SOLIDARIDAD
VOOR
LATIJNS-AMERIKA
mVÉÉÉH
Scholing
van de
scholers
op eerste
plaats
ZATERDAG 13 DECEMBER 1969
ill
DEN HAAG. „De sociale revolutie, die de
wereld nodig heeft, is geen gewapend complot,
geen guerrilla, geen oorlog. Haat is niet
opbouwend en er moet een heel nieuwe Wereld
opgebouwd worden".
Het zün woorden van don Helder Camara, 60 jaar oud, bisschop van Olinda en
Recife in het noordoosten van Brazilië, groot strijder voor sociale gerechtigheid
In zün arme land en in andere ontwikkelingslanden. In zün onlangs in Nederland
verschenen boek „Revolutie in vredesnaam" houdt hü de rijke landen van Europa
en Amerika het volgende perspectief voor van hun taak in de Derde Wereld:
„Zullen de ontwaakte massa's hun geduld verliezen, zullen zü de straat op gaan
en zal er onvermüdelük bloed worden vergoten? Als men het niet eens kan zün
met het voortduren van binnenlands kolonialisme dat miljoenen menselüke
schepselen vernietigt en als men eveneens tegen radicalisering is die tot
haat en bloedvergieten leidt, dan is het niet voldoende de massa's wakker te
schudden, maar dient men ook de heersende elite te doen ontwaken".
He<t is die strijd om sociale
gereahtigheid, dat doen ontwaken van
de heersende elite, waarover Helder
Gamara spreekt, die de inzet wordt van
de interkerkelijke adventsactie voor
Latijns-Amerika. Dat werelddeel gaat
gebukt onder een aantal fundamentele
zwakten: een middeleeuws aandoende
feodale structuur met een vrijwel
onbeperkte macht van een beperkt
aantal over de grote rest en een vrijwel
volledige beheersing van het arme
continent door de grote wereldmachten
erbuiten. Sociale wantoestanden lijken
ongeneeslijk door de bestaande
dictaturen en corruptie, die door het
Westen in sband worden gehouden. En
wie op verandering uit is, wordt
verdacht van communisme- Hoe
veranderingen trouwens tot stand
moeten komen, is een raadsel gezien het
ontbreken van de middelen voor
opleiding en vorming, die een
ontwikkeling op gang zouden kunnen
brengen.
Een interkerkelijke actie van katho
lieken en protestantende Hervormde
Kerk en de Stichting Oecumenische
Hulp aan Kerken en Vluchtelingen, wil
volgende week gelden bijeenbrengen
om juist de kadervorming, de scholing
van de scholers in Midden- en Zuid-
Amerika te stimuleren en te steunen.
De hoogste kerkelijke autoriteiten
begeleiden de actie in een schrijven
waarin zij oproepen tot solidariteit, im
het Spaans „solidaridad", het .motto
waarmee de actie gevoerd wordt. Zij
wijzen op het noodzakelijke begrip in
het welgedane Westen voor de armoede
en ellende in dat werelddeel. Solidari
teit betekent dat „wij ons niet neor-
leggen bij de huidige situatie, waarbij
wij in het bevoordeelde Westen indirect
profiteren van ongelijke wereldhandels-
verhoudingen, ten koste van de ont
wikkelingslanden en waarbij wij zelfs
wellicht ongewild bijdragen aan het irn
sban^ houden van structuren waarbij
weinigen onvoorstelbare rijkdommen en
macht bezitten, terwijl de grote meer
derheid in mensonwaardige armoede
verkeert, zonder perspectief op ver
betering. Kenmerkend voor de si
tuatie in dilt continent is, dat ons van
daaruit telkens berichten bereiken over
systematische onderdrukking van ac
tiviteiten van jonge katholieke priesters
en van sociaal bewogen christenen uit
verschillende Kerken, die werken voor
een rechtvaardiger maatschappij". Of,
zoals paus Paulus schreef, in zijn ency
cliek „Poipulorum Progressio"„De wer
kelijke vrede zal alleen bereikt worden,
als een nieuwe orde geschapen wordt,
die een volledige rechtvaardigheid
tussen de mensen inhoudt".
Niet onbekend
De Kerken hebben bij hun adventsactie
niet te maken met een probleem, dat in
het Westen onbekend is. Latijns-
Amerika is „in" bij de publieke opinie
sinds het optreden van de gewelddadige
revolutie, sinds mensen als Che
Guevara en Camilo Torres de wereld
aan het denkert zetten over problemen
als geweld en revolutie- Het zijn vragen
aanleiding van een
en voetbalwedstrijd In
lanen zün er nog vol vai
recht hadden ln Honduras
Daarbij
>elliJkheden die de
ln het dunner bevolkte Honduras nu
hebben verloren, en nu berooid ln hun
land zijn teruggekeerd. Rijen nieuwe
hutten hebben zich gevoegd bij de arm
zalige krottenwijken die de hoofdstad
San Salvador omgeven. De bewoners
leven er In de Illusie dat de fabrieken
werk voor hen hebben, terwijl veel van
die fabrieken juist hun produktle gaan
gcslot
veel Salvadoriai
>rlog i
land vetkeert ln grote ellende, de
landbouw stagneert, en ln de straten waai
de militairen met hun dure Amerikaanse
materiaal paraderen, drijven halfzleke
mensen op de trottoirs hun armzalige
handeltje. De bevolking Is voor meer dai
intage
van het volksonderwijs, het instrueren
van de vele analfabete volwassenen. V<
dit volksonderwijs op het platteland,
gericht op landbouwverbetering, wcgci
aanleg, verkoop van produkten e.d., Is
steun van de adventsactie gevraagd.
