstraf
en 20.000 dollar boete veroordeeld wegens
afpersing en woeker. In Trenton, de
hoofdstad van New Jersey, is Gerardo
„Jerry" Catina, die vermoedelijk het
nieuwe opperhoofd is van de groep Vito
N-Vietnam mag
Ho Tsji Minhweg
gebruiken
VIENTIANE (AFP) „Wij aanvaar
den dat de Noortvietnaraezen de Ho Tsji
Minhroute gebruiken, op voorwaarde dat
hun troepen uit de van meer belang zijn
de gebieden van Laos worden terugge
trokken". Dit heeft premier Soevanna
Phoema van Laos op een persconferentie
in Vientiane verklaard.
Hij zei dat de ï-oute in een verlaten ge
bied ligt en dat het gebruik ervan Laos
geen materiële schade bérokkent. „Maar
wij willen' niet dat de Noordvietnamezen
onze steden en dorpen benaderen".
De prins zei geen buitenlandse troepen
op Laotiaans gebied te zullen toelaten
om de Noordvietnamezen te bestrijden.
Wel wil hij meer wapens en vuurkracht
hebben „om minstens de gelijke van de
vijand te worden".
Genovese, wegens minachting van het
hof voor onbepaalde tijd gevangen gezet.
Hij had geweigerd verklaringen af te leg
gen voor een staatscommissie over het
optreden van de onderwereld in New
Jersey. In New York zijn „gentjeman
John" Masiello en zijn zoon John wegens
omkoperij tot vijf en drie jaar gevange
nisstraf veroordeeld. Zij hadden door
corruptie een transportcontract voor post-
zendingen in handen willen krijgen.
Tegelijkertijd heeft de FBI een aan
klacht ingediend tegen negen personen,
die gestolen en vervalste waardepapieren
voor een bedrag van 1,8 miljoen dollar
zouden hebben gesmokkeld. Een van deze
beklaagden zou de baas van de kans
spelen in Westchester zijn. Al is aan de
Mafia in New York en New Jersey met
deze vijf veroordelingen een zware slag
toegebracht, de ruggegraat van de Mafia
is er volgens sceptici nog niet mee ge
broken.
Hartpatiënt
Fievet maandag
naar ziekenhuis
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De heer H. S. Fievet, de
Bredase hartpatiënt, die de hartacties
van de laatste weken op gang heeft ge
bracht, zal maandag worden opgenomen
in 't Rotterdamse Zuiderziekenhuis voor
een gedetailleerd hartonderzoek van on
geveer 14 dagen. De oproep kwam voor
hem volkomen onverwacht. Op dringend
advies van zijn cardioloog, dr. D. van
Paassen uit Breda, zal hij gehoor geven
aan de oproep.
„Ik kan natuurlijk niet weigeren", zegt
hij, „maar ik ga tegen mijn zin. Niet zo
zeer omdat zo'n onderzoek met het nodi-
risico gepaard gaat, maar vooral omdat
ik nu de acties moet onderbreken".
„Schijnbaar", zegt hij, „is mijn actie nu
geslaagd. Ik wordt immers opgenomen.
In het Zuiderziekenhuis stond ilc zelfs
niet eens op de wachtlijst. Ik bén echter
maar één van de 2.000 wachtenden en
waarom zou ik voorrang moeten krijgen?
Na die 14 dagen hoop ik de acties na
tuurlijk weer voort te zetten".
Prof. dr. P. J. Kooreman, hoofd van de
chirurgische afdeling van het Zuiderzie
kenhuis heeft verklaard, dat daar weke
lijks drie hartoperaties zouden kunnen
worden verricht, als men maar beschikte
over voldoende verplegend personeel. Nu
zou er elke week slechts één hartoperatie
kunnen worden uitgevoerd.
