HANS ADLER SFEER IN VOERSTREEK RAAKT GESPANNEN OJOEKWOE: ASIEL IN IVOORKUST Politieke activiteiten verboden Opgeruimd staat niet netjes meer Celstraf per weekend nu in hele land waar vuil is komen luizen gegarandeerd' als ik geen plaats meer FME geeft niet toe aan druk vakbonden Vakbonden praten met directie Van Swaay ze hoeven mij niks te leren toevallig ken ik alle kunstjes' Walen van sabotage bij postbezorging beschuldigd prins Bertil kondigt huwelijk aan ZATERDAG 24 JANUARI 1970 DE LEIDSE COURANT ABIDJAN (Reuter-AP) In Abidjan Is gisteren officieel bekendgemaakt dat de regering van Ivoorkust politiek asiel heeft verleend aan de voormalige Bia- fraanse leider, generaal Odoemegwoe Ojoekwoe. Het in Genève gevestigde public rela- tionsbureau Markpress, dat gedurende de burgeroorlog als voorlichtingsbureau de Biafraanse regering is opgetreden, geen commentaar te kunnen geven op de berichten. Een woordvoerder voor Markpress zei dat volgens protocol het staatshoofd van het land waar generaal Ojoekwoe verblijft dit eerder bekend moet maken dan het bureau. Generaal Ojoekwoe, moet zich, aldus ;n officiële verklaring, onthouden van politieke activiteit. Op 12 januari ver klaarde president Felix Houphouet- Boigny dat zijn land nooit politiek asiel zou verlenen aan een regering-in-balling- schap en dat het nooit een basis zou mogen worden voor ondermijnende acti viteit. In de verklaring van gisteren wordt gezegd: „Dit zeer duidelijke stand- Consument M'esfceurig UTRECHT (ANP) De gang van zaken bij de opruiming, die nu al enige tijd aan de gang is, heeft de textieldetaillisten tot de slotsom gebracht, dat de consument kies keuriger is geworden- Er worden weinig „koopjes" meer verkocht, die uit de mode zijn, ondanks de vaak lage prijzen. Men koopt liever dure artikelen, die zijn af geprijsd dan goedkope, die nu praktisch „te geef" worden aan geboden. Volgens de Stichting MAtex, het samenwerkingsorgaan van de textieldetailhandel, lijkt het ei'°P iat een zeker verzadigingspunt is bereikt, waardoor minder behoefte bestaat aan iet® nieuws dan in voorgaande jaren. Een steeds gro tere groep consumenten gaaf ook voor tex'tielraankopen naar de cash- and-oarryzaken. Veel det|iiill^l!^ri^|fi^e\n op de^e seizoenopruiming af te schaffen. Nu men' met eeh 'selectiever pu bliek te maken krijgt, ziet men de noodzaak ervan steeds minder delige aanbiedingen gedurende het hele seizoen. Op die manier zou ook meer ruimte en gelegenheid »ntstaan om de colleotie constant punt staat ons land toe iedere politieke vluchteling te verwelkomen, die zich aan deze regel wil houden". Graaf Carl Gulaf von Rosen, de man die de Biafraanse luchtmacht organi seerde. heeft op een persconferentie ver klaard, dat journalisten slechts een deel van de grote ellende in Biafra hebben ge zien. „Alle journalisten zijn rondgeleid door de Nigerianen en zij hebben op lange na niet de gehele waarheid gezien". Óver de aanvallen van de Biafraanse toestellen op Nigeriaanse olie-installaties, die naar schatting 100.000, dollar schade zouden hebben aangericht, zei hij: „Shell, de Britse regering en de Nigerianen had den mij graag dood gezien, maar wan neer je kinderen in Biafra hebt zien ster ven. draai je het land niet de rug toe". Von Rosen, (60), zei. dat hij uit Biafra was vertrokken kort voor de capitulatie die hij overigens niet verwacht had. DEN HAAG (ANP) De tenuitvoer legging van korte vrijheidsstraffen in ge deelten wordt met ingang van 1 februa ri a.s. in het gehele land mogelijk, zo heeft minister Polak besloten. Het gaat om vrijheidsstraffen tot een maximum van veertiendagen, die als hoofdstraf worden opgelegd. Op sociale indicatie kan de