Noren zijn
zeker geen skisnobs
Skiën
zonder
vrees
NEDERLAND
ZORGT
IN
SANKT
MORITZ
VOOR
GOEDE INDISCHE
HAP
WAT U ZEKER
MOET DOEN ALS
HET ER
VAN KOMT...
ZATERDAG 10 JANUARI 1970
de liefde komt dan wel vanzelf
Ongeveer 60 procent van de meer dan 30.000 Nederlanders,
die in deze winter van 69 70 hun vakantie in Zwitserland
doorbrengen, zijn niet-skiërs. Om deze groeiende groep
toch maximaal van de sneeuw en het .landschap te laten
genieten. zijn enkele wintersportplaatsen begonnen met
het organiseren van ski-wandelcursussen, een sport, die
in de Scandinavische landen reeds honderden jaren druk
beoefend wordt, maar daarbuiten vrijwel onbekend was.
Daar is, wat Zwitserland betreft, drastisch verandering
in gekomen. Momenteel hebben meer dan twintig Zwit
serse wintersportplaatsen brandnieuwe ski-wandelscholen,
waar men voor 50 franc vier dagen degelijk onderricht
krijgt. De plaatselijke sportzaken verhuren de vereiste
uitrustingen (39 franc voor één week, 53 voor tien dagen,
68 voor twee weken, inclusief skibreukverzekering en
eventuele reparaties). In Toggcnburg, een ideaal dal in
Noordoost-Zwitserland voor het skiwandelen, worden de
sporen machinaal geprepareerd en uniform gemarkeerd.
Het skiwandelen is absoluut ongevaarlijk en kan juist
voor de niet-skiër van pakweg boven de 35 een unieke
wintersportbelevcnis betekenen. Onze persoonlijke voor
keur gaat uit naar de skischool in Alt Sankt Johann in
Toggenburg, die ook de oudste in Zwitserland is. Daarnaast
zijn er skiwandelscholen in Adelboden, Arosa. Braunwald.
Einsiedeln. Grindelwald, Lenzerheide en Sankt Moritz.
ljATUURLIJK heb je je
(V heilig voorgenomen om
uitsluitend de spijzen van het
land tot je te nemen bereisde
Roeien onder elkaar, met waar,
en als het moet Jcun je heus wel
veertien dagen zonder dat
kroketje Wat zullen we nou
krijgen maar helaas valt een
kwartier na aankomst in Sankt
Moritz je oog reeds op dat
manshoge reclamebord met
Indonesische rijsttafel" erop.
Er staat ook nog een vuurode
pijl bij, die regelrecht wüst
naar de ingang van hotel Cosdo
Badruth
Goed, je kunt natuurlijk net
doen of je niks gezien hebt en
als een flinke vent doorlopen
naar je dagelijkse portie
gortdroge knoedels met rauwe
sla. „Dat kan toch niks zijn",
zeg je opgelucht tegen elkaar,
„weten die Zwitsers veel. Die
hebben eindelijk ook eens de
klok in Peking horen luiden,
maar denk je nou echt. dat ze
een goeie bami speciaal kunnen
maken? Of een sateetje met
sjneuïge pindasaus? Laat je
toch alsjeblieft niks wijs maken
Wees toch verstandig en wacht
totdat je weer thuis bent Heus,
neem van mij aan, dat het
weggegooid geld is. Zoals een
Chinees thuis kookt, kookt hü
nergens".
Maar 's avonds onder het diner
in hotel Neues Post (als dit
krakende pand de nieuwe post
herbergt, dan zou ik graag de
ouwe eens willen zien) begin je
er toch weer over te zeuren. De
hoogbejaarde oberkelner heeft
zojuist de halve fles Beaujolais
naast je glas geschonken en bet
nu met zijn servet de rooie plas
op het tafellaken „Dat het u
wel moge bekomen", zegt hij
hulpeloos, terwijl hij op de
aangebrande champignons wijst,
die volgens de menukaart au
canapé geserveerd zijn. Na de
eerste hap besluit je om ze
maar rustig op de canapé te
laten zitten- Er komt immers
nog meer. Er komen nog
waterige aardappelen en stukjes
vlees, die te oordelen naar hun
hardheid enkele uren geleden
uit een stijfbevroren berggeit
zijn gehakt En dan natuurlijk
het puddinkje, dat je in geen
kunnen het allicht één keer
proberen. Als het niks is, dan
hebben we pech gehad".
