Eugene Ormandy leidt
Concertgebouworkest
JULES
MAAKT
CORTE
METTEN
MET
SCHIJN
HEILIGE
WERELD
Zo goed
als nieuw
Valstrik voor
een man alleen
Jan de Rooy
ANTONIO BACIERO
op zijn. best in Schumann
Tosca opvoering
met veel hartstocht
Mozart,
Hindemith,
Debussy, Respighi
De door het Concertgebouworkest
geannonceerde eerste uitvoering van de
Negende Symfonie (1967-1968) van de in
1910 geboren Amerikaanse componist
William Schuman kon wegens technische
omstandigheden niet doorgaan: in plaats
daarvan kregen de bezoekers van het
Congresgebouw zaterdagavond onder
meer de Concertmuziek voor strijkorkest
en koperblazers (op- 90; 1930) van Paul
Hlnd-emith geserveerd.
In bepaalde opzichten een verandering,
die zinvol was: zonder de Amerikaan
Schuman een discipel van de Duitser
Hindemith te kunnen noemen, heeft hij
toch diens invloed in sterke mate
ondergaan; we kunnen dus de
reproduktie van werk van de laatste
Dat Jules de Corte niet alleen tot de
beste tekstdichters van Nederland
behoort in de loop der jaren heeft
hij als KRO-troubadour een reeks
evergreens geproduceerd, die er mag
zijn maar daarnaast ook een
begaafde cultuurpessimist vol wrange
bon-mots is, bewijst hij in een delicaat
dun boekje, dat door uitgeverij Westers
te Utrecht onder het motto „CORTE
METTEN" op de markt is gebracht.
Pianist-zanger De Corte rekent in deze
ontboezeming hardhandig af met de
mythe, dat zijn talenten alleen maar
geschikt zijn voor het levenslied. En
pasant maakt hü ook korte metten met
de vliesdunne wijsheden van alle dag,
dit door Cor van Velsen voortreffelijk
geïllustreerde kleinood:
NIETS MENSELIJKS
IS ONS VREEMD,
BEHALVE
MENSELIJKHEID.
NOG EEN PAAR JAAR
EN DE POST KOMT NOG MAAR
TWEE KEER IN DE WEEK
NET ALS IN DE MIDDELEEUWEN.
DE BESTE RAAD
DIE MEN KANNIBALEN
GEVEN KAN IS,
DE RAAD VAN EUROPA.
soldaten sterven niet,
soldaten worden gedood,
en dat is nog het ergste-
aldus de mening
Het zijn de slechtste vruchten
waaraan de wormen knagen,
maar op de duur
worden se het wel.
prestige weegt veel,
betekent weinig
en stelt niets voor.
vroeger werd ons alsmaar
voorgehouden
dat wij onszelf vooral toch moesten
wegcijferen
tegenwoordig hebben we computers
die dat voor ons doen.
Opa zei het al tegen c
De haringen zaten in de ton
en ze zeiden tot elkaar:
„heb Je het ooit zo zout gegeten?".
OP DE VIJFHONDERSTE
STERFDAG
OPENDE MEN HET GRAF
VAN DE DICHTER
EN DAARIN VOND MEN
ZIJN GERIJMTE.
Het brengen van Hindemiths Concert
muziekbood de habitués van de
Prim Wilflem-Alexanderzaal bovendién
nog een aparte sensatie: hoe zouden de
strijkers zich hier gedragen ten opzichte
van de in twee gelederen tegen de
achterwand van het podium
Gaarne erkennen we: de strijkers
hebben zich in deze ongelijke, zéér on
gelijke strijd, heldhaftig gedragen, doch
de overmaat aan koperklank ivas al te
groot, zelfs al legden de blazers zich bij
het produceren van hun kwantum deci
bels lofwaardige beperkingen op.
Wat we overigens
statoren, dat Hindejiriths Concertmuziek
niet-problematisch, lekker speelstuk
onder akoestisch gunstiger om
standigheden zou zulks nog duidelijker
gebleken zijn.
