W. J. (Pim) Muhring:
„TELEACCURSUS SCHAKEN
GEBOREN AAN
DE RAND VAN DE ZEE"
Bert Boom
1970
NOTEER BIJ DE
RADIO
„Regisseur zei: Trek een blauw
overhemd aan en zorg dat je das recht zit
DEN HAAG Als de heer W. J. A
Muhring, in schaak- en vriendenkring m M J
met Pim aangesproken, zou willen, kan
hij zich binnen enige maanden zes-
endertig keer op het televisiescherm
bekijken. Elke zondag (en elke dinsdag I Ik I |AI B"
herhaling) leidt hij de Tcleaccursus lil l%l U|U b
schaken, waarvan het succes hem niet iLlvl V V
zozeer verbaast dan wel tot intense
tevredenheid stemt. Het is voor Pim pi h m
Muhring geen punt dat schaken niet El L g |1 OkH aki L akH
zou aanslaan bü de grote massa. HU IB rl|ll K UB H BvB
kan zich nauwelijks voorstellen dat w m
iemand niet door het spel wordt
geboeid. Zelf heeft hij zich zijn gehele leven al in vrije uren achter het bord
geposteerd en onomwonden stelt hij dat het blijft boeien; ook de internationale
meester Muhring, die deze hoge rang in de schaakwereld er komt alleen
grootmeester boven min of meer relativeert door te zeggen: „Ik ben een
passieve internationale meester. Bij elkaar, actieve en passieve, zijn er zo'n
honderdenvijftig op de wereld. Ik speel geen toernooien meer, alleen nog
simultaan. En dan natuurlijk die cursus op het scherm, enorm boeiend en
daarom zo belangrijk omdat je een grote bijdrage levert ter stimulering van de
schaaksport". Die cursus werd geboren langs de rand van de zee. op het strand
dat een steenworp verwijderd is van huize Muhring in Den Haag.
Geliefkoosde bezigheid van inter
nationaal schaakmeester Muhring
is een wandeling maken door de
duinen en langs het strand. Prof-
dr. Euwe (rechts) begeleidt hem
soms daarbij. Tijdens zo'n wande
ling ontstond de vorm van presen
teren van de Teleaccursus schaken-
i ik c
i het
rt„Toen die uitnodiging kwam om 'n cur
sus te geven, ging je natuurlijk aller
eerst denken: hoe breng je zoiets? Dat
was gauw rond. Prof. dr. Euwe en ik
gingen door de duinen wandelen en
toen we op het strand aankwamen, was
alles voor elkaar. We hadden de formu
le doorgesproken, we hadden de alge
mene lijn voor ogen maar we wisten
niet hoe het voor de camera's zou- uit
hakken, Die twee leerlingen stonden
dan ook steeds weer verbaasd. Je geeft
er steeds'een andere wending aan. En
dan krijg je op zeker moment een sein
tje. dat je nog maar twaalf seconden
hebt. Dan moet je het ineens afronden.
En dat is precies wat we toch wel wil
den. Ik houd niet van saaiheid. Daar
heb ik een afschuw van. Het stond dus
al vast dat ik het ludieke element in de
cursus zou brengen. Dal maakt de cus-
sus interessant en het is modern. We
kregen reacties uit onderwijskringen:
dat is de moderne wijze van doceren.
Toen wisten we dat we raak hadden ge
schoten. dat we erin geslaagd waren
een aantrekkelijke formule te hanteren
het bewijs van is dat de cursusopzet ten
volle is geslaagd. Toen in september de
achttien lessen achter elkaar werden op
genomen, was de formule zowel eenvou
dig als geraffineerd: een cursusleider
met twee leerlingen, de studente in de
rechten Lisa Heijbroek en de student
bouwkunde Henk v. d. Berg. een schaak
bord, interviewtjes van Joop van Tijn
„met prof. Euwe. Muhring: „We hadden
een regisseur, Van Reeden. die meteen
al helemaal door het spel was gegrepen.