We besbuiten gelijk om een
tafel voor de volgende dag te
reserveren, want vroeg of laat
zullen we de strijd tegen onze
vleselijke lusten toch moeten
opgeven. Een snelle capitulatie
heeft daarbij het voordeel, dat
er daarna royaal tijd is voor
het berouw na de zonde,
's Avonds in het ijzeren bed mei
ie gouden knoppen maken we
een weddenschap over het aan
tal gerechten, dat in Caspar
Badruth zpl worden aan
gedragen. Nog één keer knoe
dels en we. zullen hot wten-
Het blijken er achtentwintig te
rijn: achtentwintig schotels met
de authentieke ingrediënten t'an
een meesterlijke rijsttafel. De
kroepoek knispert, de ajam
pruttelt 'n zijn bruine vet En
die saté, proef die saté nou
eens. Mens, daar kan onze eigen
Chinees nog wat van leren
„Dit hadden we veertien dagen
eerder moeten ontdekken"zeg-
enkel middenklassêhotel kunt
ontlopen Ze worden waar
schijnlijk collectief ingekocht
bij een noodlijdend klooster,
waar het eeuwenoude recept
van deze smakeloze dril be
waard wordt.
Dit wordt vanavond het
twaalfde puddinkje binnen
veertien dagen, dat de ober
kelner zal binnenbrengen. De
manier, waarop hij dat doet, is
hartverscheurend en sterkt ons
telkens weer in de zekerheid,
dat deze wereld een tranendal
is. Hij komt met uitgestoken,
bevende hand uit de keuken en
kijkt naar het puddinkje, dat
van de ene kant van het bordje
naar de andere glijdtSoms
struikelt hy ook nog halver
wege en vrezen de gasten, dat
het over de rand zal wippen en
als een dode kwal op het Per
zisch tapijt zoX blüixm liggen.
Goddank: hij heeft de reis van
avond weer gehaald „Het is
ananaspudding", zegt hij. „de
stukjes zitten onderin. Wilt u
nog koffie na?"
Hij wacht ons antwoord niet
eens af, want hij weet ook
drommels goed, dat de koffie
in Neues Post niet te drinken
is- Terwijl hij wegsloft en met
zijn servet een vlieg doodslaat,
die even tevoren is geland op
een stuk brie, zeg ik: „We
gen we tegen elkaar, „dit is te
mooi om waar te zijn". Nerveus
storten we ons op het servies en
laden de borden hoog op- „Dit
is geen eten meer", zeggen we
glimlachend, „dit is vreselijk".
Na een kwartier is het tijd voor
een nieuwe ronde warme rijst,
maar hoe zeg je dat in het
Duits? „Wat is nou in hemels
naam rijst in het Duits? Of zal
ik gewoon naar het lege
tchaaltje wijzen?"
De ober, die op enkele meters
if stand discreet heeft mee
geluisterd, pakt de schaal van
tafel en zegt: „Ik zal nog wat
warme rijst voor u halen U
kunt gewoon Nederlands tegen
me spreken hoor, want ik ben
ook niet zo best in m'n vreemde
talen. Ik kom uit Hengelo.
Smaakt het een beetje?"