procureur-generaal erin toestemmen dat zo'n straf in een aan tal gedeelten van telkens enkele dagen wordt ondergaan. Gewoonlijk zullen daar voor de weekends worden gekozen, zo dat bijvoorbeeld een straf van veertien dagen in zeven weekends wordt tenuit- voergelegd. De proefneming met deze wijze van tenuitvoerlegging is in 1964 be gonnen voor straffen, opgelegd in het ar rondissement Den Haag. DEN HAAG Mocht u één dezer dagen nog de aanvechting krijgen om wat courant waardepapier te vervalsen, dan is het wel zaak om met een grote boog om de grijze heer Hans Adler te lopen, want anders hangt u gegarandeerd, voordat u munt uit uw lucratief bedrog hebt kunnen slaan. Vraag het maar aan de doorgewinterde vakbroeders, aan de slimme doe-het-zelvers, die naar hartelust de dollars en Marken van hun degelpersen lieten rollen. Ze waren er heilig van over tuigd, dat hun huisvlijt waterdicht was, stuk voor stuk durfden ze hun hand in het vuur te steken voor hun druk- procédé, dat in hun ogen immers volmaakt was. Maanden lang hadden ze met de tong op hun schoenen geëxperimen teerd om natuurgetrouwe watermerken, letters, haarlijnen en cijferreeksen te fabriceren en toen de eerste exemplaren in hun hand lagen, waren ze zelf verbijsterd door het resul taat van hun nijver ploeteren. Hagenaar ontmaskerde bedrieglijk handwerk van leger vervalsers - Burgemeester Samkalden van Amsterdam heeft In Art; ér1 Amïcitide'de eerète tentoonstelling van Nederlandse publiciteitsfotografie geopend. Dat deed hij door model te staan voor een gemeentefotoen vervolgens zelf de aanwezigen te fotograferen. Op de foto: model-burgemeester Samkalden. ALKMAARSE BURGEMEESTER: VAKBONDSTIENTJE P^j}^ (g JJQQf R mCl/l (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG De Federatie van Werkgeversorganisaties in de Metaalnü- erheid (FME) is niet van plan toe te even aan de druk van de vakbonden nzake betaling van het „vakbondstien- e". De georganiseerde ondernemers ttaan in deze voor nagenoeg honderd rocent achter hun organisaties. Aldus lijkt uit een gistermiddag uitgegeven erklaring. Geconstateerd wordt dat d'e vakbonden esloten hebben dwangmiddelen te gaan ebruiken om hun eisen ingewilligd te rijgen. Aan een aantal bedrijven zijn ltimatums gesteld, waarin gedreigd ordt met staking. De FME wil -nu een fchterlijke beslissing uitlokken over de •aag of het optreden van de vakbonden ïchtmatig is. Het gaat hierbij om de vraag of een erkgevxer gedwongen kan worden een voor z'n bedrijf aan te gaan, indien vakbonden weigeren te onderhande- of een werkgever gedwongen kan orden mee te werken aan een ongelijke handeling van georganiseerde en on- :organiseerde werknemers en om de aag of een vakbond machtsmiddelen ag gebruiken om een werkgever te vingen tot een bijdrage aan die vak- De verklaring besluit met: „Als dit atste kan en mag, dan zitten we niet er in de sfeer van het recht, maar in buurt van geweld en terreur. Wij wil- i best over deze zaak onderhandelen, aar niet met het mes op de keel." JEN HAAG (ANP) Naar aanleiding n de brief die de werkneinersorgandsa- s in de metaalnijverheid aan de di- :tie van Lnslallatiebedrijf Van Swaay i. in Den Haag hebben gericht met de vóór vrijdag (gisteren) over een over- ïkomst voor 1970 te gaan praten, is teravond overleg tussen de directie en kbondsfunctionarissen begonnen. Re- taten van het overleg zijn nog niet tend. Burgemeester moeten niet gekozen worden (Van een onzer verslaggevers) ALKMAAR „Ik heb partyvoorzitter dr. Vondeling op 9 januari een brief ge schreven, waarin ik hem heb gezegd dat ik van mening was, dat voor een funda mentele verandering een geldige reden moest zijn. En een geldige reden is het