Soms zit hij tot in de nacht met zijn
vrouw te schaken. Trouwens, het hele
team van de NOS is aan het schaken
geslagen. Straks spelen Euwe en ik si
multaan tegen het NOS-personeel. Via
het studentenbureau trok Van Reeden
Met zijn gezin en enige kennis
sen zat Teleaccursusleider W.
(Pim) J. Muhring onlangs in een
„eethuisje". Er kwam een heer
naar hem toe. die vroeg: „Bent
u niet de heer Muhring?" De'
vraag werd bevestigend beant
woord, waarop de heer zei:
Dank u wel. Ik heb net gewed
dat u het bent en die honderd
gulden ga ik meteen innen".
Het was dus „Pim Muhring van
de t.vWaarvan hij zelf zegt:
„Je wordt geruime tijd overal
herkend maar voor mij hoeft dat
niet". Onze lezers kennen W. J.
Muhring al sinds jaar en dag
door zijn schaakrubriek die hij
wekelijks verzorgt, een van zijn
vele activiteiten op schaakge
bied, waarmee hij zijn doelstel
ling uitdraagt: een bijdrage le
veren om de belangstelling voor
schaken to stimuleren. „Er zul
len problemen bij zijn", zegt
Muhring, „die menigeen boven
de macht gaan. Laten ze zich
dan spiegelen aan Spasski. Toen
hij wereldkampioen was gewor
den, zei hij: ..Nu begin ik iets
van schaken af te weten."
script met wat Euw<
strand hadden besproken, Die
was overigens zondags heel listig vóór
de Fabeltjeskrant gezet. We wisten nog
niet wat we zouden loswoelen. Er wor
den nu al in het hele land toernooien ge
organiseerd van Teleac-cursisten; we
worden uitgenodigd voor simultaanse
ances; men vraagt om 'n vervolgcursus.
Dat hangt van de zendtijd af. Gelet op
de geweldige belangstelling zit 't er wel
dik in dat er een vervolg komt. De BRT,
in België, heeft de cursus overgenomen.
Een programma, waarbij de kijker kan
meedenken, blijkt het altijd te doen. Je
moet het natuurlijk niet schoolmeester
achtig brengen maar in de vorm van een
uitdaging om de problemen op te los-
't meer vechten met de wapens. Ik weer
ook wel dat schaken het bezit van zit
vlees kan bevorderen en ik geef direct
toe dat een wandeling langs het strand
gezonder is en dat doe ik dan ook re
gelmatig maar voor mij is schaken
ook een deel van het patroon dat je in
hel leven moet inpassen, zoals muziek,
boeken, Studie, sociale bewogenheid om
er enige te noemen. Je moet trouwens
niet je hele leven schaken."
Met prof. Eeuwe
Een complex
die twee leerlingen aan. Ze konden niet
schaken. En toen zei Van Reeden: ga
je gang maar. Zijn enige opmerking
was: „Je moet een blauw overhemd
dragen en zorgen dat je das recht zit".
Toen zijn we maar begonnen zonder
Eigenlijk ligt het woord cursus Pim
Muhring niet zo bijster lekker. Hij zegt
het niet met zo veel woorden maar de
schaakbegeesterde internat, meester
ziet in schaken veel meer dan een spel.
een vrijetijdsbesteding, een „leren van
een les" wat het woord cursus inhoudt.
Muhring directeur van het Rijks Com
putercentrum in Den Haag dat binnen
kort naar Apeldoorn verhuist, ziet scha
ken als een complex waarin ook het
woord sport thuis hoort. ..Het heeft ele
menten in zich van spel. kunst, sport,
uiten van creatieve vermogens, fanta
sie. Om die verscheidenheid alleen al
is het waard geleerd te worden. Het is
natuurlijk ook sport, Schaken
is een sportlef gebeuren, het
uitvechten van een duel. Dat
kun je doen met hoogspringen, boksen,
schermen maar ook met schaken, al is
„Je hele leven schaken. Er zijn er die
dat doen. „Jawel, de schakers die er
hun beroep van hebben gemaakt. Die
zijn er de hele dag mee bezig, zoals
een violist die ook dagelijks moet oefe
nen en studeren. Alleen dan kun je
met schaken je brood verdienen. Maar
er zijn heel weinig schakers die naast
hun beroep niet oets anders hebben om,
laten we zeggen af te reageren. Er
zijn er die verzot zijn op het verza
melen van grammofoonplaten, zoals
Gligoric. Taimanov is concertpianist.
