Nederland in blijde(?) verwachting
WIEG VOOR DERTIEN MILJOENSTE
STAAT „ERGENS" AL KLAAR
Ontdek zelf de unieke
klank van de
Philips Philicorda
BARNING
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1970
DE LEIDSE COURANT
1970:
DEN HAAG —Ons land telt bin
nenkort dertien miljoen inwoners.
Inclusief buitenlandse gastarbeiders,
want die worden door hel Centraal
Bureau voor de Statiestiek ook lot
de inwoners gerekend. Maar de der
tien miljoenste zal geen binnenko
mende Spanjaard of Turk zijn. Het
CBS is chauvinistisch genoeg om een
Nederlandse baby het odium van „de
dertien miljoenste" tc geven.
Bij de afdeling bevolkingsstatistiek
vertelt CBS-ambtenaar Kuiper: „Wij
kunnen toch niet precies vertellen,
wie het inwonertal op dertien mil
joen brengt. En aangezien wij „bij
benadering" moeten werken, wijzen
wij een boreling van Nederlandse
nationaliteit aan". Volgens hem
spreekt dit menselijke nootje van
het cijfermatige CBS-personeel tol
de verbeelding van ons Nederlan
ders. In dat geval pruimen wij ge
makkelijk de volgende indringer op
ons beperkt grondgebied. Bovendien
leent de baby zich ook gemakkelij
ker voor het eventuele feestelijke
tintje, dat bij het bereiken van een
„mijlpaal" hoort.
Het laatste officiële bevolkingscijfer
dateert van 1 september. Toen ston
den 12.903.000 inwoners genoteerd.
Elke dag stijgt dat aantal met vier
honderd. CBS-rekenaars denken in
april de dertien miljoenste te kun-
Vrij algemeen is de mening, dat een
dergelijk groot aantal mensen ons
land overbevolkt. Voor de toekomst
wordt gevreesd. Nu al rekent men
ons in prognoses vpor dat tegen _h.pt
jaar 2000 op belangrijk meer inwo
ners moet worden gerekend. Naar
gelang optimisme of pessimisme van
de rekenaars loopt het te verwach
ten aantal uiteen van achttien tot
twintig miljoen.
Deze cijfers brengen een afweerhou
ding teweeg: enkele jaren geleden
sprak de toenmalige directeur-gene
raal voor de volksgezondheid, profes
sor Muntendam, over een noodzake
lijke gezinsplanning. Twee kinderen
per gezin waren volgens hem vol
doende om een normale aanwas van
de bevolking te garanderen. Meer
kinderen zouden een bevolkingsex
plosie teweegbrengen. In de afweer
houding zijn ook begrepen: de golf
van pleidooien oor gedegen huwe
lijksvoorlichting; de plotselinge
openlijke aandacht voor anti-concep-
tionalia.
Overbevolkt?
Raakt ons land inderdaad overbe
volkt? Economen menen van niet.
Zij gebruiken in hun redenering
evenwel niet de verhouding land
mensen, maar de verhouding inkom
stenmensen. Zolang zij de inkom
sten per hoofd zien stijgen, praten
zij over een onderbevolking.
Ter illustratie: In de vijftiger jaren
was het met de Nederlandse con
junctuur niet best gesteld. Er waren
toen te veel mensen, die van het
nationale inkomen moesten leven.
De trek naar het buitenland kwam
in zwang. Emigratiebureaus deden
goede zaken In de jaren vijftig
werd ons land met tien miljoen in
woners overbevolkt geacht. Gerede
neerd werd: met tien miljoen kun
nen wij niet op een klein stuk grond
leven. Men keek daarbij naar de
verhouding tussen beschikbare grond
en'aantal personen.
De zestiger jaren kenmerkten zich
door een Vestigingsoverschot. Vol-
gens de economen volkomen ver
klaarbaar. Zij zeggen, dat we in
deze jaren in een hoogconjunctuur
verzeild raakten. Het inkomen per
hoofd steeg. Er konden gemakkelijk
inwoners, bij hem komen, zonder het
inkomen van de reeds aanwezigen in
gevaar te brengen. „Men" ervoer
de verbeterde economische toestand
in het verschijnsel buitenlandse ar
beiders. Zij kwamen met tientallen.
Nu
weg
cijferen keten van vele duizenden.
En nog laat de industrie regelmatig
buitenlanders overkomen om aan het
Nederlandse arbeidsproces deel te
nemen. Ondanks plaatselijke struc
turele werkloosheid. In de zienswijze
van de econoom was van 1950 tot
1960 ons land met tien miljoen in
woners overbevolkt. En van 1960 tot
1970 hadden wij met ruim twaalf
miljoen inwoners een pnderbevolkt
land. De jaren zeventig zijn inge
gaan met een onderbevolkt land.
Medisch doel
Wat is er dan tegen op een sterke
groei van de bevolking? En waarom
maakt men zich dan zo druk over
bijvoorbeeld het gebruik van de pil?