niet, als men er toe besluit om de kiezers te vleien of om hen ervan te weerhouden op D'G6 te stemmen. Ik heb de heer Von deling geschreven, dat ik me ernstig op myn plaats in de party zou moeten be zinnen, als het partycongres op derge lijke gronden voor een gekozen burge meester zou kiezen. Welnu, na kennis neming van de hoerastemming op het congres, heb ik voor mezelf uitgemaakt, dat er in deze partij voor een man als ik geen plaats meer is. Als men niet meer naar zün eigen deskundigen wil luisteren, dan moet men het zelf maar Zo ongev» er luidt de nadere motivering van burgemeester mr. H. J. Wytema (63) van Alkmaar op zijn besluit na 24 jaar het lidmaatschap van de PvdA op te zeggen. De heer Wytema kan het niet eens zijn met het punt dat zijn partij op haar congres vorige week in Groningen als eis naar voren heeft geschoven: bur gemeesters dienen gekozen te worden en niet benoemd. De burgemeester, die tevens voorzitter is van de Ned. Ver. van Gemeenten, vindt het een onjuiste zaak dat de partij het na een uitgebreid onderzoek verkregen advies van haar wetenschappelijk bureau, de Wiardi Beckmanstichling, dat zich uitsprak tegen een gekozen burgemeester, in de wind heeft geslagen. Bovendien heeft, zegt de heer Wytema, een groep PvdA-burgemeesters zich door middel van een brief van burgemeester Thomas sen van Rotterdam ertegen verzet. Een brief die overigens niet door de heer Wytema werd ondertekend, omdat hij de woordkeus en stellingname niet zorg vuldig genoeg vond. Voor iedereen „De gekozen burgemeester doet om verkozen te worden, waarschijnlijk be paalde beloften aan de kieners, hetzij vervat in het program, hetzij meer ge concretiseerd. Hij is dus aan een dergelijk program gebonden. Voert hij dat niet uit, dan is hij aan de begrijpelijke kritiek van zijn raad onderworpen. Ik vind dat een bezwaar, niet voor een toevallige raadsmeerderheid die een program wil ontwikkelen, maar wel voor iemand die een gezagsfunctie bekleedt. De burge meester heeft nu eenmaal een positie boven de partijen en niet tussen de par tijen. Een burgemeester hoort te zijn een burgemeester voor iedereen. Op de tweede plaats treedt bij een herverkiezing van een gekozen burge meester een beoordeling in van of de man •in kwestie al of niet heeft waargemaakt wat hij heeft beloofd. Daarin ligt een tweede element voor een in mijn ogen ongewenste verhouding tussen raad en burgemeester. Impopulair In de derde plaats impliceert een sys teem van een gekozen burgemeester een burgemeester, die door de raad ontsla gen kan worden. Impopulaire maatrege len zijn van een verkozen burgemeester naar mijn mening praktisch niet te ver wachten, noch op het vlak van de orde handhaving, noch op het vlak van de wetshandhaving en nóch op het vlak van de handhaving van de financiële gezond heid." „Het is natuurlijk altijd zo dat je binnen een partij verschillende meningen hebt, maar ik heb nimmer de aanvechting ge kregen de partij te verlaten. Nu het om een zo wez.nlijk punt gaat, waarop ik mezelf bovendien deskundig acht, slap Helaas, er was altijd één man op dit ondermaanse, dde er echt niet kapot van was. Eén man, die gewend was om harde banknoten van kwalijke herkomst te kraken. Zijn naamHans Adler, een begrip in de exclusieve kring van criminologen en vervalsers. In zijn laboratorium ontluisterden de microscopen en chemicaliën de fraaiste falsificaties, in zijn vaktijdschriften werd elk vals bankbiljet, dat ergens op de wereld was opgedoken, onverbiddelijk aan de schandpaal genageld; in zijn museum lagen duizenden exemplaren van alle denkbare valüta met hun bedriegelijke inborst té kijk vóór kenners en nieuwsgierigen. Dollars. Marken, ponden