Inmiddels zijn ruim 100 leerlingen van
de lagere en middelbare detailhandels
school „St. Olof" in Breda een handteke
ningenactie begonnen. Men roept op tot
protest tegen het besluit van het ministe
rie van Onderwijs om de afbouw van een
hartcentrum in het Academisch Zieken
huis „Dijkzigt" in Rotterdam te tempori-
BRITSE FINANCIËN
Deels politieke
maatregel
(Van onze correspondent)
LONDEN Het Britse Disconto, dat
zich sinds 27 februari 1969 op het 'cri-
sispeil van 8 pet bevond, is gisteren met
een half procent verlaagd. Volgens waar
nemers is deze maatregel een gevolg
deels van buitenlandse en dan voor
al YVestdultse druk en deels van het
feit dat de regering Wilson weer bij de
kiezers in het gevlij tracht te komen.
De traditie wil, dat het Britse discon
to telkens met één procent verhoogd,
maar slechts met een half pet verlaagd
wordt. Mogelijk zal de regering er over
enkele weken toe besluiten de disconto
voet op 7 pet te brengen.
Het is duidelijk, dat Wilsons program
ma van economische gezondmaking naar
wens verloopt. De Britse economie wordt
zienderogen sterker en het pond ster
ling heeft z'n hoogste stand bereikt se
dert twee jaar. De laatste tijd stroom
de zoveel buitenlands geld het Verenigd
Koninkrijk binnen, dat de Nationale Bank
van Engeland 27 miljoen pond bij de na
tionale reserves kon voegen, nadat bij
na alle buitenlandse leningen op korte
termijn afbetaald waren.
Het feit dat zoveel buitenlands geld
aangelokt werd door de hoge renten van
Engeland, gaf de jongste tijd in inter
nationale financiële kringen aanleiding
tot kritiek op het Britse economische be
leid. Er werd gezegd dat deze situatie
tot een nieuwe internationale financiële
crisis kon leiden.
De huidige verlaging van het discon-
Oorzaak brand
bejaardenhuis
Driebergen
blijft raadsel
UTRECHT (ANP) De oorzaak van
de brand in het bejaardenhuis in Drie
bergen, die in de nacht van 12 op 13 ja
nuari 7 mensenlevens eiste, zal altijd
een raadsel blijven. Uit het in opdracht
van de officier van justitie in Utrecht
ingestelde onderzoek is in ieder geval
niet gebleken, dat sprake is geweest
van een strafbaar feit en dus grove
schuld.
to zal de toevoer van buitenlands geld
vermoedelijk niet stopzetten, maar al
licht enigzins- remmend werken. Het
nieuwe disconto van 71/* pet is nog al
tijd hoog genoeg om investeerders aan
te lokken, vooral wanneer zij nog snel
gebruik willen maken van de gunstige
situatie voor de regering Wilson tot een
nieuwe vermindering overgaat.
Het disconto werd vorig jaar in febr.
op het crisispeil van 8 pet gebraoht, om-
dag de regering aan monetaire dwang
maatregelen kracht wou bijzetten. Hoe
wel de maatregel een gunstig teken is,
leidt hij niet, het einde van de sober-
heidspolitiek in. De Brit zal zich voorlo
pig nog steeds geen buitensporige uitga
ve kunnen getroosten. Als hij van zijn
bank wat geld kan lenen, zal hij daar
op wel iets minder interest moeten be-
Hypothieekmaatschappijen zullen mis
schien ook wat gemakkelijker leningen
kunnen doen voor de bouw van nieuwe
woningen, die sterk gedaald is. De rege
ring Wilson krijgt in dit verband nogal
wat kritiek te incasseren vanwege de
conservatieve opositie en zal zich ver
moedelijk sterk inspannen om 't norma
le peil van de huizenbouw nog voor de
aanstaande verkiezingen te herstellen.
Van Frans
koopkasteel
tot
Italiaanse
Piazza
AMSTERDAM Na honderd
jaar zijn processen als ver
grijzing en aderverkalking ex
cusabele zaken, maar de Bijen
korf, die deze maand een eeuw
bestaat, vertoont vooralsnog
't een noch 't ander en heup
wiegt veerkrachtig het volgen
de jubileum tegemoet. Jeugd
en inventiviteit zijn altijd de
kenmerken van 't concern ge
weest. De etalages van de ves
tigingen in Amsterdam, Den
Haag, Eindhoven en Rotterdam
waren al hip, toen het woord
natel nog moest worden uitge
vonden en de fleur in mode,
woninginrichting, culinaire ge
neugten, die het leven van al
ledag minder grauw begint te
maken, stond daar reeds lang
exclusief te kijk en te koop.
