9e£eidóe6oii/fca/iit
Idomeneo
ZELFDOEN
'Q.
Twee van de tien voorde leeuwen
De film van
vanavond
TELEVISIE VANAVOND
i
Hollanders ongewenst
MIK
„DE JANTJES" MET ENTHOUSIASME
OP DE PLANKEN GEZET
Volksstuk van Herman Bouber
geregisseerd door Beppie Nooy
PAGINA 2 DE LEIDSE COURANT WOENSDAG 11 FEBRUARI 197
Naar nieuwe
bestuursvorm
in Nederland
IIYE nogal gepeperde kritiek in de
Tweede-Kamercommissie tegen mi
nister Beerninks plan om de vorming
van bestuurlijke gewesten aan de ge
meenten zelf over te laten, heeft de aan
trekkelijke kant, dat regering en volks
vertegenwoordiging nog eens grondig
kunnen nadenken over de toekomstige
bestuursvorm voor de Nederlandse ge
meenschap.
In vroegere commentaren op het plan-
Beernink hebben we aPde vraag gesteld,
of de door deze minister bedachte ont
wikkeling wel ver genoeg ging en of ze
in de praktijk wel leiden kan tot een ef-
feciënte constructie. Met name het pro
vinciaal bestuur zou op de duur wel eens
een overbodige instelling kunnen blij
ken, en dat bestuur laat de minister on
gerept.
Van de kant van de oppositie, daarbij
vooral bijgevallen vanuit de anti-revolu
tionaire hoek, is nog de vraag gesteld,
of een vorming van gewesten met als
uitgangspunt de vrijwillige samenwer
king van gemeenten niet een lappende
ken zal gaan opleveren; bovendien zal
de bestuursreorganisatie zo een langdu
rige geschiedenis gaan worden.
Anderzijds vrezen we dat het door de
socialist Van Thdjn opgediende plan om
in drie fazen omstreeks 1980 de instel
ling van 40 a 60 gewesten tot het nieuwe
fundament van de bestuurlijke organisa
tie te maken, tot overhaaste beslissin
gen zal leidden. Want al gaat 't om een
plan in drie fazen, men legt zich in de
eerste faze al op bepaalde hoofdlijnen
vast Wij betwijfelen of enige kabinet
erin kan slagen om amper binnen een
jaar op verantwoorde wijze zulke hoofd
lijnen aan te bieden.
Inspraak
|>OVENDIEN moet aan elke nieuwe be-
«tuursorganisatie die op gewesten
gaat mikken, iets voorafgaan: men dient
ook zekerheid te hebben over de manier
waarop aan de basis van de bestuurs-
constructie de gewone burger inspraak
zal hebben. Met andere woorden: men
moet weten hoe binnen de gewesten de
centralisatie van bestuurswerk plaats
zal vinden.
Dit vinden wij zo'n belangrijke zaak.
dat men ze niet mag gaan regelen na 't
opstellen van een plan om tot grotere
bestuurseenheden dan de huidige ge
meenten te komen. Men moet vanuit de
kernen opbouwen tot het grotere geheel
en niet omgekeerd.
Het kan best waar zijn, dat het hui
dige systeem van wijkraden daarvoor
niet deugt; men zal zich in elk geval de
tijd moeten gunnen om hiervoor het
juiste middel te vinden; anders krijgt de
bestuurlijke reorganisatie wellicht reeds
in haar prille jeugd met zulke gevaar
lijke kinderziekten te kampen, dat ze
daardoor blijvend gehandicapt wordt.
Labiel
TEGEN de zienswijze van minister
Beernink pleit, dat tot dusverre op
basis van vrijwilligheid de gemeenten
nog maar weinig van de bestuurlijke re
organisatie terecht hebben gebracht. Op
elk kritiek moment kan de samenwer
king volgens het principe „vrijheid -blij
heid" vast komen te zitten. Met de Rijn
mond, IJmond en andere inter- of bo-
ven-gemeentelijke samenwerkingsvor
men heeft Nederland niet zo'n bemoedi
gende ervaring opgedaan.
