NIEUW TYPE
SOLDAAT
IN VIETNAM
Jelgië wordt vuilnisbelt van
Europa
BRITTEN DENKEN
BIJ BIAFRA
VOORAL AAN
EIGEN FINANCIËN
m
l»
Hoe komt het dat we hier zijn?
3 miljard in olie van Nigeria
ZATERDAG 24 JANUARI 1970
SAIGON De recente rel over de
censuur van nieuwsberichten op de
adio en televisie voor de Amerikaan
se troepen zou de eerste vonk van
ien vulkaan van protest kunnen zijn.
11 de afgelopen zes of acht maanden
legon een hoe langer hoe luidruch-
iger minderheid van soldaten te
irotesteren tegen het leger en de
iianier, waarop de oorlog gevoerd
wordt. Deze verandering betekent
een bedreiging voor het moreel en
doet de moeilijkheden van de mili
taire leiding toenemen.
Een gedeelte van de moeilijkheden
wordt veroorzaakt door de aankomst
in Vietnam van een nieuw type
soldaat. Voordat hij hier kwam,
maakte hij deel uit van of was hij
beïnvloed door de protestbeweging.
Vaak had hij een of meer jaren aan
de universiteit doorgebracht. En hij
bemerkt, dat vele beroepsmilitairen,
zijn meerderen, er meer ouderwetse
ideeën op na houden dan hij en hij
laat zich niet intimideren door het
allesomvattende formalisme van het
>ank zij de veranderingen van
resident Johnson in de dienst-
lichtregeling was het aantal man-
chappen in het leger, dat van de
niversiteit afkwam, afgelopen
meer dan tweemaal zo groot
ls in 1967. Ironischerwijze had
resident Nixon ook in juni de
erste terugtrekking aangekon-
igd. Maar ondanks deze terug-
dekkingen bleven de manschap-
in ten getale van 1000 per dag in
ietnam aankomen. Maar dezen
veel eerder geneigd om de
ïdenen van hun vertrek naar
ietnam in twijfel te trekken. „Als
president zegt, dat we uit
'ietnam gaan", zegt een nieuw-
ingekomene, „hoe komt het dan
it wij hier zijn?"
Is we terugkijken, dan was de
utteloze strijd om Hamburger
euvel, die in mei plaatsvond, een
?npn de eerste tekenen van een
randering in houding. Edward
Kennedy veroordeelde de strijd,
'■t aar de protesten waren slechts,
echo van het protest van de
nen, die aan de strijd deel
rjadden genomen. Brieven van ge-
soldaten hielden zich bezig
et de dwaasheid van de tactieken
m het leger, de verspilling van
jensenlevens, de domheid van
ht>mmandanten die promotie wil-
maken en de nutteloosheid
het voeren van een politieke
irlog door militaire middelen.
tigering
in augustus het
lpha Compagnie-incident. On-
zestig man van een lucht-
Sindingsdivisie weigerden om door
-it gaan met wat sommigen van
onnodige en kostbare
>eratie beschouwden. Hogere of-
pakten deze zaak op een
ede manier aan. De mannen
ngen terug naar hun posities en
emand werd gerechtelijk veroor-
hun meerderen werden
hoorlijk hard aangepakt Zulke
cidenten zouden weer kunnen
ibeuren in het bijzonder als men
t manschappen te hard aanpakt.
'ele buitenstaanders verbazen zich
rover, dat er inderdaad niet meer
ui dergelijke incidenten voordoen.
:(j verbazen zich erover dat
e soldaten blijven vechten, terwijl
.nidelijk is, dat er maar heel
reinigen zijn, die werkelijk ge-
aven in wat ze doen. Zo zei b.v.
soldaat, wiens compagnie
efficiency had gekregen:
j brachten 1969 al strijdend
lor vanwege de politiek van
ize regering niet voor deze
ilitlek of ter ondersteuning er-
je met de gewone Infanterist
tat, die het met de vijand moet
rhten, dan zul je weinig ideo-
of interesse in politiek ont-
i het zal zeer waar-
nlijk zijn, dat de toekomst
n Zuid-Vietnam hem ook maar
;ts kan schelen. Hij schiet, om-
er op hem geschoten wordt,
omdat hij aangevallen wordt,
hij dat niet doet. „Ik weet
!t wie de goeien of de kwaaien
een typisch antwoord,
aar ik weet verdomd goed, dat
daar verderop iemand is, die
of mijn kameraad tracht te
len." Louter de wens om te
jven leven (en soms wraak-
voelens) doen hem blijven vech-
Hij is hartstochtelijk Ame-
ms, maar niet noodzakelijker-
jze patriottisch. In de modder,
vuil en de armoede van Viet-
n wordt Amerika natuurlijk
ïen soort ideaal beeld.