Een beroemde uitspraak van Tarrasch
is: „Er zijn drie dingen waard om het
leven te leven: schaken, muziek en
liefde". Ik zou er nog wel een paar
kunnen noemen".
En toch is Pim Muhring met hart en
ziel schaker. De vader van twee kin
deren dochter getrouwd, zoon stu
deert over anderhalf jaar af als tand
arts („kan heel goed schaken, heeft er
aanleg voor") heeft zijn internatio
naal meesterschap niet honoris causa
behaald. Hij heeft ervoor moeten scha
ken. Hij heeft boeken geschreven over
zijn sport en hij schuwt nog de si-
mpltaanstrijd niet; die activiteiten
meesral) samen met prof. Euwe, het
genie dat eens wereldkampioen was,
heel Nederland in een schaakroes
i W. J. MUHRING
bracht en binnenkort zeer waarschijn
lijk wordt benoemd tot president der
Internationale Schaakfederatie, de Flc
Voorrecht
Muhring: „We zijn een klein land
maar op schaakgebied zijn we groot.
Het is een voorrecht dat zo'n landje
de president van de FIDE voortbrengt,
zoals het een voorrecht is om met
Euwe te mogen samenwerken. Ik heb
met hem ook buiten het schaken con
tacten. door zijn werk bij de IBM Hel
is iets geweldigs om met iemand van
zulk een formaat, met een enorm in
zicht en kennis te mogen werken Eu
we loopt tegen de zeventig maar het
gebeurt meer dan eens dat hij het klok
je rond werkt. Hij onderhoudt voor
zichzelf een ijzeren wet. Elke maand
is geprogrammeerd en dan spreekt
Muhring in computertermen en hij
is volledig meester over zichzelf Hij
beheerst zichzelf compleet Hij is dan
ook een man die op een ochtend om
over elf kan zeggen: „Ik ga sla-
i", en dan slaapt hij ook"
Geen probleem
15.000
cursisten
en
kijkdichtheid
van
400.000
waarin de beginnende schaker wordt
geconfronteerd met de regels van het
spel, en anderen, die er al wat van we
ten, meer van schaken wordt bijge
bracht. De voorbeelden die de begin
neling worden voorgehouden, zijn ook
interessant voor gevorderden en zelfs
voor zeer gevorderden. Daarbij moest
er wel aan worden gedacht dat de be
ginneling het toch moest kunnen volgen
als hel wat moeilijker werd. En dat
bleek ook het geval. Ze zullen wel niet
alles haarfijn hebben begrepen maar
ze hebben wel gezien wat op het schaak
bord te koop is, hoe enorm variabel de
mogelijkheden zijn. De cursisten moe
ten er immers door geboeid worden en
blijven".
Ga je gang
Vijftienduizend cursisten, even veel als
de Koninklijke Nederlandse Schaakbond
aan leden telt. en een kijkdichtheid van
vierhonderdduizend. Geweldig aantal
Een constante kijkdichtheid ook die er
WERKLOZE
TOPSPORTER
(Van
nze sportredactie)
ENTER- Een katoenen trui
in de regenboogkleuren, een
zilveren bokaal omdat h(j tot
sportman 1969 van dc pro
vincie Overjjssel werd uitge
roepen, een stapeltje brieven,
telegrammen en kaarten van
bewonderaars en een brief van
de commissaris van de konin
gin in Overijssel met als in
houd :„Bert Boom wordt har
telijk gelukgewenst met het
behaalde wereldkampioenschap
in Borne." Jawel het staat er:
Borne. Ze hebben er destijds
hartelijk om gelachen na zijn
triomftocht ovtr de latten van
de wielcrpiste van het Tsjechi
sche Brno. Bert Boom, de we
reldkampioen van de amateur
stayers (31 jaar) ziet dc humor
van deze vergissing al lang
niet meer. Hij staat met beide
benen in de werkelijkheid. Hij
is van huldiging naar huldiging
gereden, van revanche naar
revanche. Bert Boom bereikte
immers in de nadagen van zijn
loopbaan van zestien (ficts)-
jaren had gedroomd: het we
reldkampioenschap. Bert Boom
1970 heeft echter innerlijk een
metamorfose ondergaan. Hij re
aliseert zich dat topsporters ge-
Ujk hadden met hun jammer
klachten aan het adres van
bonden en overheid. Nu moet
Bert Boom zeggen: „Ik ben
werkloos." Dc wereldkampioen
uit Enter werkte bij een rij
wielhandelaar in Almelo. De
zaak werd verkocht.