Juist omdat de regering de laatste ja
ren niet schroomt via annexaties en der
gelijke in bepaalde regiones de bestuur
lijke ordening fors door te voeren, moet
het voor haar niet al te moeilijk zijn het
bestuurlijke probleem voor de toekomst
ook landelijk radicaal aan te pakken.
Wij herhalen: het eerste begin zal dan
niet zo voortvarend kunnen zijn, als de
P. v.d. A.-woordvoerder dezer dagen mo
gelijk achtte. Maar minister Beernink
zou naar onze mening de toekomstpro
blemen onderschatten, wanneer hij bleef
vasthouden aan de weg die hij zelf naar
de toekomst ontworpen heeft.
We vrezen namelijk, dat dan over een
jaar of tien de Nederlandse bestuurs
vorm toch op de helling moet komen.
Dan zou wel eens kunnen blijken, dat
uitstel schadelijke achterstand opgele
verd heeft.
De NOS-radio brengt vanavond een
rechtstreekse uitzending in stereo van
uit de grote zaal van het concertge
bouw in Amsterdam van „Idomeneo",
een opera in drie bedrijven van W. A.
Mozart. De opera wordt uitgevoerd
door het Concertgebouworkest onder
leiding van Bernard Haitink, het Ne
derlands Opera Koor en de herenleden
van het NCRV-Vocaal Ensemble. So
listen zijn: Elly Ameling, sopraan, In
geborg Hallstein, sopraan. Sophia van
Santé, mezzosopraan. Ernst Haefliger
tenor, Simon van der Geest, tenor, en
Henk van Ulsen, spreker.
Als gevolg van de lengte van de uit
zending zijn enkele programma's via
Hilversum II op andere tijdstippen dan
gebruikelijk te horen. De nieuwsbe
richten om 22.30 uur vervallen. In
plaats daarvan is er een nieuwsbulle
tin in de pauze van het cóncert om on
geveer 21.30 uur. „Parlement", de par
lementaire rubriek van de NOS-radio,
volgt om ongeveer 21.40 uur en zal een
lengte hebben van ongeveer 15 minu
ten in verband met de loondebatten in
de Eerste Kamer. Het programma „X,
een sprong in het duister" wordt die
avond uitgezonden van 23.00 tot 23.55
Hans Blik neemt de kijker mee naar
de natte ruimtes van het huis: badka
mer, douchecel of lavet. Heel plezie
rig deze voorzieningen, die voor de hy
giëne van groot belang zijn, maar
soms bronnen van zorgen. Bad, dou
che en lavet zijn nogal, „gewichtig",
zeker met tientallen kilo's water en
dan nog het gewicht van de gebruiker.
Logisch dat er verzakkingen op den
duur voorkomen, die scheurtjes veroor
zaken in de verbinding met de muuer.
Maar dat is geen ramp. Dit ongerief
is op eenvoudige wijze te verhelpen,
zoals in deze uitzending van ..Zelf
doen" zal worden getoond. Voorts zal
voor de tweede maal de weg gewezen
worden van het inbouwen van elektri
sche auto-accessoires. KRO Ned. II
21.20 uur.
P.v.d.A. vindt „gelijk" belangrijker dan „vergelijk"
/\OK „rwart op wit" weten de ïonge-
ren van de Katholieke Volkspartij
het nu: de huidige leiding van de Partij
van de Arbeid is niet bereid tot een
gesprek met het K.V.P.-bestuur om tot
verbetering van de onderlinge betrek
kingen te komen. De rode draad in het
beleid van de heren Vondeling en Den
Uyl blijft: na de Kamerverkiezingen niet
samen met de K.V.P. in de regering.