goed mogelijk
ciologen hebben veschillen ge-
n( istateerd tussen de Amerikaan
soldaten in de tweede wereld-
rlog en die in Vietnam. Als de
daat in Vietnam aankomt, dan
>rdt hij ingedeeld bij een een
die reeds operationeel ls
hij wordt meer individua-
In de tweede wereldoorlog
Voedseldroppings vinden ook in Vietnam plaats. Militairen
die in verband met gevechten niet langs de grond bevoorraad
kunnen worden, ontvangen hun maaltijden uit de lucht.
Leger moet insubordinatie slikken
ging hij met zijn eigen eenheid
op weg naar het strijdtoneel en
wist hij niet hoelang hij daar zou
blijven. De korpsgeest was toen
veel beter. Maar aan de andere
kant weet de soldaat, die nu naar
Vietnam gaat, dat hij daar maar
12 maanden hoeft te blijven. Om
dat de soldaat in Vietnam dus
naar zijn vertrek toeleeft, dat
vaststaat, wordt het leven nog
enigszins dragelijk. De sociologen
zeggen, dat dit meer dan wat ook
het moreel van de soldaten op
peil houdt.
Afgezien hiervan doet het Ame
rikaanse leger werkelijk haar
best om het lot van de soldaten
zo goed mogelijk te maken. Zelfs
dan twee weken achtereen weg
van hun basis, gewoonlijk nog
veel korter.
Gevechtsrantsoenen worden
enige tijd vervelend en eentonig
en de meeste troepen krijgen ten
minste een warme maaltijd per
dag, wanneer zij in het veld zijn
en die wordt hun door de lucht
gebracht. Terug op de bases
allerlei vermaak, iedere avond
nieuwe films, clubs, goedkope
drank, zwembaden en Vietname-
zen, die kleren wassen en de kwar
tieren schoonhouden.
Geen leger heeft ooit zo'n medi
sche verzorging gehad. En het doet
wonderen voor het moreel, als je
weet, dat je minder dan een paar
minuten per helikopter var
beste doktoren en de best uitge
ruste ziekenhuizen ter wereld
verwijderd bent En dan is er
tuurlijk het verlof. Na iedere
maanden diensttijd heb je recht
op een paar dagen vakantie ir
Hawaii met je familie, of een be
zoek aan Australië of, wat nog ge
liefder is, de bars en bordelen
van het exotische Oosten: Manilla,
Bangkok, Hongkong en Taiwan
zijn allemaal uitgerust vooi
„R en R" van de soldaat, \a
mee het leger de rust en recreatie
bedoeld.
Al deze gerieflijkheden
slechts een jaar dienst mogen
dan misschien voor Iemand die
Burma of in de Ardennen in 1944
vocht, paradijselijk klinken, i
voor de generatie der verdovende
middelen en van het protest zijn
dat slechts verdere bewijzen
een zielloze en harteloze machine.
Wat hadden die warme maaltijden
voor zin voor hen, die zo doelloos
op de Hamburger Heuvel s
velden, vragen zich de proteste
renden af.
Snel hieruit
Net voor Kerstmis, toen Bob Hope
voor de troepen te Cu Chi optrad,
was het duidelijk, dat deze ko
miek totaal geen contact meer had
met zeer velen van de jonge sol
daten in zijn gehoor. De gapen
de kloof tussen de generaties
en de kloof, die het nieuwe type
soldaat van de oudere, die het
bevel voert, scheidt werd op
pijnlijke manier duidelijk. Dit
werd later op een nogal ruwt
manier door een G.I. onder woor
den gebracht: „Er is maar eer-
ding, dat Nixon voor mij kan
doen. en dat is 'mij' hiëri zo gauw
mogelijk uit te halen."
Het Amerikaanse leger is niet al
tijd ongevoelig voor wat er ge
beurt. Hoewel het zeer vaak aar
zelt tussen de strenge uitoefening
van discipline en de meer rede
lijke tradities van een burger-
leger, die verrassend diepgewor
teld zijn.
Soms ls het al mogelijk om een
nieuw soort bevelvoering naar vo
ren te zien komen, die meer lijkt
op ompraten en vleien dan op
bevelen geven. BU de negertroepen
bestaan er speciale moeilijkheden
en de officieren moeten soms ge
noegen nemen met een zeer grote
mate van insubordinatie, hetgeen
een Nederlands officier een hart
verlamming van woede zou bezor
gen.