Aan Hindemith gingen twee stukken
in Mozart vooraf: de ouverture „Le
Nozze di Figaro" (K-V. 492; 1786), on
middellijk gevolgd door diens Symfonie
in C groot (K.V 338; 1780). Misschien
iets tè onmiddellijk, gehoord het verschil
in tonalitediten.
De „Nozze", door gastdirigent Eugène
Ormandy geboden in de speelse quasi
nerveuze sfeer, die meteen het karak
ter van de daaropvolgende opera vol
ledig kenschetst, de Symfonie op een
manier weergegeven, die de sterk ex
pressieve. soms dramatische kracht,
aaarin schuilend, verrassend tot leven
Na de pauze enkele facetten van het
Impressionisme, vertegenwoordigd door
Debussy's „Prélude l'après-midi d'un
faune" (1892-1894) en de „Pini di Roma"
(1924) van Ottorino Raspighi.
De Prélude precies iets te langzaam
en daardoor in zijn nadrukkelijkheid
iets te gezond: het lag er allemaal wat
dik op. Na afloop werd de lauwe, lome
raun, in dit geval gepresenteerd door
eerste fluibMst Hubert. Barwasher naar
voren geroepen om de huilde van het
erkentelijk auditorium in ontvangst te
Debussy's impressionisme is voornaam,
dat van Respighi een tikkeltje goed
koop: daarvoor is de „heuse" nachtegaal
aan het slot van Deel m Gdaniculo
zingend, niet het uitsluitende bewijs!
Doch het moet gezegd: Eugène Or
mandy en de aan zijn leiding toever
trouwde executanten hebben hierin ge
musiceerd met een overtuiging, die be
paald weldadig was- Men kon dan ook
volledig genieten van de orkestrale
kleurenpracht, die deze muziek zonder
e twijfel te bieden heeft.
B. R.
DE LEIDSE COURANT
T. v. vanavond:
Ue Utel „Zo goed als nieuw" is var
toepasing op een firma in tweedehand:
auto's. De zaak wordt gedreven d(
Rinus de-Bruin (Wies Andersen), da:
in zo goed mogelijk bijgestaan door e
garageknecht.
„Zo goed als nieuw" speelt zich af
de wereld van de handel in tweec
veel
boe)
De liefhebbers van
visiespel komen
hun trekken. De
Robert Tho-
De man alleen in het spel is Daniël
Corban (Julien Schoenaerts), wiens
vrouw tijdens een huwelijksvakantie in
de Zwitserse bergen bij Chamonix is
weggelopen. De man is radeloos, omdat
geen spoor van de vrouw wordt gevon
den. De valstrik wordt gespannen door
een pastoor (Jan Teulings) en de vrouw
Florence (Sjoukje Hooymaayer), welke
laatste beweert de verloren gewaande
mevrouw Corban te zijn. Daniël stelt
alles in het werk om aan te tonen dat
het tweetal zich aan een geraffineerde
bedriegerij schuldig maakt, met het
oogmerk een erfenis te bemachtigen. De
plaatselijke commissaris van politie
(Pim Dikkers) is geneigd Daniël te ge
loven, hoewel deze geen bewijzen heeft
voor zijn beweringen. De pastoor en de
speudo-mevrouw Corban beschikken
bewijslast tegen
iël en de laatste s
i de i
ting;
De afloop van deze opwindende thriller
is even verbijsterend als logisch. Naast
de rollen van Julien Schoenaerts, Pim
Dikkers, Sjoukje Hooymaayer en Jan
Teulings worden verder rollen vertolkt
door Mieke Verstraete als de verpleeg
ster Berton en door Rudi Falkenhagen
als zwervende Stokvis. Willy van
Hemert voert de regie.
Nederland 1 21.10—22.33
bezaten. Ton Capel bezit dat talent en
het onderwerp heeft hem geïnspireerd
tot het schrijven van zes afleveringen,
die de VARA, te beginnen op 8 decem
ber, wekelijks gaat uitzenden. 9
Rinus de Bruin deelt zijn werkzaam
heden met de garagehulp Freek (ge
speeld door cabaretier Marnix Kap
pers), zijn nu en dan nogal wisselvallig
echtelijk leven van Fie (Hetty Ver
hoogt).