Wel houdt de P.v.d.A.-leiding vast aan
haar eigen hobby: openbare discussiebij
eenkomsten in alle kieskringen. Uit de
voorgeschiedenis is evenwel gebleken,
dat het de heer Vondeling c.s. dan meer
te doen te -om de K.V.P.- t«t tschuidbe*
kentenissen inzake het in het verleden
gevoerde beleid te brengen dan om
perspectief voor de toekomst te schep
pen.
de
Met andere woorden: de Partij
'Arbeid vindt gelijk krijgen belangrijker
dan tot een vergelijk komen. Terecht
heeft een woordvoerder van de K.V.P.-
jongeren geconstateerd, dat de openbare
debatten die de socialisten zo graag
wensen, van hun kant uitsluitend be
doeld zijn om verschillen te benadruk
ken en onder geen beding om onder
linge betrekkingen te verbeteren.
Dit standpunt van de socialistische
partijleiding staat nu voldoende vast en
tot nader order moet men dit maar
als een triest feit aanvaarden. Voor de
goede orde past dan wel de kanttekening,
dat de Partij van de Arbeid haar vurige
wens naar de „stabiele progressieve con
centratie" die het kabinet-De Jong zou
kunnen aflossen, de kiezers dan ook ge
clausuleerd moet vóórhouden: namelijk
met de uitzondering dat dit niet mag
gebeuren met medewerking van een
K.V.P., hoe progressief haar opstelling
voor de komende kabinetsperiode ook
mocht worden.
Het gaat lijken op het berijden van het
stokpaardje van de vermeende principes!
(ADVERTENTIE)
Ditishetrecept:
Kaasfonduevan
Nederlandse kaas.
Caquelon inwrijven met knoflook.
Dan 4 dl halfdroge witte wijn in
de pan verwarmen tot de wijn
gaat bruisen. Vervolgens 500 gr
fijngesneden jong belegen Goudse
toevoegen, goed roeren en weer
aan de kook brengen. Binden met
maïzena, op smaak
afmaken met
zout, peper,
nootmuskaat
en wat kirsch.
igen. Binden me
Vlamingen
vinden ons
schraperig
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM André Truyman, een
Vlaming en gedurende vijf jaar mede
werker van de KRO-televisie, confron
teert vanavond de tv-kijkers in een
opiniereportage met de visie van de
doorsnee Vlaming op de Nederlan
ders. Hij heeft er geen sociologische
studie van laten maken, maar door
veel in VlaMhderen opgedane ervarin
gen weet hU van de wrevel, die daar ten
aanzien van hun naaste buren bestaat.
Deze wrevel vindt haar oorzaak niet al
leen in de spreekwoordelijke schrape
righeid van de Hollander, zowel door
arbeiders als door intellectuelen worden
de Nederlanders niet erg gewaardeerd.
Vandaar dat de titel van het program
ma zo negatief klinkt.
Volgens de Vlamingen in dit program
ma is er een groot lichtpunt: De Ne
derlandse televisie. Onomwonden ver
kondigt men op de Antwerpse Vogel
markt en elders, dat men de Nederland
se televisie zo goed vindt. Het is de te
levisie, die de kijk van de Belg op de
Nederlander vroeg of laat ten goede
Lang voordat Steve McQueen zich
opwerkte via films als „The great
escape", „The sand pebbles", „Bullit"
en „The Thomas Crown affaire" tot een
van de laatste Hollywoodsterren,
speelde hij de hoofdrol in de film „The
war lover", die als „De man, die
doorvocht" in 1963 zijn Nederlandse
première beleefde. Philip Leacock
voerde de regie, die weinig bezielend
was en voor die tijd al enigszins
ouderwets aandeed. Het is het verhaal
van een Amerikaanse oorlogsvlieger,
die zijn persoonlijke frustraties in het
gevecht tracht af te "reageren. Een
anti-held dus, wiens daden niet
voortkomen uit moed, maar uit
psychische stoornissen. Onder Leacocks
conventionele regie komt dat er niet
helemaal uit. Wat overblijft is een
routine-oorlogsfilm, waarin we zien hoe
Buzz Rickson anno 1943 in Engeland
gestationeerd de meest gewaagde
manoeuvres uithaalt. Zijn bemanning
heeft een rotsvast vertrouwen in hun
„captain", maar zijn superieuren zijn
minder enthousiast over zijn optreden
in het strijdgewoel, omdat hij te veel
risico's neemt. Als Ed Bolland, zijn
tweede piloot en gespeeld door „Dief
van Washington" Robert Wagner, door
een meisje dat hem boven Buzz
verkiest aan het twijfelen gaat wat
Buzz's superioriteit betreft, is ook het
zelfvertrouwen van ,,De man, die
doorvocht" zo geschokt, dat hij tijdens
een grootscheepse aanval op Leipzig
in een poging zichzelf te bewijzen, te
veel risico's neemt
NOS (Ned. I 21.20 uur).