Daarop hebben medici en sociologen
een antwoord. Wanneer professor
Muntendam suggereert om overi
gens met inachtneming van ieders
persoonlijke vrijheid de gezinnen
klein te houden, dan heeft hij daar
mee een medisch doel voor ogen.
Kleine gezinnen in bewust klein ge
houden huizen (3- of 4-kamerflats)
hebben een betere kans op volwaar
dige mediseh-h.vgiënische ontwikke-
I ling .dan grote gezintién. In kleine
gezinnen kan men beter aandacht
schenken aan de enkeling dan in
1 gezinnen met vijf of meer kinderen.
De leefomstandigheden mede in acht
genomen.
Aan dit laatste argument hoeft nie-
ooIJc dat leeft
Overbevolkt,
onderbevolkt.
(Doorhalen wat
niet verlangd wordt)
mand zich te stoten. De algemene
gedachte houdt immers geen reke
ning met uitzonderingsgevallen. De
meesten zullen zich zelfs gesteund
voelen door een dergelijk medisch
advies. Mede uit sociologische over
wegingen.
De hausse in het gebruik van anti-
conceptionalia heeft in ieder geval
resultaat: het aantal geboorten loopt
terug. Niet in de mate, die men
verwacht. Maar het loopt terug: met
tienden van procenten op de jaar
lijkse toename. In 1965 bedroeg de
bevolkingsaanwas 1.38 procent. In
1968 was de toename 1.08 procent.
Vrijwillig
Socioloog Arsène Dumont schreef
reeds in 1890 dat de daling van
het geboortecijfer een geheel vrij
willig vérschijnsel is. Een van' de
gevolgen van de moderne bescha
ving, voor zóver deze op een indivi
dualistische- grondslag rust. Anderen
zijn met hem van mening, dat toe
neming van de* welvaart en een
hoger peil van beschaving de oorza
ken van een daling van het geboor
tecijfer zijn.
Rond 1850 telde ons land drie mil
joen inwoners. Dertig jaar later wa
ren er vier miljoen, Bij d<e eeuwwis
seling leefden op de ons beschikbare -
grond ruim vijf miljoen mensen. In
1941 waren er negen miljoen; in
1949 tien miljoen; in 1957 eil mil
joen. Na het jaar 2000 verdubbelt
het dan aanwezige aantal zich om
de 58 jaar.
Als de bevolking zo snel toeneemt; is
er dan voor de baby van nu straks
voldoende werk? Indien de vraag be
trekking heeft op de situatie van
vandaag, luidt het antwoord ..ja". Op
dit moment wel Maar. de snel
groeiende industrie- heeft straks
waarschijnlijk relatief minder ar
beidskrachten nodig dan nu Naar
mate de machine meer het werk
verricht van de mens. raakt de mens
uitgeteld. De bezorgdheid over de
huidige „overbevolking" zou zich ei
genlijk over de komende generatie
Sinds 1849 heeft de bevolkingsgroei
per vierkante kilometer zich als
volgt ontwikkeld: In 1849 lelde ons
land 94 inwoners per vierkante kilo
meter: in 1899 154; in 1940 271; in
1950 315; in 1960 344 en in 1968 379
inwoners per vierkante kilometer
Hoe ver kan dit doorgaan?
Dr. Bak zegt in zijn boek „Volk in
veelvoud" over de bevolkingsdicht
heid: „Een merkwaardig voorbeeld
levert de gemeente Den Haag. De
bevolkingsdichtheid in deze stad
overschrijdt een aantal van de fraai
ste woonoorden met ruime recreatie
voorzieningen Den Haag biedt
plaats aan 600.000 inwoners op
slechts 0,2 procent van de nationale
landoppervlakte. Bouwt men vijftig
van deze steden dan zouden dertig
miljoen Nederlanders kunnen leven
de totale landoppervla De steden
zouden dan bovendien niet te dicht
bij elkaar liggen, want bij een ge
lijkmatige spreiding zou dr onderlin
ge afstand tenminste twintig kilome-
Dr. Bak schreef bovenvermeld boek
in 1964. Dc situatie is intussen wel
veranderd, maar dr. Bak geeft de
sondanks e-en typering van de woon-
leefmogelijkheden Bij een met dr
bevolkingsgroei gelijkhoudende tred
van de werkgelegenheid niet eens
een afschuwwekkend beeld.
Toch schijnt de stedeling van v,in
daag zich niet erg met de prooi
zijn stad tevreden te stellen. Bij liet
Centrale Bureau van dc S' i>tck
constateert men namelijk, dat inwo
ners van Rotterdam. Den F-Iatig en
Amsterdam bijvoorbeeld met een to
tale, jaarlijkse frequentie van 13 tot
16.000 de wijk naar randgemeenten
nemen De steden zijn niet r-rr
aantrekkelijk om in te wonen Nog
wel om in t-e werken
En ook een opmerking over de stad
als werkomgeving blijkt bstekkr-
lijk. want degenen die kans zien de
stad volledig de rug toe te keren
doen dat. Bij het Centraal Bureau
voor de Statistiek constateert men
namelijk ook een migratie van de
Randstad naar voornamelijk de pro
vincies Noord-Brabant en Gelder-
De Nederlander als zodanig toonl
helemaal niet blij mei vijftig steden
ter grootte van Den Haag... En het
feit dat het 't dertiende miljoen is,
dat eerstdaags wordt volgemaakt. zal
hem niet gelukkiger maken.