Zijn bestaan is een aaneenschakeling
van kleine winstjes en verliesjes.
naïeve en gisse klanten, ruzies en ver
zoeningen met Freek en Fie.
In de eerste aflevering spelen behalve
Wies Andersen, Hetty Verhoogt en
Marnix Kappers mee de acteurs John
Koch en Cor Witschge.
De inleidende en verbindende muziek
voor „Zo goed als nieuw" is geschreven
door Harry Bannink.
Nederland 1 20.45—21.10
uit Sprang die in januari 1945 op
21-jarige leeftijd werd gefusilleerd. In
december 1944 was hij gearesteerd
wegens het doorseinen van gegevens
over de Duitse troepenbewegingen.
Dank zij Jan de Rooy's informaties
kwamen de Duitsers niet over de Maas.
's Morgens, nadat hij een kerstdienst
had bezocht, zag hij Duitse wachtposten
in de omgeving van de boerderij, waar
zijn zender stond opgesteld. Hij meldde
zich vrijwillig, waardoor hij het leven
van de bewoners van de boerderij
Een NCRV-team, bestaande uit filmer
Jan Schaper, producer Gé Verheul en
regisseur Bruin Noordam maakte bijna
25 jaar later een documentaire over
Jan de Rooy.
Medewerking verleende onder meer een
vierde klas van de MAVO-school te
Sprang-Capelle. De gehele documen
taire is op locatie gefilmd.
Nederland 2 20.45—21.20
Het is nog niet zo lang geleden 'dat de
Spaanse pianist Antonio Baciero. die
eigenlijk in Wenen bij Paul Badura-Skoda
zijn concertopleiding kreeg, kier ter stede
opzienbarend debuut maakte. Hij was
al bezig zich internationaal een goede
m te verwerven en rij is daar sindsdien
in hoog tempo mee voortgegaan, niet al
leen in alle lenden van Europa maar ook
in Amerika. Is het een gevolg van de
ondermijnende kracht van het veeleisende
concertbedrijf dat zijn musiceren grillig en
onberekenbaar, onevenwichtig en soms
In het stedelijk Museum te Amster
dam houdt de Hollandse Aquarellis-
tenkring van 13 december tot en met
4 januari een tentoonstelling van werk
van haar leden. Het Stedelijk Museum
exposeert voorts van 12 december tot
en met 19 januari werk van Jan van
Munzter en van 18 december tot en
met 18 januari een environment van
Gérard van den Ferenbeemt.
Prof. Francesco Valcanover. hoofd van
de Dienst voor Schone Kunsten van
de provincie Venetië, houdt op woens
dagavond 17 december in het Mau-
ritshuis een lezing, met lichtbeelden,
ln de Italiaanse taal over „Giorgio-
e ed il giovane Tlziano.
voor de helft bezet Diligentóa zijn toe-
ikt dan weer teleur-
zelf. was de gervoelige "pianist*met^zijn
prachtig toucher en zijn indringende ex
pressie ln een betrekkelijk zwakke, nogal
ongelijke compositie, namelijk de late
gelijkheden die de componisten noodt had
den gekend. De zesde Engelse suite van
Bach mag een donkere kleur, een tragi
sche ondertoon hebben, dc stijl en de
structuur moet. men handhaven en het
gaat niet aan deze muziek te spelen alsof
Impulsief, aangezet
ln wisselende tempt
en met ritmisch niet te verantwoorden
accenten. Ook de Spaanse sonates uit het
eind van de 18e eeuw pakte Baciero zo
aan. Heus, Soier kan nooit, gedroomd heb
ben van een zo hoog tempo dat het klank
beeld vertroebelde en de figuren niet meer
scherp geproflileerd overkwamen.