NEDERLAND I
NOS
18.15 uur:
Skiën
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
Scala
RKK
19.30 uur:
Kenmerk
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Pol. uitzending
NOS
20.30 uur:
Socutera
•20.35 uur:
Songfestival
21.20 uur:
De man die doorvocht,
film
23.00 uur:
Journaal
23.05 uur:
Loondebatten
NEDERLAND II
NOS
18.15 uur:
Loondebatten
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
•20.20 uur:
Politie New York
20.45 uur:
Hollanders ongewer
21.20 uur:
Zelf doen
22.00 uur:
Journaal
TELEAC
20.05 uur:
Spaanse les 4
22.45 uur:
Studeren
kan veranderen. Aan dit programma
werken mee: Jos Ghysen met een in
Hasselt echt gebeurde anekdote. Miel
Cools, die al jarenlang ook in Neder
land probeert binnen te dringen, maar
minder succes heeft dan zijn Nederland
se collega's in Vlaanderen, en Julien
Weverbergh, auteur en medewerker
van Vrij Nederland, die vindt dat „na
de Noordafrikanen de Nederlanders
de meest ongewenste gasten zijn in
Vlaanderen".
De KRO hoopt, dat de Vlaamse televi
sie binnenkort ook een programma
maakt over de mening van de doorsnee
Nederlander op de Vlamingen.
KRO Ned. 2 20.45 uur
Politie New York
In de aflevering „Het Gulden Vlies"
uit de televisieserie „Politie New York"
houdt de zakenman Frank Heating vol.
dat hij is opgelicht door 2 negers, die
hij in zijn hotelkamer had uitgenodigd
om iets te drinken. Hoewel de politie
weet dat hij liegt kan zij het tegendeel
niet bewijzen. KRO Ned. II 20.20 uur.
Het amusementsprogramma „MIK"
wordt vanavond rechtstreeks uitgezon
den uit de Stadsschouwburg in Den Hel
der. Aan dit programma werken mee de
zangeres Ria Valk, de sneldichter Wil
ly Alfredo, de zanger Bob Vrieling, Ab
Hofstee en de uit Rusland afkomstige
zanger Boris Rubaschkin. Boris Ruba-
schkin kreeg grote bekendheid door zijn
compositie van het lied „Casatchock",
dat in Nederland wist door te dringen
in de top tien. De vaste gasten in Den -
Heidér zijn Gait Jan Kruutmoes. Lub
bert van Gortel, Drika en de Boertjes
van Buuten onder leiding van Jo Bu-
die. KRO Ned. II 19.04 uur.
Gisteren en vandaag zijn de tien deelnemers aan hel
Nationale Songfestival in het Haagse Congresgebouw al iri
de weer geweest voor de camerarepetities, die een
vlekkeloos verloop van het feest vanavond moeten
garanderen. Rosita Bloom koesterde er op voorhand alvast
haar „Illusie" en Ben Cramer moest hardlopend alle seilen
bijzetten om op tijd bij zijn „Julia" aan te komen. En dit
zijn dan nog maar twee van de fien coryfeeën, die vanavond
voor de leeuwen worden geworpen, onder begeleiding van
begeesterende muziek.