en guldens, ontmaskerd voor het nageslacht Complete fortuinen, die in feite nooit één cent waarde hebben gehad Alles op zijn kop De meedogenloze jacht van Hans Adler op het valse geld begon in 1922. „Een onvoorstelbaar chaotische tijd", herinnert hij zioh, „een tijd, waarin alles op zijn kop stond. Het internationale handelsverkeer was volledig ontwricht, er was een chronisch gebrek aan voedseL er was voor miljoenen mensen geen werkgelegenheid. Iedereen deed in feite, waar hij zin in had. Het was een ideale voedingsbodem voor allerlei vormen van misdaad, want waar vuil is komen de luizen gegarandeerd. Ik had als kind al een razende belangstelling voor de criminologie. Ik las Sherlock Holmes, ik wilde altijd weten, hoe het zat. Mijn oudste broer had een laboratorium en daar mocht ik dan wat prutsen. Het was een hobby, die later in militaire dienst goed van pas is gekomen. Ik werd officier in het keizerlijk leger van Frans-Joseph. Ja, wat verwacht je anders van een man, die de lachtig is gepasseerd? Ik zat eerst in Servië en werd later zwaar gewond krijgsgevangen gemaakt door de Russen. Dat betekende in die tijd ook al een enkele reis Siberië. Ik heb een tijd in Sinkiang gezeten, waar nou dat gedonder tussen de Russen en Chinezen aan de gang is. Daarna Noord-Perzië. En dat allemaal met een zak vol valse papieren, die je tussen de bedrijven door zelf had gefabriceerd. Daarom hoefden ze me later niks te leren, want ik kende alle kunstjes. En passant heb ik ook nog vloeiend Russisch leren spreken. Ik vond dat gewoon een uitdaging. Ik spreek ook Engels, Italiaans, Frans en Duits. En dan natuurlijk Nederlands. Met een klein accentje. Kunt u het horen? Ach, dait is dan jammer. Van prins Bernhard wist ik het. Maai- ik heb er echt mijn best op gedaan" Veilige broodwinning In de chaos, die de eerste wereldoorlog had veroorzaak' kostte het Hans Adler weinig moeite om zijn hobby uit te bouwen tot een veilige broodwinning. Hij had al wat opzienbarende successen geboekt, waarvan de oplossing van het mysterie van het „Geestenhuis" 1 Hans Adler: „Op het laatst ruik je de aan vast knopen. Op een gegeven moment zeiden ze. „dat is een typisch klusje voor Adler". Ik had al wat zaken opgehelderd, begrijpt u? Ik ben er heengegaan en na drie dagen had ik de oplossing. Pure zwendel was het. Ze hebben nog wel geprobeerd om me op stang te jagen met onheilspellende geluiden in de nacht en met rammelende deuren, Vrij spel In 1922 stichtte Adler in Wenen zijn Internationaal Rureau voor de bestrijding der criminaliteit. Tot op dat moment hadden de vervalsers vrij spel en het pijnlijk gevolg was, dat hun ondergrondse activiteiten de Europese economie voor vole miljoenen guldens dupeerden. Het is onbegrijpelijk", in een Oostenrijks woud zelfs de internationale pers haalde. „Het spiritisme", zegt hij, „werd in die tijd druk beoefend. Het bovenzinnelijke beschouwde men als het laatste redmiddel. Het gevolg was, dat er heel wat mensen opdoken, die er een voordelige zwendel in zagen zitten. Dat spookhuis was ook zo'n broeinest. Er woonde een vreemde spoorwegwachter, die de wonderlijkste zaken meemaakte. Strijkijzers vlogen door de lucht en in het holst van de nacht rolden de aardappelen door de keuken. Er waren al wat professoren gaan kijken, maar die konden er ook geen touw meent Adler, „dat die zaak nooit op internationaal niveau was aangepakt en dat het ene land niet wist, wat er in het andere land aan falsificaties in omloop was ledereen wist, dat de klandestiene drukkerijen de «alse valuta met tonnen iegelijk in omloop brachten, maar tot een goed georganiseerde tegenaanval was het toch nooit gekomen. Alles was vals in