„Smaken", zeggen roe, dat is
geen woord voor deze goden
spijs. Man met zo'n rijsttafel
kun je in Nederland ook ooud
verdienen
„Ik zal het tegen moeder zeg
gen". 'roept hij, „die kookt hier
alle Indische souUen"
Eiren later komt hij terug met
warme rijst en een goedlachse
vrouw, die de hulde besmuikt
in ontvangst neemt en ev pas
sant ook nog even onthult, dal
ze de vorige week voor de sjah
van Per-ië een rijsttafeltje heeft
gemaakt Haar zoon Robin vult
aan; „Man, dat was een ge
weldige toestand Lijfwachten
met pistolen bij de deur en het
zaaltje ontruimd
Het is niet verwonderlijk, dat mevrouw J. Cohen-van
der Heijden in Sankt Moritz op handen gedragen wordt,
want haar rijsttafels zijn in dit mekka der miljonairs een
regelrechte sensatie. Haar godenspijs wordt elke avond in
Caspar Badruth geserveerd door (van links naar rechts)
haar zoon Robin, huisvriend Jimmy en een goed doorregen
Zwitserse hulpkracht.
zerlijke hoogheid. Die hele grap
kostte hem tweeduizend gulden
en als je nou vraagt: „Wat
heeft-ie gegeten?', dan is het
bijna niks. Twee sateetjes en
een stukkie kip- De rest ging
onaangeroerd naar de keuken
terug. Pot voor meneer"
Er volgen nog meer namen van
gekroonde hoofden, filmsterren
en miljonairs, die zich hebben
gelaafd aan de oosterse vet
potten van mevrouw J Cohen-
van der Heyden. Peter Sellers is
al tien keer geweest, die krijgt
er ook nooit genoeg van. En
dan baron Von Opel, die aan-
vankelijk wat gereserveerd te
gen de schotels zat aan te kij
ken. maar zijn eetlust na de
eerste hap in de vierde ver
snelling gooide Uit Marokko
snelden enkele courante prinsen
toe en Günther Sachs vierde
zijn kersverse verovering "en
geweldig blond paradepaard
met pneumatische heupen
met een extra-por tie saté en
champagne van het huis.
„Die rijsttafel", zegt Robin In
tens tevreden, „is in Sankt Mo
ritz top of the bill. En dan te
bedenkendat mijn moeder het
allemaal voor de lol doet. Zr
heeft nooit een opleiding gehad
en kookte tot vorig jaar alleen
een huiselijk potje. Maar ze
gooit er wel haar hele hebben
en houwen tegenaan. Ik geloof,
dat de mensen dat merken. Ze
kookt met haar hart en daarom
is het zo verrekte lekker
Als we tegen elven uitgeteld
het hotel Neues Post binnen
sluipen. staat de oberkelner bij
de lift. „Ik heb uw puddinkje in
de ijskast gezet", deelt l
samenzweerderig mee.
We hadden het kunnen weten.
Maar was I nou echt nodig
om ons z0 lu. dhandig uit onze
droom te sleuren?
Noorwegen, de kolossale steenkolos in
het noorden van Europa, is dan einde
lijk ook door Nederland als een ideale
vakantieoase ontdekt. Tienduizenden
hebben inmiddels de onuitroeibare
vooroordelen (steenkoud, altijd regen,
ijsberen in de straten) opzij gezet en
de ontdekking van hun leven gedaan.
Niet verwonderlijk, want Noorwegen is -
inderdaad een grandioos en overwel
digend land. dat er anno 1970 nog
steeds zo bij ligt, als de Schepper hel
duizenden jaren geleden bedoeld moet
hebben. Voor mensen, die niet per se
de godgansclijke dag in de zon willen
liggen is de Noorse atmosfeer balsem
op de geteisterde randstadziel. Je kunt
er nog dagen rondrijden zonder een
dolende ziel tegen te komen, je kunt
er nog hopen op romantiek en avon
tuur. Noorwegen is het gewoon hele-
Wat de wintersport betreft: de moei
lijkheid blijft voorlopig de verbinding.
Helaas vaart de unieke Black Prince
in de wintermaanden niet en is men
dus aangewezen op trein en vliegtuig.
KLM en SAS hebben een dagelijkse
dienst op Noorwegen. Gaat men met
de eigen auto, dan moet men rekening
houden met een bijzonder pittig tochtje
door Duitsland en Denemarken. .Er is
ook een dag- en een nachttrein via
Kopenhagen naar Oslo. Voorts zijn er
dagelijkse verbindingen met Aarhus,
Frederikshavn en Hh'tshals in Dene
marken. Vandaar gaat men dan per
boot verder.