In vertrouwen geven de hoge of
ficieren toe, dat het ophouden
van het moreel in de veranderen
de omstandigheden een probleem
is, dat meer tijd vereist dan v
ger het geval was. De beste
deze officieren realiseren zich, dat
zelfs kleine moeilijkheden de be
velvoering ernstig in gevaar zou
den kunnen brengen. En dat een
verkeerde reactie van hun kant
een rampzalige kettingreactie zou
kunnen veroorzaken. En aan pu
bliciteit zou het dan natuurlijk
niet ontbreken.
Ian Wright
(Copyright Guardien-Persunie)
LUCHT EN WATER ZIJN VRIJ BIJ ONS"
USSEL Te midden van het
dat de vestiging van iedere
we buitenlandse onderneming
jubelzang begroet, laten zich
meer en meer protesterende
nmen horen. Men begint zich
enschap te geven dat België
weg is „de vuilnisbelt van
opa" te worden wanneer hel
1 doorgaat zonder onderscheid
de meest kwalijke bedrijven
te laten. Een hoogleraar aan
Gentse universiteit, prof. Heyn-
kx, die daar aan het hoofd
n de toxicologische dienst,
ft in een opzienbarend inter-
(V de pers gekapitteld, die in
mfanlelijke kapitale koppen
werpen tot „de hoofdstad van
taropese chemie" uitriep.
ilaats dat men op deze indus-
lisatie tot alle prijs trots is,
men volgens de professor
moeten nagaan waarom ei-
lijk zoveel chemische onder-
lingen naar België afzakken,
wijst er dan op, dat dit deels
gevolg is van de strengere
alingen in Rijnland-Westfalen
Nederland ten aanzien van de
en luchtverontreiniging.
„Sinds daar de duimschroeven
sterker werden aangedraaid, zijn
bepaalde industrieën, die de opge
legde saneringsmaatregelen te
kostbaar achten, naar België uitge
weken."
De veel gehoorde uitspraak, dat
in België „alles mag", houdt wel
iswaar niet altijd steek, hetgeen
bijvoorbeeld blijkt uit de ongenu
anceerde machtsmiddelen, waar
mee de Brusselse politie orde
houdt onder protesterende toneel
spelers e.d., maar in menig op
zicht is België inderdaad nog het
landje van het ouderwetse laisser
faire, laisser aller gebleven. Dat
geldt zeer zeker voor de politiek
van de ongebreidelde industriali
satie, waarbij met de belangen
van het leefmilieu niet de minste
rekening wordt gehouden. Prof.
Heyndrickx spreekt in dit op
zicht van „een heilige koe". Voor
en na schermt men met „de werk
gelegenheid". In feite blijft te
genwoordig in verhouding tot de
investeringen, de geboden werk
gelegenheid dikwijls maar mi-
onderneming, die geen vergunning
voor vestiging in het Sloegebied
kreeg, nu een aanvraag heeft in
gediend voor de oprichting van
het geprojecteerde bedrijf in de
Gentse Kanaalzone. „Lucht en
water zijn vrij bij ons", consta
teert de professor ironisch. „Dat
is zo waar, dat wij weliswaar
sinds 1964 een wet tegen de lucht
verontreiniging bezitten, maar die
merkwaardig genoeg niet kan
worden toegepast, omdat er nog
steeds geen koninklijk besluit tot
uitvoering is verschenen. Zodoen-
le kunnen de luchtbezoedelende in
dustrieën ongehinderd hun gang
blijven gaan. Het universitair
dekenhuis in Gent, dat kunststof-
fenbedrijven onder de buren heeft,
dient alle ramen potdicht te sluiten
als de wind in de verkeerde hoek
zit. Worden de fabrikanten van
deze kwalijke uitlaatgassen daarop
gewezen, dan antwoorden zij met
het dreigement de zaak te sluiten
als men hen zou verplichten maat
regelen tegen de luchtverontreini
ging te nemen.
De professor staat niet alleen met
zijn klachten over een welvaarts
staat, die meer en meer het wel-
zijn bedreigt. Ofschoon er in het
land na de oorlog een ware bouw
lage heeft gewoed, mogelijk ook
daardoor, heeft nu een onderzoek
aan het licht gebracht, dat plm.