STRIJD
TEGEN
DE
MIDDELEEUWEN
de Kerk niet meer voorbij kan
gaan en waarop verschillende ant
woorden mogelijk zijn. De priester
Camiilo Torres koos voor geweld. Helder
Camara niiet: „Verre van haat te
prediken, predik dik liefde. Ik ben
koppig genoeg om in plaats van in
samenzweerders en guerrilla's, in de
mocratische methoden te geloven"-
Het probleem waar het om gaat is door
Helder Camara op de volgende manier
kernaohtig uiteengezet: „De tijd is tegen
ons. Maar het is noodzakelijk dat jullie
generatie de derde wereld ertoe brengt
niet als een bedelaar, maar als 'gelijke
en broeder aan de eindelijk echt ronde
tafel te gaan zitten waaraan de wereld
heeft besloten een gesprek te voeren".
Voor het zover is, vraagt de derde
wereld de steun van het Westen en
dan niet de steun waaraan allerlei
voorwaarden verbonden zijn: voor
waarden van planning door het Westen,
van controle door het Westen, van be
steding van gelden in het Westen. De
interkerkelijke adventsactie heeft dit
begrepen- Er is een lijst opgesteld van
ruim zestig projecten, die zich richten
op de vorming van kader. Dat kader
zal op zijn beurt de bevolking moeten
Voorlopig is het vormen van leerkrach
ten een eerste vereiste. Die vorming ge
schiedt geheel op de wüze die Latüns
Amerika vraagt: de projecten zün dan
ook door de mensen uit de verschillen
de landen zelf uitgewerkt. Daarbü is
een büdrage gepland aan een aantal
„minder gewenste initiatieven", d.w-z.
initiatieven die door de regeringen van
de betrokken landen als „revolutionair"
worden beschouwd. Uiteraard worden
deze niet met name genoemd. In over
grote meerderheid beogen de projecten
een büdrage te leveren aan vernieu-
wingstendenzen in de bestaande struc-
ISAL en CLASC
Onder de aanvragers vam steun vallen
de namen ISAL en CLASC op. ISAL
staat voor „Iglesia y Sooiedad en
America Latina", de naam van èeii
tijdschrift, dat thains in geheel Latijné-
Amerika wordt 'gelezen- De beweging,'
die dit tijdschrift onder de christelijke
Kerken heeft tot stand gebracht, richt
zich op praktische getuigenis van de
christelijke verantwoordelijkheid, uit
gaande van de bijbelse openbaring. Het
is daarom niet verwonderlijk, dat een
steun van vijftigduzend gulden is voor
zien voor een gemeenschappelijke
protestants-katholieke bijbelvertaling.
CLASC is sinds enkele jaren de con
federatie van Latijns-Amerikaans chris
telijke vakverenigingen, die streeft naar
een snelle verandering van de sociale
SOLIDARIDAD
INTERKERKELIJKE
ADVENTSAKTIE
VOOR
LATIJNS AMERIKA
Giro 1804444 Den Haag
omgeving. Voor die tijd was de vak
beweging niet veel meer dan een slechte
kopy van Europese en Noordamen-
kaanse modellen, die niet uitging van
de situatie in Latijins-Amerika zelf- De
CLASC, die inmiddels over vijf miljoen
leden beschikt, waaronder veel die in
de landbouw werkzaam zijn, heeft voor
zijn onderzoek van de problemen
informatiecentra, dus kader en geld
Kerken steunen
adventsactie
In het kader van de interkerke
lijke adventsactie voor Latijns-
Amerika, luisterend naar de
naam Solidaridad, worden zon
dag 14 december aan de kerken
in Nederland enveloppen uit
gereikt. Predikanten en priesters
is gevraagd de actie in de dien
sten te begeleiden. De enveloppen
worden zondag 21 december ver
zameld. Het is de bedoeling, dat
een bedrag van ruim tweeëneen
half miljoen gulden wordt bijeen
gebracht-
nodig. Daarbij moet worden opgebokst
tegen 'n enorme druk van de regerings
zijde in de meeste landen en ook druk
van de Amerikaanse concerns en van
de Amerikaanse vakbeweging, die
samenwerkt met de CIA, de Ameri
kaanse inlichtingendienst. Dat de
CLASC de strijd overigens niet schuwt
blijkt wel hieruit, dat zij mgr. Helder
Camara, die om giote moeilijkheden
met kerkelijke en politieke leiders te
vermijden zijn Europese reis heeft af
gezegd, heeft voorgedragen voor de
Nobelprijs voor de vrede in 1970-
azlliancn, pas afgestudeerd, komend
n duizenden kilometers ver, enthousiast
n het werk. Hun doel: vooruitgang
engen aan de arme, primitief werkende
idbouwers van de streek Pindaré-Mlrlm.
n van de grootste moeilijkheden ls, dat
mensen geen kapitaal hebben. Zi)
ïrktuigen, aUes. Woekeraars leveren hun
talen onmiddellijk na de oogst. En dat
tekent dat vrijwel de gehele oogst ten
Sen groep jonge technici greep ln, stichtte
coöperaties, bouwde silo's, verschafte
aai- en pootgoed tegen lage rente en op
eer wordt gesteld ln de steeds groteri
attenwUken rond de steden: Mijnheer
.ent u geen dokter? Nog meer wordi
die vraag gesteld op hel steeds meei
verlaten land, waar geen of welnl;
irpleegstcrs vestigen zich ln de steden
.dat dc armen op het platteland niet;
talen kunnen. Enkele mlslonarlssen er
delingen blijven over en die verrichter
Heldenwerk. Maar Inmiddels sterven ei
den zonder hulp. op het land, of ln d<
BttcnwiJken, gewoon op straat. Het za
ang duren voor het Inzicht algemeei