Carnaval is een fenomeen dat zich
niet door de t.v. laat vangen. Omdat
het niet een zaak is die men kan over
zien, maar iets dat men ondergaat.
Iets waar men zich in onderdompelt
met het vaste voornemen plezier te
hebben, wat er ook gebeuren moge.
Voor dat plezier zijn dan geen artiesten
van naam nodig. Elike handige ama
teur kan bijdragen tot de leut die
immer® al kriebelt en die maar een
heel klein stootje nodig heeft. Wij-in-
het-noorden voelen die kriebeling niet
zo. We zitten dan ook een beetje ver
wonderd aan te kijken "tegen een (ge-
ensceneerd) schouwspel als gisteren
door de KRO werd geboden
Daar werkten alle Limburgse carna
valsverenigingen aan mee. We zaten
düs aan te kijken tegen het beste van
wat „Het Zuiden" te bieden had. Het
deed ons nagenoeg niets. We geloven
dat, als de KRO of welke andere
omroep dan ook, iets aan carnaval wil
doen, men op zijn best een erg goed
amusementsprogramma kan uitzenden.
En dan niet een programma van een
uur, maar avondvullend.
Want de KRO zette na het carnaval
uur een domper op eventueel in feeste
lijke stemming verkerende kijkers met
Ad Zonnevelds documentaire „Leven
en laten leven". Een voortreffelijke
documentaire over de houding tegen
over gehandicapten, zoals we van Zon
neveld mochten verwachten. Maar als
de KRO in carnaval gelooft dan was
deze uitzending wel ongelooflijk onge
lukkig geprogrammeerd.
Veel beter paste „De wrekers", van
alle buitenlandse series onze favoriet.
Omdat het geweld er zo speels in wordt
benaderd dat elke binding met welke
werkelijkheid dan ook wordt uitge
sloten. Gisteren was Sherlock Holmes
zelfs (onder pseudoniem) van de partij.
Vervreemdrr kan het niet!
Ve
llet Residentiekoor o-l.v. Jo Ivens geeft
woensdag 11 maart een concert in de
Kurzaal te Scheveningen. Uitgevoerd
worden de Paukenmesse van Haydn.
het Stabat Mater van Verdi en het
Gloria van Poulenc. Medewerking ver
lenen het Residentie-Orkest en de so
listen Nelly v. d. Spek sopraan, Els
Kloos alt, Bert van 't Hoff, tenor en
Robert Holl bas.
Het Nieuw Rotterdams Toneel geeft
dinsdag 17 februari in de Koninklijke
Schouwburg de eerste voorstelling voor
Den Haag van „De huisbewaarder"
van Harold Pinter in de regie van
Karl Guttman. Medewerkenden zijn:
Guus Hermus. Henk van Ulsen en Bas
ten Batenburg De vertaling is van
Gerard Kornelis van het Reve, het
decor van Frans Vossen.
Ria Valk vanavond ook in Mik.
Het Amsterdams Volkstoneel, de groep van Beppie Nooy, is in staat gesteld Het Amsterdams voikstone«
een opvoering te geven van een in Nederland klassiek volksstuk: Herman voikssmk niet zang "n dan
Boubers „De Jantjes", met liedjes van o.a. Louis Davids. Enkele jaren tekst licdj^'aa*'1 B°Ubfouis
geleden heeft deze groep het stuk op de televisie kunnen brengen, maar nu choreografie ja
zijn er mogelijkheden geopend om het in een theatervoorstelling te brengen
en daar hoort een stuk als dit toch op de eerste plaats thuis. Een speciale
subsidie voor deze voorstelling en de medewerking van een aantal gast-
acteurs waren de voorwaarden en die zijn ingelost, zodat tijdens de
carnavalsdagen in Tilburg de eerste voorstellingen gegeven konden worden.