„Ik zit nu thuis en dan denk
ik: wal heeft het me allemaal
opgeleverd, behalve de roem
die je op een gegeven ogenblik
oogst. Wat je er voor terug
krijgt weegt eigenlijk helemaal
niet op tegen wat je ervoor
hebt gedaan. Ik zat op 'n leef
tijd waarop wereldkampioen
schappen een utopie zijn, maar
dal accepteer je niet. Je wilt
bewijzen, dat iemand, die over
de dertig is. niet afgeschreven
behoeft te worden. Ik heb ge
traind dat de tukken eraf vlo
gen. 's Morgens om zes uur
mijn bed uit, fietsen, dan wer
ken, 's avonds tachtig of negen
tig kilometer achter een brom
fiets aan en dan naar bed. Dat
was mijn leven. Want ik wil
deIk moest en ik zou naar
Brno gaan. Het heeft me ette
lijke duizenden guldens gekost,
maar dat had ik er voor over.
„Wat levert het
eigenlijk meer op
dan de roem
van het ogenblik"
En.... toen kwam Brno. Dat
wordt niks met Bert Boom,
zullen ze wel gedacht hebben
Ik was derde tijdens de natio
nale kampioenschappen en wat
wil iemand die derde op zo'n
toernooi wordt nu bereiken op
een evenement als de wereld
kampioenschappen? Maar de
mensen hadden me helemaal
niet gevolgd. Wie was ik im
mers: een renner, die weieens
in de Ronde van Tunesië ge-
„En toch wil ik,
als het dan moet,
strijdend op de baan
ten onder gaan"
reden had, of in de Ronde van
Oost-Duitsland, of in de Ronde
van Borne. Maar ze zagen
niet dat ik langzaam maar ze
ker in conditie was gekomen.
Dat ik op een gegeven moment
zo sterk was dat ik ze alle
maal aankon."
Vergankelijk
Later, na het wereldkampioen
schap wist ik plotseling ook dat
ze het nog allemaal niet hadden
geaccepteerd. Dan lees je dat
Cees Stam niet kon winnen,
omdat hij pech had, dan lees
je dat Cees Stam alles heeft
gedaan om mij te pakken maar
ook om de aanvallen van an
dere renners af te slaan.
Dan denk ik: wat is nu roem,
want als ik had gewild zou ik
Stam op een ronde hebben ge
reden. Maar waarvoor is dat
nodig, je bent allemaal Neder
lander. En Stam heel't me hele
maal niet geholpen, hij heeft me
willen pakken, dat voel ik
steeds duidelijker. Dat krijg je
als je de hele dag thuiszit."
„Ik heb geleerd, dat roem ver
gankelijk is, dat het de Neder
landse sport nog aan zoveel
ontbreekt. Maar waarom zou
ik er tegenin gaan, daar ben
ik te oud voor."