Wat heeft de ontwikkeling van
de Bijenkorf in de loop van de
voorbije honderd jaar en de
plaats, die de onderneming nu
inneemt, bepaald? Drs. J. Bons
jr., voorzitter van de raad van
bestuur, zegt er dit over. „Bij
ons commerciële beleid hebben-
wij altijd grote waarde gehecht
aan het tot uitdrukking bren
gen van het eigen karakter van
de Bijenkorf. Het streven is
er op gericht, onze warenhui
zen een ontmoetingsplaats te
laten zijn, waar uiteenlopende
groepen van het publiek ge
confronteerd worden met goe
deren, ideeën, levensstijlen
en, levensuitingen uit de
hele wereld. Dit streven
dient gestalte te krijgen door
originaliteit, smaak, gevari
eerdheid en exclusiviteit. Voorts
proberen we altijd voor te lo
pen op de ontwikkelingen, die
zich voordoen.
De slagzinnen, die in de loop
der jaren zijn gebruikt, geven
een illustratie van de manier,
waarop we ons streven naar
buiten brengen. In het begin
van deze eeuw, toen men in
het algemeen nog weinig oog
had voor het belang van de re
clame, werkte de Bijenkorf al
met het motto: „Mama koopt
alles in de Bijenkorf". En zo
wel ini de twintiger jaren als
nu ook nog voeren we het de
vies: „De Bijenkorf 'heeft 't".
Wel heeft na de oorlog de enor
me ontwikkeling van nieuwe
grondstoffen en de nieuwe toe
passingen van reeds bekende
materialen de noodzaak tot be
perking van het assortiment
noodzakelijk gemaakt. De na
druk ligt bij deze slogan nu
dan ook meer op de laatste
letter: ,,'t", hetgeen we gra
fisch beklemtonen".
Basis
het hinkstap-
het
De basis voc
sprongsucces
werd in 1870 gelegd, toen ene
S. P. Goudsmit in een van Am
sterdams meest Volkse winkél-
straten, de Nieuwendijk, onder
de wijdse naam „Magazijn de
Bijenkorf" een detailzaakje
opende. Het eei'ste personeel
bestond uit een cheffin en drie
verkoopsters. De ironie wil, dat
de winkel pas tot bloei kwam,
toen de oprichter negentien
jaar later kwam te overlijden.
Hij werd namelijk opgevolgd
door zijn 23-jarige neef Arthur
Isaac, die een geboren winke
lier was, een scheermesscher-
pe koper en verkoper.
Onder zijn leiding gingen steeds
meer artikelen de toonbanken
en etalages vullen en moest het
aantal afdelingen voortdurend
worden uitgebreid. Een hele rij
panden kocht hij op, maar dit
bemoeilijkte het beheer. Daar
om liet Arthur Isaac zijn am
bitieuze oog vallen op het reeds
jaren braak liggende terrein
van de oude, afgebrande beurs
van Zocher op de hoek van
Dam en Damrak één van
de best gelegen en duurste lap
pen grond in Nederland. Over
de bestemming van deze plek
-was, zoals in de hoofdstad te
doen gebruikelijk, al decennia
lang uitzichtloos gekrakeeld.
Zelfs was er in 1904 een enor
me deining om ontstaan onder
de winkeliers in de buurt in
verband met geruchten, dat de
gemeente het terrein zou ver-
kopen aan een Duitse combi
natie, die er „een zogenaamd
Warenhaus" zou néerzetten.