Om u enigszins op het spoor,van dit
unieke wintersportland te zetten volgen
hier wat praktische gegevens:
Noorwegen beschikt over hotels in alle
categorieën. Een extra-voordeel en een
typisch voorbeeld van Noorse gastvrij
heid is de kinderoppas in vrijwel alle
hotels. In Lillehammer wordt een spe
ciale „moeder en kind vakantie" gepro
pageerd, Waarbij forse kortingen wor
den gegeven. Het toeristenhotel in
Dombas geeft vrij verblijf voor één
kind per familie en voor de overige
kinderen 50 procent korting. In het
Dovrefjellhotel hebben de kinderen
een eigen eetzaal met eigen menu. In
de bekende wintersportplaatsen Voss
en Geilo zijn ook talrijke voorzieningen
voor kinderen; verwarmde zwembaden,
kinderspeelplaatsen, sleetochten met
rendieren en paarden. En dan Oslo, de
unieke hoofdstad, die en passant ook
wintersportcentrum is. Twintig minu
ten met de ondergrondse en je zit er
middenin. Groot extra-voordeel: de
Noor is geen skisnob. Integendeel, hij
is wars .van franje en flauwekul en be
drijft de skisport nog op zijn jan
boerenfluitjes. Fijn vooruitzicht voor
UNIEKE
MOGELIJKHEDEN
IN
WINTERSE
OASE
NEEM DUS GERUST JE
OUWE TRUITJE MEE
De fabel, dat het altijd regent of
sneeuwt in Noorwegen, wordt ont
zenuwd door de honderdduizenden
wintersportgangers, die elk jaar
opnieuw gebruind terugkeren uit ACCOMMODATIE
de bergen.
tersportoorden. Ook gezinnen zijn van
harte welkom. Pensionprijs inclusief
alle maaltijden 15 tot 17 gulden, kin
deren betalen 5 gulden minder
SKISCHOLEN
De Noorse Skischool geeft les ln
Beitostolen, Geilo. Gol. rfemsedal, Lille
hammer. Mjolfiell. Nordseter, Opp-
heim, Oppdal, Sjusioen, Solfonn, Hov-
den, Voss en O' De meeste hotels
hebben daarnaa n eigen skischool.
KLIMAAT
Het klimaat is verrassend voor men
sen, die het niet kennen. De lucht is
zuiver en helder, de winterzon bruint
intensief en vlug. Sneeuw wordt abso
luut gegarandeerd. En wat voor sneeuw.
Gevaar voor lawines is er praktisch
niet. Het seizoen duurt tot april, in
sommige jaren tot mei.
j
NOORSE SPOORWEGEN
Kinderen beneden de vier jaar reizen
gratis in alle treinen. Kinde.^n beneden
de vijftien betalen eenderde van de
prijs in een gewone en de helft in een
slaapwagen. Koopt men voor een gezin
een plaatsbewijs verder dan 400 kilo
meter, dan betaalt moeder of kind
tussen 15 en 25 jaar de halve prijs.
Voor bussen gelden soortgelijke rege
lingen.
JEUGDHERBERGEN
De veertien Noorse jeugdherbergen
liggen alle in de nabijheid van win-
Er zijn meer dan 250 wintersporthotels
met 22.000 bedden. Daarnaast staan
er zo'n 1000 hutten ter beschikking in
Hallingdal, Valdress, Gudbrandsdal,
Osterdal, Telemark en Numedal. Ze
zijn in het algemeen voor 4 tot 6 per
sonen. Prijs van de hutten 125 tot 200
gulden per week, voor een klein aantal
zeer comfortabele hutten 175 tot 300
gulden. Wat de hotels betreft: voor
een topklasse-accommodatie betaalt
men tussen de 30 en 50 gulden per dag,
voor de middenklasse ongeveer 25 en
in de kleinere hotels 20. In januari en
begin februari krijgt men 10 tot 20
procent korting.