Tcrt slot van zijn lange programma
wijdde Baciero zich aan de laatste sonate
van Beethoven. Men kun er over twisten
of men zich als vertolker in het eerste
deel zo mag laten gaan als Baciero deed
en daaraan zelfs klankafwerking en dui
delijkheid opofferde. Gelukkig was er het
tweede deel: de onvergelijkelijk mooie
arietta met haar variaties, en daar hoorde
men weer wie Baciero is en wat hij zyn
Het Limburgse zangertje Heintje,
paradepaardje van het zachtroze
eikenhout, heeft zaterdag jongstleden
uit handen van een van de bestuurs
leden van de Saarlandse radio, dr.
May, de Europaprijs ontvangen.
Addy Kleingeld, leidsman en rente
trekker van Heintjes talentdeelt in
de hulde.
Frans Masereel
in Singermuseum
scum in Laren onder auspicieën van het
Belgisch-Nederlands cultureel verdrag,
een eretentoonstelling ingericht van gra
fisch werk en boekillustraties van de Bel-
Kijkers gebelgd
over dialoog
Pen-Donner
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De NOS-televisie kre
gisteravond enige tientallen telefoo
tjes te verwerken naar aanleiding v;
spelleider uitgenodigd. Gisteravond was
Groningen aan de beurt. De te raden
bekende Nederlander was ditmaal
schaakgrootmeester Jan Hein Donner.
Tijdens het gebruikelijke interview
kwam het gesprek op Cuba, stok
paardje van Donner en niet-aanwezige
geestverwant Mulisch. Prof. Pen was
het volledig eens met het standpunt
van Donner wat betreft de Amerikaan
se blokkade van Cuba. Hij verklaarde
dat er in Nederland te weinig aandacht
bestaat voor de Cubaanse problemen.
Vervolgens ondertekende prof. Pen een
door Donner voorgelegde petitie die
oproept de Ver Staten te bewegen de
blokkade te verlichten. Deze petitie zal
t.z.t. aan de minister van Buitenlandse
Zaken. mr. Luns, worden aangeboden.
Vele kijkers zijn gevalen over dit
aganda voor de onlangs in
reffeiijke aflevering van „De ditmaal.
gisch zijn, ook al door de droeve Ze»-
kampshow, die middags amateuris
tisch werd opgevoerd, bepaalden we
ons tijdens die show tot de VARA. Die
bood „Europa in", in onderdelen best
aardig, maar als geheel toch meer pri-
véplezier van de samenstellers dan van
groot kijkerspubliek
uns land gestarte
■actie.
De NOS-leiding verklaart bet voor
gevallene te betreuren, maar daar het
gisteravond een live-uitzending betrof
kon men niet ingrijpen. Indien het
geheel op de band zou zijn opgenomen
zou ongetwijfeld het gewraakte inter
view danig gecorrigeerd zijn. De NOS
ontkent dat prof. Pen een beslissende
stem heeft gehad in de keuze van Jan
Hein Donner als „bekende Neder
lander".
ekeinde. Bij deze vierde aflevering
de nogal ingewikkelde situatie die Cou
perus' meesterwerk oproept. We keu-
bewonderend vooral die
grootst denkbaar publiek hier de rol
van haar leven speelt met een nobles
se, een heel groot actrice waardig. En
die anderen. Jack Gimberg, Heieen Pi-
mentel, Caro van Eijck. Gijs Tersteeg
(Haags in de beste Frenkel-traditie) en
ook ditmaal Lex van Delden die aan
een t.v.-epos bouwen dat Nederlandse
t.v.-geschiedenis gaat maken.