Arthur Isaac liet zich daardoor
niet afschrikken. In 1909 bracht
hij zijn uit de stofjas gegroeide
magazijn over naar een houten
noodgebouw op het voormalige
beursterrein en alweer zoals
te doen gebruikelijk in Amster
dam wat bedoeld was als
een tijdelijke oplossing, werd
in permanente vorm gecontinu
eerd. In het najaar van 1914
opende Isaac er het Bijenkorf
gebouw, zoals het nu nog op de
Dam staat. De belangstelling
was ondanks de ellende van de
mobilisatie overweldigend en
al in de eerste maanden na de
opening bereikte de omzet een
hoogte, die tot dan toe in de
geschiedenis van het winkel
bedrijf in Nederland nog nooit
vertoond was. De omzetting van
speciaalzaak tot warenhuis was
daarmee voltooid. In 1926 ging
de Haagse Bijenkorf open, in
1930 die te Rotterdam (70.000
bezoekers op de eerste dag)
en in 1969 die te Eindhoven.
Architectuur
Tot de winkelbedrijven in Ne
derland, die de magneetfunctie
van een eigen architectuur heb
ben begrepen, behoort zeker het
"jubilerende concern.' De vesti
gingen van Nederlands oudste
warenhuis weerspiegelen het
"begrip van de elkaaf opvolgen
de generaties van directies
voor de economische functie
van exterieur en interieur. Tus
sen de vestiging aan het Dam-
Amsterdam: Frans koopkasteel.
rak en die aan het Eindhoven-
se Piazza ligt meer dan een
halve eeuw architectonische
ontwikkeling. De Amsterdamse,
de Haagse en de twee Rotter
damse gebouwen en de creatie
in Eindhoven getuigen daardoor
telkens van een eigentijds den
ken van de betrokken opdracht
gevers. Arthur Isaac meende
in zijn tijd, dat een warenhuis
moest imponeren. Hij zag het
niet als een alledaags gebouw
maar als een verkoopkasteel.
Hij werd daarbij geïnspireerd
door het voorbeeld van Frank
rijk bakermat van het wa
renhuis en door het Parijs
van de boulevards. Zo werd
door zijn gebouw het karakter
van Nederlands enige boule
vard, het Damrak, geaccentu-
Met de bouw van 't filiaal Den
Haag in 1926 vestigde de Bijen
korf haar naam als toonaange
vend warenhuis echter pas goed
architectonisch. De sprong Dui
ten de grenzen van Amsterdam
moest ook bouwkunstig waar
worden gemaakt. Architect
Piet Kramer, een man van het
vitalisme, deed dit door zijn
schepping als een gebalde vuist
uit 't straatbeeld naar voren te
doen springen. Maar in tegen
stelling tot het moederbedrijf
in de hoofdstad, dat vooral naar
buiten toe wilde imponeren, be
steedde hij evenveel zorg aan 't
interieur. Grote kunstenaars als
Hildo Krop, Radecker en Joep
Nicolas kregen er de kans. een
monumentale binnenhuisar
chitectuur te verwezenlijken.
Ook qua inrichting belichaamde
't gebouw de nieuwste ontwik
kelingen. Het was onder meer
Exclusiviteit
steeds willen
benadrukken
uitgerust met de eerst# roltrap
pen in Nederland.
De Bijenkorf in Rotterdam, ln
1930 door Dudok gebouwd en
doorgaand voor het meest mo
derne warenhuis in Europa,
werd in 1940 door de Duitse
bommen vernield. Na de oorlog
kreeg de Hongaarse Amerikaan
Marcel Breuer opdracht, bijna
'n nieuw gebouw te ontwerpen.
Het werd van buiten rigoureus-
zakelijk, bijna een ongenaakba
re veste, met ramen als schiet
gaten maar van binnen was het
intiem als een Italiaanse markt,
nodend tot wandelen en kijken-
Met zijn vestiging in Eindhoven
tenslotte sprong het concern
voor het eerst buiten de rand
stad Holland. Het kwam terecht
in een stad nabij internationale
grenzen en vooral: in 'n zuide
lijke stad temidden van sponta
ner levende en reagerende
mensen. Op grond van die over
wegingen viel de keus op 'n ar
chitect van internationale faam
én op een zuiderling: de Ita
liaan Gio Ponti. Deze slaagde
erin, op unieke wijze de ontmoe
ting tussen noord en zuid te be
lichamen. Zijn ontwerp is over
wegend door Nederland geïn
spireerd, maar bevat een krach
tig element zuidelijke kleur,
zuidelijk licht, Italiaanse fanta
sie en speelsheid. Zo werd het
een symbool van een bedrijf,
dat het in zijn honderd be
staansjaren klaarspeelde om te
evolueren van een Frans koop
kasteel tot een Italiaanse piaz-
PIET SNOEREN
Rotterdam: de schietgaten
SCHIPHOL (A.N.P.). Terwijl
verslaggevers en fotografen uren
lang op haar vertraagde komst
zaten te wachten, is de thans
25-jarige Barbara Parkins, beter
bekend als Betty uit de Ameri
kaanse televisieserie „Peyton
Place", gistermiddag uit Londen
op Schiphol aangekomen zonder
door iemand te worden herkend.