Smaakt het ondertussen naar meer In
formatie: het Noors Nationaal Ver
keersbureau, Prins Hendrikkade 135
in Amsterdam, telefoon 020-222545,
HÉ**
Noorwegen doet een hoop om het zijn sportieve gasten naar de zin te maken. De pistes zijn goed geprepa
reerd en gemarkeerd. De Noren zelf wagen zich dan ook met de hele familie in de onmetelijke sneeuwsteppen,
die het land van december tot eind april bedekken.
Zorg voor een goede voor
bereiding. Denk niet. dat u na
een jaar vlijtige arbeid bij het
accountantskantoor Kleren-
koper en Zoon gel(jk op de
lange latten kan gaan staan
Want dat wordt dan een in
drukwekkende afgang. Doe in
elk geval skigymnastiek. Thuis
met behulp van boek of gram
mofoonplaat of daarbuiten via
een cursus. De Nederlandse
Skivereniging (Wassenaarse-
weg 220 Den Haag. tel. 070-
814381) weet alle adresjes. Fiet
sen kan ook nooit kwaad.
Ga nooit naai* de winter
sport zonder deugdelijke ver
zekering. Knoop in de nu nog
gave oren, dat de eenvoudigste
ziekenhuisbehandeling toch
gauw 1500 gulden kost. Welke
verzekering het wordt, hangt
af van de manier, waarop u
reist en de drieste plannen, die
u ter plaatse hebt.
Eén geruststelling: het aan
tal gebroken benen in de win
tersportplaatsen is beduidend
minder, dan de spotprenten
doen vermoeden. Door betere
voorbereiding en vooral door
de introductie van de veillg-
heidsbinding (een mechanisme
waardoor de schoen automatisch
van de ski los laat, als h(j te
gek manoeuvreert) ziet de
wintersport er lang niet zo
gips meer uit als een twintir
jaar geleden.
Zorg ervoor, dat u zich warm
kleedt, vooral als u van plan
bent te gaan skiën. (Het is net
alsof ik mijn eigen moeder
hoor, die rustte ook nooit,
voordat er een extra-borstrok
was aangetrokken). De normale
uitrusting van 'n skiër en spor
tieve wiritersportganger be
staat uit een maillot en daar
overheen een broek van elas
tische kunststof, voorts een
windjack van dubbele popeline
en daaronder één of meer wol
len truien Twee durine ls
altijd beter dan één dikke van
wege de isolatie en de venti
latie. Sokken van ontvette
schapewol horen er ook bij. Die
hoef je niet te wassen. Alleen
daarom zou je ze al aantrekken.
U moet er wel een paar ge
wone sokken onder doen, want
anders gaat u op den duur
spontaan blaten. Schoenen
moeten exact passen. Als u
een doorzetten je bent, dus
lieve* kopen dan huren.
Neem naast uw verzekering
een internationale reis- en
kredietbrief van de ANWB. Het
aantal beschadigde auto's, dat
's winters wordt teruggehaald
door onze wielrjjdexsbond
stijgt nog steeds onrustbarend.
Hetzelfde geldt voor de mensen,
die op één of andere wQw niet
meer op eigen gelegenheid naar
huis konden en ook waren aan
gewezen op de hulp van de
ANWB.
EEN ONMISBARE VOOR
BEREIDING: laat uw adres
achtor bij buren, vrienden en
familieleden, zodat de oproep
dienst van de ANWB niet meer
in actie hoeft te komen. Een
bijkomend voordeel ia, dat u ze
gelijk de ogen uitsteekt. Waar
om hij wel en wij ntet? Laten
puzzelen, terwijl u met uw
Vlak voordat u op reis gaat
(dit alleen voor automobilisten)
even de ANWB bellen (070-
814381).Dan krijgt u via een
internationals centrale in
Genève de meest actuele ge
gevens over de toestand der
wegen in Europa. Weet u ten
minste. wat voor ellende u nog
wacht.
Als u dan daarna on
middellijk ons belt, is er
ook nog iemand, die u van
harte een goede reis toe
wenst
Voor meer informaties over een winter-
vakantie in Zwitserland kunt u terecht bij:
het Nationaal Zwitsers Verkeersbureau,
Koningsplein 11, Amsterdam, tel. 020-222033.