In „Swiebertje" was het sympatiek
dat men niet vergat aardig te doen te
gen Rien van Nunen, die door een naar
ongeval tijdelijk is uitgeschakeld. Om
dat we voor Dubbel Zeskamp aller-
met daarin een ongelooflijk knappe
film over Joyce's Dublin. „Improvisa
tie". waarvan we het begin moesten
missen, mikte ditmaal niet uitsluitend
op het gemakkelijke lachert je. Het werd
geen succes vonden wij. Het zou in
teressant zijn om te testen in hoeverre
acteurs van het eerste plan zich hier
wel goed doorgeslagen zouden heb
ben. Vraag waarop het antwoord wel
nimmer gegeven zal worden
►rake i
abso-
Orkestbegeleiding
onder Benzi
sterkste punt
één woord typeren, dan kiezen wer daar
voor als kenmerk: hartstochtelijk. Dat
komt vobr een deel door het zingen en
het spel van enkele hoo/drolvertolk( st)ers;
maar in de eerste plaats komen de hart
stocht. felheid en levendigheid van de
première-opvoering, zaterdag in het Sche-
veningse: Circustheater, op het credit van
dirigent'Benzi; hij liet het tempo geen
moment verslappen en zweepte het goed
spelende Omroeporkest herhaaldelijk op.
Met alle respect voor de prestaties op dt
planken, wij vonden wat er in de orkest
bak gebeurde het briljantste onderdeel
van deze „Tosca".
Had Max Röthlisberger de voorstelling
eer. montering gegeven, die alleen in het
derde bedrijf wat afweek van de traditie,
de regie van Mansouri had enkele sterke
j pluspunten: bij voorbeeld het wat op de
dweepzieke poëzie,
die fascineren door een intieme sfeer
maar er zijn ook stukken van een glad-
gepolijste salonachbigheid. De Jager auf
der Lauei" en het „Jagdlied" bij voorbeeld
zijn uitgesproken zwak. en konden zelfs
door een pianist en musicus van het for-
veelal sublieme vertolking, wat men ook
van de muziek mocht denken.
Vóór de pauze had Bocdero uitsluitend
18e-eeuwee klaviermuziek gespeeld maar
hij had die muziek benaderd op een 19e-
eeuwse wijze en vanuit instrumentale mo-
Rudolf Friml werd
negentig jaar
NEW YORK, (AP) Duizend mensen
hebben zondagavond in het Schubert
Theater te New York de 90ste verjaardag
gevierd van Rudolf Friml, de componist
van „Rose Marie", „The Vagabond King",
„De Drie Musketiers" en „De Ezels
serenade". Het enige liedje dat op de
gala avond werd gezonden dat niet van
Friml was was het „Happy Birthday to
I in Amsterdam en mevrouw Maas. leden
van het Beneluxcomité en van de Bel-
gische vemiging in Nederland, terwijl de
1 Belgische culturele acttaché uit Den
Haag. dr. G. Vansina, een inleiding hield
I en de expositie officieel pende
Frans Masereel stelde zich wel voor
aan degenen die de kou hadden getrot-
zij 't dan niet in levenden lijve, maar via
de door de Belgische tv-cineast Frans
Buijens gemaakte film „Ik houd van
zwartwit", die bij de opening ewrd ver
toond. De film, die 'n duidelijk overzicht
geeft van het oeuvre van de graficus en
van Masereel persoonlijk, waarbij deze
via korte interviews zijn gedachten uit
zal deze maand nogmaals via de Neder
landse televisie te zien zijn.
De tentoonstelling blijft tot eind janua
ri in het Singermuseum. Het is tevens de
laatste tientoonstelling die directeur P.
Leffelaar van het Singermuseum organi
seerde. De hr. Leffelaar gaat binnen
kort met pensioen en verlaat zijn functie
en nam deswege zaterdag met enkele
woorden afscheid.
achtergrond houden
liet eerste bedrijf. Een andere verdienste
van do regie vinden we. dat hij erin
geslaagd is enkele sterk uiteenlopende
vocalisten toch tot een redelijke mate van
stilistische eenheid te brengen.