„Misschien zijn er nog een
heleboel dingen, waarvan ik de
waarde, de waarheid nog niet
inzie. Ik geloof dat ik pas weet
wat wereldkampioen zijn be
tekent. als ze me dit jaar mijn
titel afpakken. Dan zie je een
ander op jouw plaats staan, met
jouw trui en met jouw bloe
men .Dan zal ik waarschijnlijk
ergens in een hoekje staan. En
dan denk ik: Bert, dit was
„Misschien laat het wel een
enorme leegte achter, maar die
zal ik opvullen. Daar is het
leven voor. De mensen in mijn
eigen woonplaats zijn al ver
geten wat er toen allemaal
gebeurde, want je leeft verder
En als ik mijn titel niet kan
verlengen, ben ik gewoon weet
de wielrenner uit Enter. Maar
een ding nemen ze mij niet
meer af. Ik sta in het boek, ik
was eens wereldkampioen."
„Ik ben sportman, ik doe het
voor de sport. Noem ze maar
eens 'op die tot hun 30ste jaar
zich alles ontzeggen om te pro
beren eens die top te bereiken.
Ik heb weieens gezegd Bert.
je bent helemaal gek. stop er
toch mee. Wat levert het je op?
Maar dan beet ik op mijn tan
den en ging ik weer."
„Ik weet, dat ik als wereld
kampioen de man ben. die
verslagen moet worden. Ik kan
wellicht de conditie van vorig
jaar niet meer te pakken krij
gen. Als ik dat merk in het
voorseizoen, trek ik me lang
zaam terug, want als ik de titel
kwijtraak, zal dat op een eer
volle manier gebeuren. Strij
dend ten onder, anders krijgen
„Ik moet nu nog meer op mijn
tanden bijten. Geen werk, dus
geen geld en voorbereiding kost
poen. Trainen, trainen, trainen.
Dat kost energie en de leef
tijd draait maar door, maar als
alles voorbij is, zeg ik toch:
Bert, je hebt een moordtijd ge
had."
Prof. dr. Euwe, een van de zeer gro
ten in de schaakwereld, die zijn cory
feeën hoog in ere houdt. Nog, als Euwe
veelal met Muhring in het schaak-
land bij uitstek, Rusland, simultaanse
ances geeft, staan een comité van ont
vangst cn de meisjes met bloemen op
het vliegveld. Een vermoeiende bezig
heid. dat simultaan spelen. Muhring:
„Het hangt natuurlijk af van de sterk
te ven de tegenstanders maar ook van
de air conditioning". Een verrassende
combinatie. „Het valt niet mee in een
broeierige zaal uren te spelen. Dat vergt
het nodige van je conditie" En aan
gezien conditie met sport heeft te ma
ken, komt er nog een aspect bij om
schaken wel degelijk tot de sporten te
rekenen. Een kwalificatie die voor scha
kers overigens geen enkel probleem op
levert want „schaken is sport".
Een sport, di na zondag (voorlopig)
nog driemaal wordt bedreven door
vijftienduizend Teleaccursisten en vier
honderdduizend kijkers. De belangstel
ling is gewekt, de basis is gelegd
maar ze moeten niet denken dat ze al
kunnen worden ingelijfd bij het legioen
van d? schakers. Op de ondergrond
zal verder gebouwd moeten worden
want wie het bij de achttien lessen
houdt, staat toch nog op drijfzand. Ook
die twee studenten die zo dicht bij het
vuur hebben gezeten.
Muhring. die weet wat nog in
het Bussumse televisieblik zit:
„Binnenkort speel ik een partijtje
met ze. Dan staan ze na vijf
zetten verloren
NAC—DWS
FcyenoordTelstar
DOS—SVV
FC' Twente—ADO
•PSV—MVV
Holland SportGo Ahead
HaarlemSparta
AZ '67—NEC
AjaxGVAV
EERSTE DIVISIE
VitesseDe Volewyckers
HVCVolendam
VcendamItCH
SC' CambuurHelmond Sp.
•FSC—DFC
FC Den BoschHeracles
Forluna VI.Excelsior
Dc GraafschapWillem II
Blauw WitElinkwfjk
TWEEDE DIVISIE
NOADGooiland
PEC—EDO
AGOVVLimburgia
FC VVV—Eindhoven
Roda JCIlcercnvcen
Hermes DVSRBC
SC DrenteDe Baronie
Velox