Bep Nooy, Dltt'
Een zeer authentiek theatergebeuren
Volkstoneel waarom is dat een spe
ciaal genre? richt zich op zeer elemen
taire. gemakkelijk over te dragen emo
ties. Een simpele geschiedenis, rechtlijnig
verteld, biedt het publiek een heel scala
aan emoties, van vreugde tot diepe ont
steltenis. „De Jantjes" is daar helemaal
op geschreven en de voorstelling onder
regie van Beppie Noo.v maakt daar dank
baar gebruik van. Goed in het oog hou
dend. welk publiek zij straks in de zaal
zal krijgen, heeft Beppie Nooy zonder de
lepe wetten van het „hogeschooltoneel"
allemaal te kennen en te beheersen, een
eerlijke, zeer theatrale voorstelling ge
maakt. Het is toneel met een adres, zoals
toneelschrijver Dimitri Frenkel Frank
het zou zeggen.
„De Jantjes" toont het vrolijke leven
in de Amsterdamse Jordaan, waar echter
ook spanning en ellende volop te vinden
zijn. Drie Jant jes darren er rond, brengen
de meiden het hoofd op hol. scharrelen
rechts en links en gaan dan naar de
Oost, waar hun zes jaar droefheid en
heimwee wacht. Twee van de drie keren
terug, om zich aan de borst te laten
drukken door hun vroegere geliefden,
die inmiddels ook weer „vrij" zijn. De
n'ft
i de ontberingen
i de
Enthousiasme
Er is erg veel aan le merken op deze
voorstelling van „De Jantjes". Het decor
is tamelijk goor en weinig suggestief, de
mise-en-scène is soms fout en steeds
weinig doordacht, de choreografie is wei
nig inventief, de verhouding stemmen-
orkest laat soms te wensen over, vooral
omdat de geluidsinstallatie ook niet feil
loos werkte. Maar dal alles was niet zo
belangrijk, in verhouding lot het enthou
siasme van de medewerkers.
De moeder van de regisseuse, Bep
Nooy, die vijftig jaar geleden al in „De
Jantjes" optrad, speelt de klassieke rol
van Na Druppel heel levendig en met
een grote theaterpersoonlijkheid. Haar
compagnon, De Mop, gespeeld door
Johnny Jordaan krijgt niet zo'n sterke
gestalte. Er is een mooie rol (Tante
Piet) van Ditty Doornbos, Jan Wegter is
een fraaie schurk. Dick Rienstra een
uitstekende vertolker van de hoofdrol,
de Dolle; verder ziet men Yoka Berreti
en Carry Tefsen in de twee belangrijkste
jonge-vrouwenrollen, allebei heel pre-
:ies in stijl gedaan, waarbij Carry Tefsen
steeds als een brok vuurwerk het toneel
op komt spatten. Martin Kafig
heel laconeike Schele.
Ramses Shaffy
De merkwaardigste en naar mijn gevoel
diepst gravende rol is die van Ramses
Shaffy. Allereerst is het een genot hem
weer in een rol te zien, bovendien speelt
hij de rol van de Blauwe (een matrons
die eigenlijk in de Jordaan niet thuis
hoort, maar daar toch zijn contacten
zoekt) met een zo volstrekte
heid. die van begin tot eind
toneelfiguur heen ligt, dat er een diep
tragisch personnage groeit uit deze
aanleg wat simpel geschreven rol. Ook
de wjjze waarop hij de liedjes zingt
(„Nou. labé dan". „O. mooie Wester
toren" en „Als de tros wordt losge-
smeten") is van een perfectie en
zet, die een enorm vakmanschap
licht brengt.
„De Jantjes" was in Tilburg te zien
Het is de bedoeling dat de voorstelling,
na enige tijd „gereisd" te hebben, ook
in Carré in Amsterdam te zien zal zijn
Het zal een feestelijke gebeurtenis woi
den voor Beppie Noov en haar mede
werkers
JAN VERSTAPPE>