Het opvallendste onderdeel van dit
team solisten was de Zweedse Gunilla af
Malmborg. een sopraan met een zeer
sterke stem die buiten Zweden nog maar
weinig ervaring heeft ize is trouwens pas
t voor de vele
belangstellenden in het Circustheater
eerst wel even wennen met deze Tosca;
Zweedse met een temperament en een af
wisseling van drift en gratie welke men
gemeenlijk eerder bij een Carmen of Aida
dan een Tosca verwacht. Psychologisch is
de stijl waarin Gunilla af Malmborg
Tosca vertolkt heel goed verklaarbaar; het
fïSSS
'Regie
Stilistisch stonden de Oavaradoari van
Barry Morel en de Soarpda van John
Shaw dichter bij de convenltie; Barry
Morel, met veel ervaring in de New
Yorkse Metropolitan, heeft een fraai ly
risch tenorgeluidhij reserveert die mooie
stem evenwel te veel voor de aria's, zodat
hij in het samenspel wat mat blijft. De
Australiër John Shaw, die al eerder bij de
Operastichting werkte, begon zwak, maar
klom op naarmate de voorstelling vorder
de en gaf Gunilla af Malmborg goed par-
De kleinere rollen waren van goed tot
zeer goed bezet: vocaal bracht Marco
Bakker de kostersrol beter dan wij hem
ooit gehoord hebben en ook de AngelobU
van Pleter van den Berg had allure.
Het wordt
Tosca-opvoering krijgt, wanneer straks
mevrouw Brouwenstijn de rol van de
Zweedse sopraan overneemt en ook ln de
andere hoofdrollen andere vocalisten zich
gaan presenteren. We zijn vooral be
nieuwd ernaar of dan Roberto Benzi's
geladen visie op de partituur
langste eind blijft trekken.
G.vJL
ERIC PORTMAN
OVERLEDEN
LONDEN (AP) De Britse toneel
en filmspeler Eric Portman is op 66-
jarige leeftijd in zijn woning in St.
Veep, Cornwall overleden.
Portman had zich anderhalf jaar ge
leden van het theater teruggetrokken
na hartklachten.
Fidelio nog eens wilden sien
in een herhaling van een produktie die
niet de eerste was die op ons scherm
kwam. Het nos-alternatief op .JU" was
Albanië, een van de vele tientallen lan-
teresseert. Voorts wat doe Ik voor de
kost?, het spelletje dat niet goed ge
noeg is voor zendtijd op dit tijdstip.
Studio Sport II was, gisteravond al
thans, evenmin bijna een halfuur zend
tijd waard. „Kort Geding" vonden we
een interessant programma dat een kij
kersminderheid aanspreken kan. Dat
dus minder geschikt is voor het
weekeinde (dat we graag onbezorgd door
brengen). Al met al was er dus gis
teren sprake van een betrekkelijk klei
ne minderheid die op „I" aan zijn trek
ken kwam. De meerderheid vond op
„II" geen alternatief.
Door een zotte communicatiestoornis
vielen bovendien het NjOS'se Kort Ge
ding en het KRO'se Gamma ten dele
samen. Waardoor de heel kleine groep
geïnteresseerden in militaire vraag-
Rudolf Nurejev
danst Petroesjka
DEN HAAG Rudolf Nurejev sal
op zondagavond 14 december in het
Scheveningse Circustheater als gast-
solist optreden bij het Nationale Bal
let. Hij zal twee klassieke balletten
dansen, n.l. Apollon Musagéta en Pe-
Apollon Musagéte is een ballet van
Balanchine. Nurejev danste het begin
van deze maand voor het eerst met
het Nationale Ballet in Londen en de
kritieken daarover waren enthousiast.
„Nog nimmer zag ik een Apollo die
zo indrukwekkend was" schreef de pai-
ly Telegraph. Het ballet Petrousjka
pen weken in Amsterdam ingestudeerd.
Dit ballet van Fokine op muziek van
Strawinsky is de glansrol geweest van
altijd al willen dansen,
ky is altijd de glansrol geweest van
de legendarische Russische danser Nlj-
insky, die het in 1911 bij de première
danste. Nurejev heeft de titelrol van dit
romantische Russische tprookjesbaliet
Balanchine's Concerto Barooco en Jun
gle van Rudi van Dantzig. Muzikale
medewerking verleent het Nederland- j
se Balletorkest o.l.v. André Presser.