die jaren. Het geld, de paspoorten, noem maar op. Ik ben in mijn privé- bureautje begonnen met een systematische aanpak. Ik gaf twee tijdschriften uit één in het Duits, één in hel Frans waarin alle mogelijke falsificaties werden gesignaleerd. Iedereen, die een zaak op het spoor kwam, stuurde de gegevens naar Wenen en ik zorgde, dat de betrokken autoriteiten in de hele wereld er kennis van kregen. Daarnaast richtte ik een eenvoudig m, alle mogelijke valse bankbiljetten en andere documenten bekeken konden worden. In mijn laboiatorium probeerde ik ondertussen het kaf van het koren te scheiden Het is gek,, maar op laatst ruik je op een afstand al, of een bankbiljet echt of vals is. Ik weet niet, wat. het is. Misschien komt het, omdat je op den duur precies weet, waar de achilleshiel van een vervalser zit. Je let op chemicaliën, die hij gebruikt heeft, op de scheikundige formule, die hij bij het drukken heeft toegepast. In de meeste 'gevallen wijkt die af van officiële, drukkerij en de bankbiljetten vervaardigen. Daarnaast maak je dankbaai gebruik van de tips. die ie uit de hele wereld krijgt toegestuurd. Ik hoor in 1926, dat er een partij duizend francbiljetten vanuit Hongarije gedistribueerd wordt. Als je er dan snel bij bent, kun je de bron vrij eenvoudig lokaliseren. De resi is dan een taak voor de politie ter plaatse Elimineren In de loop der jaren heeft Adler met zijn goed geoliede opsporingsmachine honderden zaken opgehelderd „Je bekijkt het papier, je verg.hij kt de drukprocédés met elkaar en dan is het meestal een kwestie van elimineren. Je hebt immers jc archief, je kent de meeste namen en je kunt dus nagaan, wie er voor dat bepaalde klusje in aanmerking kom» De eerlijkheid gebiedt me wel om te bekennen, dat ik ook vervalsingen ben tegengekomen, die bijna niet onderscheiden. In herinner me een student, die een bankbiljet zo heerlijk vervalst had, dat ik ei- aanvankelijk mei open ogen tuinde". Als de nste brandhaarden falsificaties noemt Adler Italië. Zuid-Amerika. de meeste Romaanse landen en België. „Het is ook opmerkelijk, dat bepaald* bankbiljetten bij de vervalsers een duidelijke voorkeur hebben. De dollar bijvoorbeeld. Er gaat geen week voorbij, of er kom* vervalsing op de maj-kl" Monnikenwerk Ir» 1938 verhuisde Adler met' Aijn buveati naai' Den Haag, waar hij tot aan zijn fcifeiohël'fng in 1954 zijn infiltratiepolitiek in het heirleger der internationale vervalsers met succes heeft voortgezet. Daartussen ligt de tweede wereldoorlog, een duistere periode, waarin het levenswerk van Adler door de bezetters grondig werd vernield. Zelf wan Adler naai- Brazilië uitgeweken, waar hij als adviseur van de politie in Rio de Janeiro het einde van de oorlog afwachtte In 1945 werd het Internationaal Bureau tot bestrijding der criminaliteit opnieuw opgericht. Aanvankelijk werd vanuit een pand aan de Haagse Raamweg geopereerd, maar nadat Adler zich had teruggetrokken, verhuisde het omvangrijke archief naar Parijs, waar Interpol zich over de onschatbare gegevens ontfermde. Adler begon toen aan zijn „Dictionary of criminal science", een monnikenwerk, dat na 9 jaar resulteerde in een vuistdikke bübeL die in zeven talen de weg wijst in de doolhof der vervalsers. Dit unieke boek bevestigde opnieuw de internationale reputatie, die de inmiddels tot Nederlander genaturaliseerde Wener Hans Adler in zijn leven heeft opgebouwd. Nooit uitgepraat En nog vindt Adler het niet genoeg. Hij werkt nu weer koortsachtig aan zijn 'evensbeschrijving, waarin ook de duizenden artikelen verwerkt zullen worden, die hy in de loop van zestig jaar geschreven heeft. „Sorry", zegt hij glimlachend, „maar over falsificaties kom je nu eenmaal nooit uitgepraat". Het is maar, dat de H.H. Vervalsers het "-«ten. 