DORESTAD 26 verw ie Petit Couronne
DUIVENDRECHT 25 980 nw vn Midwi
eiland nr Nagoya
GA ASTER DIJK 26 le Bremen
GAASTERKERK 2«'75 nno vn Finuterre i
GANYMEDES J5 300 n vn Bermuda i
GAROET 25 100 zzw vn Durban nr Buahire
GEESTLAND 26 vn Dominica nr Preston
GRAVELAND 26 vn Pisco nr Guavaquil
HILVERSUM 26 te Savannah
INCA 25 150 no vn Las Palmas nr Lissabon
KABYLIA 27 te Singapore
KHASIELLA 27 te Thameshaven
KERKEDiJk 26 vn Bremen nr
KOROVINA 25 vn Philadelphia nr Poll Fort
KOSSMATELLA 26 vn Philadelphia nr Mor
LEUVELLOYD 2
MAINLLOYD 25 900 r
teder erms 27 te Singapore
neder lek 26 te Vlissingen
STATENDAM 25 te St.-
A AT FRANKLIN 2
WISSEKERK 26 te Bri
WOLTERSUM 27 te Le
w \.\Knni:ciiT jk v n
ZONNEKERK 26 vn D:
ZAANLAND 27 te Cor
LUCKY LUKE: DE SPOOKSTAD
Judoka 's
tegen Polen
DEN HAAG Het Nederlandse judo
team. dat zaterdag in de Kennemer
Sporthal in Haarlem tegen Polen uit
komt, is als volgt samengesteld:
aspiranten. licht: Arets; halfmidden:
v. Rekom; midden: Llevens; halfzwaar:
midden: Snijders en Boersma: halfzwaar:
Eugster en De Graaf: zwaar: Eveleens en I
St.-Ntcolaas;
senioren: rode p oeg v. d. Molen en Kooy:
Geelhoed en v. d Pol: Lagerwaard en
Geen tartanvloer
in Papendal
ZEIST De te bouwen sporthal op
het N.S.F -sportcentrum Papendal, zal een
vloer van kurklinolcum krijgen. Daar
mee heeft de NSF een dringend verzoek
van de KNAU een polyurethaanvloer
(rccortan of tartan) in de hal aan te
brengen niet ingewilligd.
De NSF besloot tot deze keuze om
dat een polyurethaanvloer in principe
ongeschikt is voor zaalsporten die de bal j
dan bij het stuiten de meest vreemde
capriolen laat maken, omdat de vloer
veerkrachtig is Met het kurklinoleum
kunnen aldus de visie van het NSF i
zoveel mogelijk sportbeoefenaars profijt i
trekken van de sporthal.
Overigens is de mogelijkheid niet uit
gesloten. dat in een later stadium als
nog tartan wordt aangebracht.
Zeepost
ondentie uiterlijk lei* post
Wij kunnen ons best voorstellen
dat u niet een-twee-drie zegt:
ik koop de Philicorda, zelfs niet
nu de prijs is verlaagd.
Daarom: kom bij ons spelen. Wij
geven u alle Informatie en wij
plaatsen het instrument op proef.
PHILIPS p/i 1/lc.cjizcicl
PIANO EN ORGELHANDEL
OUDE SINGEL 16. TEL 22858
LEIDEN
Matt MarriottHet Dra ma van Catbayou
WEEK
ol geen
WEER
DE BILT In het zeegebied ten
noorden van de Azoren ligt een
hogedrukgebied met een kerndruk
van 1046 mbar. Het heeft een nog
ui betekenis toenemende uitloper
over Noord-Schotland en Scandi-
K.N.M.l
ÜEELlj
MEDE l\oud
navië, die verbinding heeft ge
maakt met een hogedrukgebied
boven Italië, terwijl een oceaan-
depressie via de Golf van Biskaje
naar de Middellandse Zee trekt
De noordoostelijke stroming, die
zich gisteren al boven onze om
geving instelde, zal door deze ont
wikkeling aanhouden en geleidelijk
ets sterker kunnen worden. Hier
bij zullen de temperaturen op een
lager niveau komen te liggen, ter
wijl nu en dan sneeuw zal voor-
Vooruitzichten voor zondag: hier
en daar sneeuw. In de nacht plaat-
<cl\jk matige vorst. Overdag lichte
vorst tot temperaturen om het
vriespunt.
Weersvooruitzichten voor zondag
in cijfers gemiddeld over ons land:
aantal uren zon: nul tot vier; mm.
temp.: één tot zes graden onder
normaalmax. temp.: drie of meer
graden onder normaal; kans op een
droge periode van minstens twaalf
uur: tachtig procent; kans op een
geheel droog etmaal: vijftig pro-
1Veer in Nederland
Weer in Europa
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Frankfort
Geriève
Grenoble
Helsinki
Innsbruck
Kopenhagen