1.200.000 woningen of meer dan
eenderde van het totaal, „onge
zond" moet worden genoemd. Het
is dus beslist niet allemaal goud,
wat er in België blinkt, getuige
ook dat slechts 26 pet. van de
woningen voorzien is van een
doucheci-i of badkamer Bij deze
sombere opsomming dient dan ook
nog te worden gevoegd, dat het
aardgas van Slochteren de meer
dan gebrekkige staat van de gas
leidingen in diverse plaatsen heeft
geopenbaard. De serie uitslaande
branden tengevolge van gasont
ploffingen heeft allerminst de
Nederlandse technici, die hier bij
het overschakelen hebben gewerkt,
kunnen verbazen. De kennismaking
met de toestand, waarin zich hier
de leidingen en de aansluitingen
bevonden, vormde voor hen een
onuitputtelijke bron van verba
zing.
1 Hulpverlening aan Biafra was niet de voornaamste Britse zorg. De handelsbelangen wogen zwaarder.
(Van c
correspondent)
LONDEN. De Britse politiek
ten opzichte van Nigeria
werd gedurende de gehele
burgeroorlog gedomineerd door
zijn betalingsbalans. Deze
betalingsbalans blijft ook nu
de voornaamste zorg van de
Britse regering ondanks de
toestand van tenminste drie
miljoen verhongerende Biafra-
nen, de angst en frustratie
van honderden helpers.
De financiële inzet is veel
belangrijker voor de Britten,
zowel op korte als op lange
termijn. Daarom is de Britse
regering zo bang om bij
Lhgos in een slecht blaadje té
kómen, hoewel de Britse
irtvüced «klaar niet -zo groot
is. als men door de
voortdurende levering van
wapens had gehoopt.
Het Britse kabinet is niet van
plan om de investering in de
olie in Nigeria ten bedrage
van drie miljard gulden in de
waagschaal te stellen: want
de Nigerianen zouden ertoe
over kunnen gaan om de olie
te nationaliseren en om het
produkt aan de Russen te
verkopen, die behoefte aan
olie hebben bij hun militaire
voorzorgsmaatregelen tegen de
Chinezen. En Wilson is ook
geenszins van plan om de
privé-investerigen van Britse
firma's in Nigeria van
ongeveer één miljard gulden
op papier, maar in
werkelijkheid van veel meer,
te ondermijnen.
De Britse regering besloot tot
deze politiek ten aanzien van
Nigeria in de winter van 1967 Tezelfder tijd was hert Britse
op 1968, toen het de
oliemaatschappijen en in het
bijzonder Koninklijke
Olie-Shell-BP duidelijk werd,
dat de opmars van de
Biafranen gestopt was en dat
zij niet langer konden winnen.
Buitenlandse
Zaken er zeer bezorgd over,
dat niet alleen de Nigeriaanse
olie in gevaar verkeerde, maar
dat de toestand in het
Midden-Oosten ook zeer veel
gevaren op kon leveren. En
de Britten hadden daar reeds
één miljard in de
voorafgaande maanden
verloren'
Als men daarbij nog de
devaluatie van het pond
rekent, dan kan men
begrijpen, hoe de Britse
politiek zich hoe langer hoe
meer op een totale
ondersteuning van het
federale Nigeriaanse regime
ging richten. Toen de toestand
van de Biafraanse
oorlogsslachtoffers algemeen
bekend werd, verschafte de
Britse regering geld en
aanmoediging tot hulpverlening
op bezet gebied, maar zij deed
niets om haar positie in Lagos
in gevaar te brengen-
De intrede van Frankrijk aan
de kant van de Biafranen in
het conflict sterkte de Britse
regering in haar houding. De
Britten waren vastbesloten om
te verhinderen, dat Nigeria uit
elkaar zou vallen, waardoor
Nigeria's Franssprekende
buren met de rijke buit
zouden gaan strijken.
Intussen ontwikkelde men in
de Britse regering de theorie,
dat men door de Britse
invloed in Lagos te handhaven
ervoor zorgde, dat de
communisten geen stevige voet
aan de grond konden krijgen.
Het klassieke antwoord was:
„Als wij geen wapens leveren,
dan zal iemand anders dat
wel doen". De morele status
van Groot-Brittannaë in
Europa is ondermijnd en de
Russen zijn momenteel de
favorieten in Lagos.
(Copyright The Guardian
De Biafranen beschikten niet over vliegtuigen
Jaak Veltman, <>P de fiets.
i hun eigen mensen van de hongersdood te redden. Wat er gebeurde, gebeurde