's-GRAVENVOERN De Vlaams- Waalse tegenstelling in dc Belgische Voerstreek is met het uitblijven van postnummers voor deze streek opnieuw opgelaaid. Op de wegen staan weer nieuwe strijdleuzen gekalkt; in cafeetjes wordt weer heftig gediscussieerd en „Vlaams actiecomité Voerstreek" heeft le Vlaamse parlementariërs opgeroepen I •en einde te maken aan de discriminatie foor de Luikse posterijen. inuari hebben de Met ingang van Belgische plaatsen met de automatise-1 ring van het postleven een postnum mer gekregen met uitzondering van de Voerstreek. Besloten is de Voerstreek „later" van postnummers te voorzien Het gevolg hiervan is dat de Vlaamse j inwoners van de Voerstreek enkele da gen later dan voorheen hun post ont vangen. J Ook blijkt 't geregeld voor te komen dat j Vlaamstalige bladen een dag te laat ar- riveren. En dat in tegenstelling tot Waai- se bladen die altijd op tijd in de brieven bus glijden. I Volgens de inwoners van de Voerstreek is de Waalse post de schuld van het te laat bezorgen; om niet te zeggen dat er opzet in het spel is. „Uit goed ingelichte bron", zeggen de leden van het actieco mité vernomen te hebben, „dat Luikse parlementariërs de postbestelling in de Voerstreek opzettelijk belemmeren in de hoop politieke twisten weer op te rakelen. Met klem heeft hel actiecomité de Vlaamse, en in het bijzonder de Lim burgers parlementariërs verzocht te be werkstelligen dat de Voerstreek voor wat betreft de postbestelling wordt in gedeeld bij het district Hasselt De meest zuidelijke plaats van hel district Hasselt Jigt slechts een tiental kilometers van de Voerstreek verwijderd. „Het is een klei ne moeite", aldus de actieleden, „om de postbestelling van de Voer in handen te geven van de dienst in Hasselt". In café Hof de Voer in 's-Gravenvoern verzamelen zich 's avonds weer de voor mannen van de Vlaamse actiegroep; zij zeggen dat zij worden gedwarsboomd door een kleine groep Waals-gezinden. „Hoewel Vlamingen, steunen zij de Waal se zaak. Kwestie van belangen.begrijpt u. De laatste drie weken is de spanning weer toegenomen. Hopenlijk krijgen we snel die postnummers anders kan het weer verkeerd uitdraaien", aldus de eige naresse van Hof de Voer. Zij doelt daarbij op de met succes be kroonde strijd van de Voer om ingedeeld te worden bij de provincie Limburg maar waarmee de Walen in de Voer nooit genoegen hebben genomen. Kreten als „Limbourg jamais, Liège toujours" (Limburg nooit. Luik altijd), „Liberté est tué" (De vrijheid is vermoord) en i witgekalkte wegwijzers al dan niet versierd met hakenkruizen duiden op gespannen sfeer in de Voerstreek. PvdA en PPR in Missingen op één lijst (Van een onzer verslaggevers) VLISSINGEN In Vlissingen is tus sen de afdelingen van de P.v.d.A. en de P.P.R. een stembusakkoord bereikt, op grond waarvan men met een gezamen lijke lijst de raadsverkiezingen tegemoet gaat LONDEN (AP) De 58-jarlge prins Bertil van Zweden, de zoon van koning Gustav-Adolf VI. heeft verklaard dat hu van plan is te trouwen met een Britse danseres die hy al 25 Jaar kent. Hij zei verder dat het huwelijk waar schijnlijk volgend jaar gesloten zal wor den, wanneer zijn neef prins Carl Gustav 25 jaar wordt en daarmee officieel kroon prins van Zweden. Momenteel treedt prins Bertil als regent op in Zweden, wanneer de koning ziek is, of in het bui tenland verblijft. Zijn toekomstige vrouw is mevrouw Lilian Craig, een gescheiden vrouw, die hij tijdens de tweede wereldoorlog leerde kennen toen hij marine-attaché was in Londen, en zij danseres was in een nachtclub.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 5