In 'n bruingevlekte lange slange
leren mantel wandelde ze tussen
de andere passagiers van het
vliegtuig door de lange pier naar
de aankomsthal, waar ze geruime
tijd moest wachten op haar
Enigszins besluiteloos betrad ze ten
slotte de afhaalruimte en pas daar
wist de eveneens op een dwaalspoor
geraakte Britse produktieleider Frank
Ernst haar even later met een drietal
Hoofdrol in
film mei
Hollands decor
verslaggevers te achterhalen. De foto
grafen misten haar echter allemaal.
Oorzaak van alle misverstanden was
de chaotische toestand op het vlieg
veld Heathrow bij Londen, waar slecht
zicht en nachtelijke stakingen het
luchtverkeer danig in de war hebben
gebracht. Het gevolg was, dat Betty's
aankomst steeds maar werd uitgesteld.
De goed van de tongriem gesneden ac
trice, die eigenlijk reeds woensdag
avond naar Nederland zou komen,
wist tenslotte om 3 uur een lijntoestel
van de BEA te halen, terwijl Schiphol
in de mening verkeerde, dat ze pas om
4 uur per KLM zou aankomen. Barba
ra Parkins gaat de hoofdrol spelen in
een RKO-film „Puppet on a Chain"
naar 't verhaal van een heroïnesmok-
kelaffaire van Allister MacLean, die in
zijn geheel in Amsterdam en Schiphol
wordt opgenomen. Haar tegenspeler
is de Zweed Sven Bertil Taube. Eén
der óp Schiphol op te nemen macabere
scenes zal zijn het binnenrollen van
een lijk op de bagagetransportband in
de aankomsthal. De opnamen waarmee
zaterdag a.s. een eerste begin wordt
gemaakt, zullen een week later drie da
gen in beslag nemen (op 19, 20 en 21
maart). De televisieserie die wegens
liet enorme succes werd voortgezet, na
dat het oorspronkelijke verhaal uit de
gelijknamige roman was beëindigt telt
in totaal 532 afleveringen van een half
uur. Nog niet de helft daarvan is intus
sen op de Nederlandse beeldbuis ver
toond. Het namaakdorpje in Califor-
nië is intussen afgebroken. In een blik-
seminterview bij de wachtende auto,
gevraagd naar haar mening over Pey
ton Place zei Barbara: „Ik vond het
fijn werk en we hebben er allemaal
naam en l'aam aan te danken". Ze
speelde van het begin tot einde mee en
dat nam 5 jaar in beslag.
„Was het uw eerste grote rol?". „Ja,
niemand kende me voor die tijd".
„Bent u al getrouwd?" „Nee, nog niet".
„Welke rol in Peyton Place vond u de
neste?" „De mijne".
„Blijft u lang voor de opnamen in Ne
derland?" Ik zal er telkens vanuit Lon
den voor naar Amsterdam komen".
Op de vraag of ze nog wel eens contact
heeft met Mia (Allison) Farrow, die vo
rige maand een tweeling heeft gekre
gen. antwoordde ze: „Nee, Mia is de
laatste tijd erg druk bezet geweest".
Met produktieleier Ernst vertrok ze
daarna per auto naar het Doelenhotel
in Amsterdam.
Petrus Wolfs, schilderijen, en Lou
Schwirtz, keramiek, exposeren tot 1
april in Kunstzaal Heuff, Hoflaan 7,
Wassenaar. De opening is bepaald op
7 maart 's middags om 4 uur door dr.
Merkelbaoh.
